Trật tự thế giới hiện đại

1
ĐỀ CƢƠNG BÀI GIẢNG
TRẬT TỰ THẾ GIỚI THỜI HIỆN ĐẠI

1. Thông tin về giảng viên
- Họ và tên giảng viên 1: Nguyễn Thị Tuyết Nhung
- Chức danh, học hàm, học vị: Giảng viên, Thạc sĩ
- Thời gian, địa điểm làm việc:
- Địa chỉ liên hệ: Khoa Lịch sử, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2
- Điện thoại: 01663.367.268
Email: khoinguyen2909 @gmail.com
- Các hƣớng nghiên cứu chính:
- Lịch sử Quan hệ quốc tế
- Lịch sử Thế giới cận hiện đại
- Cách mạng khoa học kỹ thuật
- Hiệp hội Đông Nam Á
- Phong trào giải phóng dân tộc
- Họ và tên giảng viên 2: Nguyễn Thị Nga
- Chức danh, học hàm, học vị: Giảng viên, Thạc sĩ
- Thời gian, địa điểm làm việc:
- Địa chỉ liên hệ: Khoa Lịch sử, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2
- Điện thoại: 0976038576
- Email:
- Các hƣớng nghiên cứu chính:
- Lịch sử Quan hệ quốc tế
- Lịch sử Thế giới cận hiện đại
2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Trật tự thế giới thời hiện đại
- Mã môn học: LS610
- Số tín chỉ: 02

- Loại môn học:
+ Bắt buộc
+ Điều kiện tiên quyết: Học sau học phần Lịch sử thế giới hiện đại
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động

2
+ Học lý thuyết trên lớp: 30 giờ
+ Thảo luận: 6 giờ (trong quỹ thời gian học lý thuyết)
+ Tự học, tự nghiên cứu: 60 giờ
- Đơn vị phụ trách môn học:
+ Bộ môn: Thế giới cận hiện đại
+ Khoa: Lịch sử
3. Mục tiêu môn học
- Mục tiêu kiến thức: Trang bị những kiến thức cơ bản về sự hình thành
các trật tự thế giới trong thời kì hiện đại
- Mục tiêu kỹ năng: Sinh viên có khả năng thuyết trình, làm việc thảo luận
nhóm, biết phân tích, đánh giá, so sánh, giải thích sự hình thành và sụp đổ của
các trật tự thế giới đƣợc thiết lập trong thời kì hiện đại
- Các mục tiêu khác: Thông qua môn học này giúp cho Sinh viên thấy
đƣợc sự hình thành và sụp đổ các trật tự thế giới có ảnh hƣởng và tác động nhƣ
thế nào tới quan hệ quốc tế.
4. Tóm tắt nội dung môn học
Chuyên đề Trật tự thế giới thời hiện đại bao gồm những nội dung sau:
Những lí luận cơ bản về trật tự thế giới.
Sự hình thành và sụp đổ của trật tự Véc xai – Oasinhtơn đƣợc hình thành sau
Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Sự hình thành và sụp đổ của trật tự hai cực Ianta sau chiến tranh thế giới thứ
hai.
Sự hình thành trật tự thế giới mới sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc.
5. Nội dung chi tiết môn học

Hình
thức tổ
chức
dạy
học
Nội dung chính

Số tiết
Yêu cầu
đối với
sinh viên
Thời
gian,
địa
điểm
Ghi
chú
TÍN CHỈ 1
45




3
Lý
thuyết
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ
LÍ LUẬN VỀ TRẬT TỰ THẾ
GIỚI
1.1 Các khái niệm cơ bản

1.1.1 Khái niệm trật tự thế giới
1.1.2 Khái niệm cục diện chiến
lƣợc quốc tế
1.2 Quan điểm của các trƣờng
phái về quan hệ quốc tế
1.2.1 Quan điểm của chủ nghĩa
hiện thực về quan hệ quốc tế
1.2.2 Quan điểm của chủ nghĩa
tự do về quan hệ quốc tế
1.2.3 Quan điểm của chủ nghĩa
Mác Lê nin về quan hệ quốc tế
5
Đọc học
liệu 1,5,9
Lớp
học

CHƢƠNG2: SỰ HÌNH THÀNH
VÀ SỤP ĐỔ CỦA TRẬT TỰ
VÉC XAI – OASINHTƠN SAU
CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ
NHẤT
2.1 Sự hình thành trật tự Véc xai
– Oasinhtơn
2.1.1 Tƣơng quan lực lƣợng
giữa các nƣớc sau chiến tranh thế
giới thứ nhất
2.1.2 Hệ thống hòa ƣớc Véc xai
đối với các nƣớc bại trận
2.1.3 Hội Quốc Liên

