Bài giảng Kiến trúc máy tính
KHOA ĐIỆN TỬ
BỘ MÔN KỸ THUẬT MÁY TÍNH
BÀI GIẢNG HỌC PHẦN:KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
Theo chương trình đào tạo 150 TC
Số tín chỉ: 03
!""
"
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
Tên tác giả biên soạn: Tăng Cẩm Nhung
BÀI GIẢNG HỌC PHẦN:KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
Theo chương trình đào tạo 150 TC
Số tín chỉ: 03
Thái Nguyên, ngày 26 tháng 6 năm 2011
Trưởng bộ mônTrưởng khoa
#$%&'()*+,#$%&'()*+,
/.
"0
1"-23 "4
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
!"#$%&
'()*+%,&
-%./. 0 ( 12
3-% !$ 4!+ ( 1$
5-%67+ ( 1$
-%89:6+ ( 1 ;
3<84=%
-': > ?@A(BC-': !4.D; !E.;F GH I(
.(
-':44C-:'D " .J KL; !E-':44>D
L !$ ( 1 =-':A(;D ).H .H$4
-': > ?044C4=-:' !$$$4=%) !I !4.D
M% N4O#$; !E.;FA(.;$4HP#$%IQD
HP M%H 44
$I !4 2 %I"4=%.;FR > ?I;K $S
TU( ?44V1.H$."8$4 ).H4= .H
#$%.
-':TUC4=-':.;F( =4!$."W( H 4= 42 .ID
;K.!XAL-':.$YKD "Z H ) >#$
% P,![ R P#$H\#$]
-':.$YC4=-':.;F( =4!$."H ZZ 4 >#$
Z 4D "Q;$.;F.>." ( (%2 #$
-':.$YC]
57 > !4 )%^
57<_^
5`HZ !4a
53`HZ43&
55b )4!$@6 cd : NB3&
5b )3
-*E82#$%3
1 56789 :0
-;<= :0
'*AO4 *A3
eL *A3
-O4T3
`"Tf)3]
:
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
e.(3]
7".g$.(3h
3`"Tf)3^
37M 4)R !483a
3<MH83a
3<M !G85&
33<M885
35<M$85
5`"Tf)T22.H5
5`"Tf) ?T2ij5
5`"Tf) ?T2.H53
k53
`"Tf ?5
1:->/9?@ 0A
3lZ Lg.=)4&
37g@l$ NB&
3m=)4
33'?4
35:? ;.;#$=3
37=4)5
3-=%F5
3-= gF
337=)Rh
33'g1HZ]&
33eW ]&
33<> Z ]&
333'g1HZ]5
10->B1C DE
571Y4= .H#$H\]a
5m.L"@74 !4_ 07_B]a
5m\ 4R4@n! NA$T4$_ 0n_Bh&
53'$h&
55b )`_:h
57 14= .H#$7<_h
0
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
539( ![h]
53m;KTh]
539o h^
533m K4o ^&
535m !E ?4o ^
14->-;< E:
e*T=^5
$(HZ^5
$( $^5
3 $(4!$^5
-*E82HZ^
bE0-*E82HZ^^
72&C'P $p !4H\'$HZ":qn- .H
$ *Ag.m8 >ZD ).H !$4.gT$2 !4
)ED>n_7_'DDT;Fr^^
72C<!$!$N@$N2BCHZD ).H !$4.gT!2 $@r
$BIDT;Fr.;F.s !4H\I;SD "p4H
\'!4H\AA(IHZ$N ;K.;F @$BZU.,
!\.H !4\44@.=TNB6$NCT4t$NC
T4T^^
72C:N4T$!$N@$N 12BC7S);<!$!$NI;4=p
4H\DoDD<!$!$N@;F=ID,<!$!$NBt
;F#$:N4T$!$N ;KZ<!$!$NrHZ^^
723C-$-N4!@`HZ,BC71$; !ET.$4= .H`HZ
.;FH\..$o !?A(W *W$.$o.D-H >#$
; !E.$.;F D "p !4$N@TBp Y ).H
4= .H#$ )t;#$HZ, ;KZ!2 L>T
;FHZ$N;.O( I !4 )%.=$ EHZ
, ;Ktqn-^^
785C:N4T$!N4!@`HZ 12+HZ4BC`HZDT;F!2 Z
; ).H !$4.gTP`HZ."; !; !ETH
8TI4L;KTU@c.RI2 J.uQ *ABm=T4
HZ4=.D,g.v$1IL7tqd-I7t+wd-I7twqIY GIx^a
3`HZ.@7$NB^a
3'gW$v$#$$N^a
372 ![#$HZ$Na
337;\=$Na
5`HZ !4ah
4
