Bài thuốc từ cây bồ công anh Việt Nam pdf

Bài thuốc từ cây bồ công
anh Việt Nam
Bồ công anh là một vị thuốc kinh nghiệm trong nhân dân, dùng để chữa bệnh sưng
vú, tắc tia sữa, mụn nhọt đang sưng mủ, hay bị mụn nhọt, đinh râu, bệnh đau dạ
dày và ăn uống kém tiêu.

Trên thực tế, bồ công anh được dùng để chỉ ít nhất 3 loại cây khác nhau:
- Bồ công anh Việt Nam (chữ “Việt Nam” mới thêm vào để khỏi nhầm với hai loại
cây còn lại), phổ biến ở miền Bắc và bắc Trung bộ, còn gọi là rau bồ cóc, diếp dại,
mũi mác, diếp trời, mũi cày.
- Bồ công anh Trung Quốc, là loại cây được ghi trong các sách Trung Quốc.
- Cây chỉ thiên, được nhân dân một số vùng ở miền Nam gọi là bồ công anh, và
dùng như bồ công anh Trung Quốc
Bồ công anh Việt Nam (trong bài gọi là bồ công anh) là loại cây nhỏ, thường cao
0,6-1 m, đôi khi cao tới 3 m, thân mọc thẳng, nhẵn, không cành hoặc rất ít cành. Lá
cây có nhiều hình dạng: lá phía dưới dài 30 cm, rộng 5-6 cm, gần như không có
cuống, chia thành nhiều thùy hay răng cưa to, thô; lá trên ngắn hơn, không chia
thùy, mép có răng cưa thưa. Nếu ta bấm vào lá và thân đều thấy tiết ra nhũ dịch
màu trắng đục như sữa, vị hơi đắng. Hoa màu vàng, có loại màu tím, cả hai loại
đều dùng làm thuốc được.
Bồ công anh mọc hoang tại nhiều tỉnh miền bắc nước ta. Đây là loại cây rất dễ
trồng bằng hạt, mùa trồng vào tháng 3-4 hoặc 9-10, cũng có thể trồng bằng mẩu
gốc, sau 4 tháng là có thể thu hoạch được. Thường thì nhân dân ta hái lá về dùng
tươi hay phơi hoặc sấy khô để dùng dần, không cần chế biến gì đặc biệt.
Liều dùng hàng ngày khoảng 20-40 g lá tươi hoặc 10-15 g lá khô (hay cành và lá
khô). Ta có thể dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác; thường dùng dưới
dạng thuốc sắc có thêm đường cho dễ uống. Nếu dùng giã nát đắp ngoài thì không
kể liều lượng.
Những đơn thuốc có bồ công anh Việt Nam:
- Chữa sưng vú, tắc tia sữa: hái 20-40 g lá bồ công anh tươi, rửa sạch, thêm ít
muối, giã nát, vắt lấy nước uống, còn bã dùng đắp lên nơi vú sưng đau. Thường chỉ

dùng 2-3 lần là đỡ.
- Chữa ăn uống kém tiêu, hay bị mụn nhọt: lá bồ công anh khô 10-15 g; nước 600
ml (khoảng 3 bát con); sắc còn 200 ml (1 bát) (có thể đun sôi kỹ và giữ sôi trong
vòng 15 phút); uống liên tục trong vòng 3-5 ngày, có thể kéo dài hơn.
- Chữa đau dạ dày: lá bồ công anh khô 20 g; lá khôi 15 g; lá khổ sâm 10 g; thêm
300 ml nước, đun sôi trong vòng 15 phút, thêm ít đường vào, rồi chia 3 lần uống
trong ngày. Uống liên tục trong vòng 10 ngày, sau đó nghỉ 3 ngày rồi uống tiếp cho
đến khi khỏi.