16 phương pháp viết

PHƯƠNG PHÁP VIẾT
MỘT BÁO CÁO KHOA HỌC
CÁC LƯU Ý KHI VIẾT BÁO CÁO

Mục đích của viết báo cáo khoa học là:

chuyển tải những thông tin thu được trong
quá trình NC tới người đọc,

làm giàu thêm kho tàng trí thức của nhân loại.

Trước khi bắt tay viết báo cáo khoa học,
nhà khoa học phải:

xem lại bản đề cương NC của đề tài

và kiểm tra lại những dẫn liệu đã thu được,
những tài liệu có liên quan đến đề tài.
CÁC LƯU Ý KHI VIẾT BÁO CÁO

Bố cục của các báo cáo khoa học (BCKH)
phải chặt chẽ và logic, cần có sự thống
nhất, sự phù hợp giữa các phần trong một
BCKH.

Văn phong trong một BCKH phải chặt
chẽ, khúc chiết, khách quan và trung thực.

Câu văn phải: ngắn gọn, dể hiểu được.

Dùng từ ngữ: chính xác, rõ ràng.


Khi cần có thể đưa các hình vẽ, biểu đồ,
bảng số liệu, ảnh tư liệu vào BCKH.
Tại sao phải viết báo cáo khoa học

Khi viết BCKH cần phải hiểu rõ: Tại sao
phải viết báo cáo này?

Vì có nhiều loại báo cáo đòi hỏi cách viết
khác nhau

Thường xảy ra hai khả năng dưới đây:

viết BCKH theo yêu cầu của các nhà đầu tư,
các cơ quan quản lý khoa học đã ký hợp đồng
thực hiện đề tài

công bố những kết quả nghiên cứu của mình
cho mọi người cùng biết
Một số loại báo cáo khoa học

Báo cáo tiến độ đề tài:
Khi thực hiện những đề tài dài hạn, nhà NC phải xử
lý số liệu ban đầu hay số liệu của từng giai đoạn để
viết báo cáo

Báo cáo tổng kết đề tài:
Sau khi hoàn thành các nội dung nghiên cứu của 1
đề tài, nhà khoa học phải nhanh chóng xử lý số liệu
và viết báo cáo tổng kết đề tài


BCKH để đăng báo:
Loại báo cáo này giúp cho nhà khoa học công bố
một cách rộng rãi những kết quả NC của đề tài
Các phần của báo cáo tổng kết đề tài

Bìa

Bảng các chữ viết tắt đã dùng trong báo cáo;

Mục lục;

Danh mục các bảng số liệu trong báo cáo;

Danh mục các biểu đồ, hình ảnh minh họa trong báo
cáo;

Đặt vấn đề;

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài;

Tổng quan;

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu;

Kết quả nghiên cứu;

Bàn luận;

Kết luận;


Khuyến nghị

Tài liệu tham khảo; - Phụ lục.
Các phần của BCKH đăng báo

Tên bài báo

Họ, tên, địa chỉ của các tác giả

Tóm tắt

Đặt vấn đề và mục tiêu nghiên cứu

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Kết quả và bàn luận

Kết luận và đề nghị

Tài liệu tham khảo
Tên đề tài

Tên đề tài nghiên cứu:

phải thể hiện rõ chủ đề nghiên cứu.

tập trung vào phương pháp giải quyết vấn đề

thường liên quan chặt chẽ với mục tiêu

nghiên cứu.

thường là một danh từ

ngắn gọn
Tên đề tài
•
Làm thế nào viết tên đề tài ?

Nên tham khảo một vài số của một tạp
chí.

Nên dùng từ khoá

Sau khi đã chọn được từ, xếp đặt chúng
theo trật tự hợp lý, tốt nhất là tôn trọng
nguyên tắc “vị trí chủ chốt”.

