Sinh học 8 - THÂN NHIỆT doc

BÀI 33 : THÂN NHIỆT

I/ MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
 Trình bày được khái niệm thân nhiệt và các cơ chế điều hoà thân nhiệt
 Giải thích được cơ sở khoa học và vận dụng được vào đời sống các biện pháp
chống nóng lạnh , để phòng cảm nóng , cảm lạnh
2/ Kỹ năng:
 Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn .
 Tư duy tổng hợp , khái quát
 Rèn kỹ năng hoạt động nhóm
3 / Thái độ :
 Giáo dục ý thức tự bảo vệ cơ thể , đặc biệt khi môi trường thay đổi
II/ CHUẨN BỊ:
1/ Giáo viên:
 Tư lịêu về sự trao đổi chất , thân nhiệt , tranh môi trường .
III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định lớp
2/ Kiểm tra bài cũ:
 Chuyển hoá là gì ? Chuyển hoá gồm các quá trình nào ?
 Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cuộc sống
?
3/ Các hoạt động dạy và học:
a) Mở bài: Em đã tự câp nhiệt độ bằng nhiệt kế chưa và được bao nhiêu độ ? Đó chính là
thân nhiệt .
Bài 32 : THÂN NHIỆT
b) Hoạt động dạy học :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài
Hoạt động 1:Tìm hiểu thân nhiệ
t

là gì?
Mục tiêu: Hs nêu được khái niệm

thân nhiệt , thân nhiệt luôn ổ
n
định 37
0
C
Cách tiến hành:
–
–
–



GV nêu cầu hỏi :

Thân nhiệt là gì ?

Ở người khoẻ mạnh thân nhiệ
t
thay đổi như thế nào khi trờ
i nóng
hay lạnh ? ( Gvgợi ý : vận dụng kiế
n
thức bài 31 và 32)
–
–
–

Gv nhận xét đánh giá kết quả củ
a
các nhóm .
–
–
–



GV giảng thêm : Ở người khoẻ

mạnh thân nhiệt không phụ thuộ
c
môi trường do cơ chế điều hoà




–
–
–



Cá nhân tự nghiên cứ
u thông
tin SGK trang 105
–

–
–



Trao đổi nhóm thống nhấ
t ý
kiến và trả lời câu hỏi :
–
–
–



Yêu cầu nêu được :
 Thân nhiệt ổn định do cơ chế tự

điều hoà
 Quá trình chuyể
n hoá sinh ra
nhiệt .
–
–
–



Đại diện nhóm phát biể
u , các
nhóm khác b

ổ sung

I/ Thân nhiệt là gì ?

–
–
–



Thân nhiệ
t là
nhiệt độ của cơ thể .
–
–
–



Thân nhiệ
t luôn
ổn định 37
0
C là do
sự cân bằng giữ
a
sinh nhiệt và toả

nhiệt .

–
–
–



GV lưu ý : HS hỏi tại sao khi số
t
nhiệt độ tăng quá 42
0
C ? ( GV vậ
n
dụng thông tin bổ sung tư liệ
u và
kiến thức bài 14 để giả
i thích cho
HS hiểu )
–
–
–

GV giúp HS hoàn thiện kiến thứ
c
–
–
–



GV chuyển ý : Cân bằng giữ
a
sinh nhiệt và toả nhiệt là cơ chế tự

điều hoà thân nhiệt .
Hoạt động 2: Tìm hiểu các cơ chế

điều hoà thân nhiệt .
Mục tiêu : HS hiểu rõ cơ chế điề
u
hoà thân nhiệt trong đó vai trò củ
a
da và hệ thần kinh đóng vai tr
ò
quan trọng
Cách tiến hành:
–
–
–

GV nêu vấn đề :

Bộ phận nào của cơ thể
tham
gia vào sự điều hoà thân nhiệt ?

Sự điều hoà thân nhiệt dự
a vào
cơ chế nào ?
–
–
–



GV gợi ý bằng các câu hỏ
i nhò
:




–
–
–



HS tự bổ sung kiến thức

–
–
–



Cá nhân tự thu nhậ
n thông tin
SGK trang 105 và v
ận dụng kiế
n
th
ức bài 32 + kiến thức thực tế 

trao đ
ổi nhóm thống nhất ý kiế
n
tr
ả lời câu hỏi

Da và thần kinh có vai trò qu
an

trọng trong điều hoà thân nhiệt


Do cơ thể sinh ra phả
i thoát ra
ngoài






II . Các cơ chế điề
u
hoà thân nhiệt :
–
–
–



Da có
vai trò
quan trọng nhấ
t trong
điều hoà thân nhiệt .
–
–
–

Cơ chế :

Khi trờ
i nóng
lao động nặ
ng :
Mao mạch ở
da dãn
 toả nhiệ
t , tăng
tiết mồ hôi .

Khi trờ
i rét :
Mao mạch co lại 

cơ chân lông co
giảm sự toả nhiệ
t (
run sin nhiệt ).


Nhiệt độ hoạt động của cơ thể

sinh ra đã đi đâu và để làm gì ?

Khi lao động nặng cơ thể
có

những phương thức toả nhiệt nào ?

Vì sao vào mùa hè da ngườ
i
thường hồng hào , còn mùa
đông (
trời rét ) da tái hay sởn gai ốc ?

