:uận văm nghiên cứu tình hình đầu tư nâng cao khả năng cạnh tranh của Công ty Cao su Sao vàng docx

Chuyên th c t pđề ự ậ
Luận văn tốt nghiệp
Đề tài: “nghiên cứu tình hình đầu tư
nâng cao khả năng cạnh tranh của
Công ty Cao su Sao vàng”
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
1
Chuyên th c t pđề ự ậ
L i nói uờ đầ
K t khi t n c ta th c hi n chính sách m c a, chuy n n n kinh tể ừ đấ ướ ự ệ ở ử ể ề ế
t ch t p trung bao c p sang n n kinh t th tr ng có s qu n lý c a Nhừ ếđộ ậ ấ ề ế ị ườ ự ả ủ à
n c, duy trì v phát tri n ho t ng s n xu t kinh doanh bu c các doanhướ để à ể ạ độ ả ấ ộ
nghi p ph i phát huy tri t m i ti m l c, m i th m nh s n có c a mìnhệ ả ệ để ọ ề ự ọ ế ạ ẵ ủ
nh m t o l i th b ng ho c h n các doanh nghi p khác. Ch có nh v y m iằ ạ ợ ế ằ ặ ơ ệ ỉ ư ậ ớ
m b o cho doanh nghi p ng v ng trong c nh tranh. Mu n th c hi n cđả ả ệ đứ ữ ạ ố ự ệ đượ
m c tiêu n y yêu c u khách quan i v i m i doanh nghi p l không ng ngụ à ầ đố ớ ỗ ệ à ừ
ti n h nh các ho t ng u t nâng cao kh n ng c nh tranh c a mình.ế à ạ độ đầ ư ả ă ạ ủ
Công ty Cao su Sao v ng l m t doanh nghi p Nh n c ho t ngà à ộ ệ à ướ ạ độ
d i s qu n lý th ng nh t c a T ng công ty hoá ch t Vi t nam có n ng l cướ ự ả ố ấ ủ ổ ấ ệ ă ự
thi t b s n xu t l n, h ng n m có th cung c p cho th tr ng t 6- 7 tri u bế ị ả ấ ớ à ă ể ấ ị ườ ừ ệ ộ
s m l p xe p; 400.000 n 500.000 b l p xe máy; t 100.000- 120.000 bă ố đạ đế ộ ố ừ ộ
l p ôtô, máy kéo v các s n ph m cao su k thu t khác.ố à ả ẩ ỹ ậ
Trong c ch th tr ng hi n nay, Công ty Cao su Sao v ng ang ngơ ế ị ườ ệ à đ đứ
tr c nh ng khó kh n v thách th c c a v n c nh tranh. B i vì, hi n nayướ ữ ă à ứ ủ ấ đề ạ ở ệ
th tr ng s m l p ang có s c nh tranh m nh m v quy t li t không chị ườ ă ố đ ự ạ ạ ẽ à ế ệ ỉ
gi a các s n ph m trong n c v i nhau m còn c nh tranh v i các s n ph mữ ả ẩ ướ ớ à ạ ớ ả ẩ
t n c ngo i tr n v o nh Thái Lan, Nh t B n, i Loanừ ướ à à à ư ậ ả Đà …
Tuy nhiên, trong nh ng n m v a qua Công ty ã t c nh ng th nhữ ă ừ đ đạ đượ ữ à
t u nh t nh trong công tác u t , ó l : t ng thêm n ng l c s n xu t m i,ự ấ đị đầ ư đ à ă ă ự ả ấ ớ
a Công ty v t qua nhi u khó kh n, thách th c, nâng cao c kh n ngđư ượ ề ă ứ đượ ả ă
c nh tranh c a s n ph m trên th tr ng. Song song v i nh ng k t qu ã tạ ủ ả ẩ ị ườ ớ ữ ế ảđ đạ

c, trong th i gian qua Công ty còn nh ng t n t i v khó kh n c n kh cđượ ờ ữ ồ ạ à ă ầ ắ
ph c trong nh ng n m ti p theo. Do ó, vi c xem xét v ánh giá th c tr ngụ ữ ă ế đ ệ à đ ự ạ
u t nâng cao kh n ng c nh tranh, a ra các gi i pháp phù h p kh cđầ ư ả ă ạ đư ả ợ để ắ
ph c có vai trò quan tr ng. Vì v y, chuyên n y em xin t p trung nghiênụ ọ ậ đề à ậ
c u tình hình u t nâng cao kh n ng c nh tranh c a Công ty Cao su Saoứ đầ ư ả ă ạ ủ
v ng trong giai o n v a qua, t ó a ra m t s gi i pháp nâng cao hi uà đ ạ ừ ừ đ đư ộ ố ả ệ
qu u t t ng c ng kh n ng c nh tranh trong t ng lai.ảđầ ư ă ườ ả ă ạ ươ
Chuyên th c t p n y bao g m ba ph n chính:để ự ậ à ồ ầ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
