Đề thi chuyên Sinh, Nguyễn Trãi năm 2009-2010 Cao Thị Thu Trang

sở giáo dục và đào tạo
Hải dơng

kỳ thi tuyển sinh lớp 10 thpt chuyên
nguyễn trãi - năm học 2009 - 2010
Môn thi: sinh học
Thời gian làm bài: 150 phút
Ngày thi: Ngày 8 tháng 7 năm 2009
(Đề thi gồm: 01 trang)
Câu 1 (1.5 điểm) :
Trình bày những biến đổi và hoạt động của NST kép trong nguyên phân. Sự đóng
xoắn và tháo xoắn của NST có ý nghĩa gì?
Câu 2 (1.0 điểm) :
So sánh cấu tạo của mARN với cấu tạo của gen.
Câu 3 (1.0 điểm):
Kỹ thuật gen là gì? Nêu nội dung cơ bản của các khâu trong kỹ thuật gen.
Câu 4 (1.0 điểm):
a) Thế nào là hiện tợng khống chế sinh học? Cho 1 ví dụ minh họa.
b) Phân tích mối liên quan giữa khống chế sinh học và cân bằng sinh học.
Câu 5 (1.0 điểm) :
Hãy giải thích và nêu ví dụ về các mối quan hệ đối địch giữa các cá thể khác loài.
Câu 6 (1.0 điểm) :
Giải thích cơ sở sinh học của những quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình:
- Nam giới chỉ đợc lấy một vợ, nữ giới chỉ đợc lấy một chồng.
- Những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc kết hôn với nhau.
Câu 7 (1.5 điểm) :
ở mèo, gen D quy định màu lông đen, gen d quy định màu lông hung, kiểu gen Dd
quy định màu lông tam thể. Các gen này nằm trên NST giới tính X (không có gen tơng
ứng trên Y).
a) Khi không có đột biến xảy ra. Hãy xác định:
- Các kiểu gen quy định tính trạng màu lông ở mèo.

- Kết quả kiểu gen, kiểu hình của F
1
khi cho mèo cái lông tam thể giao phối với
mèo đực lông hung.
b) Giải thích tại sao trong thực tế mèo đực tam thể lại rất hiếm?
Câu 8 (2.0 điểm) :
Gen A dài 4080 A
0
, có số nuclêôtít loại A chiếm 30% tổng số nuclêôtít của gen.
Gen A bị đột biến mất đi 3 cặp nuclêôtít trở thành gen a làm cho gen đột biến kém gen
ban đầu 7 liên kết hiđrô.
a) Tính số lợng từng loại nuclêôtít của gen A và gen a.
b) Cho cơ thể có kiểu gen Aa tự thụ phấn. Xác định số lợng từng loại nuclêôtít trong
các loại hợp tử đợc tạo thành (Biết rằng quá trình giảm phân xảy ra bình thờng).
Hết
Họ, tên thí sinh Số báo danh
Chữ kí giám thị 1 Chữ kí giám thị 2
Đáp án môn sinh học (Tham khảo)
Câu
ý
Đáp án Điể
m
1
(1.5đ)
1 *Những biến đổi và hoạt động của NST kép trong nguyên phân.
-Trong nguyên phân NST kép tồn tại ở các kỳ : Kỳ trung gian, kỳ đầu,
kỳ giữa và kỳ sau.
0.25
- Kỳ trung gian: Sau khi nhân đôi thành NST kép thì NST kép bắt đầu
xoắn và co ngắn.

- Kỳ đầu: NST kép tiếp tục xoắn và co ngắn lại
0.25
Đề thi chính thức
- Kỳ giữa: NST kép xoắn, co ngắn cực đại và xếp thành 1 hàng trên mặt
phẳng xích đạo của thoi tơ vô sắc.
0.25
- Kỳ sau: NST kép tách thành 2 NST đơn dàn đều thành 2 nhóm đợc dây
tơ vô sắc kéo về 2 cực của tế bào, tính chất kép mất đi.
0.25
2
* ý nghĩa sự đóng xoắn và tháo xoắn của NST là:
- Sự đóng xoắn của NSTgiúp NST dễ dàng phân ly về 2 cực của tế bào
và ức chế sự tự nhân đôi của NST.
0.25
- Sự tháo xoắn của NST tạo điều kiện thuận lợi cho NST nhân đôi ở lần
phân bào tiếp theo.
0.25
2
(1đ)
1
So sánh cấu tạo của mARN và gen.
* Giống nhau:
- Đều có cấu trúc theo nguyên tắc đa phân, đợc cấu tạo từ các nguyên tố
C,H,O,N,P
0.25
- Đơn phân là các Nu, có 3 trong 4 loại Nu giống nhau (A, G, X), giữa
các đơn phân có liên kết nối lại thành mạch. 0.25
2
* Khác nhau
Cấu tạo của gen Cấu tạo của m ARN