Không viết tắt, không sử dụng danh từ mà
người đọc có thể hiểu hai nghĩa.
Nội dung chính của báo cáo khoa học

Đặt vấn đề

Tổng quan

Đối tượng nghiên cứu

Phương pháp nghiên cứu


Kết quả và bàn luận

Kết luận và khuyến nghị

Tài liệu tham khảo

Phụ lục
Đặt vấn đề

Trình bày tóm tắt những lý do chính dẫn
đến việc lưa chọn nghiên cứu này:

Bối cảnh nghiên cứu, ai đã nghiên cứu
chưa và họ nghiên cứu những gì, nghiên
cứu như thế nào, tính cấp thiết của nghiên
cứu này,

Có thể hiểu, phần "Đặt vấn đề" phải trả lời
được câu hỏi: tại sao phải tiến hành
nghiên cứu này ?
Đặt vấn đề

Trình bày mục tiêu của đề tài:

Khi trình bày phần này cũng cần xem xét lại
những mục tiêu đã đề ra trong bảng đề
cương nghiên cứu đã được phê duyệt.

Viết mục tiêu nghiên cứu chính là trả lời câu
hỏi: nghiên cứu này nhằm tìm hiểu những

điều gì ?
Tổng quan

Phần tổng quan cần liên quan mật thiết
với nội dung nghiên cứu.

Cần lựa chọn những thông tin mới ở cả
trong và ngoài nước, nhất là những
nghiên cứu có cùng phương pháp và có
đối tượng nghiên cứu tương tự.
Đối tượng nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu: Cần mô tả rõ nghiên cứu đã được
tiến hành ở đâu (đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội, địa
hình, thời tiết). Những thông tin này càng trở nên quan
trọng đối với những nghiên cứu tại cộng đồng.

Thời gian nghiên cứu: nghiên cứu đã tiến hành trong
những khoảng thời gian nào, những mùa nào (rất cần
trong nghiên cứu bệnh có liên quan đến thời tiết, khí
hậu).

Mô tả rõ đối tượng nghiên cứu là ai (giới, tuổi, đặc điểm
sinh lý, bệnh lý, )? Là gì ? có chia thành các nhóm
không?

Vật liệu nghiên cứu: những vật liệu đã được sử dụng
trong nghiên cứu như thuốc, hóa chất, cần được mô tả
rõ về thành phần, hàm lượng, liều lượng, cách pha chế,
nơi pha chế, nơi kiểm định,

Phương pháp nghiên cứu

Thiết kế nghiên cứu: dùng loại nghiên cứu
nào ? Mô tả chi tiết, tỉ mỉ qui trình tiến
hành nghiên cứu;

Phương pháp chọn mẫu và tính cỡ mẫu;

Các kỹ thuật thu thập dữ liệu đã được sử
dụng trong nghiên cứu;

Phương pháp phân tích số liệu. Phần viết
này chính là trả lời cho câu hởi: tác giả đã
tiến hành nghiên cứu bằng các cách nào ?
mô tả chi tiết, cụ thể các cách đó.
Kết quả và bàn luận

Kết quả nghiên cứu nên trình bày:

một cách có trình tự,

hệ thống theo mục tiêu nghiên cứu đã đề ra.

Cần sử dụng một cách hợp lý các phương
pháp biểu diễn kết quả nghiên cứu như:
Bảng, biểu đồ, đồ thị, hình vẽ, ảnh tư
liệu,

Từ các bảng kết quả nghiên cứu, người ta
thường chỉ lựa chọn để biểu diễn một số

liệu lên biểu đồ hay đồ thị.
Kết quả và bàn luận

Các bảng kết quả nghiên cứu, các biểu đồ cần
được đánh số thứ tự và cần được đặt tên phù
hợp với nội dung của bảng và biểu đồ.

Các số liệu đưa vào bảng kết quả phải qua xử lý
toán thống kê ứng dụng trong nghiên cứu y sinh
học, không đưa vào những con số dưới dạng số
liệu thô.

