Chương 3
Cơ chế gâybệnhcủacáctác
nhângâybệnhcôntrùng
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
3.1.Cơ chế gâybệnhcủanấm
•Bàotửtiếpxúcvớidacôntrùng-nảymầm–xâmnhập
vàocơthể -sinhsảntrongxoang ⇒ làmyếuvàphá
hoạichứcnăngtrao đổichấtcủacôntrùng
• Điềukiệnnhiệt độ, ẩm độ thíchhợp, bàotửphìnhlên,
nảymầmthành ốngmầm, tiếpxúcvớidacôntrùng ⇒
hìnhthànhvòibám
•Kíchthướcvòibámgấp2-3 lầnbàotử, códịchnhầy để
dínhvàoda
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
•Vòi bámhìnhthànhsợinhỏ chọcthủngdavàotrong–
phìnhto hìnhthànhsợingắn-nhờ áplụccơgiới+
enzyme (proteaza, lipoaza, kitinaza) phângiảikitin
•Côntrùnglộtxác: nấmhìnhthànhvòibámmớiđể tiến
hànhtáixâmnhiễm
•Mỗiloàinấmkhácnhauhìnhthànhcácenzyme khác
nhau ⇒ tự tạothànhenzyme kitinaza
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
• Sự sinhsảncủanấmtrongcơthể côntrùng ⇒ hoạt
độngtrao đổichất, cơ quanmôbịpháhoại, rốiloạn
chứcnăngsinhlý
⇒ nấmtiết độctốvàenzyme giếtchếtvậtchủ -sinh
trưởngpháttriểntrênxácvậtchủ -hìnhthànhcáchạch
nấm ⇒ cơ thể sâuchếtcứnglại
⇒mộtsốnấmkhôngtiết độctố-sinhsảnhànglọat
trongcơthể côntrùng–làmvỡ, biếndạngcáccơquan
⇒ nấmxâmnhập–xuấthiệnphản ứngbiếnmàu đen
hìnhthànhcác đốm đentrêncơthể ⇒ enzyme
phenoloxydazado dịchthể côntrùngtiếtra
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
• Sinhsảncủanấm
-biến đổithànhphầndịchthể, giảmtácdụngoxy hóa
khử limfatrongmáu
-sinhsảnnhiều: tắchệtuầnhòan, gây đóisinhlýtếbào
vậtchủ
-chất độc: làmthay đổisinhhóacơthể, têliệtthầnkinh
⇒ mấtvàrốilọancơnăngsinhlý ⇒ hô hấpthấtthường,
giảmsứcsinhsản, ứcchế sự lộtxác
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
3.2 Độctốdiệtcôntrùng
Nấm Beauveria
• ĐộctốBeauvericin
•Sinhratrongquátrìnhtrao đổichấtlàvòng
peptidcósắctốvànglàtenelinvàbassianindo:
-hydroxylatprogesteron
-testosteron(C
19
H
28
O
2
)
- điểmsôi; 93-94
0
C
Tênhóahọccủabeauvericinlàxyclo(N-metyl
L-phenylalanin-D-α-hydroxy-isovaleryl)
3
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Cấutrúchóahọcđộctốbeauvericincủanấm
Beauveriabassiana (Kodaira, 1966)
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
•Cơchế tác độngcủanấmBeauveriabassiana
lêncôntrùng
-Bàotửnấmtiếpxúcvớidacôntrùng → nảy
mầmthànhsợinấmxuyênqua vỏ kitin → phát
triểntrongcơthể côntrùng → xuấthiệntếbào
nấm(dạngchuổinhư nấmmen) → tiết độctố
beauvericin, proteazadiệttếbào bạchhuyết
(lympho-cyte) củacôntrùng → côn trùngchết
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Nấm Metarhiziumanisopliae
⇒ làcácsảnphẩmthứ cấpvòngpeptit, L-
prolyn, L-leucin, anhydride, L-prolyn-L-valine
anhydride vàdesmethyldestruxinB
- ĐộctốdestruxinA: côngthứcnguyênlàC
29
H
47
O
7
N
5
,
điểmsôi188
0
C
-bảnchấthóahọcD-2 hydroxy-4-pentenoy-L-prolyl-L-
isoleucyl-N-methyl-L-valyl-N-methyl-L-alanyl-β-alanyl
lacton.
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
• ĐộctốdestruxinB: côngthứcnguyênlà
C
30
H
51
O
7
N
5
có điểmsôilà234
0
C
•BảnchấthóahọcD-α-hydroxy-γ-methylvaleryl-
L-prolyl-L-isoleucyl-N-methyl-L-valyl-N-methyl-L-
alanyl-β-alanyllacton.
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
Cấu trúc độc tố destruxin A –B (Clarkson vàctv, 1997)
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version
• Cơ chế gâybệnhcủanấmMetarhizium-sua
Bàotửnấmtiếpxúcvớicôntrùngtrongkhoảng24 giờ
→ nảymầmtạoốngmầmxuyênqua lớpda
→ phân nhánhtrongcơthể → mạngsợinấm→tiết độctố
destruxinA, B gâychếtchocôntrùng
PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version