NỮ HOẠ SĨ ĐƯƠNG ĐẠI CÉCILE BART potx

NỮ HOẠ SĨ ĐƯƠNG ĐẠI CÉCILE
BART

Chơi ánh sáng xuyên qua các tấm vải técgan

Cécile Bart sinh năm 1958 ở Dijon thuộc vùng Bourgogne nước Pháp. Bà
học Mỹ thuật tại quê nhà và bắt đầu sáng tác theo lối đương đ
ại ngay sau khi
tốt nghiệp. Đặc điểm nổi trội trong các tác phẩm của Cécile là những đường
nét hình học hòa quyện với nguồn sáng và không gian kiến trúc. Từ những
năm 80, Cécile Bart đã nổi danh trong làng Mỹ thuật đương đại.
Cuối năm 1980, nhiều tác phẩm trừu tượng hình học được cách tân bởi
Cécile Bart xuất hiện trong nhiều phòng triển lãm. Một số tác phẩm bà vẽ
bằng tay, số khác kết hợp với kỹ thuật đồ họa Đáng chú ý là sê ri tác phẩm
sắp đặt tạo ra từ những tấm vải téc gan mỏng có tên “plein jour”, chúng
được căng lên khung nhôm và sắp đặt theo nhiều chiều khác nhau. Các
khung vải có màu và có thể chuyển động thành vô số kiểu cách trong không
gian : đặt dưới đất theo hướng thẳng đứng, chồng trên tường hoặc treo lơ
lửng ở khoảng không, đặt chếch chắn lấy khung cửa sổ hoặc chồng lên
nhau Sự tương phản sáng - tối và các hình ảnh để lại trong không gian do
nguồn sáng xuyên qua các tấm vải trong mờ, tạo thành các bố cục và hòa s
ắc
cuốn hút người xem. Cécile Bart biết chơi màu sắc trong không gian và tạo
nên sự tác động qua lại giữa ánh sáng, kiến trúc và hội họa. Từ hàng chục
năm nay, bà thích tạo dựng những tác phẩm sắp đặt bằng các sợi len và sợi
cốt tông. Vật liệu này xuất hiện lần đầu tiên trong một triển lãm sắp đặt nổi
tiếng của họa sĩ Agnès Martin. Bằng các sợi dây, Martin sắp đặt các đường
song song như vẽ trên mặt phẳng toan, tác phẩm của nghệ sĩ người Mỹ này
gần với Nghệ thuật tối thiểu. Còn đối với Cécile Bart, bà mang vô s
ố sợi dây
tách khỏi mặt phẳng, đặt vào không gian nhiều chiều. Lần đầu tiên Cécile ra

mắt công chúng bằng các sợi vải lụa trong triển l
ãm “Les fils de Marcel” bày
ở Toros. Trong triển lãm, chính các dây lụa được căng thẳng, đan xen, sắp
xếp thành những hình tròn đồng tâm có màu. Đây như một lối chơi từ vựng
như để tặng cho các chạm nổi tự quay (Rotoreliefs) của Marcel Duchamp.
Tháng 4 năm 2010, Bảo tàng Mỹ thuật Nantes giới thiệu tác phẩm sắp đặt
Những đổi thay (Virevoltes) của nghệ sĩ Cécile Bart trong một gian Nhà thờ
nhỏ thuộc khu l’Oratoire. Đây là tòa nhà tôn giáo từ thế kỷ XVII nằm gần
con đường Saint-Pierre ở Nantes. Địa điểm này đã thu hút sự chú ý của nữ
họa sĩ Cécile bằng không gian kiến trúc và không gian thờ phụng. Ng
ày xưa,
nhóm nhà thờ ở đây được tập đoàn giáo chủ thừa nhận vào năm 1665.
Không gian khu l’Oratoire có thể tạo ra vẻ đẹp kiến trúc về cuộc Phản cải
cách trong tôn giáo (Contre-Réforme).
Tác phẩm Những đổi thay của nghệ sĩ Cécile Bart hòa nhập cảm hứng cùng
không gian và kinh nghiệm của người xem triển lãm. Tác giả muốn người
thưởng thức sẽ tham dự vào khung cảnh, sử dụng thời gian, tìm thấy nhịp
điệu. Nhận thức về tác phẩm của ngư
ời xem sẽ tự biến đổi theo sự di chuyển
vị trí, kéo theo thời gian và được dừng lại bởi những điều chỉnh chính xác.
Đó như sự xác định vị trí: Người ta chiếm được một không gian, người ta đi
tiếp và sau đó người ta tìm thấy.
Tác phẩm sắp đặt Những đổi thay Virevoltes của Cécile Bart sử dụng hình
một mạng lưới dây có màu khác nhau vẽ trong không gian cong và thẳng
đứng, chỗ thì trống, chỗ thì dày đặc. Tác giả mang đến cho người xem tự
đánh giá tác phẩm theo cách quan sát riêng từ vị trí mình đứng. Xung quanh
các mạng lưới dây là sắc màu sống động nẩy lên nhờ ánh sáng, gắn với
những vòm cuốn của những ô cửa và không gian kiến trúc, từ đó xuất hiện
một dạng hiệu lực thị giác như dao động, nó lan tỏa làm tác phẩm nghệ thu
ật