2
Chuyên th c t pđề ự ậ
Ph n I: u t v i vi c nâng cao kh n ng c nh tranh c a doanhầ Đầ ư ớ ệ ả ă ạ ủ
nghi p.ệ
Ph n II: Th c tr ng ho t ng u t nâng cao kh n ng c nh tranhầ ự ạ ạ độ đầ ư ả ă ạ
c a Công ty Cao su Sao v ng.ủ à
Ph n III: M t s gi i pháp ch y u nh m t ng c ng kh n ng c nhầ ộ ố ả ủ ế ằ ă ườ ả ă ạ
tranh c a Công ty Cao su Sao v ng.ủ à
Do còn h n ch v kinh nghi m th c t , th i gian th c t p có h n vạ ế ề ệ ự ế ờ ự ậ ạ à
b c u l m quen v i công tác nghiên c u khoa h c nên b i vi t còn nh ngướ đầ à ớ ứ ọ à ế ữ
thi u sót. Vì v y, em r t mong nh n c s óng góp ý ki n, phê bình c aế ậ ấ ậ đượ ự đ ế ủ
th y cô giáo trong b môn v các cô, các bác công tác t i Công ty Cao su Saoầ ộ à ạ
v ng H n i cùng to n th các b n b i vi t n y ho n thi n h n.à à ộ à ể ạ để à ế à à ệ ơ
Ch ng I: u t v i vi c nâng cao kh n ng c nh tranhươ Đầ ư ớ ệ ả ă ạ
c a doanh nghi pủ ệ
I. Nh n th c c b n v c nh tranh c a doanh nghi p trong n nậ ứ ơ ả ề ạ ủ ệ ề
kinh t th tr ngế ị ườ
1. C nh tranh c a doanh nghi p trong n n kinh t th tr ngạ ủ ệ ề ế ị ườ
1.1 Khái ni m v phân lo i c nh tranhệ à ạ ạ
1.1.1 Khái ni mệ
Xét t góc t ng th n n kinh t , c nh tranh trong c ch th tr ngừ độ ổ ể ề ế ạ ơ ế ị ườ

có th c hi u l cu c c nh tranh gi a các ch th kinh t tham gia v o thểđượ ể à ộ ạ ữ ủ ể ế à ị
tr ng nh m gi nh gi t các l i ích kinh t v mình.ườ ằ à ậ ợ ế ề
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
3
Chuyên th c t pđề ự ậ
Các ch th kinh t ây chính l các bên bán v bên mua các lo iủ ể ế ở đ à à ạ
h ng hoá m h mua c hay nói cách khác l h mu n mua c lo i h ngà à ọ đượ à ọ ố đượ ạ à
có ch t l ng cao, tho mãn nhu c u tiêu dùng m giá c l i r . Ng c l i,ấ ượ ả ầ à ả ạ ẻ ượ ạ
bên bán bao gi c ng h ng t i t i a hoá l i nhu n b ng cách bán cờ ũ ướ ớ ố đ ợ ậ ằ đượ
nhi u h ng v i giá cao. Vì v y, các bên c nh tranh v i nhau gi nh nh ngề à ớ ậ ạ ớ để à ữ
ph n có l i h n v mình.ầ ợ ơ ề
Xét góc doanh nghi p, c nh tranh gi a các doanh nghi p cở độ ệ ạ ữ ệ đượ
Mac c p nh sau: “C nh tranh t b n ch ngh a l s ganh ua, s uđề ậ ư ạ ư ả ủ ĩ à ự đ ự đấ
tranh gay g t gi a các nh t b n nh m gi nh gi t nh ng i u ki n thu n l iắ ữ à ư ả ằ à ậ ữ đề ệ ậ ợ
trong s n xu t v tiêu th h ng hoá thu l i nhu n siêu ng ch”. ây, Macả ấ à ụ à để ợ ậ ạ ởđ
ã c p n v n c nh tranh trong m t không gian h p ch ngh a t b nđ đề ậ đế ấ đề ạ ộ ẹ ủ ĩ ư ả
lúc n y c nh tranh c xem l s l n át, chèn ép l n nhau t n t i, quanà ạ đượ à ự ấ ẫ để ồ ạ
ni m v c nh tranh c nhìn nh n t góc khá tiêu c c.ệ ề ạ đượ ậ ừ độ ự
n c ta, trong c ch k ho ch hoá t p trung tr c ây, canh tranhở ướ ơ ế ế ạ ậ ướ đ
gi a các doanh nghi p c hi u m t cách c ng nh c. Trong m t th i k d i,ữ ệ đượ ể ộ ứ ắ ộ ờ ỳ à
chúng ta ch nhìn th y m t trái c a c nh tranh, phê phán c nh tranh, coi c nhỉ ấ ặ ủ ạ ạ ạ
tranh l m nh è b p doanh nghi p y u m ch a th y c nh ng m t tíchà ạ đ ẹ ệ ế à ư ấ đượ ữ ặ
c c c a c nh tranh. Chuy n sang n n kinh t th tr ng, quan ni m v c nhự ủ ạ ể ề ế ị ườ ệ ề ạ
