Phytohoocmon pptx

PHYTOHOOCMON
PHYTOHOOCMON

I.KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI
I.KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI
1Khái niệm: Phytohoocmon hay Hoocmon thực
vật (HMTV) là các chất hữu cơ do bản thân cây
tiết ra ,có tác dụng điều hòa hoạt đông của cây.

HMTV có những đặc điểm chung sau:
- Là những hợp chất hữu cơ phân tử lượng
thấp, được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản
ứng trong tế bào hoặc mô ở một nơi khác trong
cây.
- Với nồng độ thấp nhưng gây ra những biến đổi
mạnh mẽ trong cây.
- Trong cây, HMTV được vận chuyển theo mạch
gỗ và mạch libe.

2.Phân loại
2.Phân loại
Tùy theo mức độ biểu hiện tính kích thích hay
tính ức chế sinh trưởng, các HMTV được chia
thành hai nhóm là hoocmon kích thích và
hoocmon ức chế sinh trưởng.
2.1 Hoocmon kích thích sinh trưởng:
2.1.1 Auxin
a.lịch sử phát hiện ra auxin

b.Vai trò sinh lí của auxin:

b.Vai trò sinh lí của auxin:
Auxin cũng như nhiều phytohocmon khác thể
hiện tác dụng ở nồng độ rất thấp(10
-3
– 10
-6
ppm).

Auxin kích thích pha giãn của tế bào vì vậy làm
kích thước mô và cây lớn lên. Auxin chủ yếu làm
giãn theo chiều ngang.

Nồng độ kích thích của Auxin ở các bộ phận
khác nhau không giống nhau: cao nhất ở chồi
ngọn ,thấp nhất ở rễ.

Auxin gây ra tính hướng địa và hướng quang do
sự giãn không đều nhau giữa hai phía của thân
hay của rễ.




Auxin tham gia duy trì ưu thế ngọn,khi chồi
Auxin tham gia duy trì ưu thế ngọn,khi chồi
ngọn đang sinh trưởng nó ức chế sự sinh trưởng
ngọn đang sinh trưởng nó ức chế sự sinh trưởng
của chồi bên,nếu ngắt bỏ chồi ngọn chồi bên sẽ
của chồi bên,nếu ngắt bỏ chồi ngọn chồi bên sẽ
sinh trưởng mạnh.

sinh trưởng mạnh.
Auxin kích thích sự hình thành rễ ở cành dâm
Auxin kích thích sự hình thành rễ ở cành dâm
và cành chiếc.
và cành chiếc.
Auxin ngăn ngừa sự rụng lá,hoa,quả,khi sắp
Auxin ngăn ngừa sự rụng lá,hoa,quả,khi sắp
rụng hàm lượng Auxin trong đó giảm thấp.
rụng hàm lượng Auxin trong đó giảm thấp.
Auxin có thể tạo quả không hạt cho một số cây
Auxin có thể tạo quả không hạt cho một số cây
như bầu,bí, đu đủ,cà chua…
như bầu,bí, đu đủ,cà chua…
Auxin tăng cường quá trình quang hợp và hô
Auxin tăng cường quá trình quang hợp và hô
hấp trong cây,kìm hãm sự phân giải nên tốc độ
hấp trong cây,kìm hãm sự phân giải nên tốc độ
sinh trưởng và năng suất thu hoạch cao hơn.
sinh trưởng và năng suất thu hoạch cao hơn.

2.1.2 Gibbrellin(GA)
2.1.2 Gibbrellin(GA)
a.Lịch sử phát hiện



b.Vai trò sinh lí của gibberellin.
b.Vai trò sinh lí của gibberellin.
-
Chống lại các đột biến gây lùn trong cây.

-
Kích thích pha giãn của tế bào,chủ yếu theo
chiều dọc, tăng trưởng chiều cao là chủ yếu.
-
KÍch thích sự nảy mầm của hạt, củ, căn hành.
-
GA có thể tạo quả không hạt cho một số cây.
-
Kích thích sự ra hoa và điều chỉnh giới tính, ở
một số cây đơn tính cùng gốc GA làm tăng tỉ lệ
hoa đực,thậm chí tạo được quần thể 100% cây
đực.

