ịa lý thổ nhưỡng B1 ppt

ĐỊA LÝ THỔ NHƯỠNG
Đối tượng, phương pháp và vai trò của địa hình trong địa lý thổ
nhưỡng.
Sự di chuyển và biến đổi các nguyên tố hóa học trong chu trình sinh
địa hóa
Các quá trình thổ nhưỡng chủ đạo
Những quy luật cơ bản của địa lý đất
Các đới đất chính
NỘI DUNG HỌC TẬP
Sinh quyển
Khí quyển
Thuỷ quyển
Thạch quyển
Đất
Sự hình thành đất với sự tương tác của sinh quyển, khí quyển, thuỷ quyển và
thạch quyển
(Dokučaev, 1883)
Đá mẹ
Địa hình
Thời gian
Khí hậu
- Nhà khoa học đất vĩ đại người Nga Dokuchaiev cho rằng có 5 yếu tố cơ bản ảnh
hưởng tới quá trình hình thành đất.
- Nhà khoa học đất người Mỹ, Jenny, đặc biệt quan tâm đến các yếu tố hình thành đất
và mô tả mối quan hệ của chúng bằng một hàm số:
S = f(C,O, R, P, H)t
Sinh vật
Đất
Định nghĩa Đất
Ánh nắng

mặt trời
Ảnh hưởng của điều kiện khí hậu đến Quá
trình hình thành đất
Mưa,gió
tuyết
Nhiệt
độ
Ánh
sáng
Nước
Đá mẹ
Hoà tan/tích luỹ chất hoá
Học và chất hữu cơ
Vỡ vụn các đá
Tích luỹ chất hữu cơ và
các chất hoá học
Đất trưởng thành
Hoạt động sinh học và
Hình thành khoáng sét
Phong hoá vật lý
Phong hoá hoá -sinh học
Sự dao động của nhiệt độ và độ ẩm
(nước).Đá giãn nở/co lại; Đóng
băng/tan chảy
Nứt, rạn, vỡ vụn. Xuất hiện VSV,
rêu, địa y.
Mất đi/tích luỹ và hoà tan các
nguyên tố hoá học như: Si, Al, Fe,
Al, Ca, Mg, K, Mn, C, N, P,
Hoạt động của sinh vật đất, phân

huỷ các vật chất hữu cơ, tích luỹ
mùn và các hợp chất hữu cơ
khoáng.
Hình thành các tầng đất và
cấu trúc đất
Tương tác giữa các yếu tố môi trường
đến quá trình hình thành đất
Paul & Clark, 1996
Quá trình biến đổi
A + B → C
Sự di chuyển
Hoạt động của con người
Sinh khối thực vật
Nghiên cứu lớp phủ thổ nhưỡng
trên bề mặt thạch quyển.
Nghiên cứu quá trình hình thành và
phát triển đất trên quan điểm địa lý
Đối tượng của địa lý thổ nhưỡng
Nghiên cứu quy luật tác động tương hỗ của
các yếu tố hình thành đất trong sự phát sinh
và phát triển lớp phủ thổ nhưỡng.
Nghiên cứu các quy luật phân bố các loại
đất khác nhau trên thế giới liên quan với sự
thay đổi của điều kiện địa lý.
Nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích
nghiên cứu
Nâng cao độ phì
đất
Đảm bảo nhu cầu