tranh c a các doanh nghi p n c ta ã c thay i. Ng y nay, các qu củ ệ ở ướ đ đượ đổ à ố
gia trên th gi i u th a nh n c nh tranh v coi c nh tranh l môi tr ng vế ớ đề ừ ậ ạ à ạ à ườ à
ng l c c a s phát tri n kinh t xã h i. C nh tranh c a các doanh nghi pđộ ự ủ ự ể ế ộ ạ ủ ệ
c quan ni m l cu c u tranh gay g t, quy t li t gi a các nh s n xu tđượ ệ à ộ đấ ắ ế ệ ữ à ả ấ
kinh doanh v i nhau d a trên ch s h u khác nhau v t li u s n xu tớ ự ế độ ở ữ ề ư ệ ả ấ
nh m gi nh c nh ng i u ki n thu n l i nh t v s n xu t v tiêu th h ngằ à đượ ữ đề ệ ậ ợ ấ ề ả ấ à ụ à
hoá, d ch v thu c l i nhu n l n nh t ng th i thúc y s n xu t kinhị ụ để đượ ợ ậ ớ ấ đồ ờ đẩ ả ấ

doanh phát tri n. Chúng ta cùng có th hi u theo ngh a chung nh t c nh tranhể ể ể ĩ ấ ạ
c a các doanh nghi p l s ganh ua gi a các doanh nghi p trong vi c gi nhủ ệ à ự đ ữ ệ ệ à
gi t khách h ng ho c th tr ng m k t qu cu i cùng l tiêu th cậ à ặ ị ườ à ế ả ố à để ụ đượ
ng y c ng nhi u h ng hoá v i l i nhu n cao.à à ề à ớ ợ ậ
N u xét trong m i t ng quan gi a các doanh nghi p v i nhau v trênế ố ươ ữ ệ ớ à
c s nhu c u mua s m c a xã h i thì chúng ta hi u c nh tranh gi a cácơ ở ầ ắ ủ ộ ể ạ ữ
doanh nghi p l quá trình các doanh nghi p a ra các bi n pháp kinh tệ à ệ đư ệ ế
tích c c sáng t o nh m t n t i c trên th tr ng v ng y c ng thu cự ạ ằ ồ ạ đượ ị ườ à à à đượ
nhi u l i nhu n trên c s t o ra các u th v s n ph m c ng nh trong tiêuề ợ ậ ơ ở ạ ư ế ề ả ẩ ũ ư
th s n ph m.ụ ả ẩ
1.1.2 Các loa hình c nh tranhị ạ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
4
Chuyên th c t pđề ự ậ
C nh tranh trên th tr ng gi a các doanh nghi p c phân th nhạ ị ườ ữ ệ đượ à
nhi u lo i khác nhau. Xét theo ph m vi ng nh kinh t , c nh tranh c chiaề ạ ạ à ế ạ đượ
l m 2 lo i: c nh tranh gi a các ng nh v c nh tranh trong n i b ng nh. à ạ ạ ữ à à ạ ộ ộ à Để
gi nh l i th trên th tr ng, các doanh nghi p ph i n m v ng các lo i c nhà ợ ế ị ườ ệ ả ắ ữ ạ ạ
tranh n y xác nh úng i th c nh tranh, t ó l a ch n chính xác và để đị đ đố ủ ạ ừ đ ự ọ ũ
khí c nh tranh phù h p v i i u ki n v c i m c a mình.ạ ợ ớ đề ệ àđặ để ủ
C nh tranh gi a các ng nh: l cu c u tranh gi a các nh doanhạ ữ à à ộ đấ ữ à
nghi p s n xu t, mua bán h ng hoá, d ch v trong các ng nh kinh t khácệ ả ấ à ị ụ à ế
nhau nh m thu l i nhu n v có t su t l i nhu n cao h n so v i v n ã b raằ ợ ậ à ỷ ấ ợ ậ ơ ớ ố đ ỏ
v u t v n v o ng nh có l i nh t cho s phát tri n. S c nh tranh gi a cácàđầ ư ố à à ợ ấ ự ể ự ạ ữ
ng nh d n n vi c các doanh nghi p luôn tìm ki m nh ng ng nh u t cóà ẫ đế ệ ệ ế ữ à đầ ư
l i nh t nên ã chuy n v n t ng nh ít l nhu n sang ng nh có nhi u l iợ ấ đ ể ố ừ à ơị ậ à ề ợ
nhu n. Sau m t th i gian nh t nh, s i u chuy n t nhiên theo ti ng g iậ ộ ờ ấ đị ự đề ể ự ế ọ
c a l i nhu n n y, vô hình chung hình th nh lên s phân ph i v n h p lýủ ợ ậ à à ự ố ố ợ
gi a các ng nh s n xu t, d n n k t qu cu i cùng l các ch doanh nghi pữ à ả ấ ẫ đế ế ả ố à ủ ệ