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
5`HZqd-ah
y<qd-Cah
yy<qd-a^
5`HZqn-a^
72 =4#$tqn-a^
m$o\.*Z$ >C.$oH b$.$o.;F.;$>
;F 4H.z !ETJ.$o.L"p%qn:@q4{nN
: !4NB7n:@74nN: !4NB`H.L"Z#$7<_ ?3*
$C$.$o G7<_ .$oH |%?8qn:I7n:wy
H ,\| !LPT.RIaa
;tqn-aa
}<-0tqn-@}$ <$N-4TNtqn-B&&
ytd0tqn-@y\ NTNTt$ $d tqn-B&&
`tyd0tqn-@`! y\ NTNTt$ $d tqn-B&
:tqn-@:!44tqn-B&
ttq:tqn-@t4Nt$ $q$ N:tqn-B&
tqtqn-@t!N q$tqn-B&
:tqn-@:!440tqn-B&
9qn-@9TN4qn-B&
:lqn-@:!44l!$qn-B&
1DFGH
"!:
]lZ 1.L&3
]`HZ4&5
]98 !$+<$&
]'?8 !$&]
bE]0a9,TUL.$o4&^
]3<;2 !$D>-*E P
]37o 4c!$43
]37o 4c!$4.)Z~N > ?3
]37o 4c!$4.)Z~N !Pu5
]339.s o 4c!$45
1IFJK
""4
h9F
hlZ LF]
h*$NE•]
D
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
he*T=o *$N^
h3:4*$N*P$4&
1E@BH9L
" :
^'gW$L )4!$3
^7;.L"4!$
^94!$p; !E+4
^94!$p;k ]
^394!$TUt-nh
^3lM) ( 4=a
^57g4!$ *TU3&
^57g44<'3&
^5)A(@:N!$B3
m*@N\4NA4BCTo.;F !L N4;Z33
`4*@$€0TN\BCT !L N4;ZI;• K."o.;F
!L N4;Z33
:4*@€0TN\BC).;F !L.J K N4;Z33
^537g<70l$N33
^557g,3
I
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
7L ;CBM
E
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
7L ;5N56
A
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN: KIẾN TRÚC MÁY TÍNH
#*OPQRS+RTO,
1. Tên học phần: TEE Kiến trúc máy tính .
2 . Số tín chỉ: 03;
3. Trình độ cho sinh viên năm thứ: 3 ( KTMT, SPKT Điện, SPKT Tin)
hoặc 4 (Cơ điện tử).
4. Phân bổ thời gian
U /VWPV%+X+Y :#+X+Z+Q,[" #+Q, \:D+X+]
U ^_V`Y D#+X+Z+Q,[:#+Q, \"E+X+]
U aWbcR'+`PVW#b',Yd]
U OY d]
U efg+X++hObiY \40+X++hOj]
U efg+X+OkY \04+X+Ok]
5. Các học phần học trước
6. Học phần thay thế, học phần tương đương
7. Mục tiêu của học phần
?&SlamOOnfo$X+(pOOqrT+j+g+stV%
_i+lTOqrOO+'PQaYnOX+s+_Oqrtr_+XPurOO
+'PQ&'&'_Z(rbuVjteOvO&'Va+(u+d+OqrRTWw
8. Mô tả vắn tắt nội dung học phần
W+jOtnfo$X+(pO+sts+_V`V%teOvO&'
$X+(pORTWtr_+XP&'+(xZ`buVjtOj+gr_+XPOyP+yPt
X+$Xj+g[zV%teOvOOqrRT[zV%+(+{#,tjj
+gtr[zV%]
9. Nhiệm vụ của sinh viên
9.1. Phần lý thuyết
"]7hVWP≥E!|+efg+}VamOqr*OPQ]
]kR~+^_V`]
:]5'+`P5'+`PVW#b',Yd
0]OYr•r+hO'wYd
9.2. Phần thí nghiệm
?&P^_'+'OOR'+sjfrY
10. Tài liệu học tập
U Sách, giáo trình chính:
U Bài giảng “Kiến trúc và tổ chức máy tính”, 5-€+`++s
•"‚] ƒ„Bj+X+(pO+s…5_b†O !!!]
• ‚] gB9y+(pO+sOnR^…5g$ !!"]
•:‚] gB9y+(pO+s{Or_…5g$ !!"]
"!
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
•0‚] (Q‡rBV%PQOv&'$€+`+ˆPg
+s…5_b†O !! ]
•4‚] gB9_'vO^_+(„Oy+(pO+s…5
_b†O !!!]
•D‚] ƒr(Cấu trúc máy vi tính và thiết bị ngoại vi…5
!!!]
11. Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên và thang điểm
11.1. Các học phần lý thuyết
• Tiêu chuẩn đánh giá
"]OQt
]^_V`R'+`Pt
:]5'+`PVW#b',t
0]‰+(rur*OPQt
4]$X++pO*OPQt
D]O]
• Thang điểm
U ‰lRTP`Oy+Š_+rl‰"!&W+(*fgafrY
‹ OQY 4|]
‹ ^_V`R'+`PY "!|]
‹ 5'+`PVW#b',Y "4|]
‹ ‰+(rur*OPQY !|]
U ‰+$X++pO*OPQY 4!|]
U ‰*OPQY/'l‰+(R„OOŒ+(*fgOqrOOl‰l
RTP`&'l‰+$X++pO*OPQV'+(•lXT+Oufg+`P
P{]
11.2. Các học phần thí nghiệm
‰*OPQ+sjRŽ+(R„OOŒ+(*fgl‰OOR'
+sj]
12. Nội dung chi tiết học phần
a}Rf_iY ?]k
13. Lịch trình giảng dạy
U ?g+QbiV%+X+Y " +Q
U ?g+Q+^_V`R'+`PY :+Q
U ?g+Q+hObiY "4+Q
Tuầ
n
thứ
Nội dung
Tài liệu học tập,
tham khảo
Hình thức
học
""
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
1
Chương 1: Mở đầu
"]"u$j&'V%OnR^
"] /~OfzP++(‰Oqr+s]
"]:{V_i+s
"]0O+'PQOnR^+(_j+g+s
"]4-d„P{OyPOqr+s
4]"]"] -vOV_Ofg
4]"] ] -vO&Oan+(„
4]"]:] -vO+s+d+a}
4]"]0] -vOjlx'
4]"]4] -vOdurffŠRV
4]"]D] -vOduR`OOr_
•"‚U• ‚U•:‚ ^
2
Chương 2. Biểu diễn thông tin trong máy tính
]"] d+&'•_+d+
] ] ]5‰bƒfg
] ]"] jjlX
] ] ] ‰leurOOjlX
] ]:] 5‰bƒfg
•"‚U• ‚U•:‚ ^
3
] ]0] 5‰bƒfg+hO
]"] OPˆP+_fg*O+(_j~P{ •"‚U• ‚U•:‚ ^
4
Chương 3. Mức logic số
:]"] W+j&xOOOPV_O
:] ] OiO+emP
:] ]"]5Tb•$&'RTP{$
:] ] 5T•_&'^•
:] ]:]5TOT&'RT+(‘
:]:] 5T+i_[V_O$
:]0] -T+fgiOV_OOnR^
:]0]"]-iOOg+7
:]0] -iOV`+’VPU’V_P
:]0]:]>b†
•"‚U• ‚U•:‚ ^
5
:]4] 5TW
:]4]"]eOvORTW
:]4] ]X+$X_bVW
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚
6
Chương 4 Mức vi chương trình
0]"] O+vO_i+lTOqr
0] ] vO&'_i+lTOqrRT[zV%
0] ]"] n&~lx$‰
0] ] ] n&~[zV%+_*O&'V_O
0] ]:] r
0] ]0] j+g5?
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚
"
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
7
0]:] B$X+(pO
0]:]"] a}buVj
0]:] ] BO“+~
0]:]:] ~+}O_&O“+~
0]:]0] ~+(„+hO_OO&O“+~
0]0] Bsb†&x$X+(pO+(_vO+d+a}
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚
8 ^_V`
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚U
•I‚
^_V`
9
Chương 5. Mức máy thông thường
4]"] dbiVj
4]"]"] /j+rOXRTW
4]"] ] /j+rOX+r
4]"]:] /j+rOX&'_(r
4] ] OOXlTl~rO“
4]:] 5TWOs
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚ ^
"!
4]0] 5TWlj#rOŠ,
4]0]"] _i+lTOqrRTWrOŠ
4]0] ] ;[irOŠ
4]0]:] O^+`++r+X
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚U
•I‚
^
""
Chương 6. Mức máy hệ điều hành
D]"] W+j&xvOjlx'
D] ] 5TW^_
D]:] OO“+~&'_Z(r^_
D]0] 5TWrOŠ