2.1.3
2.1.3
Cytokinin
Cytokinin
a.Lịch sử phát hiện
Xytokinin là nhóm phytohocmon thứ 3 được phát hiện sau
Auxin và Gibberellin.
-1955 Miller và Skook đã tách được một hợp chất từ
việc hấp mẫu AND của tinh dịch cá thu, chất này có khả
năng kích thích sự phân chia tế bào rất mạnh mẽ trong
nuôi cấy mô,gọi là kinetin.
-1963 Letham và Miller đã tách được Xytokinin tự nhiên
trong cây ở dạng kết tinh từ hạt ngô gọi là Zeatin.Zeatin
có hoạt tính mạnh hơn Kinetin 10-100 lần.
- Các Xytokinin tổng hợp được sử dụng trong nuôi cấy
mô ngoài Kinetin còn có Benzyladenin.

b.Vai trò sinh lý của Cytokinin
b.Vai trò sinh lý của Cytokinin
Nơi tổng hợp: Cytokinin được tổng hợp ở mô phân sinh
,chủ yếu là mô phân sinh rễ.Cytokinin di chuyển theo 2
chiều: mạch mộc và mạch libe nhưng nhiều nhất là qua
mạch mộc.

Kích thích sự phân chia tế bào,chúng tăng cường quá
trình tổng hợp acidnucleic và protein.

Phá bỏ trạng thái ngủ của chồi,hạt.

Là 1 yếu tố trẻ hoá của cây,duy trì trạng thái trẻ của
mô,cơ quan,toàn cơ thể.

Tạo nụ mới,cản sự lão hoá,cản sự rụng lá.

Làm tăng dầy lá (kích thích sự phân chia tế bào).

Kích thích sự hình thành củ ,giúp tích luỹ tinh bột ở củ.


Làm yếu hiện tượng ưu thế ngọn
Làm yếu hiện tượng ưu thế ngọn

Ảnh hưởng đến sự phân hoá cơ quan
nhất là phân hoá chồi:

Nếu tỉ lệ cytokinin/ Auxin cao sẽ
kích thích tạo chồi.


Nếu tỉ lệ cytokinin/ Auxin thấp sẽ
kích thích phân hoá rễ.

2.2
2.2
Hoocmon ức chế sinh trưởng
Hoocmon ức chế sinh trưởng
2.2.1 Acid abscicic (AAB)
a.Lịch sử phát hiện
-1961 Liu và Carn đã tách riêng được 1 chất dưới
dạng tinh thể từ quả bông già và đem xử lý cho
cướng lá bông non đã gây nên hiện tượng rụng
và đó gọi là Abscicic I.
- 1963 Chkuma và Eđicott đã táh riêng được một
chất khác cũng gây hiện tượng rụng lá gọi là
Abscicic II.

b.Vai trò sinh lí của abscicic
b.Vai trò sinh lí của abscicic
Nơi tổng hợp :Được tổng hợp hầu hết ở các bộ phận của
cây như : rễ, lá, hoa, quả, hạt, củ…và tích luỹ nhiều nhất
ở cơ quan già,các cơ quan đang ngủ nghỉ,cơ quan sắp
rụng.
Axit abscicic là một chất ức chế sinh trưởng mạnh nhưng
nó không gây hiệu quả độc khi ở nồng độ cao.
- Duy trì trạng thái nghỉ, ức chế sự nảy mầm.
- Gây hiện tượng rụng : rụng lá,rụng hoa, rụng quả.
- Tham gia vào quá trình ức chế tương quan ,tức là duy
trì một cơ quan bộ phận nào đó ở trạng tái không hoạt

động.
- Gây đóng khí khổng.
- Ức chế tổng hợp AND, ARN.

-Gây trạnh thái ngủ ở chồi
-Gây trạnh thái ngủ ở chồi
.
.
- Là một anti Gibberellin có tác dụng cản
phân chia tế bào.
- Làm thực vật mau vào giai đoạn trưởng
thành.