u t các ng nh khác nhau v i s v n b ng nhau ch thu c l i nhu nđầ ư ở à ớ ố ố ằ ỉ đượ ợ ậ

nh nhau.ư
C nh tranh trong n i b ng n: l s c nh tranh gi a các doanh nghi pạ ộ ộ à à ự ạ ữ ệ
cùng s n xu t v tiêu th m t lo i h ng hoá ho c d ch v n o ó. C nh tranhả ấ à ụ ộ ạ à ặ ị ụ à đ ạ
trong n i b ng nh d n n s hình th nh giá c th tr ng ng nh t i v iộ ộ à ẫ đế ự à ả ị ườ đồ ấ đố ớ
h ng hoá d ch v cùng lo i trên c s giá tr xã h i c a h ng hoá d ch v ó.à ị ụ ạ ơ ở ị ộ ủ à ị ụ đ
Trong cu c c nh tranh n y, các doanh nghi p thôn tính l n nhau. Nh ngộ ạ à ệ ẫ ữ
doanh nghi p chi n th ng s m r ng ph m vi ho t ng c a mình trên thệ ế ắ ẽ ở ộ ạ ạ độ ủ ị
tr ng, nh ng doanh nghi p thua cu c s ph i thu h p kinh doanh, th m chíườ ữ ệ ộ ẽ ả ẹ ậ
b phá s n.ị ả
Khi n n s n xu t h ng hoá c ng phát tri n, h ng hoá bán ra c ngề ả ấ à à ể à à
nhi u, s l ng ng i cung ng c ng ông thì c nh tranh c ng gay g t. Doề ố ượ ườ ứ à đ ạ à ắ
ó, th ng trong cu c chi n gi nh l i nhu n t i a, các doanh nghi p khôngđ để ắ ộ ế à ợ ậ ố đ ệ
ng ng thu th p thông tin v các i th , em so sánh v i b n thân doanhừ ậ ề đố ủ đ ớ ả
nghi p, nh ó phát hi n c nh ng l nh v c m mình có u th hay b t l iệ ờđ ệ đượ ữ ĩ ự à ư ế ấ ợ
trong c nh tranh v l c s xây d ng c m t chi n l c c nh tranh úngạ à à ơ ởđể ự đượ ộ ế ượ ạ đ
n.đắ
1.2 Vai trò c a c nh tranh gi a các doanh nghi pủ ạ ữ ệ
C nh tranh l t t y u trong n n kinh t th tr ng. C i ngu n c a sạ à ấ ế ề ế ị ườ ộ ồ ủ ự
c nh tranh l s t do trong s n xu t kinh doanh, a d ng ki u dáng, nhi uạ à ự ự ả ấ đ ạ ể ề
th nh ph n kinh t , nhi u ng i ho t ng s n xu t kinh doanh. C nh tranhà ầ ế ề ườ ạ độ ả ấ ạ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
5
Chuyên th c t pđề ự ậ
th c ch t l m t cu c ch y ua không có ích. Ch y ua v m t kinh t ph iự ấ à ộ ộ ạ đ đ ạ đ ề ặ ế ả
luôn luôn phía tr c tránh nh ng tr n òn c a ng i ch y phía sau, vở ướ để ữ ậ đ ủ ườ ạ à
không ph i ch th ng m t tr n tuy n gi a các i th m l th ng trênả ỉ để ắ ộ ậ ế ữ đố ủ à à để ắ
hai tr n tuy n. ó l c nh tranh gi a nh ng ng i mua v i ng i bán v c nhậ ế Đ à ạ ữ ữ ườ ớ ườ à ạ
tranh gi a nh ng ng i bán v i nhau. Do v y, c nh tranh không ch có vai tròữ ữ ườ ớ ậ ạ ỉ
quan tr ng i v i các doanh nghi p tham gia th tr ng m còn có ý ngh a toọ đố ớ ệ ị ườ à ĩ
l n i v i ng i tiêu dùng v to n xã h i.ớ đố ớ ườ à à ộ

- i v i các doanh nghi p, c nh tranh quy t nh s t n t i v phátĐố ớ ệ ạ ế đị ự ồ ạ à
tri n c a doanh nghi p, thúc y doanh nghi p nâng cao hi u qu s n xu tể ủ ệ đẩ ệ ệ ả ả ấ
kinh doanh (c i ti n thi t b công ngh , s d ng ngu n t i nguyên m t cáchả ế ế ị ệ ử ụ ồ à ộ
t i u ), nh h ng n uy tín, quy t nh v th c a doanh nghi p trênố ư … ả ưở đế ế đị ị ế ủ ệ
th ng tr ng.ươ ườ
- i v i ng i tiêu dùng, c nh tranh giúp h tho mãn nhu c u vĐố ớ ườ ạ ọ ả ầ ề
h ng hoá d ch v , ch t l ng s n ph m ng y c ng cao cùng m c giá phù h pà ị ụ ấ ượ ả ẩ à à ứ ợ
v i kh n ng c a h .ớ ả ă ủ ọ
- i v i n n kinh t qu c dân thì c nh tranh l ng l c thúc y sĐố ớ ề ế ố ạ à độ ự đẩ ự
