Mùa xuân, cần cảnh giác bệnh viêm màng não ở trẻ em docx

Mùa xuân, cần cảnh giác
bệnh viêm màng não ở trẻ
em

Theo những điều tra dịch
bệnh hằng năm của Viện Vệ
sinh dịch tễ Trung ương thì
các ca bệnh viêm màng não
do não mô cầu và do Hib
thường có dấu hiệu tăng lên
vào mùa xuân. Đối tượng mắc chủ yếu là trẻ em. Có
những trường hợp đến nhập viện đã rất nguy kịch do
gia đình thấy những biểu hiện thông thường như cảm
cúm nên chủ quan không đưa trẻ đi khám và điều trị
kịp thời.
Viêm màng não mô cầu (VMNMC) xuất hiện ở tất cả
các vùng miền ở nước ta, chủ yếu là miền Bắc, nhất

Màng não bị viêm.
là vào mùa đông xuân và cuối thu đầu đông, do thời
tiết lạnh ẩm, đi cùng với mùa của những bệnh truyền
nhiễm khác do vi khuẩn và virut.
Ở miền Nam, bệnh ít gặp hơn, số mắc bệnh thường
tăng lên vào khoảng tháng 5 tới tháng 7. Bệnh
thường gặp ở trẻ em và những người trẻ tuổi sống
tập trung ở ký túc xá, trường học hay những khu
đông dân cư có đời sống kém vệ sinh.
Bệnh có tỉ lệ tử vong khá cao nếu không được phát
hiện sớm và điều trị đúng. Bệnh lây theo đường hô
hấp, trong khả năng ít hơn có thể lây nhiễm qua tiếp
xúc với bàn tay, vật dụng cá nhân bị nhiễm vi khuẩn

từ bệnh phẩm của bệnh nhân. Sau khi khỏi bệnh,
người bệnh có miễn dịch với vi khuẩn màng não cầu
đồng týp huyết thanh, tuy nhiên thời gian miễn dịch
không dài, có thể 2 - 3 năm, người đó vẫn có thể tái
nhiễm hoặc nhiễm một týp vi khuẩn khác.

Sau khi xâm nhập vào tế bào đường hô hấp trên, gây
ra tình trạng viêm mũi họng, người bệnh ho, sốt cao,
đau cơ, đau đầu, buồn nôn, có thể bị co giật, giảm
trương lực cơ, có biểu hiện của liệt chi, mặt, tri giác
giảm Từ đường hô hấp trên vi khuẩn tiếp tục xâm
nhập vào máu qua hệ bạch huyết, vào khoang não
tuỷ hoặc một số cơ quan khác như khớp, màng tim
gây viêm, đau ở các cơ quan này.

Tùy vị trí xâm nhập, độc lực của vi khuẩn cũng như
sức đề kháng của cơ thể mà dẫn đến viêm mũi họng
nhẹ tới nhiễm khuẩn huyết đơn thuần hoặc kịch phát
gây tử vong. Tỷ lệ tử vong của VMNMC từ 5 - 10% số
mắc, để lại nhiều di chứng nặng nề về thần kinh,
thẩm mỹ.
Đối với bệnh viêm màng não mủ (Hib) thường gặp ở
trẻ từ 2 - 5 tuổi. Bệnh thường xảy ra ở thể bán cấp
hoặc có thể đột ngột với các triệu chứng chủ yếu như
sốt trên 38oC, nôn, ngủ lịm, thóp phồng ở trẻ nhỏ
hoặc cứng gáy ở trẻ lớn hơn, trẻ có thể bị kích thích
vật vã, co giật từng cơn.

Tỷ lệ tử vong của Hib là từ 3 - 8% ở các nước phát
triển, còn ở những nước nghèo có thể lên tới 40%.

Hib lây qua đường hô hấp, vi khuẩn xâm nhập qua
mũi họng. Nguồn lây bệnh chính là người bệnh và
người lành mang bệnh, tỷ lệ người lành mang vi
khuẩn là 80% ở trẻ em và 20% ở người lớn. Hib có
thể xuất hiện quanh năm song tỷ lệ mắc cao nhất vào
mùa đông xuân, đặc biệt là thời tiết ẩm ướt.
Phát hiện sớm sẽ cho kết quả điều trị tốt
Hai căn bệnh này đều đáp ứng tốt điều trị bằng kháng
sinh mạnh, tuy nhiên nếu phát hiện bệnh quá muộn
thì tỷ lệ tử vong sẽ cao hoặc để lại nhiều di chứng về
phát triển thần kinh như bị liệt toàn thân, bại não, méo
tiếng, chân tay khoèo, có những trẻ vẫn phát triển trí
tuệ được nhưng do hình dạng bất thường nên sẽ chịu
nhiều thiệt thòi khi lớn lên và hạn chế sự hoà nhập
cộng đồng.
Những hy vọng từ vaccin: Các biện pháp phòng bệnh
quan trọng vẫn là giữ vệ sinh thân thể và mũi họng
sạch sẽ, giữ vệ sinh môi trường thường xuyên thông
thoáng, nhiều ánh sáng, cần duy trì vệ sinh răng
miệng, hầu, họng. Khi bị viêm đường hô hấp trên có
biểu hiện bệnh cần đưa bệnh nhân đến ngay các cơ
sở y tế.
Hiện nay đã có vaccin phòng VMNMC týp A và C,
nhưng thời gian bảo vệ thấp ( 2 - 3 năm) và giá thành
cao nên các chuyên gia dịch tễ chỉ khuyến cáo dùng
cho những người đang sống trong vùng đang có nguy
cơ dịch bệnh.
Còn đối với vaccin phòng Hib đã có mặt ở nước ta
nhiều năm qua, song cả hai vaccin phòng bệnh này
đều chưa được miễn phí trong Chương trình Tiêm

chủng mở rộng, và giá thành còn cao so với thu nhập
của nhiều gia đình (khoảng 500.000đ cho 2 mũi
vaccin Hib), vaccin này chỉ định cho trẻ từ 2 tháng
tuổi và mũi 2 cách mũi 1 là 2 tháng. Việt Nam cũng
chưa tự sản xuất được vaccin này, do đó cơ hội được
tiếp cận là rất ít với những gia đình nghèo.
Tin vui cho những trẻ em là dự kiến đến tháng
7/2009, sẽ có vaccin 5 trong 1 dùng miễn phí trong
Tiêm chủng mở rộng, vaccin Hib là một trong số đó.