2.2.2 Etylen
2.2.2 Etylen
a.Lịch sử phát hiện Etylen
1917 người ta đa phát hiện Etylen có ảnh hưởng kích
thích sự chín của quả.
1933-1937 nhiều nghiên cứu khẳng định Etylen được
sản xuất trong một số nguyên liệu thực vật, đặc biệt là
thịt quả.
b. Vai trò sinh lí của Etylen
Trong các phytohoôcmn chỉ có Etylen là tồn tại ở trạng
thái khí.
- Gây rụng lá,hoa,quả.
-KÌm hãm sự tổng hợp và vận chuyển Auxin trong cây nên
có vai trò đối kháng với Ãuin.

- Thúc đẩy sự ra hoa của cây
- Thúc đẩy sự ra hoa của cây
-
Xúc tiến quá trình chín của quả.
-
Làm trái mềm, đổi màu
-
Giúp sinh tổng hợp Cellulozo,mARN.
-
Làm mất tính hướng động.

2.2.3 các hợp chất phenol
2.2.3 các hợp chất phenol
Vai trò sinh lí :
Được tổng hợp ở mô già ,dự trữ hoặc bị bệnh lý.
- Ức chế sinh trưởng và các hoạt động sinh lí của
cây.
- Hoạt hoá AIA – Oxidaza phân huỷ Auxin trong
cây,do đó nó kiềm hãm sự giãn xủa tế bào.
-Tham gia vào sự hình thành Linhin làm tế bào
hoá gỗ nhanh.
-Cùng với AAB các hợp chất Phenol gây ảnh
hưởng lên trạng thái ngủ nghỉ của cây.



II.
II.
Ứng dụng chất điều hoà sinh
Ứng dụng chất điều hoà sinh

trưởngđể điều chỉnh sự sinh trưởng
trưởngđể điều chỉnh sự sinh trưởng
của tế bào và sự phân hoá các cơ
của tế bào và sự phân hoá các cơ
quan.
quan.



1.Sử dụng GA để tăng chiều cao
1.Sử dụng GA để tăng chiều cao
Một số cây trồng lấy sợi như đay, mía thì chiều cao
của cây có ý nghĩa quyết định đến năng suất của chúng.
Để kích thích sự tăng trưởng về chiều cao người ta
phun GA cho cây.
Ví dụ :Cây đay, người ta phun với nộng độ 20-50 ppm vài
lần cho ruộng đay thì có thể làm chiều cao cây đay cao
gấp đôi (từ 2m có thể cao đến 4-5m ) mà chất lượng sợi
đay không kém hơn. Khi cây cao được 50 cm thì bắt đầu
phun, phun ba lần, mỗi lần cách nhau 10-15 ngày.
Đối với mía, khi xử lý GA với nộng độ từ 10-100
ppm đã kích thích sự kéo dài của các đốt làm tăng chiều
cao và tăng năng suất của ruộng mía. Điều đáng quan
tâm là khi xử lý bằng GA thì tỉ lệ đường cũng tăng lên rõ
rệt. Chẳng hạn nếu phun 3 lần cách nhau 2-4 tuần thì
sản lượng đường tăng lên 25% so với đối chứng.

2.Sử dụng GA để tăng sinh khối, tăng
2.Sử dụng GA để tăng sinh khối, tăng
năng suất cho rau quả

năng suất cho rau quả


Với cây rau thì việc tăng sinh khối có ý nghĩa
quan trọng. Để đạt được điều đó, người ta
thường phun chất kích thích tăng trưởng đặc
biệt là GA , vì GA kích thích sự dãn của tế bào
rất mạnh và hoàn toàn không gây độc vì nó là
sản phẩm tự nhiên (phytohoocmon). Nồng đọ sử
dụng của GA trong trường hợp này là dao dộng
trong khoảng 20-100 ppm. Chẳng hạn người ta
có thể phun GA cho rau bắp cải, cà rốt, rau cải
có thể cho năng suất rất cao.