phát tri n bình ng c a m i th nh ph n kinh t , t o i u ki n gi i phóngể đẳ ủ ọ à ầ ế ạ đề ệ để ả
l c l ng s n xu t, nâng cao ti n b khoa h c k thu t, hi n i hoá n n s nự ượ ả ấ ế ộ ọ ỹ ậ ệ đạ ề ả
xu t xã h i. ó c ng l i u ki n xoá b c quy n b t h p lý, xoá b b tấ ộ Đ ũ àđề ệ để ỏđộ ề ấ ợ ỏ ấ
bình ng trong kinh doanh, phát huy tính tháo vát v óc sáng t o c a cácđẳ à ạ ủ
nh qu n lý doanh nghi p, g i m nhu c u thông qua vi c t o ra nhi u s nà ả ệ ợ ở ầ ệ ạ ề ả
ph m m i, nâng cao ch t l ng i s ng xã h i, phát tri n n n v n minhẩ ớ ấ ượ đờ ố ộ ể ề ă
nhân lo i.ạ
Tuy nhiên, chúng ta không th ph nh n m t tiêu c c c a c nh tranh,ể ủ ậ ặ ự ủ ạ
c nh tranh không l nh m nh s gây ra nh ng h u qu tiêu c c. Vì b cu nạ à ạ ẽ ữ ậ ả ự ị ố
hút b i các m c tiêu h giá th nh, t ng l i nhu n , các doanh nghi p ãở ụ ạ à ă ợ ậ … ệ đ
không ch u b ra chi phí cho vi c x lý các ch t th i, ô nhi m môi tr ng vị ỏ ệ ử ấ ả ễ ườ à
các v n xã h i khác. Ngo i ra, c nh tranh có th có xu h ng d n n cấ đề ộ à ạ ể ướ ẫ đế độ
quy n kh c ph c c nh ng tiêu c c ó thì vai trò c a Nh n c l h tề …Để ắ ụ đượ ữ ự đ ủ à ướ à ế
s c quan tr ng.ứ ọ
1.3 Các công c c nh tranh ch y u c a doanh nghi pụ ạ ủ ế ủ ệ
Do s khan hi m ngu n l c xã h i, kh n ng kinh doanh c a doanhự ế ồ ự ộ ả ă ủ
nghi p h n ch nên các doanh nghi p không th có l i th h n các i th vệ ạ ế ệ ể ợ ế ơ đố ủ ề
m i m t. Vì v y, m i doanh nghi p c n bi t t n d ng nh ng l i th c aọ ặ ậ ỗ ệ ầ ế ậ ụ ữ ợ ế ủ
mình, bi n chúng th nh các công c c nh tranh th c s l i h i t cế à ụ ạ ự ự ợ ạ để đạ đượ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
6

Chuyên th c t pđề ự ậ
m c tiêu kinh t ã t ra. Tuy nhiên, các m t khác m doanh nghi p khôngụ ếđ đặ ặ à ệ
có l i th b ng thì c ng không nên b qua.ợ ế ằ ũ ỏ
1.3.1 S n ph m v ch t l ng s n ph m.ả ẩ à ấ ượ ả ẩ
S n xu t cái gì? cho ai? L câu h i l n nh t m m i doanh nghi p s nả ấ à ỏ ớ ấ à ỗ ệ ả
xu t kinh doanh ph i i m t trong c ch th tr ng. Tr l i c câu h i n yấ ả đố ặ ơ ế ị ườ ả ợ đượ ỏ à
có ngh a l doanh nghi p ã xây d ng cho mình m t chính sách s n ph m.ĩ à ệ đ ự ộ ả ẩ
Không m t doanh nghi p n o ho t ng trên th tr ng m l i không có s nộ ệ à ạ độ ị ườ à ạ ả
ph m kinh doanh cho dù l h u hình hay vô hình. V n t ra cho cácẩ à ữ ấ đề đặ
doanh nghi p l ph i l m cho s n ph m c a mình thích ng c v i thệ à ả à ả ẩ ủ ứ đượ ớ ị
tr ng m t cách nhanh chóng thì m i có th tiêu th h t trên th tr ng, mườ ộ ớ ể ụ ế ị ườ ở
r ng th tr ng, t ng s c c nh tranh c a doanh nghi p.ộ ị ườ ă ứ ạ ủ ệ
a. S n ph mả ẩ
Có th xây d ng l i th c nh tranh t s n ph m theo hai cách:ể ự ợ ế ạ ừ ả ẩ
a d ng hoá s n ph m: M c a d ng c a s n ph m th hi n danhĐ ạ ả ẩ ứ độđ ạ ủ ả ẩ ể ệ ở
m c s n ph m c a công ty ( ó l t p h p c a t t c nh ng lo i s n ph m vụ ả ẩ ủ đ à ậ ợ ủ ấ ả ữ ạ ả ẩ à
m t h ng c a ra bán). có th theo k p nhu c u th tr ng, bên c nhặ à đượ đư để Để ể ị ầ ị ườ ạ
vi c duy trì v c i ti n các lo i s n ph m hi n ang l th m nh, doanhệ à ả ế ạ ả ẩ ệ đ à ế ạ
