Chống lại lối tư duy nhóm pptx

Chống lại lối tư duy nhóm
Tất cả mọi nhóm làm việc chặt chẽ với nhau đều có thể trở thành
nạn nhân của một hình thức tư duy gọi là tư duy nhóm. Nhóm
càng kết hợp chặt chẽ, nguy cơ này lại càng cao.

Nhà tâm lý học quá cố Irving Janus - người đặt ra thuật ngữ này -
đã định nghĩa tư duy nhóm là một cách suy nghĩ của con người
khi họ là thành viên trong một nhóm đồng nhất hoặc gắn kết với
nhau, đặc biệt là khi nhóm có các thành viên tìm kiếm sự thống
nhất trong suy nghĩ vào thời điểm họ không thể xem xét các ý
tưởng thay thế.

Tư duy nhóm khác với sự nhất trí giả tạo đã trình bày ở phần đầu
cuốn sách này. Trong trường hợp nhất trí giả tạo, mọi người đều
gật đầu đồng tình, nhưng trong thâm tâm họ lại không nghĩ như
thế. Mọi người hành động như vậy khi (1) họ mệt mỏi trước
những vấn đề khó thông qua và muốn chuyển sang vấn đề khác;
hoặc (2) họ thẳng thừng đề nghị: "Tôi sẽ ủng hộ anh vấn đề này,
nếu anh ủng hộ tôi một vấn đề khác". Tư duy nhóm dựa trên sự
nhất trí thực sự.

Tư duy nhóm là sự hội tụ tư duy quanh một tiêu chuẩn mà mọi
người trong nhóm cùng tin là đúng đắn. Đáng tiếc là sự hội tụ đó
bị lèo lái bởi áp lực tâm lý nhiều hơn là bởi tính khách quan. Khi
tất cả mọi thành viên đều đồng nhất với nhóm, họ có thể bộc lộ
nhiều điểm tương đồng (trong khi triệt tiêu các điểm khác biệt) và
cố gắng nhất trí với nhau. Điều này có thể đem lại một ưu điểm là
sự hợp tác trong nhóm, nhưng lại có thể vô tình tước đi lối tư duy
và tranh luận rất quan trọng. Sự thôi thúc nhất trí trong nhóm sẽ
lấn át tính khách quan.

Các nhà tâm lý đã nghiên cứu về hiện tượng hội tụ quan điểm
trong nhóm khi các thành viên nhận thức được quan điểm của
đồng nghiệp. Ví dụ, khi các nhà kinh tế được hỏi về dự báo lãi
suất trong tương lai, họ thường đưa ra một phạm vi lãi suất rộng
với sự khác biệt khá lớn giữa các cá nhân. Tuy nhiên, sau khi họ
biết ý kiến của các đồng nghiệp, phạm vi đó có xu hướng hẹp lại
và hầu hết các dự báo đều tương tự nhau. Sự hội tụ này được
giải thích bằng sự miễn cưỡng của cá nhân - có lẽ là do thiếu tự
tin - khi dự báo không giống với những người khác. Có lẽ bạn
cũng đã thấy tình trạng như vậy trong các cuộc họp nhóm mà bạn
từng tham dự.

Sự hòa hợp quan điểm khá quan trọng đối với nhóm, đặc biệt là
xét từ góc độ mục tiêu, cách thức ra quyết định và các tiêu chí
hành vi của nhóm. Thật khó để nhóm hoạt động hiệu quả nếu
không có sự nhất trí về những vấn đề này. Nhưng sự hòa hợp
dẫn đến tư duy nhóm lại là điều nguy hiểm, bởi nó mở đường cho
ảo tưởng về tính đồng nhất. Những người "nghĩ khác" có thể sẽ
được điều chỉnh hoặc bị loại ra. Sau đây là một số dấu hiệu của
hiện tượng tư duy nhóm:

+ Ảo tưởng về một ưu thế không thể bị đánh bại

+ Các nhà lãnh đạo sẽ bị cách ly nếu trái ngược với tư duy của
nhóm

+ Các thành viên chỉ chấp nhận dữ liệu củng cố và bác bỏ những
dữ liệu không phù hợp với quan điểm của họ

+ Các giải pháp thay thế không được xem xét

+ Cá nhân có quyết định khác biệt sẽ bị coi thường hoặc bị bài
bác

Có bất kỳ dấu hiệu nào trên đây trong nhóm của bạn không? Nếu
có, trưởng nhóm và các thành viên phải tiến hành từng bước để
khôi phục tính đa dạng trong tư duy. Một trong những biện pháp
để thực hiện điều đó là hãy trao quyền cho một nhóm gồm những
người sáng suốt và có uy tín nhằm tìm ra và trình bày một cách
khách quan các ý tưởng và dữ liệu không giống với tư duy của số
đông. Nhóm này nên kiểm tra và báo cáo lại về mỗi một giả định
trong số các giả định chính của nhóm. Một cách chống tư duy
nhóm nữa là chỉ định một người có năng lực và được nể trọng
đóng vai trò phản biện. Người này sẽ thách thức các giả định và
kết luận của số đông, sẽ đưa ra các quan điểm đối lập, mới lạ và
buộc các thành viên khác xử lý dữ kiện và ý tưởng mâu thuẫn với
họ.