2.1.4 Hòa ƣớc Oasinhtơn
2.2 Trật tự Véc xai – Oasinhtơn
7

Đọc học
liệu 1,2

Lớp
học


4
từng bƣớc bị sói mòn và sụp đổ
2.2.1 Trật tự bị sói mòn
2.2.2 Sự sụp đổ của trật tự Véc
xai – Oasinhtơn
Thảo
luận
Vận dụng quan điểm chủ nghĩa
hiện thực về quan hệ quốc tế để lí
giải sự hình thành các trật tự
Vì sao các trật tự đƣợc hình thành
sau một cuộc chiến tranh và phải
đến sau chiến tranh thế giới thứ
nhất mới hình thành một trật tự thế
giới
3
Đọc học
liệu
1,2,3,4,5,6

Lớp
học,
nhóm

Tự học,
tự
nghiên
cứu
Tìm hiểu thêm về quan điểm của
các trƣờng phái về quan hệ quốc tế
Nội dung của các Hội nghị Véc xai
– Oasinhtơn,
30
Đọc học
liệu 12,13
Thƣ
viện,
ở nhà

TÍN CHỈ 2
45



Lí
thuyết
CHƢƠNG 3: SỰ HÌNH THÀNH
VÀ SỤP ĐỔ CỦA TRẬT TỰ HAI

CỰC IANTA
3.1 Cục diện chiến lƣợc quốc
tế sau Chiến tranh thế giới thứ
hai
3.2 Trật tự hai cực Ianta
3.2.1 Sự hình thành trật tự hai
cực Ianta
3.2.2 Sự vận hành của trật tự hai
cực
3.3 Sự sụp đổ của trật tự hai
cực
8







Đọc học
liệu
3,4,5,6,7,
10






Lớp

học









5
3.3.1 Trật tự hai cực Ianta từng
bƣớc bị sói mòn
3.3.2 Sự sụp đổ của chế độ xã
hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông
Âu
3.3.3 Nguyên nhân dẫn đến sự
sụp đổ của trật tự hai cực

CHƢƠNG4: SỰ HÌNH THÀNH
TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI SAU
CHIẾN TRANH LẠNH
4.1 Cục diện chiến lƣợc quốc
tế sau khi Chiến tranh lạnh kết
thúc
4.2 Các xu thế phát triển của
quan hệ quốc tế
4.3 Dự báo về một trật tự thế
giới mới
4

Đọc học
liệu
4,5,7,11
Lớp
học

Thảo
luận
So sánh những điểm giống và khác
về sự hình thành và sụp đổ của trật
tự Vécxai – Oasinhtơn và trật tự
hai cực Ianta
Dự báo của em về trật tự thế giới
mới trong những thập niên đầu thế
kỉ XXI
3
Đọc học
liệu
1,2,3,4,5,6
7,8,12
Lớp
học,
nhóm

Tự học,
tự
nghiên
cứu
Nội dung các Hội nghị, diễn biến
Chiến tranh lạnh

30
Đọc học
liệu
6,7,8,9,1,2
Thƣ
viện,
ở nhà



6

6. Học liệu
6.1. Học liệu bắt buộc:
1. Nguyễn Anh Thái (cb), Lịch sử thế giới hiện đại, Nxb Giáo dục, 2008.
2. Đỗ Thanh Bình, Lịch sử thế giới hiện đại (quyển 1), Nxb ĐHSP Hà Nội,
2008.
3. Trần Thị Vinh, Lịch sử thế giới hiện đại (quyển 2), Nxb ĐHSP Hà Nội, 2008.
6.2 Học liệu tham khảo
1. Phạm Bình Minh, Cục diện thế giới đến 2020, Nxb Chính trị Quốc gia, 2010.
2. Trần Nam Tiến, Lịch sử quan hệ quốc tế hiện đại (1945 – 2000), Nxb Giáo
dục, HN, 2008
3. Fareed Zakaria, Thế giới hậu Mỹ, Nxb Tri thức, 2009.
4. Học viện quan hệ quốc tế, Lí luận quan hệ quốc tê (tập 1), HV quan hệ quốc
tế, 2007
5. Duroselle J.P, Lịch sử ngoại giao, Học viện quan hệ quốc tế, H, 1994.
6. Lê Văn Quang, Quan hệ quốc tế ở Đông Á trong lịch sử ( Trung Quốc, Nhật
Bản, Triều Tiên), Đại học tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 1993.
7. Nguyễn Quốc Hùng, Hoàng Khắc Nam, Quan hệ quốc tế những khía cạnh lý
thuyết và vấn đề, Nxb CTQG, H, 2006.