nghi p c ng c n nghiên c u các s n ph m m i nh m phát tri n v m r ngệ ũ ầ ứ ả ẩ ớ ằ ể à ở ộ
th tr ng tiêu th h ng hoá. a d ng hoá s n ph m không ch l m b oị ườ ụ à Đ ạ ả ẩ ỉ àđểđả ả
áp ng c nhu c u th tr ng, thu nhi u l i nhu n m còn l m t bi n phápđ ứ đượ ầ ị ườ ề ợ ậ à à ộ ệ
phân tán s r i ro trong kinh doanh khi m cu c c nh tranh ng y c ng tr nênự ủ à ộ ạ à à ở
gay g t, quy t li t.ắ ế ệ
i ôi v i vi c th c hi n a d ng hoá s n ph m, m b o ng v ngĐ đ ớ ệ ự ệ đ ạ ả ẩ đểđả ả đứ ữ
trong cu c c nh tranh, doanh nghi p có th th c hi n chi n l c khác bi tộ ạ ệ ể ự ệ ế ượ ệ
hoá s n ph m b ng cách t o ra s n ph m d ch v m khách h ng cho l cóả ẩ ằ ạ ả ẩ ị ụ à à à
nh ng i m c áo v t ó h p d n khách h ng vì s c áo ó. u i mữ để độ đ à ừđ ấ ẫ à ựđộ đ đ Ư để
c a chi n l c n y l doanh nghi p không b c nh tranh t các i th vì cácủ ế ượ à à ệ ị ạ ừ đố ủ
khó lòng v t qua lòng trung th nh c a khách h ng v nhãn hi u m doanhượ à ủ à ề ệ à
nghi p xây d ng c. (Ví d , xe ôtô: có tính sang tr ng l Mercedes- Ben,ệ ự đượ ụ ọ à

tính kinh t l Toyota ). Tuy nhiên, doanh nghi p r t khó gi v ng th ph nế à … ệ ấ ữ ữ ị ầ
c a mình vì khó có th duy trì s khác bi t trong th i gian d i do b i thủ ể ự ệ ờ à ị đố ủ
b t ch c r t nhanh v g p khó kh n trong duy trì giá cao.ắ ướ ấ à ặ ă
Nh v y, s n ph m v xác nh c c u s n ph m t i u l m t trongư ậ ả ẩ à đị ơ ấ ả ẩ ố ư à ộ
nh ng y u t quy t nh s c c nh tranh c a doanh nghi p trên th tr ng.ữ ế ố ế đị ứ ạ ủ ệ ị ườ
b. Ch t l ng s n ph mấ ượ ả ẩ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
7
Chuyên th c t pđề ự ậ
Ch t l ng s n ph m c hình th nh t khâu thi t k t i t ch c s nấ ượ ả ẩ đượ à ừ ế ế ớ ổ ứ ả
xu t v ngay c sau khi tiêu th h ng hoá v ch u tác ng c a nhi u y u t :ấ à ả ụ à à ị độ ủ ề ế ố
công ngh dây chuy n s n xu t, nguyên v t li u, trình tay ngh lao ng,ệ ề ả ấ ậ ệ độ ề độ
trình qu n lý Ch t l ng s n ph m có th c hi u l m c áp ngđộ ả … ấ ượ ả ẩ ểđượ ể à ứ độ đ ứ
các tiêu chu n kinh t k thu t ho c la kh n ng tho mãn nhu c u c a ng iẩ ế ỹ ậ ặ ả ă ả ầ ủ ườ
tiêu dùng. Nâng cao ch t l ng thì ph i gi i quy t c c hai v n trên.ấ ượ ả ả ế đượ ả ấ đề
Xu t phát t quan i m tho mãn nhu c u c a ng i tiêu dùng, khi iấ ừ để ả ầ ủ ườ đờ
s ng c a con ng i ng y c ng cao thì vi c c i thi n ch t l ng s n ph m trố ủ ườ à à ệ ả ệ ấ ượ ả ẩ ở
th nh v n c p bách i v i m i doanh nghi p. L m ng c l i, doanhà ấ đề ấ đố ớ ỗ ệ à ượ ạ
nghi p ã t t ch i khách h ng, y lùi ho t ng s n xu t kinh doanh. M tệ đ ự ừ ố à đẩ ạ độ ả ấ ặ
khác, c i ti n s n ph m còn giúp doanh nghi p h i nh p t t h n v i xu h ngả ế ả ẩ ệ ộ ậ ố ơ ớ ướ
to n c u hoá n n kinh t , v n t i nh ng th tr ng xa h n. Hi p nh th ngà ầ ề ế ươ ớ ữ ị ườ ơ ệ đị ươ
m i Vi t – M c ký k t tháng 7 n m 2000 ã m ra nh ng c h i l n choạ ệ ỹđượ ế ă đ ở ữ ơ ộ ớ
các doanh nghi p Vi t nam. Song xu t kh u h ng hoá sang M , các s nệ ệ để ấ ẩ à ỹ ả
ph m c a ta ph i tuân th nghiêm ng t các tiêu chu n v công ngh , h mẩ ủ ả ủ ặ ẩ ề ệ à
