Joan Semmel: Nỗng sư nữ quyền pptx

Joan Semmel: Nỗng sư nữ quyền


Triển lãm "Joan Semmel", từ 13.4 đến 21. 5. 2011, tại Associates
Alexander Gray, New York
Trong thế giới nghệ thuật, hầu hết các nghệ sĩ nữ quyền của những năm
1970 thường bị kẹt vào cái “vỏ bọc thời gian” (time capsule), và thế là
người ta cứ mãi giữ ấn tượng về thành công ngày trước của họ mà bỏ
qua những nỗ lực mới nhất. Vì vậy, thật không hổ danh khi nhà buôn
Alexander Gray vừa mới khai trương tại khu Chelsea phòng triển lãm
với các tác phẩm mới nhất của nghệ sĩ lão bà Joan Semmel (đã ngoại
bát tuần), nhà tiên phong của chủ nghĩa nữ quyền.
Triển lãm này cho thấy Semmel dù cũng mắc kẹt với hương xưa của cụ
nhưng vẫn phong độ lắm. Hầu hết những tranh mới nhất của lão bà hấp
dẫn bởi chính hình tượng cơ thể cụ, không kiêng dè, sắc bén, như liều
thuốc giải độc cho căn bệnh tự yêu mình (narcissism). Trong bộ ba
Triptych (2009), người xem chứng kiến nữ nghệ sĩ hiện ra hoàn toàn
khỏa thân với ba tư thái. Gương mặt bà lão khá khiêu khích nêm chút
tự hào, cho dù về mặt hình thể rõ ràng “cố mẫu” không còn xuân nữa,
đúng ra thì “từng trải hơn”. Mà quả thật, lão bà nom vẫn còn ra dáng
lắm.

Bộ ba "Triptych", 2009, Joan Semmel
Chẳng cớ gì lão bà Semmel phải e sợ cho những hành vi táo bạo hay
tuổi tác cao ngất của mình, chẳng hạn như qua hai bức vẽ cận cảnh
khuôn mặt bà lão, rất chi tiết (sợ gì nhăn nhúm). Trông chúng tràn đầy
nhục cảm, vừa lộ “chất”, lại cũng “mập mờ” khi “lộ sáng”, và cũng rất
đời. Trong bức tranh Chuyển (Transformation) vẽ năm 2010, bà tạo nên
hiệu quả “bóc trần” kép. Thật khó có thể phản bác một điều: khó khăn
gia tăng gấp bội khi bạn thể hiện tác phẩm kiểu này ở chặng cuối trên
nẻo đường miên viễn cuộc đời.

Joan Semmel và bức "Chuyển" (Transformation, 2010)
Trong khi loạt tác phẩm này có thể sánh với những hình ảnh mang tính
biểu tượng của John Coplans chụp cái cơ thể lão hóa nhúm nhăn của
ông, thật chí lý nếu coi hội họa của Semmel không phải là một bình
luận về cái già nua, mà là một phần mở rộng vòng cung rực lửa nghệ
thuật của bà trong hơn 30 năm qua. Một trong những tác phẩm kinh
điển (Gợi tình vàng, Erotic Yellow) được vẽ từ những năm 1970 với
màu sắc đầy xúc cảm đậm dâm tính không úp mở, có tả một bàn tay
đang rờ tới “trung khu nhạy cảm”, một thủ pháp thể hiện quan điểm nữ
quyền mạnh mẽ của nữ nghệ sĩ.

Gợi tình vàng (Erotic Yellow) vẽ năm 1973, Joan Semmel
Và nay, đã là năm 2011 rồi, chúng ta lại chứng kiến tác phẩm Nu na Nu
nống (Crossed Legs”), trong đó, cũng bàn tay ấy, giờ đây thật mảnh
mai, với nhiều tĩnh mạch, đang ve vuốt cặp đùi. Tác phẩm cũ và tác
phẩm mới dường như đối nghịch nhau, dễ làm tổn thương công chúng
khi buộc họ phải “vào vòng thân mật” với chủ đề, mà như thế, có lẽ
không hẳn đã khiến khách thưởng lãm thoải mái.

“Nu na Nu nống” (Crossed Legs), Joan Semmel
Ba thập kỷ trước, các phê bình gia từng nhận xét rằng tác phẩm của
Semmel là “một cái nhìn lộn phộc, chòng chọc.” Triển lãm mới tinh lần
này của lão bà cho thấy rõ ràng nữ nghệ sĩ lão thành đã đẩy bung ranh
giới mô tả cơ thể nữ theo lối cổ truyền, tháo cũi sổ lồng cho những nữ
sĩ cực thoáng khác, như Marilyn Minter hay Lisa Yuskavage chẳng
hạn.

Chân dung tự họa (Self-Portraits), Joan Semmel
Tin từ triển lãm Joan Semmel, từ 13. 4 đến 21. 5. 2011, tại Associates

Alexander Gray, 508 Street West 26th, # 215, New York.