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚U
•I‚
^
"
Chương 7. Các thiết bị ngoại vi
I]"] •+
I] ] 5'Ps”ŠR_r(b
I]:] -'„”-_+_(
I]0] •r+‘&'l•r•r
":
Chương 8. Máy tính IBM-PC
• W+j
• -5-+q
• -5-Z…5-ZL
• jlx'79?Oqr5-
"0 ^_V` •"‚U• ‚U•:‚U•0‚U ^_V`
":
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
•I‚
"4 ^_V`
•"‚U• ‚U•:‚U•0‚U
•I‚
^_V`
14. Ngày phê duyệt:
15. Cấp phê duyệt:
xOanO+X+*OPQl•lamOTl•$g'Điện – Điện tử và
SPKT Điện – Tin họcPbj+]
"0
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU
1.1 Những khái niệm và nguyên lý cơ bản
"]"]" j+s
-+s#O_P+Š(,V'T++X+R~OŒ$^+r_+O#Va+(u[zV%,+(
buVj#+d+,+Š_T+OOPvO+iP&'V`P+(„lamO]BjO+s+_OqrŒ
+hOj+Š_T+Oan+(„UT+b•OOO{Vj]7uVjOŒ+‰lamOR‰
bƒbaW(y+x„+vOOqr+d+aYfg$%+h„^{+rw
(aWO$P+(r+s+`+uO_P+Š(+a}lamOb–l‰O“
T+a}OV'j&†+s+_#rO_P+Š(,
jOan+(„#P(_(r,Y
an+(„V'b•OOO{VjŽ+(_RTWŽ†OlsOaW
bc+s+hOjT+Od&jOO†+‰'_ly]-+s+hOj+Š_
Oan+(„]
jPQx#f_—+˜r(Š,Y
5r_•OO+`++_&'OOR‰bƒO_+sOqrOp+rlŒOs
V'OOOan+(„]an+(„OŒ+‰lamOR‰bƒ#Va+(u,+(R„rl†OV™
R+‘l•r+‘wrOOd+(a}$O+OOnR^y+OqrPQ
xOsV'+`PmPOOO{Vj#O“+~,+i_Oan+(„Ov$dP^V'
d+(a}&`+V%lamOfzb†l‰#Va+(u,Oan+(„]
QOv#r(b˜r(Š,Y
#O,an+(„lamO&X+RŽduovO"OŒ+‰lamO+
'+(hO+XPRoOOiOlj'$dOQT++(„+db~O_šO+(„R
b~O+(r'_#O^,]OiOlja&`O–&WRTW&'OO+X+R~
_i&#&'_Z(r,+i_+'PQOvOqr+s#r(b˜r(Š,]QOvRr_g
OOlg+amu„aOO&iO#,OOR^#R_r(b,iOOPg
•ljRTWl*OR„r+Š(rVwOv$dP^V'OO%
+aoOO+`++_rOOO{Vj#O“+~,]
`+d+&'_
…zV%+d++Š_Oan
+(„lamOVa+(_RTW
ar+d+(r
"4
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
Qb›_#’(˜r(Š,Y
Qf†#rO•*V'PQ•_,V'bi+(rurPQOv&'
PQxŒV'PQxlamOp&'_OOiOlj+z+(_•+(„OX
+i_(rOOiOlj+z']’(˜r(ŠlamOfzb†$OOOan+(„X$
_šO$dRr_}OQ+rle]
-T+&sb†+(hO•rO_PQf†'OsV'9-59?OvrOOOan
+(„$olTOOb~O&†&'_Z(rOnfobuVj&xOy„Oqrj+gw'
Opl•+ga_'O“'$dOQP^+rleur#s++rle,]rOO
PQx+(_l•On_šO+(_OOb†O†ŒOlj+_iblTw
’(˜r(ŠOœlamOfzb†$OOOan+(„$dlamOPˆPy+l
$ y+ lj #• d,] (_ x +s OO & Oan +(„ +TO
’(˜r(Š#O•iaOOOanO„O_P†O&†S+Oqr59?,]
ŒOT++r_+OlamO+hOjRŽPQx+„OœOŒ+‰[{
bhPQOvl‰+hOj+(hO+XP+r_+OlŒamOVi*+r_+O#OOVj
”O“+~,lamO+hOjRŽPQOv+„OœOŒ+‰dPžRŽPQ
x]
BjO•X+l~laruOvOy+l~'_&'_PQOv&'OO
OvO'_&'_PQxlamObhr+(OOX+gaO^+gOlTlT+
O`&'+Q[y+Oqrfa+rleOŒ+‰[^(r]dOŒu•+SORS+RTO•
l~T+OO()('(ŽP^lar+r_+O['&'_+(_PQOvO•+r_
+O$rP^lamO+hOjRŽPQx#lamOV`P+(„,]ua}+X+
$X+s$Or&Wu†O+$OrOŒ+‰+a}•X+l~
$Or&x&ylx']
(_u+slQ++„(rW#fh+ORj+,urPQOv&'
PQxV'()(j+]QOvO“+hOjT+fgs+OOO“+~ln^O•
iaVjOT#L77,Vjf_f#-,Vj^#Ÿ-,_šOT+&'Vj
$O]•*O“+~#Vj,$OlamOV`P+(„T+OO()('#O•ia