- Gồm 2 mạch song song và xoắn
lại với nhau.
- Có chứa Nu loại T, không có U
- Chỉ có 1 mạch đơn
- Có chứa Nu loại U, không có T
- Có liên kết H theo nguyên tắc bổ
sung giữa các Nu trên 2 mạch đơn
- Kích thớc và khối lợng lớn hơn
mARN
- Không có liên kết H
- Kích thớc và khối lợng nhỏ hơn
gen
0.25
0.25
3
(1đ)
* Khái niệm kỹ thuật gen:
Kỹ thuật gen là kỹ thuật thao tác tác động lên ADN để chuyển 1 đoạn
ADN mang 1 hoặc 1 cụm gen từ tế bào cho sang tế bào nhận nhờ thể
truyền.
0.25
* Nội dung cơ bản của các khâu trong kỹ thuật gen:
- Khâu 1: Tách ADN NST của tế bào cho và tách phân tử ADN dùng
làm thể truyền từ vi khuẩn hoặc vi rút.
0.25
- Khâu 2: Tạo ADN tái tổ hợp. ADN của tế bào cho và ADN làm thể
truyền đợc cắt ở vị trí xác định nhờ các enzim cắt chuyên biệt, sau đó
ghép đoạn ADN của tế bào cho vào ADN thể truyền nhờ enzim nối.
0.25
- Khâu 3: Chuyển ADN tái tổ hợp vào tế bào nhận tạo điều kiện cho gen

đã ghép đợc biểu hiện.
0.25
4
(1đ)
* Hiện tợng khống chế sinh học là:
Số lợng cá thể của 1 quần thể bị số lợng cá thể của quần thể khác
kìm hãm.
0.25
* Ví dụ: HS lấy đúng 1 ví dụ. 0.25
b) Phân tích mối liên quan giữa khống chế sinh học và cân bằng
sinh học.
- Sự khống chế sinh học làm cho số lợng cá thể của mỗi quần thể luôn
dao động trong 1 thế cân bằng, tạo nên trạng thái cân bằng sinh học
trong quần xã.
0.25
- Đảm bảo cho kích thớc của mỗi quần thể trong quần xã trong chuỗi và
lới thức ăn giữ đợc mức tơng quan chung đảm bảo sự cân bằng sinh
thái.
0.25
5 * Hãy giải thích và nêu ví dụ về các mối quan hệ đối địch giữa các
cá thể khác loài.
(1đ)
- Quan hệ cạnh tranh khác loài: Các sinh vật khác loài tranh giành nhau
về thức ăn, nơi ở và các điều kiện sống khác của môi trờng, các loài kìm
hãm sự phát triển của nhau. HS lấy đợc 1 ví dụ đúng
0.25
- Quan hệ ký sinh và nửa ký sinh: Sinh vật sống nhờ trên cơ thể sinh vật
khác lấy chất dinh dỡng, máu từ sinh vật đó. HS lấy đợc 1 ví dụ đúng.
0.25
- Quan hệ sinh vật ăn sinh vật khác: Sinh vật của loài này sử dụng sinh

