4 đòn phản công khi bị thâu tóm potx

4 đòn phản công khi bị
thâu tóm
Đã có những thương vụ thâu tóm mà phía bị mua không hề
mong muốn. Trong trường hợp đó, doanh nghiệp phải làm
gì?
Cách đây khoảng 7 năm, báo chí phương Tây đã tốn khá nhiều
giấy mực về vụ thâu tóm PeopleSoft của Oracle (Mỹ). Sự việc bắt
đầu từ khi PeopleSoft (Mỹ) mua đối thủ trong nước J.D. Edwards,
trở thành hãng sản xuất phần mềm ứng dụng doanh nghiệp lớn
thứ hai thế giới, sau SAP (Đức).
Đang ở vị trí thứ hai, Oracle không đời nào muốn tụt xuống hạng
ba. Vậy là Oracle tìm mọi cách mua lại PeopleSoft theo kiểu “nuốt
chửng”. Đầu tiên, Oracle ra giá 5,1 tỉ USD, nhưng ông Craig
Conway, Giám đốc Điều hành của PeopleSoft, đã từ chối. Sự
cương quyết của PeopleSoft buộc Oracle phải tăng giá mua thêm
1 tỉ USD và liên tục tạo áp lực buộc PeopleSoft phải nhường
bước. Tuy nhiên, PeopleSoft là “miếng mồi” không dễ nuốt. Công
ty này đã nhờ đến tòa án. Tháng 3.2004, Bộ Tư pháp Mỹ nhảy
vào cuộc, phán quyết rằng vụ mua bán này sẽ gây hại cho thị
trường. PeopleSoft cơ bản đã đạt được thắng lợi bước đầu.
Nhưng Oracle không nản chí. Ngoài việc tăng giá mua lên 9,4 tỉ
USD, Oracle còn viết thư gửi Chính phủ Mỹ, cho rằng việc mua
lại PeopleSoft sẽ giúp Oracle cạnh tranh tốt hơn với SAP và hàng
loạt công ty khác. Tháng 9.2004, một tòa án liên bang ở San
Francisco xử Oracle thắng kiện và Bộ Tư pháp tuyên bố không
kháng cáo. Sau đó, các cơ quan chống độc quyền châu Âu cũng
bật đèn xanh cho Oracle tiếp tục “ve vãn” PeopleSoft.
Bằng cách liên tục trả giá cao cho cổ phiếu PeopleSoft, Oracle đã
gây khó khăn cho hãng này. Tháng 1.2005, PeopleSoft tuyên bố
đầu hàng. Tuy nhiên, chiến thắng của Oracle được giới chuyên
gia đánh giá là khá trầy trật. Oracle phải mất 18 tháng đeo đuổi

dai dẳng mới hạ gục được PeopleSoft. Và từ dự tính ban đầu chỉ
bỏ ra 5,1 tỉ USD, Oracle đã phải chi đến 10,3 tỉ USD để có được
PeopleSoft. Quan trọng hơn, các biện pháp chống trả của
PeopleSoft đã khiến Oracle không tài nào tung tiền ra mua hết cổ
phiếu của PeopleSoft như dự tính.
PeopleSoft đã làm những gì để Oracle phải vất vả mới có thể
thực hiện được việc thâu tóm?
Chiến thuật “viên thuốc độc”
Để chống lại ý đồ thâu tóm của Oracle, PeopleSoft đã dùng đến
chiến thuật “viên thuốc độc”. Cụ thể, PeopleSoft liên tục tung ra
thị trường hàng loạt cổ phiếu mới, với giá cực kỳ ưu đãi cho cổ
đông (trừ Oracle), khiến cổ phiếu bị pha loãng, làm cho nỗ lực
“nuốt” nhanh PeopleSoft của Oracle gặp trở ngại. Oracle đã phải
nhờ đến tòa án Delaware Chancery (Mỹ). Cùng lúc, Oracle tìm
cách dẹp bỏ rào cản từ phía ban lãnh đạo của PeopleSoft. Tháng
10.2004, ông Craig Conway bị bãi nhiệm. Nhờ đó, chiến dịch thâu
tóm PeopleSoft không còn vấp phải chướng ngại vật.
Đi tìm “hiệp sĩ”
Thực tế, không phải lúc nào doanh nghiệp cũng phát hành được
chứng khoán mới. Lúc này, công ty sẽ phải tìm kiếm một đối tác
có tiềm lực tài chính mạnh hơn và có tinh thần “hiệp sĩ”. Hiệp sĩ
này sẽ trả giá cạnh tranh để mua lại cổ phần từ các cổ đông công
ty. Sau đó, công ty bị thâu tóm sẽ thương lượng với hiệp sĩ để
mua lại một phần chứng khoán và vẫn duy trì quyền sở hữu tại
công ty.
Cách thức này từng được Yahoo! áp dụng trong cuộc chiến với
Microsoft. Cụ thể, chỉ vài ngày sau khi Microsoft đề nghị mua lại
Yahoo! (31.1.2008), Rupert Murdoch, CEO của News Corp., trong
vai hiệp sĩ tốt bụng, đã đáp máy bay tới West Coast (Mỹ) để ăn
tối với Jerry Yang, CEO của Yahoo!. Trong bữa ăn, Murdoch ngỏ

