Nghề copywriter và những câu hỏi thường gặp ppt

Nghề copywriter và những câu hỏi
thường gặp
Nhân bài viết "Đằng sau một slogan thành công", tôi xin đưa lên
đây đoạn trích từ “Đường vào nghề - Copywriter”, của NXB Trẻ,
những mong phần nào giúp các bạn hiểu rõ hơn về một loại nghề
mới mẻ và thú vị này.
Copywriter vốn được coi là chốn kín cổng cao tường đối với
nhiều bạn trẻ. Và mặc dù rất quan tâm, nhưng các bạn lại rất khó
hình dung được đầy đủ về nghề này. Một chuyên gia quảng cáo
đã từng ví von rằng, copywriter là những chuyên gia bán hàng
sau màn hình máy tính và nhiệm vụ chính của họ là BÁN HÀNG,
BÁN HÀNG và BÁN HÀNG thông qua ngôn từ mà họ viết. Họ
được trả lương để làm sao sản phẩm/dịch vụ mà họ đề cập đến
phải được người khác biết đến, để làm sao sản phẩm đó, dịch vụ
đó được tiêu thụ không chỉ một người mà là hàng trăm, hàng
nghìn, thậm chí là hàng triệu người.
Có khá nhiều giai thoại đã đề cập đến những trường hợp các
nhân viên copywriter lang thang tìm ý tưởng, và rồi, trong một
phút giây thăng hoa vì công việc, họ đã cho nảy sinh ra những ý
tưởng độc đáo, có thể mang lại cho doanh nghiệp hàng triệu đô-
la. Vậy copywriter là ai?
- Thế nào là copywriter? Không
lẽ phóng viên, nhà báo lại
không thực hiện được công
việc viết lách này?
Phải xem là loại bài viết như thế nào. Nếu như đó là loại bài viết
cho các tạp chí, có lẽ phóng viên, nhà báo là người thích hợp để
làm công việc đó. Nhưng nếu bài viết được đặt hàng bởi một
công ty, tổ chức, ngân hàng… thì công việc viết lách lại đòi hỏi
cách tiếp cận khác cũng như các kỹ năng chuyên môn khác. Lúc
đó, copywriter sẽ là nhân vật chính của câu chuyện.

- Có gì là khác nhau giữa phóng viên và copywriter bởi công
việc của cả hai đều gắn liền với viết lách?
Khác nhau rất lớn. Trước hết, đó là môi trường làm việc. Phóng
viên làm việc cho các tòa sọan báo, còn copywriter làm việc cho
khách hàng, vì khách hàng. Và copywriter cũng chẳng phải là một
“phóng viên bán hàng”, ngược lại, phóng viên cũng chẳng thể là
mẫu hình của sự liêm chính. Mỗi người có một công việc riêng
với đặc thù riêng, mục đích riêng, và bởi vậy, không thể đánh
đồng công việc của họ với nhau được.
- Làm sao để có thể được nhận vào làm việc tại các hãng
quảng cáo?
Nói chung, nhiều bạn trẻ hiện nay có khả năng ngôn ngữ tốt. Họ
được đào tạo khá bài bản về chuyên ngành ngữ văn, báo chí,
ngọai ngữ… và sống trong một xã hội luôn chuyển động với sự
thống soái của Internet. Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên
gia quảng cáo, tại các hãng quảng cáo tên tuổi, bạn rất khó mà
gây ấn tượng với nhà tuyển dụng, nếu như bạn không có chút
kinh nghiệm lận lưng. Vấn đề đặt ra là, đối với các sinh viên mới
ra trường thì kinh nghiệm làm việc là một điều không tưởng. Vậy
làm thế nào để các bạn có thể chứng minh được khả năng của
mình?
Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, các “tân binh” nên sử dụng
“mẹo” này khi tiếp cận nhà tuyển dụng: tập hợp danh mục một số
các công ty, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực khác
nhau, thử phác thảo ra nhiệm vụ chính (brief) cho việc viết lời
quảng cáo cho các sản phẩm/dịch vụ của các doanh nghiệp này,
sau đó thử lên kịch bản quảng cáo truyền hình hay đơn giản hơn
là viết lời quảng cáo cho các sản phẩm/dịch vụ đó. Bạn có thể
tưởng tượng ra cách quảng cáo cho sản phẩm này như thế nào,
sử dụng những câu slogan ra sao. Bạn có thể sử dụng nhiều

