NGHỆ SĨ ALBERTO CORAZON VÀ NGHỆ THUẬT KHÁI NIỆM pptx

NGHỆ SĨ ALBERTO
CORAZON VÀ NGHỆ THUẬT
KHÁI NIỆM
Trong công cuộc hội nhập quốc tế, giới thiệu tác phẩm Mỹ thuật của
nghệ sĩ nước ngoài đến công chúng Việt Nam là việc cần thiết. Nhân
chương trình Những Ngày Châu Âu tại Việt Nam, từ ngày 15 tháng 4
đến ngày 15 tháng 5 năm nay, Viện Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam kết
hợp với Viện Nghệ thuật Hiện đại Valencia(IVAM) và Đại sứ quán
Tây Ban Nha giới thiệu 30 tác phẩm hội họa, điêu khắc và nghệ thuật
Khái niệm của nghệ sĩ Alberto Corazon sáng tác từ năm 1968 đến năm
2008 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, 66 Nguyễn Thái Học - Hà Nội.
Alberto Corazon là một trong những nghệ sĩ tiên phong trong trào lưu
nghệ thuật Khái niệm của Tây Ban Nha, ông học hội họa từ năm 1960
tới năm 1965, song song với thời gian này theo học cả ngành Xã hội
học và Khoa học Kinh tế. Ông có triển lãm đầu tiên của mình ở Turin
và Milan ngay từ thời còn đi học.
Những năm 70, Alberto Corazon sử dụng tư liệu từ các tranh ảnh
truyền thông nổi tiếng, tái tạo chúng bằng các ngôn ngữ thể hiện đặc
biệt trong phòng thí nghiệm. Ông chú trọng đến các đường thẳng và
ngang, nhân bản các hình ảnh, tạo ra tương phản âm bản và dương bản,
đưa thêm những đoạn chữ và ảnh vào bố cục. Ví dụ: bộ “Itinerae I, II,
III”,1975 cho người xem thấy sưu tập các ảnh có bố cục phong phú về
những con đường thẳng tắp, các kiểu đường hầm, cửa ra vào, các
đường thẳng song song trong không gian và các khối hình gần như
đồng dạng. Các tác phẩm trên luôn chứa khái niệm nội dung từ mắt
nhìn trực diện, ý tưởng cá nhân hoặc xuất phát từ các thuyết truyền
thông và thông tin. Cũng có tác phẩm Corazon lấy ý tưởng từ tác phẩm
của các họa sĩ tiền bối và bật ra được những hình ảnh táo bạo tạo nên
hội thoại với tác phẩm có trước và với chính người xem. Bộ tranh
“Goya: một cuộc đàm thoại”, 1978 là một ví dụ. Nghệ sĩ Alberto
Corazon không chỉ đóng góp cho nền văn hóa Tây Ban Nha mà còn

góp phần đấu tranh làm rõ ý nghĩa của cuộc kháng chiến và xu hướng
dân chủ trong thời kỳ Franco.
Những năm 80 là bước ngoặt trong sự nghiệp sáng tác của Alberto
Corazon, khép lại cuộc khủng hoảng về khái niệm và lui về thiết kế đồ
họa. Năm 1992, nghệ sĩ quay lại với các tác phẩm “Những chiến lược
của nhà địa chính”, ông kết hợp điêu khắc và hội họa, phát triển lên
thành hội họa Biểu tượng, mang nguồn gốc biểu hiện dựa trên các nét
vạch kỷ hà của các hình sơ đồ sơ khai.
Các tác phẩm gần đây của Alberto Corazon là sự nối tiếp các vấn đề
ông đặt ra về cảm nhận và miêu tả. Ông đã đ
ề cập đến những vấn đề bố
cục liên quan chặt chẽ tới bản sắc miêu tả trong khuôn khổ hội họa bác
học. Các tác phẩm “Những tia chớp trong trí nhớ”, 2000; “Phải chăng
đây là cách thương hại?”, 2000; “Tĩnh vật với mành”, 2007; “Địa
Trung Hải và Người ham khoái lạc”, 2008 đưa ra nhiều suy nghĩ cho
người xem.
Buổi khai mạc triển lãm tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam diễn ra trang
trọng và ấn tư
ợng bởi sự có mặt của chính tác giả Alberto Corazon. Rất
nhiều câu hỏi được đặt ra với nghệ sĩ xung quanh các tác phẩm Mỹ
thuật Khái niệm mà ông trưng bày tại triển lãm. Có phải người xem
khó hiểu khi xem các tác phẩm Mỹ thuật Khái niệm và chưa đọc được
hết ý tưởng tác giả định nêu? Thật ra “Mỹ thuật Khái niệm không thiên
về hình thức hay chất liệu mà biểu lộ về những ý tưởng và ý nghĩa. Nó
không được xác định thông qua bất kỳ phương tiện hay phong cách
nào, mà nó đặt ra vấn đề nghệ thuật là gì?. Đặc biệt, Mỹ thuật Khái
niệm thách thức quan niệm truyền thống về việc tác phẩm Mỹ thuật là
độc nhất, có thể sưu tập và buôn bán. Nhưng sự thực tác phẩm không
chỉ mang cái hình thức truyền thống mà đòi hỏi một sự phản hồi chủ
động từ phía người xem, có thể nói: tác phẩm Mỹ thuật Khái niệm chỉ

thật sự tồn tại cùng với sự dự phần suy nghĩ của người xem. Khuynh
hướng Mỹ thuật này mang những hình thức rất đa dạng như: những vật
dụng thông thường, những bức ảnh, bản đồ, video, biểu đồ và ngay cả
chính ngôn ngữ nữa. Thông thường thì sẽ là một sự kết hợp của những
hình thức này” . Như vậy Mỹ thuật Khái niệm đã có tác động rõ ràng
đối với suy nghĩ của hầu hết những nghệ sĩ. Vậy các nghệ sĩ Việt Nam
nghĩ gì khi xem các tác phẩm của Alberto Corazon- một trong những
nghệ sĩ tiên phong trong trào lưu Nghệ thuật Khái niệm của Tây Ban
Nha ? Liệu mọi người trên nhiều nước được thừa hưởng các nền văn
hóa khác nhau khi xem cùng một tác phẩm Mỹ thuật Khái niệm của
Alberto Corazon có suy nghĩ giống nhau không ? Chính trong lời phát
biểu khai mạc, tác giả Alberto Corazon cũng đang chờ đợi những câu
trả lời và những suy nghĩ từ phía khán giả Việt Nam khi xem các tác
phẩm ông bày trong triển lãm này.
Thêm một triển lãm của một họa sĩ nước ngoài là ít nhiều thêm một tư
duy mới trong cách nhìn, cách tìm tòi sáng tác. Hy vọng sẽ có nhiều
cuộc triển lãm như thế này để các nghệ sĩ Việt Nam có dịp nhìn lại
mình, so sánh với đồng nghiệp trên thế giới và hoàn thiện chính mình
để cùng bước trên con đường hội nhập quốc tế.
Ngân Đăng