Giải bài toán tính năm âm lịch

Phương pháp tính để tìm ra năm âm lịch nhanh nhất
Nguyễn Quang Sơn
Người Việt Nam vốn theo truyềnthống lịch âm từ lâu đời, nên ngày nay tuy đã chính thức
dùng dương lịch trongtất cả các hoạt động giao tiếp văn hoá, xã hội, chính trị. Nhưng việc
muốn biếtnăm tháng dương lịch tương ứng với âm lịch vẫn còn là một thói quen trong
tâmthức của phần đông xã hội. Nhất là trong mỗi dịp Xuân về, chúng ta thường haynhắc
tới tuổi của nhau là sinh năm con gì, can gì?
Vậy phương pháp tính năm âm lịchnhư thế nào?
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Can Giáp ất Bính Đinh Mậu Kỷ Canh Tân Nhâm Quý
Chi Tý Sửu Dần Mão Thìn Tỵ Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi
Trước hết, bạn phải nắm thật kĩbảng Thiên can và Địa chi
Cách tính:
- Tìm can: lấy năm dương lịchmuốn đổi trừ đi 3. Lấy số hàng đơn vị tìm được, tính Can
theo bảng Thiên can.Nếu số hàng đơn vị là 0 thì ứng với Quý.
Ví dụ: Tìm Can của năm 1954
1954-3=1951. Số hàng đơn vị là 1,tương ứng với can Giáp.
- Tìm chi: lấy năm muốn đổi trừđi 3, rồi chia cho 12. Lấy số dư tìm được tính cho Chi,
theo bảng Địa chi, nếusố dư là 0 thì ứng với Hợi.
Ví dụ: Tìm chi của năm 1954
1954-3=1951
1951:12=162 dư 7. Số dư là 7tương ứng với chi Ngọ.
Vậy năm 1954 là năm Giáp Ngọ.
- ápdụng: Nắm vững phương pháp tính Can-Chi trên, chỉ trong vòng chưa đầy một
phút,bạn sẽ biết được tất cả những thông tin về năm âm lịch mà bạn cần biết. Tuynhiên,
nếu bạn lập trình trên Pascal sẽ nhanh hơn rất nhiều, sau đây là chươngtrình mẫu:
Program Nam_am_lich;
Uses WinCrt, Strings, WinDos;
Type sotunhien = 1..9999
Var yyyy, can, can2, chi:sotunhien;
can3, chi2: string;

thoat: boolean;
chon: integer;
Begin
StrCopy(WindowTitle, 'Chương trình tìm năm âm lịch?');
InitWinCrt;
Thoat:=False;
Repeat
Clrscr;
Gotoxy(15,5); writeln ('Chương trình tìm năm âm lịch?');
Gotoxy(25,6); writeln ('Version 1.00á);
Gotoxy(25,8); writeln ('--------');
Gotoxy(3,10); writeln ('Bạn muốn tìm năm nào?');
Gotoxy(3,11); writeln ('Hãy nhập năm dương lịch vào:');
Readln (yyyy);
Can:=yyyy-3;
Can2:=((can mod 1000) mod 100) mod 10;
If can2=1 then can3:='Giáp';
If can2=2 then can3:='ất';
If can2=3 then can3:='Bính';
If can2=4 then can3:='Đinh';
If can2=5 then can3:='Mậú;
If can2=6 then can3:='Kỷ';
If can2=7 then can3:='Canh';
If can2=8 then can3:='Tân';
If can2=9 then can3:='Nhâm';
If can2=0 then can3:='Quý';
Chi:=can mod 12;
If chi=1 then chi2:='Tý';
If chi=2 then chi2:='Sửú;
If chi=3 then chi2:='Dần';

If chi=4 then chi2:='Mãó;
If chi=5 then chi2:='Thìn';
If chi=6 then chi2:='Tỵ';
If chi=7 then chi2:='Ngọ';
If chi=8 then chi2:='Mùí;
If chi=9 then chi2:='Thân';
If chi=10 then chi2:='Dậú;
If chi=11 then chi2:='Tuất';
If chi=0 then chi2:='Hợí;
Gotoxy (4,14); writeln ('Năm',yyyy,'bạnvừa nhập là năm', can3,', chi2,'.');
Readln(chon);
Case chon of
1: thoat:=true
else begin
end;
end;
Until thoat;
Readln;
End.
Sau đó, các bạn hãy thử tính năm âm lịch thì sẽ thấy rất nhanh và thuận tiện.
Kết quả sẽ tính được:
- Năm 1010, Vua Lý Thái Tổ dờikinh đô từ Hoa Lư thành Đại La và đổi tên thành Thăng
Long, tính theo năm âmlịch là năm Canh Tuất.
- Năm 1901, mở đầu thế kỷ XX lànăm Tân Sửu.
- Năm 2000, kết thúc thế kỷ XX lànăm Canh Thìn.