phương án khác nhau cho một mẫu sản phẩm. Nếu nhìn thấy khả
năng sáng tạo của bạn, nhà tuyển dụng không có lý do gì mà lại
từ chối bạn.
Rất nhiều chuyên gia viết lời quảng cáo thành công đã xây dựng
sự nghiệp của mình bằng cách như vậy.
- Ý tưởng thường được nảy sinh như thế nào?
Ý tưởng được nảy sinh thường rất tình cờ. Bạn lang thang trên
phố và bất chợt nghĩ ra một điều gì đó thú vị Một buổi sáng nào
đó bạn thức dậy, vào nhà tắm và ý tưởng chợt nảy sinh ngay
dưới vòi sen. Và nếu đã là một chuyên gia viết lời quảng cáo
chuyên nghiệp, bạn sẽ cảm nhận được ngay: đó chính là ý tưởng
mà bạn đang cất công đi tìm. Tuy nhiên, để có được ý tưởng này,
bạn đã phải nghĩ rất nhiều về nhiệm vụ chính của mình: hiểu rõ
yêu cầu công việc, đề tài, chất liệu cần thiết… Copywriter không
thể là chuyên gia trong tất cả các lĩnh vực, trong khi đó họ lại phải
quảng cáo nhiều chủng loại sản phẩm khác nhau, từ xe hơi cho
đến thỏi son dành cho phụ nữ.
- Cần đưa ra bao nhiêu ý tưởng cho chương trình quảng cáo
để có thể thuyết phục được khách hàng?
Đối với quảng cáo truyền hình, thông thường bạn phải đưa ra ít
nhất là 3 kịch bản, còn slogan tối thiểu cũng phải là 5, tên sản
phẩm – không ít hơn 10. Tuy nhiên, tùy vào từng trường hợp cụ
thể mà bạn có thể đàm phán với khách hàng. Có những trường
hợp bạn chỉ cần đưa ra một phương án và lập tức được khách
hàng đồng ý chọn lựa ngay. Có những ý tưởng tuyệt diệu mà giới
quảng cáo thường gọi là "brilliant ideas" mà theo đó, các nhân
viên quảng cáo có thể
Copywriter theo cách nhìn
của một chuyên gia quảng
cáo

Điều gì quan trọng nhất trong
copywriting? Có lẽ, sẽ rất nhiều
người cho rằng, đó chính là sự
sáng tạo. Đó là một nhận định
đúng, song chưa hẳn đã là
quan trọng nhất.
Trong cuộc sống của chúng ta,
có không ít người tài giỏi và
sáng tạo. Họ là nhà văn, nhà
thơ, họa sĩ, diễn viên, nhà báo,
nhà khoa học… Vậy tại sao con
số các copywriter xuất sắc chỉ
đếm được trên đầu ngón tay?
Vì sao trong ngành công
nghiệp quảng cáo lại thiếu trầm
các copywriter lành nghề?
Có lẽ bạn đã từng nghĩ rằng,
chỉ tại những nhà văn, nhà thơ,
nhà báo, họa sĩ nói trên đã
không chịu thử sức mình trong
lĩnh vực quảng cáo. Bản thân
tôi cũng đã từng cho rằng, tôi là
một gã không đến nỗi nào, nếu
không muốn nói là thông minh.
Tôi vốn là một nhà khoa học, tư
duy logic, có chút năng khiếu
viết lách bẩm sinh. Đã từng là
cây bút chính của một tờ tạp
chí nọ trong thành phố. Và ôm
mộng trở thành chuyên viên

viết lời quảng cáo.
Trong quá trình công tác, tôi có
dịp làm việc với một giám đốc
sáng tạo. Ông là một người khá
nổi tiếng trong giới văn nghệ
sỹ, được công chúng mến mộ.
Và, cách mà ông làm việc, cách
mà ông tiếp cận và giải quyết
vấn đề, đã khiến tôi thật sự
sốc.
Có lần, vị giám đốc sáng tạo
của chúng tôi đã quyết định
mua “đất” quảng cáo trên bìa
của một catalogue chuyên giới
thiệu sản phẩm/dịch vụ với chi
phí khá tốn kém. Ông giải thích
với tôi rằng, sở dĩ ông làm như
vậy là để cho khách một công
ty nổi tiếng như công ty của
chúng tôi lại không thể chen
chân vào trang bìa của một
cuốn catalogue danh giá như
vậy…
Giá như ông ta nói với tôi rằng,
trong cuốn catalogue nọ có
phần quảng cáo các dịch vụ
tương đồng với dịch vụ của
chúng tôi, và quảng cáo của
chúng tôi sẽ nằm trong cái
phần gọn gàng đó, có lẽ còn dễ