Rau cải
Rau cải


- Với cải trắng khi cây bén rễ sau cấy có
thể phun GA ở nồng độ 20 ppm. Phun ba
lần mỗi lần cách 2 ngày. Một tháng sau lại
tiếp tục phun ba lần tương tự, sẽ làm tăng
sinh khối rau rõ rệt.
- Đối với một số loại rau cải xanh có thể
phun trước thu hoạch 2 tuần ở nồng độ
50-199 ppm (phun 2 lần ). Tăng năng suất
rõ rệt. Cũng có thể phun khi cây mới có 5-

6 lá, phun 2-3 lần với nồng độ 20-30 ppm .




Giá đậu
Giá đậu


Để làm nảy mầm đều, tăng năng suất giá đậu,
có thể ngâm hạt một đêm trong dung dịch GA 10
ppm.

Nho:
Một trong những hướng quan trọng là làm tăng
kích thước của các loại quả, tăng năng suất thu
hoạch bằng cách sử dụng các chất kích thích
sinh trưởng. Đối tượng được sử dụng nhiều
nhất là nho. Việc phun GA là biện pháp phổ
biếnvà rất có hiệu quả đã làm tăng năng suất
nho lên gấp bội, và cải thiện được phẩm chất .




* Vào cuối thời kì hoa rộ, khi quả non hình thanh
* Vào cuối thời kì hoa rộ, khi quả non hình thanh
được 7-10 ngày, dùng máy phun điểm dung dịch 50-
được 7-10 ngày, dùng máy phun điểm dung dịch 50-
100 ppm GA vào chùm quả làm quả lớn nhanh, tăng

100 ppm GA vào chùm quả làm quả lớn nhanh, tăng
sản lượng gấp đôi ,nâng cao hàm lượng đường
sản lượng gấp đôi ,nâng cao hàm lượng đường
glucozơ, tăng phẩm chất quả.
glucozơ, tăng phẩm chất quả.
* Cũng có thể phun vào lúc sau hoa rộ 7-10
* Cũng có thể phun vào lúc sau hoa rộ 7-10
ngày, phun GA ở nồng độ 100-2000 ppm
ngày, phun GA ở nồng độ 100-2000 ppm
vào chùm hoa có thể làm cho 60-90% quả
vào chùm hoa có thể làm cho 60-90% quả
không hạt, mỏng vỏ, chín sớm hơn 7-15
không hạt, mỏng vỏ, chín sớm hơn 7-15
ngày.
ngày.

3.Sử dụng auxin và cytokinin để
3.Sử dụng auxin và cytokinin để
điều khiển sự phát sinh cơ quan
điều khiển sự phát sinh cơ quan
(rễ, chồi) trong nuôi cấy mô.
(rễ, chồi) trong nuôi cấy mô.

Trong kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào thì vi
Trong kỹ thuật nuôi cấy mô tế bào thì vi
ệ
ệ
c ứng
c ứng
dụng các chất điều hoà sinh trưởng là hết sức

dụng các chất điều hoà sinh trưởng là hết sức
quan trọng. Hai nhóm chất được sử dụng nhiều
quan trọng. Hai nhóm chất được sử dụng nhiều
nhất là auxin (quyết định hình thành rễ) và
nhất là auxin (quyết định hình thành rễ) và
xytokinin (quyết định hình thành chồi).
xytokinin (quyết định hình thành chồi).
-
Để nhân nhanh invitro, trong giai đoạn đầu cần
phải điều khiển mô nuôi cấy phát sinh thật nhiều
chồi để tăng hệ số nhân. Vì vậy người ta tăng
nồng độ xytokinin trong môi trường nuôi cấy .
-
Để tạo cây hoàn chỉnh đưa ra đất người ta tách
chồi và cấy vào môi trường ra rễ trong đó hàm
lượng auxin được tăng lên .




Như vậy , sự cân bằng auxin và xytokinin
Như vậy , sự cân bằng auxin và xytokinin
trong môi trường nuôi cấy quy định sự phát
trong môi trường nuôi cấy quy định sự phát
sinh ra rễ hay chồi.
sinh ra rễ hay chồi.
.