+sfO_f{w,]XOan+(„OQ{#_šO+sfOqrT+fg, fg
+„a}V`P+(„P^+h„&X+T+Oan+(„O_l‰+hOjOd&jO
lŒ#_šOVyŒ+‘+a&jOan+(„cXrlŒl•V`Pf &'lar&'_+a
&jOan+(„c,]7QbQ+Š_+}rua}+X+$XPQOv
`+y()('T+fg+r_+OlamO+hOj$+a}[lŒV'u
Od&jOln^#V'xVQ+„bƒR~V™rfrfŒ+#OQ+X+P^[{
bhuiOljPQOvlšORj+l‰+hOjOpT+OO+(hO+XP
V'O_ŒlamO+hOjrn]
"D
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
X+•^V'OŒ$aWO‰OO+r_+O[gPQOv#vO!,]
uOd&jO+(aWOl{lamOV`P+(„T+OO()('ovO+d
+a}+„r+ylamOovObaW+(_PQOv]
BWfh(rl}Oqr$¡&Oan+(„&'+sxvOT+
$aWamOViOœ[y+j](_OO+slQ+VjOT
#L77,_šO+(‘#?5,lamO+hOjRŽPQOv#$dr}&xlx
lŒ,](_T++slamOV`P&Oan+(„O“+~L77OqrvO+d
+a}#_šOvOdurffŠRV,+a}lamO+db~ORŽ&Oan
+(„OiovObaWO–&'lamO+hOjaT+b•OORaWOžn#b•
OO&O“+~##&,Oan+(„,]
/yVj#—Š+O,]
…Ol~$‰OqrVj]
~&~buVjf¢lamOOT]
/ybuVj#Vy+_i,]
hOjOT#Vj,]
y+$X+•^]
‡rlŒ+r+yŒ£&`O‰¤+Š_$aW+‘baWV+(+‘vO
PQOv+WvO&Oan+(„]
[{bhT++sxvOa}+X+$XP^•X+l~f¢lš+
u„+i™vO]„lš+&'_PQOvO„lamO+hOjRŽPQ
x]
(_OO+sjli'rOŒ(y+xO“+~lamO+hOj
RŽPQOv_šORŽ&Oan+(„aRrlQ#$o+¡”
&,OplamOV`P+(„(y+()('+ivO+d+a}]
Ví dụ:
OO“+~O_PˆP{&'Orfg]
OO“+~lg&WfgbyP^lT]
OO“+~fg*OOŒlTOsOO$ˆP#OOPˆP+sfg*O+(OOO_fg
OŒfgOufgOŒ•rxyPrR„+a},]
OO“+~*Oan+(„O_&'+(o&xOan+(„O_+‘Oan+(„
Osfr$+hOj[_Oan+(„O_]
OO“+~l‰lX#OT"&'_T+RXYO¥\¦Y\‹",]
OO“+~[zV%[{$%+h]
ŒViOp+r+y(Ž(rWurPQOv&'PQxV'+§%
&'Op$d‘+rle+Š_fhP++(‰OœaOQ+(_+‘V•
"I
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
&hOO†+‰#O•iYlš+'T++sOb†'_lŒ#fh+X+$Xf¢
lamOl~aW+Š_OQOqrV•&hOlŒ,]
OPQx'rOŒ+‰V'PQOv+(_rr_šOamOVi]
n+Xur(rWurOOvO$OrOœbƒ+rle]Š_•rl‰
Oqr+‘V`P+(„&+„&jOO*T+O“+~#Vj,+hO+XlamO+'a+X
'_$d•r+(*#OŒ+‰O“•r+{+W+gOlT+hOjOqrO“+~lŒ,]-T+
a}V`P+(„ovO#+d+a},OŒ+‰fzb†O“+~{OqrvO'
a+‰ŒV'T+O“+~O_PQOv'$dP^•r+{V_VS„O^+`
OsOœ$dOQRX+ŒOŒ+hOfhV'T+O“+~O_PQOvr$d]
QOvOqra}'OŒ+‰*V'PQxOqrŠ}$O]
`+&`T+a}V`P+(„&$dOQ+X+P^‰()vO'r
+rlrfzb†lamO+i_(ra+X'_bclX%+ao&x+X+$X+sOŒ
Oy+(pO]-T+vO+a}lamO*V'^_&„a}V`P+(„•&xŒaT+
O&`+V%+hOfhšOb–Œ$d+hOfh+•+i]
5Ž&jO+i_(rO•T+b•OOvOa}V`P+(„V'&jOo
vO$dOQ+X+P^‰()*O+X+PvO+iPOqrOOvOŽRbaW
}lŒ&jOOv+X+$X&'OX+i_(rOO+sPvO+iP+(oln
^n(y+x]
"]"] V%[{bh+slj+z
ŒrV%OnR^l‰[{bh+slj+zV'YV%fg&'
V%+an+h]
¨ Nguyên lý sốYfzb†OO+(i+(}(iOOqrT+liVam&`+V%l‰R‰
bƒfgVjV%'O•lamO*V'V%lX]Bsb†&x+„
+(i(}(iOOqrliVam&`+V%+Š_V%fglamO+‰j+(_
R^"U"]
Bảng 1-1 Trạng thái trong nguyên lý số
¨ Nguyên lý tương tự (ArV_,Yfzb†T+liVam&`+V%RXleV
+†Ol‰R‰bƒfgVjV%'O•OŒ+*V'V%l_]
sb†&xliVam&`+V%RXleV+†O+Š_V%
+an+hlamO+‰j+(_R^"U! ]