dinh dưỡng cây
trồng
Bản đồ thổ nhưỡng là phương tiện
chính nghiên cứu địa lý thổ nhưỡng
Bản đồ phân vùng địa lý, khí hậu – thủy văn.
Bản đồ địa chất, địa hình
Bản đồ sự phân bố các kiểu thảm thực vật
Kết quả tư liệu nghiên cứu về quá trình hình thành và
phát triển của các loại đất
Cơ sở xây dựng bản đồ thổ nhưỡng
Nhóm nhân tố địa lý - địa hình
Nhóm nhân tố khí hậu – thủy văn
Nhóm nhân tố khu hệ thực vật
Nhóm nhân tố đá mẹ – mẫu chất
CÁC NHÓM NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẤT
Độ vĩ và độ kinh, đặc biệt là độ vĩ vì nó có ảnh hưởng lớn đến chế độ khí
hậu. Nhân tố độ vĩ hình thành nên vành đai độ vĩ có ảnh hưởng lớn đến
khí hậu và phân bố thực vật, thổ nhưỡng trên trái đất.
Độ lục địa là khoảng cách từ vùng đó đến biển.
Độ cao, hướng phơi, độ dốc là những nhân tố có nhiều ảnh hưởng đến
tiểu khí hậu. Nhân tố độ cao hình thành nên vành đai độ cao có ảnh hưởng
đến khí hậu, phân bố thực vật và thổ nhưỡng.
Tác động đến nền tảng đá mẹ diễn ra quá trình hình thành đất.
Nhóm nhân tố địa lý – địa hình
Quyết định đến quá
trình hình thành đất
theo quy luật:
Địa đới
Phi địa đới

Nhóm nhân tố địa lý – địa hình
Nhóm nhân tố khí hậu – thủy văn
•
Nhóm nhân tố khí hậu thuỷ văn là nhóm nhân
tố chủ đạo quyết định hình dạng và cấu trúc
của các kiểu thảm thực vật (Aubreville, 1949).
Dẫn đến sự hình thành các loại đất có tính
chất đặc trưng.
BẢN ĐỒ PHÂN VÙNG KHÍ HẬU TRÊN THẾ
GIỚI (FAO)
7/5/1417
BỨC XẠ MẶT TRỜI
Nguyên nhân cơ bản dẫn đến sự khác biệt khí hậu giữa các vùng
là lượng bức xạ mặt trời vùng đó nhận được.
7/5/1418
BỨC XẠ MẶT TRỜI
Trái đất nghiêng 1 góc là 23,5
độ và luôn tự quay quanh nó và
quanh Mặt trời nên bức xạ nhiệt
từ mặt trời đến các vùng khác
nhau trên Trái đất không đồng
đều (kể cả trong 1 vùng thì lượng
bức xạ mặt trời tại các thời điểm
trong năm cũng thay đổi)
7/5/1419
Sự phân bố của các kiểu thảm thực
vật
–
Sự phân bố của các khu sinh học trên mặt đất phụ thuộc chính
vào nhiệt độ và lượng mưa

7/5/1420
Trên cùng một loại mẫu chất ban đầu có
thê hình thành nên đất địa đới và đất phi
địa đới.
Đá mẹ – mẫu chất
ĐIỀU KIỆN THỔ NHƯỠNG
7/5/1422
7/5/1423
PHÂN BỐ CÁC KHU SINH HỌC TRÊN THẾ GIỚI
Địa hình ảnh hưởng tới sự vận chuyển các phần tử rắn của đất.
Địa hình ảnh hưởng tới sự phân bố lại lượng nước và sự di chuyển các
dạng hoà tan của nguyên tố hoá học.
Nhiệt độ và độ ẩm liên quan với độ cao tuyệt đối của địa h.
Địa hình ảnh hưởng tới sự phân bố lại năng lượng mặt trời và nước
mưa.
ảnh hưởng của địa hình thấp tới sự hình thành đất.
Ảnh hưởng của địa hình
Ảnh hưởng của điều kiện địa hình tới sự hình thành đất
Ánh sáng
mặt trời
Sườn đón nắng
Sườn khuất nắng
-
Hình thành đất trong điều khí
hậu lạnh.
-
Đất ẩm hơn
-
Hạn chế sự phát triển của động
vật đất.

-
Tăng cường việc tích lũy các
chất hữu cơ ở tầng mặt
-
Hình thành đất trong điều khí
hậu ấm hơn.
-
Đất khô hơn
-
Động vật đất đa dạng
-
Tầng hữu cơ mỏng và đồng
nhất hơn.