B10Co so du lieu quan he(12)

$ 10 : Cơ sở dữ liệu quan hệ(tiết 3)
Ngày soạn ngày tháng năm
Ngày giảng, ngày tháng năm
Ngời soạn: Nguyễn Thị Nhung
A
Ngời hớng dẫn: Ngô Thị Tú Quyên
I Mục đích yêu cầu
- Biết đợc cách xác định khoá chính, biết sự phân biệt sự khác nhau giữa
khoá và khoá chính, sự liên kết giữa các bảng.
II Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
- Giáo viên chuẩn bị bảng phụ
III Nội dung
1. ổn định lớp(1)
- Lớp trởng báo cáo sĩ số
Vắng: học sinh(có phép:., không phép )
2. Kiểm tra bài cũ(15)
Câu hỏi: Em hãy định nghĩa khoá? Em hãy xác định khoá của các
bảng sau và giải thích vì sao lại lựa chọn nh vậy?
Bảng mợn sách
Bảng ngời mợn
Bảng sách
Trả lời:
- Trong các thuộc tính của bảng, ta quan tâm đến tập thuộc tính (có thể
chỉ gồm một thuộc tính) vừa đủ để phân biệt đợc các bộ, nghĩa là
không thể bỏ bớt đợc thuộc tính nào. Tập các thuộc tính nh vậy đợc
gọi là khoá của một bảng.(3đ)
- Xác định khoá của các bảng
o Bảng sách có 2 khoá
Khoá 1: gồm 1 thuộc tính là ma so
sach
Khoá 2: gồm 1 thuộc tính là ten sach

Vì ma so sach là thuộc tính đủ để phân biệt các bộ trong
bảng. Tơng tự nh vậy ten sach là thuộc tính đủ để phân biệt
các bộ trong bảng(1đ)
o Bảng ngời mợn có 2 khoá
khoá 1: gồm có 1 thuộc tính là stt
khoá 2 : gồm có 1 thuộc tính là sothe
Vì stt là thuộc tính có thể đủ để phân biệt các bộ,
trong bảng. Tơng tự nh vậy thuộc tính sothe cũng đủ để
phân biệt các bộ trong bảng. (2đ)
o Bảng mợn sách có 1 khoá gồm 3 thuộc tính là sothe, ma so
sach, ngay muon. Vì theo quy định một ngày mỗi học sinh
không đợc mợn một cuốn sách nhiều lần, nên phải gồm ba
thuộc tính trên mới phân biệt đợc các bộ trong bảng.(2đ).
3. Nội dung bài mới
Nội dung Hoạt động của giáo viên và học sinh TG
* Khoá chính
GV: các em hãy quan sát 3 bảng trên có 15
- Trong 1 bảng có thể có nhiều
khoá.Trong các khoá của một
bảng ngời ta thờng chọn 1 khoá
làm khoá chính. Dữ liệu của cột
khoá chính khi nhập không đợc
bỏ trống
* Mục đích của xác định khoá
chính là:
Để đảm bảo sự nhất quán dữ
liệu, tránh trờng hợp thông tin
về một cá thể xuất hiện hơn một
lần sau những lần nhập dữ liệu
* Chú ý:

- Mỗi bảng có ít nhất một khoá.
Việc xác định khoá phụ thuộc
vào quan hệ lôgic của các dữ
bảng ngời mợn và bảng sách có 2 khoá,
bảng còn lại là đều có 1 khoá. Nh vậy
trong 1 bảng có thể có nhiều khoá, ngời
ta thờng chọn một khoá làm khoá chính,
nhng nếu bảng mà chỉ có 1 khoá thì khoá
đó chính là khoá chính. Tại sao chúng ta
phải chọn khoá chính, nếu không chọn
khoá chính cho bảng thì có hiện tợng gì
xảy ra?VD nh khi các em gửi th các em
ghi đầy đủ địa chỉ của ngời gửi, và ngời
nhận, nếu ta coi địa chỉ của ngời gửi và
ngời nhận là các khoá, song nếu ta không
ghi 1 trong 2 địa chỉ của ngời nhận hoặc
ngời gửi thì điều gì sẽ xảy ra?
HS: Chúng ta có thể không ghi địa chỉ
của ngời gửi, nhng bắt buộc chúng ta cần
phải ghi địa chỉ của ngời nhận.
GV: Đúng vậy trong trờng hợp này địa
chỉ của ngời nhận chính là khoá chính.
Trong một hệ QTCSDL quan hệ, khi
nhập dữ liệu cho một bảng, dữ liệu tại
các cột khoá chính không đợc để trống.
Vậy mục đích của xác định khoá chính là
gì?
HS: Đảm bảo sự nhất quán dữ liệu, tránh
trờng hợp thông tin về một cá thể xuất
hiện nhiều hơn một lần sau những cập