sống động, đặc biệt là những hiệu lực ánh sáng xuyên thấu qua Soto
(Pénétrables de Soto). Sự sắp đặt này sử dụng màu như một cuộc dạo chơi.
Những đổi thay - tên tác phẩm như một lời mời vận động. Cảm hứng cho
tiêu đề triển lãm được ảnh hưởng từ bộ phim Le Guépard de Visconti và
ảnh
hưởng từ sân khấu khiêu vũ, nơi người ta nhìn thấy những người múa quay
tít trên các dấu chân.
Cécile Bart thường xuyên chuyển đến người xem tác phẩm của mình vai trò
như một nghệ sĩ cùng tham dự, người xem ở đây lúc đó có một cảm giác
mới lạ, đồng thời có nhận thức mới về không gian mình đứng. ở triển lãm
sắp đặt Những đổi thay , các tác phẩm được cộng hưởng với kiến trúc kiểu
cách mang tính baroque, liên quan đến không gian thờ phụng. Bằng cách
chơi sự tương phản sáng tối trong không gian, vừa sử dụng màu sắc và thay
đổi nguồn sáng, cách sắp đặt mang đến sự vận động có sức lan tỏa dẫn đến
cái nhìn mới lạ trong tòa nhà của thế kỷ XVII. Sự đổi thay diễn ra mối liên
hệ năng động với không gian xung quanh. Cécile Bart đã nắm bắt được
không gian trong nhà thờ, các khối đá trắng của các bức tường và đồ thờ trở
nên tự nhiên, chúng như có quy trình diễn giải, từ đó nghệ sĩ có đất để sáng
tạo. Nghệ sĩ dùng các màu đối lập xanh cạnh đỏ ; vàng và cam đặt trong
không gian vô sắc tĩnh lặng. Nghệ sĩ lặp lại một số mô-típ vòm cuốn trắng
của kiến trúc barque trong nhà thờ, xen kẽ vào đó là sắc màu tươi t
ắn nhuốm
trong luồng ánh sáng tràn ngập, Cécile Bart như vô tình tạo ra tọa độ về m
àu
sắc kỳ ảo trong không gian triển lãm.
Có thể nói, Cécile Bart đã sáng tạo ra một dạng hội họa mới, trong đó các
yếu tố trong tranh và vai trò của ánh sáng như trò chơi giữa chiều sâu không
gian và mặt phẳng. Tác phẩm của bà thường được quyết định bởi sự sắp đặt
các sợi vải hoặc các tấm toan màu có độ trong mờ kết hợp với sự can thiệp
của ánh sáng, tự chúng tạo ra những bức tranh như dạng màn ảnh

(peintures/écrans) hay d
ạng tranh cắt dán (peintures/collages). ở đây, các yếu
tố màu sắc và ánh sáng được sử dụng như một vật liệu tham dự vào tác
phẩm, để lại các độ màu trong suốt như tranh kính trong không gian.
Mỗi khi tác phẩm của Cécile Bart ra mắt công chúng, họ luôn nghĩ đây là
một nam tác giả trẻ đầy táo bạo trong làng mỹ thuật đương đại, ít ai nghĩ
được đây là một nữ tác giả đã ở tuổi 52. Hiện nay Cécile Bart sống và làm
việc tại Marsannay-la-Cote gần Dijon- quê hương của bà.
Bích Ngân