8. Vũ Dƣơng Ninh ( cb), Một số chuyên đề lịch sử thế giới, T1, Nxb ĐHQGHN,
H, 2007.
9. Vũ Dƣơng Ninh ( cb), Một số chuyên đề lịch sử thế giới, T2, Nxb ĐHQGHN,
H, 2007.
10. Michel Beaud, Lịch sử chủ nghĩa tư bản từ 1500 – 2000, Nxb Thế giới,
2000.
11. Trần Thị Vinh, Chủ nghĩa tư bản thế kỉ XX và những năm đầu thế kỉ XXI,
Nxb Đại học Sƣ phạm, Hà Nội, 2011
12. Nguyễn Quốc Hùng, Quan hệ quốc tế thế kỷ XX, Nxb Giáo dục, 2000
13 Trƣơng Tiểu Minh, Chiến tranh lạnh và di sản của nó, Nxb Chính trị quốc
gia, HN, 1976

7
14. Paul R.VIOTI, Lý luận quan hệ quốc tế (sách tham khảo), Nxb Lao động,
2003 Phạm Giảng, Lịch sử quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai
đến năm 1954, Nxb Chính trị quốc gia, 1954.
15. Lê Văn Quang, Lịch sử quan hệ quốc tế từ 1917 đến 1945, Nxb Giáo dục,
2001
16. Nguyễn Quốc Hùng, Liên Hợp Quốc, Nxb thông tin lí luận, 1992.
17. Paul Kennedy, Sự hƣng thịnh và suy vong của các cƣờng quốc,, Nxb Thông
tin lý luận, Hà Nội, 1992.
7. Kế hoạch giảng dạy cụ thể

Tuần
Giảng viên lên lớp (lý thuyết)
Sinh viên tự học,
tự nghiên cứu
Tổng
Lý
thuyết

cơ bản
Minh
họa, ôn
tập,
kiểm
tra
Thực
hành,
bài tập
Thảo
luận,
Xêmina
Chuẩn
bị tự
đọc
Bài tập
ở nhà,
bài tập
lớn

1
2



2
2
6
2
2

2
2
6
3
2



2
2
6
4
2



2
2
6
5
2



2
2
6

6

1

1
2
2
6
7



2
2
2
6
8
1



2
2
6
9
2



2

2
6
10
2



2
2
6
11
2



2
2
6

8
12
2



2
2
6
13

2
2
2
6
14
1


1
2
2
6
15
2



2
2
6
Tổng
cộng
23
1

6
30
30

90
8. Yêu cầu của giảng viên đối với môn học
- Yêu cầu của giảng viên về điều kiện tổ chức giảng dạy môn học: Phòng
học có máy chiếu
- Yêu cầu của giảng viên đối với sinh viên: Đọc trƣớc tài liệu trƣớc khi lên
lớp, tham gia học tập trên lớp đầy đủ theo quy định của nhà trƣờng, phải
chủ động, tích cực trong những giờ tự học, tự nghiên cứu. Chuẩn bị tốt bài ở
nhà theo yêu cầu của giảng viên.
9. Phƣơng pháp và hình thức kiểm tra đánh giá môn học
9.1. Kiểm tra thƣờng xuyên trong quá trình học tập: đánh giá nhận thức và
thái độ tham gia thảo luận, chuyên cần.
9.2.
9.3. Thi hết môn học:
- Hình thức thi: tự luận, theo ngân hàng đề
- Thời gian: 90 phút.
(Trọng số: Mục 9.1 chiếm 1/10; Mục 9.2 chiếm 2/10; Mục 9.3 chiếm 7/10).

Hà Nội, ngày 8 tháng 9 năm 2012
GIẢNG VIÊN 1 GIẢNG VIÊN2


ThS Nguyễn Thị Tuyết Nhung ThS Nguyễn Thị Nga




9
TRƢỞNG BỘ MÔN P.TRƢỞNG KHOA

ThS Nguyễn Văn Vinh ThS Nguyễn Văn Dũng