Khi nóng độ ẩ
m không khí cao
, không thoáng gió ( oi bức ) cơ thể

có phản ứng gì ? và cảm giá
c như
thế nào ?
–
–
–



GV ghi tóm tắt ý kiến củ
a
nhóm lên bảng
–
–
–

GV lưu ý nộ
i dung này liên
quan thực tế nhiều  vậy phả
i
hướng HS từ hiện tượng thực tế
(
trời rét vận động ngườ
i nóng lên
… ) để đưavề phạm vi kiến thức .
–
–
–



Ví dụ : Mùa nóng ( nhiệt độ

cao , mạch má
u dãn , máu qua da
nhiều  mặt hồ
ng lên và mùa rét
nhiệt độ thấp thì nguợc lại .
–
–
–



GV giải thích : về cấu tạ
o lông


Lao động nặng – toát mồ
hôi ,
mặt đỏ , da hồng .


Mạ
ch máu co , dãn khi nóng
lạnh


Ngày oi bức khó toát mồ
hôi ,
bức bối
–
–
–



Đại diện nhóm trình bày 

nhóm khác nh
ận xét bổ sung
–
–
–

HS tự thu nhận kiến thứ
c qua
th
ảo luận và giảng giải của GV để

rút ra k
ết luận cho vấn đề
mà GV
đ
ặt ra lúc trước .






–
–
–



HS vận dụng kiến thức trả lờ
i
câu h
ỏi .

–
–
–

Mọi hoạt độ
ng
điều hoà thân nhiệ
t
đều là phản xạ dướ
i
sự điều khiển của hệ

thần kinh

mao liên quan đến hiện tượng sở
n
gai ốc.
–
–
–



GV yêu cầu HS trả lời câu hỏ
i :
 Tại sao khi tức giận mặt đỏ

nóng lên ?
Hoạt động 3 : Tìm hiể
u các
phương pháp chống nóng lạnh .
Mục tiêu : HS biế
t cách phòng
chống nóng lạnh
Cách tiến hành :
–
–
–



GV yêu nêu câu hỏi :
 Chế độ ăn uống về
mùa hè và

mùa đông khác nhau như thế nào ?
 Chúng ta phải làm gì để chố
ng
nóng và chống rét ?
 Vì sao rèn luyện thân thể c
ũng
là biện pháp chống nóng , chố
ng rét
?
 Việc xây nhà , công sở …. Cầ
n
lưu ý những yếu tố nào góp phầ
n
chống nóng lạnh ?
 Trồng cây xanh có phải là biệ
n
pháp chống nóng không ?







–
–
–

Cá nhân nghiên cứ
u thông tin
SGK trang 106 k
ết hợp kiến thứ
c
th
ực tế  trao đổi nhóm thốn
g
nh
ất ý kiến và trình bày :

Ăn uống phù hợp cho từng mùa


Quần áo , phương tiện phù hợ
p
.

Nhà thoáng mát mùa hè , ầ
m
cúng mùa đông

Trồng nhiều cây xanh 
tăng
bóng mát , Oxi
–
–
–

Đại diện nhóm trình bày
đáp
án
 nhóm khác bổ sung .
–
–
–



Thảo luận toàn lớp
–
–
–



HS tự hoàn thiện kiến thức .

III/ Các Phương
pháp phòng chồ
ng
nóng , lạnh :
Biệ
n pháp phòng
chống nóng ,lạnh :
–
–
–

Rèn luyệ
n thân
thể ( rèn luyệ
n da)
tăng khả năng chị
u
đựng của cơ thể.
–
–
–



Nơi ở
và nơi làm
việc phải phù hợ
p
cho mùa nóng và
mùa lạnh
–
–
–



Mùa hè : Đội m
ũ

nón khi đi đườ
ng ,
lao động .
–
–
–



Mùa đông : Giữ

ấm chân , cổ , ngự
c .
Thức ăn nóng , nhiề
u
mỡ .
–
–
–



Trồng nhiề
u cây
xanh quanh nhà và
nơi công cộng .
–
–
–

GV nhận xét ý kiến củ
a các
nhóm . Sau khi thảo luận yêu cầ
u
HS nêu rõ các biện pháp chố
ng
nóng lạnh cụ thể .
–
–
–



GV hỏi : Em đã có hình thứ
c rèn
luyện nào để tăng sức chịu đựng củ
a
cơ thể ?
–
–
–



GV hỏi thêm : Giả
i thích câu : “
Mùa nóng chóng khát , trờ
i mát

chóng đói “
–
–
–



Tạ
i sao mùa rét càng đói càng
thấy rét ? ( nếu HS không trả lờ
i
đúng , đủ . GV gợi ý để quy về kiế
n
thức rồi giải thích ).



–
–
–



HS vận dụng kiến thức trả lời

IV/ CỦNG CỐ:
–
–
–

Thân nhiệt là gì ? Tại sao thân nhiệt luôn ổn định ?
–
–
–



Trình bày cơ chế điều hoà thân nhiệt khi trời nóng , lạnh ?
V/ DẶN DÒ:
–
–
–



Học ghi nhớ
–
–
–



Đọc mục em có biết
–
–
–

Tìm hiểu các loại Vitamin và khoáng trong thức ăn .