vật của loài khác làm thức ăn gồm: ĐV ăn TV, ĐV ăn TV, TV ăn sâu
bọ. HS lấy đợc 1 ví dụ đúng.
0.25
- Quan hệ ức chế cảm nhiễm: SV này ức chế sự phát triển hoặc sinh sản
của loài SV khác bằng cách tiết ra môi trờng những chất độc. HS lấy đ-
ợc 1 ví dụ đúng.
0.25
6
(1đ)
* Giải thích cơ sở sinh học của những quy định trong Luật Hôn
nhân và gia đình:
- Nam chỉ đợc lấy một vợ, nữ chỉ đợc lấy một chồng vì: Trong cấu
trúc dân số tỷ lệ nam : nữ nói chung xấp xỉ 1 : 1 và nếu xét riêng ở
khoảng tuổi trởng thành, có thể kết hôn với nhau theo quy định của
pháp luật thì tỷ lệ đó cũng xấp xỉ 1 : 1 .
0.25
-Nếu nam lấy nhiều vợ, nữ lấy nhiều chồng thì sẽ có ngời khác
không có bạn để kết hôn.
0.25
- Những ngời có quan hệ huyết thống trong vòng 4 đời không đợc
kết hôn với nhau vì di truyền học chỉ rõ hậu quả của việc kết hôn gần
làm cho các đột biến gen lặn đợc biểu hiện ở cơ thể đồng hợp thành
kiểu hình gây hại.
0.25
Từ đó dẫn đến suy thoái nòi giống nh tỷ lệ chết, mắc bệnh, tật di
truyền cao và làm giảm sức sống .
0.25
7
(1.5đ)
a

* Kiểu gen có thể có của mèo bình thờng:
- Mèo cái: X
D
X
D
: Mèo cái lông đen
X
D
X
d
: Mèo cái lông tam thể
X
d
X
d
: Mèo cái lông hung
0.25
- Mèo đực: X
D
Y : Mèo đực lông đen
X
d
Y

: Mèo đực lông hung
0.25
* Cho mèo cái lông tam thể giao phối với mèo đực lông hung. Xác
kết quả kiểu gen và kiểu hình của mèo con F
1
:

Sơ đồ lai:
P : X
D
X
d
( Lông tam thể) X X
d
Y

(lông hung)
G
P
: X
D
, X
d
X
d
,

Y


F
1
: X
D
X
d
; 1X

d
X
d
; 1 X
D
Y ; 1X
d
Y


0.25
* Tỷ lệ kiểu gen:
1X
D
X
d
: 1X
d
X
d
: 1 X
D
Y : 1X
d
Y

* Tỷ lệ kiểu hình:
1 1 tam thể: 1 Lông hung : 1 Lông đen :1 Lông hung
0.25
b * Mèo đực tam thể rất hiếm vì:

- Khi giảm phân bình thờng thì mèo cái chỉ tạo ra 2 loại giao tử X
D
, X
d
,
mèo đực chỉ tạo ra 3 loại giao tử

X
D
, X
d
,

Y

. Khi thụ tinh chỉ tạo ra 2
loại mèo đực là: X
D
Y ( Lông đen) và X
d
Y

(Lông hung) nên không có
mèo đực tam thể.
0.25
- Mèo đực lông tam thể phải có kiểu gen X
D
X
d
Y chỉ có thể đợc tạo ra

do đột biến số lợng ở cặp NST giới tính mà trong thực tế đột biến ít xảy
ra nên mèo đực lông tam thể rất hiếm.
0.25
8
(2đ)
a
* Tính số lợng từng loại nuclêôtít của gen A và gen a.
- Tổng số Nu của gen A = ( 2 x 4080): 3,4 = 2400 ( Nu)
0.25
- Số lợng từng loại Nu của gen A :
A = T = 2400 x 30% = 720 (Nu)
G = X = 2400 : 2 - 720 = 480 ( Nu)
0.25

- Gen a kém gen A 2 cặp A - T và 1 cặp G - X do (2 x 2) + (1x3) = 7 (lkH) 0.25
- Số lợng từng loại Nu của gen a( Gen đột biến) :
A = T = 720 - 2 = 718 (Nu)
G = X = 480 - 1 = 479 ( Nu)
0.25
b
* Cho cơ thể có kiểu gen Aa tự thụ phấn. Xác định số lợng từng
loại nuclêôtít trong các loại hợp tử đợc tạo thành.
- Sơ đồ lai:
P : Aa

x Aa
G
P
: A , a

A

,

a


F
1
: 1AA : 2 Aa : 1 aa
0.25
- Số lợng từng loại Nu trong các loại hợp tử :
1 AA : A = T = 720 x 2 = 1440 (Nu)
G = X = 480 x 2 = 960 ( Nu)
0.25
2 Aa : A = T = 2 x ( 720 + 718) = 2876 (Nu)
G = X = 2 x ( 480 + 479) = 1918 ( Nu)
0.25
1 aa : A = T = 718 x 2 = 1436 (Nu)
G = X = 479 x 2 = 958 ( Nu) 0.25
Điểm cả bài làm tròn đến 0,25 điểm