Tiết 7
Các nhân tố ảnh hưởng
đến phát triển và phân bố nông nghiệp
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I - Mục đích yêu cầu
1. Giúp học sinh nắm được vai trò của
các nhân tố tự nhiên và KT - XH đối với
quá trình phát triển và phana bố ngành
nông nghiệp
2. Có kỹ năng đánh giá giá trị của nền
kinh tế, biết sơ đồ hóa các nhân tố ảnh
hưởng đến sự phát triển và phân bố nông
nghiệp Việt Nam
II - Chuẩn
bị
- Bản đồ địa lý tự nhiên Việt Nam
- Bản đồ khí hậu Việt Nam
- Bản đồ đất đai Việt Nam
III - Tiến
trình lên lớp
A - ổn định tổ chức:
B - Kiểm tra bài cũ:
? Phân tích nhưng thành tựu và khó khăn
thách thức của nền kinh tế nước ta trong
giai đoạn mới?
C - Bài mới
Hoạt động của
thầy
Hoạt động của trò
? Tại sao nông
nghiệp lại là
ngành kinh tế
phụ thuộc vào
các yếu tố tự
nhiên?
? Gồm các yếu
tố nào?
I. Các nhân tố tự
nhiên
- Đây là nhứng nhân
tố quan trọng nhất.
Do đặc trưng của
ngành nông nghiệp
không thể không dựa
vào các yếu tố tự
nhiên
- Gồm: Đất đai, khí
? Vị trí của yếu
tố đất đai đối với
ngành nông
nghiệp?
? Nêu vài nét về
đặc điểm đất đai
ở nước ta? Đó là
thuận lợi hay
khó khăn?
hậu, sông ngòi, động
thực vật
1. Tài nguyên đất
- Vai trò vô cùng
quan trọng vì nó là tư
liệu sản xuất của nông
nghiệp, thiếu đến sẽ
không có ngành kinh
tế này
- Nước ta có tổng diện
tích đất canh tác
khoảng 20 triệu ha.
Gồm các loại đất như:
+ Đất phù sa: ở các
đồng bằng và chủ yếu
để sản xuất lúa nước
và một số cây công
nghiệp ngắn ngày.
diện tích khoảng 3
triệu ha
? Nguyên nhân
của nó?
GV treo bản đồ
khí hậu, giới
thiệu và giải
thích bản đồ
? Nhận xét về
nguồn tài nguyên
này ở nước ta?
? Lấy các ví dụ
cụ thể về các loại
cây trồng thích
hợp?
? Khí hậu gây ra
những khó khăn
+ Đất Feralit có diện
tích khoảng 16 triệu
ha với nhiều loại khác
nhau tập trung phân
bố ở các vùng trung
du, vùng núi và cao
nguyên. Chủ yếu
thích hợp với các loại
cây công nghiệp
-> Đây là những
thuận lợi rất lớn cho
nông nghiệp ở nước ta
- Khó khăn là hiện
tượng sói mòn đất và
đốt nương làm rẫy
gây thoái hóa đất
2. Tài nguyên khí hậu
- Nước ta có khí hậu
nhiệt đới gió mùa ẩm
gì?
? Tại sao nước
cũng là một
nguồn tài nguyên
đối với nông
nghiệp?
? Đặc điểm của
nguồn tài nguyên
nước ở nước ta?
? Những hạn
chế?
? Tài nguyên
sinh vật ở nước
nhưng do vị trí và sự
đa dạng về địa hình
tạo nên các kiểu khí
hậu đặc trưng khá
phong phú thích hợp
cho nhiều loại cây
trồng khác nhau.
VD: Khí hậu mùa
đông lạnh ở Bắc bộ
và Bắc trung bộ thích
hợp với cây vụ đông
- Khí hậu ôn đới núi
cao
+ Những biến động
của thời tiết cũng làm
ảnh hưởng đến năng
suất cây trồng: Bão,
sương muối, rét
đậm
3. Tài nguyên nước
ta có đặc điểm
gì?