ý muốn giúp Yahoo! chống lại ý đồ thâu tóm của Microsoft. Động
thái của News Corp. là một diễn biến bất ngờ trong thương vụ
44,6 tỉ USD tưởng chừng rơi vào bế tắc. Bởi Yahoo vẫn kiên
quyết từ chối lời chào mua cổ phần của Microsoft mà theo họ là
quá rẻ, trong khi Microsoft cũng nhất định không tăng giá.
Thế nhưng, chưa hoàn thành xong vai diễn hiệp sĩ, Murdoch lại
bất ngờ ngỏ ý bắt tay với Microsoft mua lại Yahoo!. Để tự vệ,
Yahoo! tuyên bố sẽ liên minh với Google. Song ý định hợp tác với
Google của Yahoo! đã không thành khi ngày 5.11.2008, Bộ Tư
pháp Mỹ cho biết sẽ ngăn chặn hợp đồng quảng cáo giữa Google
với Yahoo!. Ngay sau đó, Google quyết định bỏ cuộc.
Hành động của Google khiến Microsoft lần nữa nuôi hy vọng sẽ
thâu tóm được Yahoo!. Bằng chứng là sau khi Jerry Yang từ
chức vào cuối năm 2008, bà Carol Bartz, tân CEO của Yahoo!,
đã nối lại đàm phán và chỉ mất 6 tháng (7.2009), “cuộc hôn nhân”
giữa Yahoo! và Microsoft đã diễn ra. Tuy nhiên, đó không phải là
một vụ thâu tóm như mục đích ban đầu của Microsoft mà là một
bản hợp đồng có thời hạn 10 năm trong lĩnh vực tìm kiếm.
Rõ ràng, chiến lược tìm đến hiệp sĩ của Yahoo! đã ít nhiều có tác
dụng. Tuy nhiên, diễn biến thương vụ Microsoft và Yahoo! cho
thấy, khó có thể tin cậy hoàn toàn vào “hiệp sĩ”. Bởi lẽ, trên
thương trường, hiếm doanh nghiệp nào muốn từ bỏ cơ hội tối đa
hóa lợi nhuận.
Chiến lược phản công
Trong lịch sử mua bán và sáp nhập thế giới, từng xuất hiện nhiều
vụ thâu tóm gây bất ngờ. Trong đó, phải kể đến vụ hãng xe Đức
Volkswagen mua lại 49,9% cổ phần (trị giá 5,8 tỉ USD) của
Porsche (Đức) vào tháng 12.2009. Suốt thời gian dài trước đó,
Porsche luôn ấp ủ ý định thôn tính Volkswagen. Từ năm 2005,
Porsche đã mua cổ phiếu Volkswagen. Đến tháng 10.2008, tỉ lệ

nắm giữ cổ phần của Porsche tại Volkswagen là 46%. Porsche
từng tuyên bố, sẽ sớm nâng mức sở hữu lên trên 75% để nắm
quyền kiểm soát tuyệt đối tại hãng xe này.
Thế nhưng, chính các khoản vay hàng chục tỉ euro để thực hiện
tham vọng thâu tóm Volkswagen đã khiến Porsche nợ nần chồng
chất. Kết quả là 2 nhà lãnh đạo hàng đầu của Porsche đã phải ra
đi. Còn Porsche thì đành chấp nhận để Volkswagen thôn tính
ngược nhằm tránh nguy cơ sụp đổ. Vậy là từ chỗ đi thâu tóm,
Porsche lại trở thành kẻ bị thâu tóm. Rõ ràng, để tung ra đòn
phản công này, Volkswagen đã phải tăng cường năng lực tài
chính của mình.
Vương miện châu báu
Đây là chiến thuật mà bên bị mua tìm mọi cách bán đi hoặc làm
giảm tính hấp dẫn của lợi thế đang có. Lấy ví dụ, nếu Công ty Cổ
phần Xuất nhập khẩu Thủy sản An Giang (AGF) muốn ngăn chặn
sự thâu tóm của Công ty Cổ phần Hùng Vương (HVG), họ có thể
bán bớt dây chuyền sản xuất hoặc giảm quy mô vùng nuôi
nguyên liệu. Khi đó, HVG không còn thấy lợi ích từ việc mua lại
này và sẽ mất động lực theo đuổi thương vụ. Tuy nhiên, cách
thức này ít được áp dụng, vì nó sẽ gây thiệt hại cho chính bên bị
mua.
Ngoài ra, để tránh bị tiếp quản, doanh nghiệp có thể đi vay tiền để
mua lại cổ phần của mình từ các cổ đông khác, hoặc trả cổ tức
cao cho cổ đông để họ không bán ra cổ phiếu.
Như vậy, có nhiều cách để doanh nghiệp thoát hiểm. Tuy nhiên,
doanh nghiệp không nên nghĩ quá xấu về việc thâu tóm. Bởi lẽ,
sau khi bị mua lại, nhiều doanh nghiệp như PeopleSoft đã phát
triển mạnh hơn.
Để tránh bị tiếp quản, doanh nghiệp có thể đi vay tiền để mua lại
cổ phần của mình từ các cổ đông khác, hoặc trả cổ tức cao cho

cổ đông để họ không bán ra cổ phiếu.