chấp nhận được. Nhưng
không, ông đem cái “uy” của
một nghệ sĩ được công chúng
biết đến để áp dụng vào công
việc kinh doanh.
Sau này, khi đã có nhiều kinh
nghiệm làm việc với các nhân
vật nổi tiếng, đặc biệt là các
nghệ sỹ, nhà văn, nhà thơ…,
tôi mới nhận ra một điều rằng,
rất nhiều người trong số họ
mang theo cả cái tôi ích kỷ của
bản thân vào môi trường kinh
doanh, đặc biệt là trong lĩnh
vực quảng cáo hay viết lời
quảng cáo. Những nhân vật nổi
tiếng này, vốn thường được
công chúng mến mộ, kính trọng
với những tràng pháo tay,
những bó hoa tươi thắm mỗi
khi họ kết thúc một chương
trình biểu diễn trên sân khấu.
Và họ mang ít nhiều tâm lý
thích được tán dương, thích
được “oai” với công chúng, với
khách hàng. Cũng chính vì
quen sống trong sự để ý của
công chúng, của dư luận mà họ
luôn muốn chứng tỏ bản thân,
chứng tỏ cái “uy” của mình,

ngay cả khi đã chuyển sang
lĩnh vực quảng cáo. Mà trong
lĩnh vực này, không tồn tại sự
ích kỷ, không tồn tại cái TÔI cá
nhân. Bạn phải đặt mình vào vị
trí của khách hàng, nghĩ theo
cách của họ, đưa ra sản phẩm
phù hợp với điều mà họ mong
muốn – đó là đặc thù của các
ngành kinh doanh dịch vụ,
trong đó có ngành quảng cáo.
Nếu như nói đến copywriting,
có lẽ tính từ "nổi tiếng" không
nên áp dụng vào lĩnh vực này.
Bản thân sự nổi tiếng chỉ nên
xem như là một công cụ, nguồn
khai thác đến cả hàng chục kịch
bản.
- Nghề copywriter gắn liền
với việc tìm ý tưởng?
Những người làm quảng cáo
luôn được hiểu là những con
người sáng tạo, bởi công việc
của họ luôn gắn liền với các ý
tưởng mới. Có thể bạn đã từng
gặp những anh chàng ăn mặc
ngổ ngáo, tóc dài, quần áo
chẳng giống ai, lang thang trên
phố hoặc la cà ở những quán
lực để thực hiện các mục tiêu

của mình. Không nên nói “một
copywriter nổi tiếng” mà nên
nói là “một copywriter cừ khôi”,
vì bản thân tính từ “nổi tiếng”
gắn liền với cái Tôi cá nhân, và
nó sẽ có nguy cơ phá hỏng sự
nghiệp của một copywriter. Đây
cũng là cái bẫy mà các nhân
vật nổi tiếng trong giới nghệ
thuật thường mắc phải
David

Chuyên gia viết lời quảng cáo

café Internet tốc độ cao. Có thể đó là những copywriter hay các
giám đốc sáng tạo đang đi tìm ý tưởng cho chương trình quảng
cáo. Để hiểu rõ thêm về mục đích công việc, đầu tiên copywriter
phải làm quen với các thông tin về doanh nghiệp, về lĩnh vực hoạt
động cũng như thị trường sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp.
Copywriter phải tìm hiểu kỹ hơn về tính chất của sản phẩm/dịch
vụ cũng như các đặc trưng, đặc thù của doanh nghiệp. Và như
vậy, ngoài khả năng chuyên môn, copywriter phải là những người
có kiến thưc sâu rộng trong nhiều lĩnh vực.
- Copywriter đóng vai trò như thế nào trong bộ phận sáng
tạo? Anh ta là người tạo dựng ý tưởng hay chỉ đơn thuần là
“thợ đẽo chữ”?
Nhóm sáng tạo trong các công ty quảng cáo thường có ít nhất là
2 người: copywriter – nhân viên viềt lời quảng cáo và giám đốc
sáng tạo – người chịu trách nhiệm chung về nội dung và ý tưởng
quảng cáo. Họ là những người làm việc với khả năng sáng tạo