Linh kiện Đại lượng vật lý Trạng thái 1 Trạng thái 2
‰iOlj+z 7•lj Œ#giO, d#S+iO,
/)—Š(+ (a}+‘+s •+i ^_+‘#l^_aW,
d+Z+(rff+_( 7•lj 7clj dbclj
"E
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
Bảng 1-2 Đại lượng biến thiên trong nguyên lý tương tự
"]"]: du
Lệnh máyYOiOlj+zOqr+sOŒ+‰‰&'+hOj+(hO+XP
lamOT++`PmPui OOVj(y+ln^+a}lamO*V'O“+~
#f+(O+_,rVjO•iYTrfg&Wrt‰+(r[Š
T+fgOŒRŽ$dr$dtB`O‰T+ŒbuVj+‘&–'Oqr
RTWfrT+&–$O]
Ngôn ngữ máyY`POOO“+~+i_du'l‰r_+XP&W
+slamO*V'du#rOŠVrrŠ,]
QX+OOdu(y+ln^&jOfzb†OpV'$Œ&'+›
i+]SOP†O&ylx'RŽOO+X+$XT++`PO“+~Wbƒfzb†n
+`PO“+~l•lamO[{bhrR+(_]`POOO“+~'Oœ+i_
+'T+du'Op+rf¢*V'duvO#/Š&ŠV, U/ O•+`PO“
+~lamO[{bhrR+(_Op+rf¢*V'du/"]
Chương trìnhY-T+b•OOO“+~d+^&jO+hOjT+j&†O†+‰
a+X'_lamO*V'Oan+(„#P(_(r,]
rOOl‰+s+'lamOOOOan+(„&X+RŽ/ Y
Cách thứ nhấtYlQ++r+X™O“+~+(_Oan+(„'RŽT+
b•+anlan•OOO“+~+(_du/"]X+•^+lamOT+Oan
+(„•+_'OOO“+~+TOdu/"]?rlŒ+s+hOjOan
+(„WRŽdu/"Ov$dP^Oan+(„OœRŽdu/ ]€
+`+'lamO*V'b~OrRb~OU_PVr+_#r+(rfVr+_,O•
Oan+(„+hOj&jO'lamO*V'(„Rb~OU_PVŠ(]
Cách thứ hai:V'&X+T+Oan+(„RŽdu/"OŒj&†V'O_
+s+'Oan+(„RŽdu/ ]ŒVyOan+(„/ V'bu
Vj&'_l*O&'$‰+(r+‘O“+~/ T+&'+hOjT+b•+anlanOO
O“+~/"T+OO+(hO+XP]O'$dl•ž&jO+(aWO+P^f(r
T+Oan+(„WRŽdu/"ŒlamO*V'+db~OU+Š(P(Š+r+_
O•Oan+(„+hOj&jO'OŒ+*V'(„+db~OU+Š(P(Š+Š(]
Thiết bị Đại lượng vật lý
aWO+s xb'
-+slj+z+an+h jP
"A
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
1.2 Lịch sử phát triển của máy tính
"] ]" Xjfg$d”+sOn$s]
' $_r *O P 5VrfŠ rfOrV
#"D :U"DD ,V'a}lQ+OX+i_lamO
T+OXO+s_i+lTlamO#"D0 ,]
{_'+_'V'T+OXO+sOn
$s fz b† OO R ( Vam
OOyPO_V'fvOa}U•r+r]
-+sOqrrfOrVO“V'lamOPˆP+s
OT&'+(‘]
5ranfr'RO*OvO5r(__++—(Šb&_/ŠR©#"D0DU"I"D,
l•OX+i_+'OdT+OXO+s On
$s$O_'rPˆP+sOT&'+(‘ Œ
O•OŒ+‰+hOjPˆP{&'Or#fr
5VrfŠrfOrV:!,]
?rlŒ_far(VŠf5rRRrŠl•
+X+ $X &' [{ bh fr P{
#b——Š(ŠOŠŠŠ,]Œ lmO+X+$Xl‰
OiT+^+`+lnYPanPPfr
P{uifzb†OOlr+vO&'Oœ
O“+hOjOOPˆP+_OT&'+(‘]r"E:0
5rRRrŠ +X+ $X &' [{ bh P{ +sO
#rrV+OrVŠŠ,]-P{+sOOŒ0+'PQY RT
Va+(u #RT W, RT +s+_+'PQ`P
#lQl*O+›l†OV™,&'+'PQ[y+#&'l†O
V™,]5T+s+_OŒ+‰`OO+_i+‘RTVa+(u+hOjPˆP+_OT
+(‘{rOrOp&'+(^$X+•^&xRTVa+(u]
++(‰+XP+Š_OqrP{+sOV'lr]-l*OVj+‘OO
+›l†OV™&'+hO+Op]5ŽOOl†OV™T+Oan+(„$O+(+›`P
P{+sOOŒ$^+hOjOO+s+_$O]/`P+(„&+s
lQ+V'Lbr/_&ŠVrOŠl•+i_(rPQxO_P{+sO]
B'_u"A:!_(rbªfŠ[{bhT+O™OO+s+_
+hlTRŽOOfzb†OO(ŠVr+‘]?rbŒŸ_L+rrf_——&'Š_(Š?+RR+©
l•+X+$XOO+s#OrVOVr+_(,]-OqrL+rrf_——fzb†fg~P{&'OŒ
OO+†ljV'O_RTWlmOV'+an+Š_O$§]'R~+y+
Rib_OdjPQOv$d+an[v&W%+o+X+$X]
!
