Tuyến sinh dục doc

Tuyến sinh dục


Tuyến sinh dục ở nam giới và động
vật đực là tinh hoàn, của nữ giới và
động vật cái là buồng trứng. Đây là
những tuyến pha vừa nội tiết, vừa
ngoại tiết, ngoại tiết là tạo ra tinh
trùng và trứng, nội tiết là tiết các
hormon sinh dục. Cả tinh hoàn và
buồng trứng đều có nguồn gốc phôi
thai từ mầm niệu - sinh dục.
1. Tuyến sinh dục đực (Testis)
1.1 Cấu tạo tinh hoàn
Ở người, giai đoạn bào thai,
hai tinh hoàn phát triển trong
hốc bụng, đến tháng thứ 8 chúng
chuyển xuống đáy bìu, và nằm
trong bìu suốt đời.

Cấu tạo hệ sinh dục nam

Cấu tạo tinh hoàn
Mỗi tinh hoàn có màng xơ bao
quanh, màng này chia ra nhiều
vách ngăn làm cho mỗi tinh hoàn
có khoảng 200 - 300 ngăn, trong
mỗi ngăn có các ống sinh tinh dài
uốn khúc. Các ống sinh tinh tập

trung thành các ống dẫn tinh nhỏ
của từng ngăn, rồi tập trung lên
mào tinh hoàn. Từ đây, ống dẫn
tinh của mỗi tinh hoàn sẽ đi ngược
lên, chui qua lỗ bẹn, vòng ra trước
xương mu và vào hố chậu bé. Qua
bàng quang, ống dẫn tinh phân
nhánh, một nhánh vào túi tinh,
nhánh kia vào tuyến tiền liệt ở phía
dưới bàng quang, cuối cùng nhập
vào niệu đạo. Xen kẽ các ống sinh
tinh trong các ngăn của tinh hoàn là
các tế bào kẽ (hay còn gọi là
Leydig). Thành ống sinh tinh là lớp
liên bào sản xuất ra tinh trùng, còn
tế bào kẽ sản xuất ra hormon.
Khi cắt bỏ tinh hoàn (thiến động
vật để nuôi và các quan hoạn ngày
xưa) con vật béo hơn, mất tính
hung dữ của giống đực. Ở người
mất tinh hoàn trước tuổi dậy thì,
người phát triển cao do sụn liên
hợp không bị hạn chế phát triển,
các xương dài tăng mạnh. Thoái
biến các đặc điểm sinh dục phụ như
không có râu, không có lông mu,
lông nách, da mịn màng như con
gái, giọng nói thanh cao. Các bộ
phận sinh dục không phát triển, bất
lực và không có con được. Nếu cắt

sau tuổi dậy thì, có ít biến đổi bề
ngoài, nhưng túi tinh và tuyến tiền
liệt teo lại, còn khả năng sinh dục
nhưng không có con.
1.2 Hormon sinh dục đực
Các hormon sinh dục đực gọi
chung là androgens (ở phần vỏ
tuyến trên thận cũng có hormon
này), các tế bào Leydig sản xuất ra
testosteron, thuộc nhóm steroid, có
19 carbon. Ngoài ra còn một số
khác như androsteron,
androstadiol Hàm lượng
testosteron trong huyết tương nam
giới trưởng thành là 700mg/100ml,
ở trẻ em 40mg/100ml, ở nữ giới
40mg/100ml.
Các hormon sinh dục đực có tác
dụng như sau:
Kích thích sự phát triển giới tính
ngay từ trong bào thai và hình
thành giới tính đực ở thai nhi. Ở
giai đoạn trước tuổi dậy thì hàm
lượng còn thấp, nhưng đến tuổi dậy
thì hàm lượng tăng cao, làm phát
triển mạnh các đặc điểm sinh dục
giới tính thứ cấp như cơ quan sinh
dục, mọc râu, giọng trầm, tính tình
hung dữ. Đồng thời kích thích quá
trình sinh tinh trùng, dinh dưỡng

tinh trùng chuyển sang giai đoạn
chín.
Tham gia quá trình chuyển hóa làm
phát triển cơ thể. Tăng tổng hợp
protein, cân bằng nitơ dương.
Tăng dị hóa lipid và huy động lipid
(thiếu sẽ béo hơn). Còn với glucid
thì tăng tổng hợp glycogen ở cơ.
Chúng cũng có tác dụng giữ muối
NaCl và nước (tiêm testosteron liều
cao gây phù). Làm tăng chuyển hóa
cơ sở.
1.3 Điều hoà hoạt động nội tiết
sinh dục đực
Điều hoà hoạt động nội tiết sinh
dục đực có sự tham gia của hệ thần
kinh trung ương từ vỏ não đến hệ
limbic và hypothalamus. Cơ chế
liên hệ ngược được thực hiện
thông qua hypothalamus - tuyến
yên và tuyến sinh dục với hàm
lượng các hormon của chúng.