Sau mỗi bảng kết quả, biểu đồ , đồ thị, Các tác
giả cần có những ý kiến nhận xét, phân tích về
kết quả nghiên cứu vừa trình bày.

Đồng thời qua tham khảo những ý kiến có liên
quan, nhà khoa học cũng cần phân tích, so sánh
và biện luận về kết quả nghiên cứu của mình so
với tác giả trước và so với mục tiêu nghiên cứu.
Kết quả và bàn luận

Sự phân tích và bàn luận về kết quả nghiên cứu
cần phải trung thực, khách quan, có cơ sở khoa
học.

Những ý kiến mang tính dự báo cần thận trọng,
có tính khoa học cao, tránh tình trạng phỏng
đoán mơ hồ.


Viết phần "Kết quả nghiên cứu" chính là trả lời
câu hỏi: nghiên cứu này đã tìm ra được những
điều gì ?

Viết phần "Bàn luận" chủ yếu là phải trả lời câu
hỏi: mỗi kết quả trong nghiên cứu này nói lên
điều gì ?
Kết luận và khuyến nghị
•
Kết luận:

Những kết luận đưa ra phải hết sức ngắn
gọn và cụ thể, mang tính chặt chẽ và chắc
chắn đồng thời phải dựa trên những kết
quả nghiên cứu đã đạt được của đề tài.

Trong khi viết kết luận không nên đưa vào
những câu mang tính bình luận hay dự
đoán.

Tránh lặp lại việc phân tích kết quả nghiên
cứu của đề tài.
Kết luận và khuyến nghị

Đề nghị: Những đề nghị phải mang tính
khả thi, cũng cần hết sức ngắn gọn và cụ
thể, dễ hiểu.

Trên thực tế nhiều khi không phải báo cáo
khoa học nào cũng có thể dễ dàng đưa ra

được đề nghị.

Có hai loại đề nghị mà nhà khoa học có
thể đưa ra :

Đề nghị về việc định hướng tiếp tục nghiên
cứu

Đề nghị mang tính ứng dụng từ kết quả
nghiên cứu đã đạt được của đề tài.
Kết luận và khuyến nghị

Khi chuẩn bị nghiệm thu đề tài, người ta
luôn rà soát lại và đối chiếu xem phần kết
luận có đáp ứng được những mục tiêu
nghiên cứu hay không.

ề tài có bao nhiêu mục tiêu nghiên cứu thì
người ta thường đưa ra bấy nhiêu kết
luận tương ứng.
Tài liệu tham khảo

Chỉ đưa vào những tài liệu thật sự được sử
dụng trong báo cáo đó.

Tài liệu tham khảo là sách, văn kiện và những
dạng ấn phẩm tương tự cần ghi theo thứ tự:

Họ và tên các tác giả;


Chương hay bài tham khảo;

Tên sách;

Tên nhà xuất bản;

Năm xuất bản;

Nơi xuất bản.

Trang tham khảo (từ trang đến trang )
Tài liệu tham khảo

Tài liệu tham khảo là báo cáo trong các tạp chí
thì ghi theo thứ tự sau :

Họ và tên các tác giả;

Tên bài báo.;

Tên tạp chí;

Tập và số của tạp chí;

Năm xuất bản;

Nhà xuất bản hoặc tên cơ quan, tên hội khoa học
xuất bản.

Số trang tham khảo.


Thứ tự các tài liệu tham khảo được sắp xếp như sau:

Các tài liệu tiếng Việt rồi đến các tài liệu tiếng nước ngoài; -

Các tài liệu được xếp thứ tự theo vần chữ cái ( A, B, C ) tên
của tác giả.
Phụ lục

Phần phụ lục là những thông tin bổ sung,
góp phần giúp cho người đọc hiểu rõ hơn
về những kết quả nghiên cứu của đề tài.

Có thể đưa vào phần này:

danh sách bệnh nhân,

văn bản giấy tờ có liên quan,

những tranh ảnh tư liệu,