? Rút ra nhận xét
gì về các nhân tố
tự nhiên?
? Tại sao dân cư
và lao động lại là
nhân tố ảnh hởng
đến nông
nghiệp?
? Đặc điểm của
nhân tố này ở
- Nước tưới rất quan
trọng đối với nông
nghiệp.
- Nước ta có hệ thống
sông ngòi, ao hồ và
đầm lầy phong phú,
nguồn nước ngầm
nhiều rất thuận lợi
cho tưới tiêu trong
nông nghiệp.
- Lượng mưa trung
bình đạt 1500 - 2500
mm/năm
+ Hạn chế: Lũ lụt về
mùa mưa và hạn hán
về mùa khô
4. Tài nguyên sinh vật
- Nguồn tài nguyên
động thực vật phong
phú là điều kiện thuận
nước ta?
? Qua hình
7.1/26 nhận xét
và đánh giá về
cơ sở vật chất kĩ
thuật ở nước ta?
? Việc phất triển
và hoàn thiện ấy
nhằm mục đích
gì?
lợi cho nhân dân
thuần chủng và lai tạo
giống mới có năng
suất cao và chống
chịu hạn hán tốt
-> Tóm lại: Nước ta
có nhiều điều kiện ưu
đãi của thiên nhiên,
có nhiều nguồn tài
nguyên thuanạ lợi cho
phát triển nông
nghiệp nhưng ben
cạnh đó vẫn còn một
số khó khăn do điều
kiện bất thường của
thời tiết và khí hậu
II. Các nhân tố kinh tế
- xã hội
1. Dân cư và nguồn
lao động
? Chính sách
phát triển nông
nghiệp của nước
ta qua các thời kì
có thay đổi như
thế nào?
? Tác động đến
nông nghiệp ra
sao?
? Đặc điểm của
thị trường ảnh
hưởng đến nông
nghiệp như thế
nào?
- Sản xuất rất cần có
lao động và đây cũng
là thị trường tiêu thụ
sản phẩm
- Nước ta có hơn 80
triệudân trong đó có
tới 58.4% trong độ
tuổi lao động, đây là
lực lượng lao động
dối dào cho phát triển
nông nghiệp
- Lao động Việt Nam
giàu kinh nghiệm
trong sản xuất nông
nghiệp, cần cù sáng
tạo và tiếp thu KHKT
nhanh
2. Cơ sở vật chất kỹ
thuật
? Đặc điểm của
thị trường trong
nước và ngoài
nước?
? Lấy ví dụ cụ
thể
- Cà phê
- Dừa
- Đang dần được hoàn
thiện, các cơ sở phục
vụ chăn nuôi, trồng
trọt đang phát triển và
phân bố rộng khắp
nhất alf các vùng
chuyên canh
- Hình thành hệ thống
thủy lợi, kênh mương
với các thiết bị tưới
tiêu hiện đại.
- Tăng năng suất và
chất lượng các sản
phẩm nông nghiệp,
giảm dần sự phụ
thuộc vào tự nhiên và
đang chuyển dịch cơ
cấu lao động
3. Chính sách phát
triển nông nghiệp
+ Trước 1986: làm ăn
theo lối chung, tập
thể, HTX
+ Sau 1986: Tư nhân
hóa, có nhiều chính
sách khuyến nông
hợp lý, phát triển kinh
tế hộ gia đình, kinh tế
trang trại hướng ra
xuất khẩu
4. Thị trường trong và
ngoài nước
- Thúc đẩy mở rộng
sản xuất và tăng năng
suất lao động, thực
hiện trao đổi là nhu
cầu của thị trường
- Tác động trực tiếp
đến sự thay đổi cơ cấu
cây trồng và sản xuất
phù hợp với nhu cầu
thị trường
- Biến động của thị
trường sẽ ảnh hưởng
đến người sản xuất
D - Củng cố:
E - Hướng dẫn học bài:
IV/ Rút kinh
nghiệm