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
"A00L$Š_'+y++s-r($"OŒ+y+O^I +‘™+‘ :fg
+`PP{&'OŒ+}rT+O$§V'D{]BjO`P&'[y++hOjRŽ
OORŽyl†OV™]
"] ] -+sl«lj+zU+Xj+vy+
"A0:+sfglj+zlQ
++(+XWRS+lQ_i+lT
_V_fff]_V_fffb_LVr(+X+
$XŽ+hOj^•OO+dljP
l••Œr+(_OX+(r+XW+v ]
+(_ "A0: -rOVŠ &'
(ŠfPŠ(¬O$Š(+RS+lQ+X'[{bh
+s ¬L #¬VŠO+(_O Š(OrV
+Š(r+_( Lb _P+Š(,] ¬L •
"E!!b«bj+z&'"4!!(ŠVrO{š:!+yOdfy+++†"0!$-]ŒOŒ
+y+O^ !+r™+rOŒ+‰Va+(uT+fg+`PP{"!Oufg]
?rlŒŸ_&_Šr+X+$XL?bhrOnfo+(¬7BLV'
T+PR^{Or_Oqr¬L]-&_ŠrOŒ4PQO_R^YRTW
ln&~V`V%fg*O#L/”L(+Š+O/_O+,ln&~lx$‰Oan
+(„+X+R~`P&'+X+R~[y+]5TWOŒ+y+O^0!AD+‘™+‘Va+(u0!R+]
-™+‘Ovr Vj !R+rT+fgOŒby:AR+]-™Vj !R+•OŒ
ER+[Ol~V_iVj&'" R+[Ol~"+(_0!AD+‘W
B'_O–+}rOqrL?OO'Ovo-Oœlr[{
bhT++s-(V˜b"]ŒOŒ+‘b'"DR+&'+X+$Xl‰lx$‰
+}r+hO]
"] ]: -+s+(rff+_(”+Xj+vr
"A0EŸ_5r(bŠŠ-rV+Š(5(r++r&'-VVr?_O$VŠP+(r
+(rff+_(l•V'OTOOOi+(_V•&hO+s]-+s+(rff+_(lQ
+bmO[{bh+i-…U!#(rff+_(©ŠbŠ[PŠ(Š+rVO_P+Š(!,
OŒ"DR++an+ha-(V˜b"]
"AD"+s7U"[y+jOŒ0+‘"ER+&'$_^+}r
T+O$§V'4®f]B'fr7UE(rb}OŒ" R+a+'(›n
7U"(y+x#"D]!!!?7f_&W" !]!!!?7,]7UEOŒT+leWlŒV'
„+'T+Rfln*V'_Rf+(_lŒRfV'+`PmPOOb{gf_
f_b–l‰$X+gOO+'PQOqr+s]
(_$bŒ5-[{bhT+PR^OqrI!ARŽ+(rff+_(lŒV'
+sI!A0OŒ+}rT+O$§V' ®f&'RTW: +‘:DR+]r"AD0
Od+7W+jDD!!OŒ+gObTrnI!A0b_R+(_OŒ
"
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
T+O_OXf_f_]OŒ&'ln&~+hOjPˆPOTOOln&~$O+hO
jPˆP{Or&'+y+O^Oplx_i+lTf_f_]BWT+Od&jO
OŒ$^r+hO+"!Vjb•+}]
"] ]0 -+s”+Xj+vRr
BiOlmOP+O_PˆPlš+&'O†O+(rff+_(+(_T+OP
ln]BjO'pPO_OO+s[{bh+(žnrn&'(›
nf_&WOO+s+(rff+_(]/pO'5-W+jT+f^Pkln
?f+Š:D!bmO+X+$Xbhr+(OO&iO]¯eW•r+(*+(_:D!V'
$^lrV`P+(„#V+P(_(r,OŒ&'Oan+(„+(_RTWl•
+}l‰$T+Oan+(„lrO}[y+Z`PbuVj+„Oan+(„$OOŒ
+‰+s+_]-T+lšO+(a$OOqr:D!V'$drl~rO“VW#+}l‰VpO
lŒ,&W 0R+ŠW#"D-5,]
"] ]4 -+sO{&'B/?”+Xj+v+a
B'_+`PE!&iOB/?#BŠ(/r(Š?OrVŠ+Š(r+Š,OŒ$^
Ovr&'O†O'&'+('&'&'+(j+(rff+_(+(T+OPlnl•lmO
OX+i_]?hP++(‰'bclX&jOf^[y+OO+sžn&'r
n]7_bŒO^l•^[glXvOT+O{OŒ+‰fouT+
+s]O+sO{+}b–O_&jO[zV%+‘OOR^+s&'OOv
b†+an™$O]O+s+(_+Xj'OŒ+‰Or+'4V_iY
+sO{+sr—(rŠf+s]
-+sfzb†+(_OOvb†+}r+hOalx$‰
$dVar+hlTŒr]?+sb–+(_OOj+gOrf›+}
rOOOq]-r—(rŠb–+(_OOŒOd&jOVWrl•žOnfo
buVjVWw?+sbmO+X+$XlšORj+l‰OhOliŒrfgOO+r_+O
byOylT+(_"f#’/9”—V_r+P_+_PŠ(r+_fPŠ(fŠO_b,]-+s
'_OŒ+gOlTbW"’Zf+„$dlmO[ŠV'f+s]
