Điều trị bệnh viêm mũi dị
ứng như thế nào?
(Kỳ 1)
I. Viêm mũi dị ứng: Viêm mũi dị ứng là bệnh viêm mũi do dị ứng gây ra
,có nghĩa là hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng lại các chất gây dị ứng. Các chất
gây dị ứng thường được gọi là dị nguyên , dị nguyên có thể là phấn hoa, nấm mốc,
bụi nhà, mạt giường, thú nuôi (chó, mèo), gián, chuột bọ … Viêm mũi dị ứng tuy
không đe dọa đến tính mạng con người nhưng với những biến chứng có thể xảy ra,
nó có thể gây ảnh hưởng đáng kể chất lượng cuộc sống.
Những ai có thể mắc bệnh viêm mũi dị ứng?
Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng đỉnh cao là 20 - 30 tuổi, nhưng có
thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi., VMDU giảm dần theo tuổi tác, trên người già
VMDU ít gặp hơn. Tiền căn gia đình: gia đình có người bị dị ứng thì dễ mắc bệnh
dị ứng hơn. Môi trường và nghề nghiệp tiếp xúc: những người làm việc trong môi
trướng ô nhiễm, hoặc những nghề tiếp xúc nhiều với những chất gây dị ứng.
II. Biểu hiện, biến chứng của bệnh viêm mũi dị ứng là gì?
- Những biểu hiện thường bao gồm 4 triệu chứng chính: ngứa mũi, hắt hơi,
chảy nước mũi (trong, loãng), nghẹt mũi và có thể kèm theo nhức đầu, ngứa họng
và ho, mất mùi đây là những triệu chứng thường thì người bệnh lầm rằng mình
bị cảm.
- Viêm mũi dị ứng (VMDU) thường kèm với những tình trạng bệnh lý
khác, chẳng hạn như là suyễn. VMDU cũng gây ảnh hưởng học hành khó tiếp thu,
rối loạn giấc ngủ và ể oải. Những biến chứng bao gồm: viêm tai giữa thanh dịch,
viêm mũi-xoang cấp và viêm mũi-xoang mạn, polype mũi…Theo thống kê ở Úc
có khoảng 80% người bị suyển có bị viêm mũi dị ứng . viêm mũi dị ứng làm khó
kiểm soát cơn hen suyển, điều trị viêm mũi dị ứng hiệu quả có thể làm giảm cơn
hen .
III. Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng
Nguyên nhân gây bệnh VMDU có thể khác nhau phụ thuộc vào sự xuất
hiện triệu chứng theo mùa, quanh năm hoặc từng đợt.
* VMDU theo mùa: Nguyên nhân thường gặp là mùa phấn hoa và bụi nấm
mốc ngoài trời.
* VMDU quanh năm: Tác nhân gây VMDU quanh năm thường là bụi
trong nhà. Trong những vùng thời tiết ấm áp, rất nhiều bụi hoa cỏ phát triển và
phát tán quanh năm.
+ Bụi nhà (house dust mites): Là những loại mạt - mò, chúng sống trong
nhà, đặc biệt là trên da người và vật cưng nuôi trong nhà, sau đó chúng vung vãi đi
khắp nơi. Bụi mạt – mò có thể tìm thấy ở đồ dùng chăn, gối, nệm, thảm trải … Nơi
mà nhiệt độ ấm, độ ẩm cao; ngược lại ở nơi nhiệt độ khô hanh rất khó kiếm thấy
chúng.
+ Vật cưng: Vật cưng nuôi trong nhà thường gây VMDU quanh năm,
thường nhất là chó, mèo; ngoài ra còn do lông thú vật, chim và các con vật cưng
khác.
+ Gián: Gián được cho là nguyên nhân gây ra những cơn suyễn, ngoài ra
chúng còn là những bụi nhà gây VMDU quanh năm.
+ Các loại gặm nhấm: nếu chúng ở trong nhà cũng là nguyên nhân nhạy
cảm gây VMDU.
* VMDU không thường xuyên: Xảy ra từng đợt khi có tiếp xúc với tác
nhân gây dị ứng ví dụ như bụi nhà, bụi môi trường, nấm mốc, phấn hoa… gây
triệu chứng dị ứng từng đợt. Thức ăn cũng gây VMDU, tùy theo từng người, triệu
chứng dị ứng ở mũi thường kèm với triệu chứng ở da, đường ruột – dạ dày, ở phổi.
* VMDU nghề nghiệp: Nguyên nhân do tiếp xúc với tác nhân dị ứng tại nơi
làm việc, tùy theo tính chất đặc thù của nghề nghiệp, có thể gây VMDU từng đợt,
theo mùa hoặc quanh năm.
IV. Khi nào bác sĩ sẽ chẩn đoán người bệnh bị VMDU
- Bệnh được chẩn đoán dựa vào tiền sử bệnh có tiếp xúc với dị nguyên,
bệnh sử thường ngứa mũi, hắt hơi từng tràng dài, chảy mũi trong, nghẹt mũi . . .
- Khám lâm sàng (nội soi mũi ) thấy niêm mạc mũi tái nhạt, phù nề, nhiều
dịch nhầy trong, có thể thấy niêm mạc bị thoái hoá hoặc có polype mũi, cũng có
thể thấy mủ nhầy (có bội nhiễm ).
- Cận lâm sàng phết dịch mũi tìm tế bào ái toan (eosinophil), định lượng
IgE đặc hiệu trong máu cũng có thể tăng ở những người có nhiểm ký sinh trùng
(giun, sán ). Thử phản ứng da (test nội bì , lẩy da): tiêm chất nghi là gây dị ứng
vào trong da, nếu thấy nổi quầng đỏ hoặc xuất hiện bóng nước trên da tức là có
phản ứng