l ng dinh d ng, an to n v sinh, c ng nh v bao gói, b o qu nượ ưỡ à ệ ũ ư ề ả ả …
Hi n nay, khi n n kinh t ng y c ng phát tri n, m t quan ni m m i vệ ề ế à à ể ộ ệ ớ ề
ch t l ng ã xu t hi n: ch t l ng s n ph m không ch l t t, b n, p mấ ượ đ ấ ệ ấ ượ ả ẩ ỉ à ố ề đẹ à
nó còn do khách h ng quy t nh. Qu n lý ch t l ng s n ph m l y u t chà ế đị ả ấ ượ ả ẩ à ế ố ủ
quan còn s ánh gía c a khách h ng mang tính khách quan. ây, nhân tựđ ủ à ởđ ố
khách quan ã tác ng, chi ph i y u t ch quan. Quan ni m n y xu t phátđ độ ố ế ố ủ ệ à ấ

t th c t l m c c nh tranh trên th tr ng ng y c ng tr nên quy t li từ ự ế à ứ độ ạ ị ườ à à ở ế ệ
h n.ơ
Ch t l ng s n ph m th hi n tính quy t nh s c c nh tranh c aấ ượ ả ẩ ể ệ ế đị ứ ạ ủ
doanh nghi p ch :ệ ở ỗ
- Nâng cao ch t l ng s n ph m s l m t ng t c tiêu th s n ph m,ấ ượ ả ẩ ẽ à ă ố độ ụ ả ẩ
t ng kh i l ng h ng hoá bán ra, kéo d i chu k s ng c a s n ph m.ă ố ượ à à ỳ ố ủ ả ẩ
- S n ph m ch t l ng cao s l m t ng uy tín c a doanh nghi p, kíchả ẩ ấ ượ ẽ à ă ủ ệ
thích khách h ng mua h ng v m r ng th tr ng.à à à ở ộ ị ườ
- Ch t l ng s n ph m cao l m t ng kh n ng sinh l i, c i thi n tìnhấ ượ ả ẩ à ă ả ă ờ ả ệ
hình t i chính c a doanh nghi p.à ủ ệ
1.3.2 Giá bán s n ph mả ẩ
Giá c l m t trong nh ng y u t quan tr ng nh t quy t nh th ph nả à ộ ữ ế ố ọ ấ ế đị ị ầ
c a doanh nghi p v kh n ng sinh l i c a nó. ng th i, giá c còn l côngủ ệ à ả ă ờ ủ Đồ ờ ả à
c linh ho t nh t, m m d o nh t trong c nh tranh.ụ ạ ấ ề ẻ ấ ạ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
8
Chuyên th c t pđề ự ậ
Giá c s n ph m trên th tr ng c hình th nh thông qua tho thu nả ả ẩ ị ườ đượ à ả ậ
gi a ng i bán v ng i mua. Nó óng vai trò quan tr ng trong quy t nhữ ườ à ườ đ ọ ế đị
mua hay không mua c a khách h ng. Trong n n kinh t th tr ng, có s c nhủ à ề ế ị ườ ự ạ
tranh c a các doanh nghi p, “khách h ng l th ng ” h có quy n l a ch nủ ệ à à ượ đế ọ ề ự ọ
nh ng gì m h cho l t t nh t, v cùng m t lo i s n ph m v i ch t l ngữ à ọ à ố ấ à ộ ạ ả ẩ ớ ấ ượ
t ng ng nhau, ch c ch n h s l a ch n m c giá bán th p h n, khi ó s nươ đươ ắ ắ ọ ẽ ự ọ ứ ấ ơ đ ả
l ng tiêu th c a doanh nghi p s t ng lên.ượ ụ ủ ệ ẽ ă
M c dù v y, khi thu nh p c a i b ph n dân c u t ng, khoa h c kặ ậ ậ ủ đạ ộ ậ ưđề ă ọ ỹ
thu t phát tri n thì vi c nh gía th p ch a h n l gi i pháp h u hi u, ôi khiậ ể ệ đị ấ ư ẳ à ả ữ ệ đ
còn b ánh ng v i vi c suy gi m ch t l ng. Vì v y, nh giá th p, nhị đ đồ ớ ệ ả ấ ượ ậ đị ấ đị
giá ngang th tr ng hay nh giá cao, l m sao s d ng giá c nh m t v khíị ườ đị à ử ụ ả ư ộ ũ
c nh tranh l i h i l tu thu c v o t ng lo i s n ph m, t ng giai o n trongạ ợ ạ à ỳ ộ à ừ ạ ả ẩ ừ đ ạ
chu k s n ph m hay tu thu c v o c êm c a t ng vùng th tr ng.ỳ ả ẩ ỳ ộ à đặ đỉ ủ ừ ị ườ

1.3.3 Ngh thu t tiêu th s n ph mệ ậ ụ ả ẩ
Doanh nghi p trong n n kinh t th tr ng bao g m c ch c n ng s nệ ề ế ị ườ ồ ả ứ ă ả
xu t v tiêu th . Tiêu th s n ph m l khâu cu i cùng c a quá trình s n xu tấ à ụ ụ ả ẩ à ố ủ ả ấ