1.3 Phân loại máy tính
ŒxPanPP&'OOP{V_i$OraY+Š_V%[{
bh+Š_+Xj+Š_†O++X+$X&]&]2l{+rVT+fgPanPP
P{V_i+slj+z]
r,{V_i+Š_PanPP+(x
+g]
• -&+s#-O(_O_P+Š(,
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
-T++X+R~rj+glj+zOŒ$^[zV%buVjb–l‰+s
+_r$‰f_+OO_i+lT'OŒ+‰R‰bƒbaWbifgr•V`+
VdO]
• -+sž#-O_P+Š(,
/'T+bi+sžOQ
+r&W+gOlTO+(R„OŒ$^
[zV%&'+hO+OOOan
+(„O°ž&'ORj+]
• - +s VW #-r—(rŠ
_P+Š(,
-+sO°VW+a}V'OO
+sOq+(_OOj+gi
OqrOd+_šO'
• ?+s#?PŠ(_P+Š(,
-T+f+sV'T++s
&am++(T+(_$^&'+gOlT[zV%]
`+u?s_lamOb–VQ
lQ+(_R_Š˜<_($-_(Vb&'_
"A ! l‰ Œ lX u R^ +s
#+rRVr+_(f,VWOqr5-V'O_+(a}
i*O_VRr]?+sjr
OŒ+gOlT[zV%'+(+Š(r—V_P#T+
+Š(r—V_P+anlan&Wjfy+T+
„+¡PˆP+sZ{,rRŽ+ejfy+OqrD]!!!OXO+sjli
y+jrTPVi#T+OŒ+gOlT$_^+‘:U:Er—V_P,]
Œ+‰‰f+sV'j+gu+sV'&jOf_f_]
(rU t+sry++XW+(_+}r"AE4”"AEA]
:
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
R,{V_i+Š_PanPPjli
• -+sl‰R'#7Šf$+_P_P+Š(,
/'+sO{r+slrlPvaOQma}fz
b†O+(_OOV•&hO_Š_——OŠw
• -Oq#?Š(&Š(f,
ŒxV_iOq$OrP†O&†OOOQ+‘OO$O
+(_j+gi]aOq-¬5OqbuVjOq+xw
• -+sp#¬RŠbbŠb_P+Š(,
-+slamOlš+&'_+(_T++gVWV'j&†[zV%+d+&'
lx$‰_i+lTO_T+PQ_šO+_'RTj+g]
?+s_rb(Š(Oqr5-U !!E
?+s5-5VŠŠŠZ/ry++XWU !!D]
0
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên
Bài giảng Kiến trúc máy tính
O,{V_i+Š_V%[{bh+s
Š_PanPP'+slamOP{Or+'rVWPV'+s
+an+h&'+sfg]-™VWPVW'ViOŒ+‰lamOOr+'OOVWPO_&s
b†+slr&'+sOb†]]]
• -+sfg#7+rV_P+Š(,
-+sfgV'V_i+sfzb†OOliVam&`+V%RX+(}(iO
#bifg,l‰R‰bƒOOliVamOQ+s+_]u+dfgOnR^Oqr
+sfgV'Y+gOlT_i+lTj+gVj&'fgl~rO“OqrOOVjOO+X+R~
W&'bVam+OqrOp+emPOO+X+R~&'_Z(rfgVj$sO+aWO]]]
a}+rOŒ+‰P{V_i+sfgbhr+(T+fgOnfo$OrlŒV'
OŒ+‰V'OO+vO+'T+Oan+(„V'j&†'a}+X+$Xl~(r
O_+s]]]?rl{V'&sb†&xfhP{V_i+(]
{V_i+sfg#-?,+Š_OO+vO+'Oan+(„
-?+Q+h#V+XP,YV'-?+(_lŒOOOan+(„lamO+
'+‘VjT+X+Vj'lXVj$O]
-?f_f_YV'-?OŒ+‰+'l•+}xOan
+(„]-?f_f_OQOŒx+(r+X+R~n&'PvO+iPn
-?V+XPaOŒ+gOlT+OlTOr_n]
-?+Q+hUf_f_Y/'V_i-?+(rurrV_i
+sfg+(+(_lŒOOPˆP+s+Š_•OqrOan+(„
lamOV+XPlar&'_OORTP`Oqr+sO•OŒOORTP`
+'OOPˆP+sT+OOf_f_]
'r+(_+y+O^OO+s$‰O^V_i+slamO*V'
+Q+ha}+rOœPb†OOOnOX+hOjf_f_oOO
vOlT$Orl‰{Or_+gOlT_i+lTOOqr+s
lj+z]
{V_i+sfg+Š_j&†'a}+X+$Xl~(rO_Œ
B7Yj+glx$‰lj&'lx$‰9+_]
4
Tăng Cẩm Nhung, BM Kỹ thuật máy tính - Khoa Điện tử
Trường ĐH KTCN Thái Nguyên