cao, đối mặt với nhiều thách thức, áp lực. Lao động của họ là lao
động trí não với cách suy nghĩ “nát óc”. Copywriter đóng vai trò
quan trọng trong nhóm, vì nếu thiếu anh ta, ý tưởng chỉ là ý
tưởng. Anh ta là người tạo ra sợi dây mỏng manh nhưng bền
vững giữa sản phẩm của doanh nghiệp với người tiêu dùng.
Cũng giống như các thành viên khác trong nhóm, anh ta vừa phải
tìm ý tưởng ngôn từ, vừa phải làm nhiệm vụ “đẽo chữ”. Nên nhớ,
công việc “đẽo chữ” ở đây không hề đơn giản như khi bạn viết
một bài báo, một đoạn văn.
- Nghề copywriter gắn liền với việc thuyết phục khách hàng?
Đúng, đây là nghề đòi hỏi khả năng thuyết phục của bạn, bởi bạn
cần “bán” ý tưởng của mình. Giữa rất nhiều ý tưởng, bạn cần
phải đưa ra được ý kiến của mình để thuyết phục khách hàng
chọn lựa ý tưởng mà bạn cho là xứng đáng. Có những trường
hợp, khách hàng thích tất cả các ý tưởng của hãng quảng cáo
đưa ra. Và như vậy, copywriter cần phải có khả năng diễn giải
“siêu đẳng’ để có thể thuyết phục được khách hàng. Và chỉ có lúc
đó, bạn mới chứng minh được tính chuyên nghiệp của mình. Nếu
không thuyết phục được khách hàng, tốt nhất là bạn đừng nên
tiếp tục con đường sự nghiệp của mình trong lĩnh vực quảng cáo,
bởi nếu không bán được ý tưởng của mình cho khách hàng, làm
sao bạn có thể khiến hàng triệu người tiêu dùng tin vào quảng
cáo của mình?
- Copywriter là nghề dành cho nam giới hay phụ nữ?
Nói chung, không có ngoại lệ nào cả. Nếu bạn có khả năng tung
hứng với ngôn từ, yêu thích quảng cáo, bạn có thể theo đuổi
nghề này.
- Vì sao nhiều công ty thường thích sử dụng lực lượng
copywriter bên ngoài (outsourcing)?
Hiện nay, tại phần lớn các doanh nghiệp Việt Nam, chức danh

copywriter gần như là không tồn tại. Theo nhận xét của nhiều
chuyên gia quảng cáo, các doanh nghiệp không có nhu cầu tuyển
dụng copywriter làm việc toàn thời gian cho mình. Họ vẫn đánh
đồng công việc viết lời quảng cáo với công việc PR. Vì thế, trong
bộ phận marketing, các nhân viên PR thông thường kiêm luôn cả
nhiệm vụ viết lời quảng cáo. Còn nếu có nhu cầu quảng cáo sản
phẩm, thông thường, họ cậy nhờ vào dịch vụ chuyên nghiệp trọn
gói, trong đó có khâu viết lời quảng cáo.
- Các tiêu chí để khách hàng chọn copywriter?
Một copywriter với kiến thức và kỹ năng chuyên môn giỏi, có
nghiệp vụ, biết cách tổ chức công việc – điều đó có thể đảm bảo
tới 50% thành công cho chiến dịch quảng cáo. Tuy nhiên, ngoài
kỹ năng về viết lách, một copywriter cần phải trau dồi kiến thức
tổng hợp bởi vì họ sẽ phải làm việc với nhiều đối tượng khách
hàng hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ví dụ, một khách
hàng hoạt động trong ngành bảo hiểm sẽ cần tìm chọn một
copywriter có hiểu biết về lĩnh vực này. Tương tự như vậy,
copywriter sẽ phải có kiến thức về viễn thông khi phục vụ khách
hàng trong lĩnh vực điện thọai di động, kiến thức về dinh dưỡng
khi phục vụ khách hàng trong lĩnh vực sữa/thực phẩm dinh
dưỡng… Đương nhiên, copywriter không thể là một chuyên gia
về các chuyên ngành hẹp này, song, về cơ bản, họ phải có kiến
thức chung về lĩnh vực mà khách hàng của họ đang hoạt động.
- Chất lượng dịch vụ có phụ thuộc vào giá trị hợp đồng?
Công việc của một chuyên gia có đẳng cấp không bao giờ có giá
rẻ mạt cả. Nếu một copywriter chuyên nghiệp chấp nhận đơn đặt
hàng của khách với giá rẻ bất thường, cần phải kiểm tra kỹ “đối
tác”: có thể do không có nhiều khách hàng cho nên họ đành phải
chấp nhận giá thấp hơn một chút để “thả câu”, và cũng có thể,
trình độ chuyên môn của họ “có vấn đề”. Nói một cách khác, mua