nhật dữ liệu.
- GV: Trong mô hình quan hệ, ràng buộc
nh vậy về dữ liệu còn đợc gọi là ràng
buộc toàn vẹn thực thể ( hay gọi ngắn
gọn là ràng buộc khoá).
-HS: Lắng nghe
GV: Trong các bảng mà cô đa ra cho các
liệu chứ không phụ thuộc vào
giá trị các dữ liệu.
- Nên chọn khoá chính là
khoá có it thuộc tính nhất
-
- Cách tạo khoá chính gồm có 2
bớc:
+ Chọn trờng làm khoá chính
em ở trên có bảng nào không có khoá
không?
HS: Không có bảng nào là không có
khoá
GV: Việc xác định khoá ta căn cứ vào
yếu tố gì? Có phải là căn cứ vào giá trị
của các dữ liệu không?
HS: Việc xác định khoá ta căn cứ vào tập
các thuộc tính vừa đủ để phân biệt các bộ
trong bảng, chứ không phải căn cứ vào
giá trị của các dữ liệu trong bảng( Tức là
ta không quan tâm đến việc là dữ liệu
của thuộc tính mà ta chọn làm khoá là
thuộc kiểu dữ liệu nào).
GV: Các em hãy quan sát lên bảng ngời

mợn. Nếu ta giả sử trong một lớp không
có 2 học sinh nào có họ tên trùng nhau
mà ngày sinh cũng trùng nhau, thì ta có
thể chọn cá thuộc tính ngay sinh, ho ten,
lop làm khoá. Nhng khi chọn khoá
chính thì ta không nên chọn khoá gồm
các thuộc tínhngay sinh, ho ten, lop làm
khoá chính, mà ta nên chọn khoá gồm có
1 thuộc tính là SBD làm khoá chính vì
cột khoá chính dữ liệu không đợc để
trống nên khi nhập dữ liệu rất khó cho
việc đảm bảo sự nhất quán dữ liệu, vì vậy
mà ta nên chọn khoá chính là khoá gồm
có ít thuộc tính.
GV: Yêu cầu học sinh nhắc lại cách tạo
khoá chính đã đợc học ở chơng 2
HS: Gồm có 2 bớc:
+ Chọn trờng làm khoá chính
12
+ Nháy nút hoặc chọn
lệnh
Edit-> Primary Key
* Liên kết
- Thực chất của sự liên kết giữa
các bảng đợc xác lập dựa trên
thuộc tính khoá.
+ Nháy nút hoặc chọn lệnh
Edit-> Primary Key
GV: Chúng ta thấy rằng các bảng trên
không có bảng nào chứa đầy đủ thông tin

về tên sách, mã sách, tên ngời mợn, ngày
mợn, nhà xuất bảnVậy theo các em để
biết đầy đủ thông tin nh vậy thì ta cần
làm gì?
HS: Ta cần liên kết các bảng lại với nhau
GV: Yêu cầu học sinh nhắc lại cách tạo
liên kết giữa các bảng đã đợc học ở ch-
ơng 2?
HS: Nhắc lại gồm có 8 bớc($ 7 chơng II-
liên kết giữa các bảng).
GV: Chúng ta đã biết cách tạo liên kết
giữa các bảng ở chơng II. Khi liên kết đ-
ợc giữa các bảng thì các bảng cần phải có
thuộc tính chung hay không?
HS: Giữa các bảng cần phải có thuộc tính
chung?
GV: Thuộc tính chung của các bảng có
phải là các thuộc tính khóa của bảng
không?
HS: Các thuộc tính chung của các bảng
là các thuộc tính khoá của các bảng.
GV: => Nh vậy thực chất của sự liên kết
giữa các bảng đợc xác lập dựa trên thuộc
tính khoá.
GV: Dựa vào 3 bảng đã có ở trên cùng
học sinh liên kết giữa các bảng lại với
nhau, và giải thích rõ cho học sinh mục
đích của sự liên kết đó?
- Sự liên kết giữa các bảng tạo
thành một CSDL quan hệ đơn

giản, đợc lu trữ ở bộ nhớ ngoài
phục vụ cho việc quản lý dữ liệu
dễ dàng và chính xác thuận tiện.
HS: Quan sát và lắng nghe giáo viên tạo
sự liên kết giữa các bảng.
GV: Sau khi liên kết giữa các bảng chúng
ta có đợc sơ đồ liên kết nh sau

IV.Củng cố(1)
- Trong một bảng có nhiều khoá, ta thờng chọn một khoá làm khoá
chính, cột khoá chính không đợc bỏ trống khi nhập dữ liệu.Nên chọn
khoá chính là khoá gồm ít thuộc tính nhất. Việc xác định khoá phụ
thuộc vào quan hệ logic của các dữ liệu chứ không phụ thuộc vào giá
trị các dữ liệu.
- Thực chất của việc xác định thuộc tính khoá là để tạo sự liên kết giữa
các bảng trong một CSDL quan hệ. Việc tạo liên kết giữa chúng nh
vậy tạo thành CSDL đơn giản hơn, phục vụ cho việc quản lý dữ liệu,
thuận tiện và chính xác.
V. Bài tập về nhà(1)
- Học thuộc bài cũ, làm các bài tập 3.14, 3.15, 3.16 trong sách bài tập và
làm bài 1,2,3 bài thực hành 10.
Nhận xét của giáo viên hớng dẫn