Giảm tiêu cực trong bán hàng đa cấp ppt

Giảm tiêu cực trong bán hàng đa cấp
Hình thức kinh doanh bán hàng đa cấp (Multi Level Marketing - MLM)
đã có mặt tại thị trường Việt Nam hơn một thế kỷ… nhưng dưới cái
nhìn tiêu cực hơn là tích cực. Có phải đây chỉ là những chiêu lừa đảo
“núp bóng” dưới một hình thức kinh doanh “siêu” lợi nhuận, hay là
một hoạt động hợp pháp đã bị biến tướng tại Việt Nam?
Đọc e-paper
Mật ngọt chết ruồi?
Mô hình bán hàng đa cấp đã không còn xa lạ với người tiêu dùng trong
nước. Định nghĩa gốc của MLM theo từ điển đầu tư quốc tế là một hình thức
mà công ty bán hàng khuyến khích người phân phối tuyển dụng thêm những
người phân phối mới. Phần trăm doanh số sẽ được chia cho người phân phối
theo tỷ lệ thuận sản phẩm họ giúp công ty tiêu thụ. Điểm cộng của mô hình
này là tiết kiệm được chi phí quảng cáo, thuê kho chứa, người tiếp thị có thể
làm việc bán thời gian.
Quan trọng hơn là số lượng sản phẩm từ “tân binh” của nhà phân phối nào,
cũng được cộng vào doanh số đã tiêu thụ được của chính người đó. Đây
chính là động lực thúc đẩy người phân phối nỗ lực mở rộng mạng lưới kinh
doanh. Đặt chân đến Việt Nam, mô hình kinh doanh mới lạ này càng trở nên
hấp dẫn.
Theo thống kê của trang thông tin về bán hàng đa cấp thuộc Cục quản lý
cạnh tranh, đến nay đã có 67 doanh nghiệp bán hàng đa cấp có đăng ký giấy
phép, trong đó kinh doanh thực phẩm chức năng chiếm ưu thế. Số “nhân
viên tiếp thị” của mạng lưới đa cấp lên đến hơn một triệu người với doanh
thu khoảng 4.000 tỉ đồng trong năm vừa qua.
Tuy nhiên, lợi dụng lòng tin dưới hình thức những món lợi khổng lồ, nhiều
công ty “ma” đã giả danh doanh nghiệp bán hàng đa cấp nước ngoài để
“móc túi” người tiêu dùng. Bằng chứng là có đến 20 công ty, chiếm gần
30% “treo bảng” ngưng hoạt động, trong đó có công ty bị tịch thu giấy phép
kinh doanh.
Nhiều cá nhân chia sẻ rằng những công ty “chui” này có những điều khoản

bất hợp lý. Đặc biệt là áp lực phải bán đượcmột số tiền nhất định để được
lãnh lương. Chiêu “moi tiền” quen thuộc là “tân trang” hàng nội thành hàng
ngoại và đánh vào nhu cầu tâm lý của người tiêu dùng. Thế là, một hình thức
kinh doanh hợp pháp đã trở thành bất hợp pháp dưới sự bóp méo của những
kẻ lừa đảo.
Thật và giả
Một nhân viên cấp cao của một công ty kinh doanh đa cấp thực phẩm chức
năng đã chia sẻ ba yếu tố để đánh tức thì vào mức độ tin cậy khi nhận được
lời mời làm nhân viên tiếp thị. Thứ nhất là cơ sở vật chất của công ty. Thứ
hai là chương trình hoạt động rõ ràng, đặc biệt là quyền và trách nhiệm của
công ty cũng như nhân viên. Thứ ba là phong cách làm việc chuyên nghiệp
của công ty.
Theo quan niệm của “người trong nghề” thì bán hàng đa cấp là một hình
thức nhượng quyền cá nhân. Nghĩa là cá nhân hoàn toàn làm chủ, không bị
ép buộc về thời gian và doanh số. Nếu muốn được hưởng tỷ số phần trăm
doanh thu cao và “thăng cấp” thì cá nhân phải tự nỗ lực mở rộng mạng lưới
tiêu thụ sản phẩm. Hơn nữa, để bảo vệ người tham gia hoạt động bán hàng
đa cấp, Chính phủ đã ban hành Nghị định 110/2005/NĐ-CP.
Theo điều 8, khoản 2 của luật định thì nhân viên tiếp thị nghiêm cấm được
đưa thông tin sai lệch và yêu cầu người “mới vào” đóng những khoản phí vô
lý. Điều 10, khoản 3 của luật này cũng cho phép người tham gia chấm dứt
hợp đồng nhưng vẫn được thanh toán đầy đủ tiền lương theo đúng quy định
hợp đồng. Tuy nhiên, dù quan sát và nhận xét theo những kinh nghiệm nói
trên, nhiều bất cập từ khung pháp lý chưa thật sự quy củ vẫn khiến nhiều
người “sa bẫy”.
Cụ thể là luật vẫn chưa siết chặt các doanh nghiệp thành lập văn phòng tại
nơi có hoạt động bán hàng đa cấp xảy ra gây khó khăn cho phía kiểm soát.
Càng khó kiểm soát hơn khi báo cáo mỗi sáu tháng chỉ gửi về Sở Công
thương còn địa phương nơi kinh doanh diễn ra vẫn “mịt mù” thông tin.
Không còn “một con sâu làm sầu nồi canh”

Công thức chung của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp cả “xịn” lẫn “dỏm”
là xây dựng văn hóa công ty. Thường xuyên tổ chức những buổi rèn luyện
kỹ năng bán hàng, chia sẻ kinh nghiệm, hoạt động ngoại khóa đáp ứng được
nhu cầu của nhân viên. Không ít những công nhân, học sinh đã nuôi dưỡng
ước mơ đạt được mức hoa hồng tăng bậc và nỗ lực hết mình.
Một sinh viên năm nhất Trường Kỹ thuật Công nghệ HUTECH tự hào về
công việc giới thiệu những thực phẩm chức năng chất lượng cho người dân.
Thậm chí có nhiều phụ huynh chủ động cho con trở thành nhân viên bán
hàng đa cấp vì hài lòng trước chất lượng sản phẩm.
Theo báo cáo hoạt động của Cục Quản lý cạnh tranh năm 2011, tổng số 20
trường hợp doanh nghiệp kinh doanh đa cấp bất chính chủ yếu tập trung vào
giai đoạn 2008-2009, năm vừa qua chỉ chứng kiến một vụ. Nhìn nhận công
bằng phương pháp tiếp thị hàng hóa qua mạng lưới con người này từ những
công ty chân chính, bán hàng đa cấp đã đem lại việc làm và thu nhập cho
không ít người lao động.
Theo báo cáo do Hiệp hội Bán hàng đa cấp Việt Nam tổng hợp, kinh doanh
đa cấp đã đóng góp vào ngân sách nhà nước trên 1.000 tỉ đồng và quỹ từ
thiện 8,4 tỉ đồng.
Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều chuyên gia tại hội thảo “Công tác quản lý
bán hàng đa cấp” do Sở Công thương TP.HCM tổ chức vào tháng 8 vừa qua
thì điều mà cộng đồng và doanh nghiệp chân chính cần nhất là xây dựng một
khung pháp lý chặt chẽ. Một khi đã có hành lang pháp lý vững chắc, bán
hàng đa cấp sẽ không còn rơi vào tình trạng “một con sâu làm sầu nồi canh”
và bảo vệ được cộng đồng. Có thể nói, nếu yêu thích công việc bán hàng và
cần sự tự chủ về thời gian, bán hàng đa cấp cho các công ty uy tín là một lựa
chọn không tồi.