một chiếc vé máy bay ở khoang hạng nhất hay thương gia, bạn
cần phải được phục vụ tốt hơn ở khoang thường.
- Làm sao để mối quan hệ giữa copywriter và khách hàng trở
nên hiệu quả hơn?
Nên lập bản xác nhận tóm tắt nội dung công việc chính (brieft) -
văn bản cần thiết để copywriter có cơ sở làm việc. Khách hàng
cần phải tham gia vào việc cung cấp thông tin thông qua bản tóm
tắt nội dung công việc này, trong đó cần phải xác định rõ các yêu
cầu cụ thể, mục tiêu chính của mình. Với văn bản này, cả hai bên
tránh được những rắc rối hoặc sai sót có thể phát sinh trong quá
trình làm việc. Cũng cần phải lưu ý rằng, copywriter là những
người sáng tạo đồng thời cũng rất dễ tự ái và tổn thương. Sự
hợp tác, góp ý chân thành, tế nhị nhằm hướng tới mục tiêu chung
– đó là tất cả những gì mà khách hàng cần làm để có thể tạo ra
mối quan hệ tốt đẹp và hữu hiệu trong công việc.
- Copywriter có cần đến khả năng diễn đạt xuất chúng?
Đương nhiên, khả năng này hòan toàn có lợi đối với bất cứ ai,
đặc biệt là những người họat động trong lĩnh vực quảng cáo. Khả
năng giao tiếp, diễn đạt trước đám đông, bằng chính ngôn ngữ
của cộng đồng công chúng – đó chính là một trong những yếu tố
quan trọng nhất. Tuy nhiên, một chuyên gia ngôn ngữ thượng
thặng, có duyên ăn nói chưa hẳn đã là một copywriter tốt, nếu
như anh ta thiếu đi tư duy nghề nghiệp. Thậm chí, nó còn làm
cản trở sự nghiệp của chính bản thân con người đó. Như vậy,
điều quan trọng đối với một copywriter – ngoài kiến thức và khả
năng về ngôn ngữ, đó là khả năng tư duy nghề nghiệp, khả năng
“đọc” và cảm nhận khách hàng. Klod Hopkins – một copywriter bị
bệnh nói ngọng, nói lắp vẫn thành công chói lọi đấy thôi.
- Các nhà văn, nhà báo, chuyên gia ngôn ngữ… có thể trở
thành copywriter được không?

Đương nhiên là được. Tuy nhiên, họ phải có tư duy nghề nghiệp
– một trong những điều quan trọng hàng đầu, có các kỹ năng làm
việc chuyên ngành. Nghề copywriter không đơn thuần là chỉ viết
lách mà là BÁN sản phẩm thông qua các ý tưởng, các ngôn từ
Và như vậy, copywriter, ở một nghĩa nào đó, chính là một chuyên
viên marketing, một doanh nhân thực thụ. Nói đến sự phức tạp
của nghề này, Aldois Haksli - nhà văn người Anh đã từng nhận
xét: “Có lẽ, viết 10 bản thơ xô nê còn dễ hơn là viết một bản
quảng cáo hữu hiệu”.
Copywriter làm việc với nhiều đối tượng khách hàng. Hôm nay,
có thể là một hãng sản xuất xe hơi, ngày mai, hãng sản xuất
quần áo, ngày kia – hãng sản xuất bia rượu hay nước giải khát.
Và như vậy, anh ta phải nghiên cứu, học hỏi rất nhềiu để có thể
đưa ra được những giải pháp tốt nhất trong công việc bởi đã
phàm là con người, chẳng ai có thể hiểu biết hết tất cả mọi lĩnh