kinh doanh, ây c ng l giai o n th c hi n bù p chi phí v thu l i nhu n.đ ũ à đ ạ ự ệ đắ à ợ ậ
Ngh thu t tiêu th s n ph m th hi n hai m t:ệ ậ ụ ả ẩ ể ệ ở ặ
Tr c h t l ph i l a ch n các kênh phân ph i s n ph m s n xu t raướ ế à ả ự ọ ố để ả ẩ ả ấ
tiêu th nhanh chóng, h p lý v t hi u qu cao. Tiêu th nhanh v i s l ngụ ợ àđạ ệ ả ụ ớ ố ượ
nhi u s t ng nhanh vòng quay c a v n, t ng l i nhu n, thúc y s n xu tề ẽ ă ủ ố ă ợ ậ đẩ ả ấ
kinh doanh. Xây d ng m t h th ng m ng l i tiêu th s n ph m òi h i tínhự ộ ệ ố ạ ướ ụ ả ẩ đ ỏ
toán nhi u y u t , ph i m t nhi u n m v không d gì thay i c nó. Bùề ế ố ả ấ ề ă à ễ đổ đượ
l i, doanh nghi p có m t n n móng v ng ch c phát tri n th tr ng, b o vạ ệ ộ ề ữ ắ để ể ị ườ ả ệ
th ph n c a doanh nghi p có c.ị ầ ủ ệ đượ
Bên c nh vi c t ch c m ng l i bán h ng, doanh nghi p c ng c n yạ ệ ổ ứ ạ ướ à ệ ũ ầ đẩ
m nh các ho t ng h tr bán h ng nh qu ng cáo, khuy n m i, m t sạ ạ độ ỗ ợ à ư ả ế ạ ộ ố
chính sách ph c v khách h ng nh chính sách thanh toán, các d ch vụ ụ à ư ị ụ
tr c v sau bán h ng. ây l m t hình th c c nh tranh phi giá, gây s chúướ à à Đ à ộ ứ ạ ự
ý v thu hút khách h ng.à à
Công tác t ch c tiêu th t t c ng l m t trong nh ng y u t l m t ngổ ứ ụ ố ũ à ộ ữ ế ố à ă
uy tín c a doanh nghi p trên th tr ng. Các ho t ng giao ti p khuy chủ ệ ị ườ ạ độ ế ế
tr ng nh qu ng cáo, tham gia h i ch , t ch c h i ngh khách h ng lươ ư ả ộ ợ ổ ứ ộ ị à … à
nh ng hình th c t t nh t gi i thi u v các s n ph m v doanh nghi p c aữ ứ ố ấ để ớ ệ ề ả ẩ à ệ ủ
mình t ó giúp cho doanh nghi p tìm ra c nhi u b n h ng m i, m r ngừđ ệ đượ ề ạ à ớ ở ộ
th tr ng nâng cao s c c nh tranh c a doanh nghi p.ị ườ ứ ạ ủ ệ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
9
Chuyên th c t pđề ự ậ
2. Nâng cao kh n ng c nh tranh l v n t t y u c a doanh nghi pả ă ạ à ấ đề ấ ế ủ ệ
trong n n kinh t th tr ng v ti n trình h i nh pề ế ị ườ à ế ộ ậ
2.1 Quan ni m v kh n ng c nh tranhệ ề ả ă ạ
Hi n nay có nhi u quan ni m khác nhau v kh n ng c nh tranh c aệ ề ệ ề ả ă ạ ủ

m t doanh nghi p:ộ ệ
- Theo Fafchams: kh n ng c nh tranh c a m t doanh nghi p chính lả ă ạ ủ ộ ệ à
kh n ng c a doanh nghi p ó có th s n xu t ra s n ph m v i chi phí bi nả ă ủ ệ đ ể ả ấ ả ẩ ớ ế
i trung bình th p h n giá c a nó trên th tr ng. Theo cách hi u n y doanhđổ ấ ơ ủ ị ườ ể à
nghi p n o s n xu t ra các s n ph m t ng t nh c a các doanh nghi p khácệ à ả ấ ả ẩ ươ ự ư ủ ệ
nh ng v i chi phí th p h n thì c coi l có kh n ng c nh tranh.ư ớ ấ ơ đượ à ả ă ạ
- Randall l i cho r ng: kh n ng c nh tranh l kh n ng gi nh c vạ ằ ả ă ạ à ả ă à đượ à
duy trì th ph n trên th tr ng v i l i nhu n nh t nh.ị ầ ị ườ ớ ợ ậ ấ đị
- Dunning: kh n ng c nh tranh l kh n ng cung ng s n ph m c aả ă ạ à ả ă ứ ả ẩ ủ
chính doanh nghi p trên các th tr ng khác nhau m không phân bi t n i bệ ị ườ à ệ ơ ố
trí s n xu t c a doanh nghi p ó.ả ấ ủ ệ đ
- M t quan ni m khác cho r ng: kh n ng c nh tranh l trình côngộ ệ ằ ả ă ạ à độ
ngh s n xu t s n ph m theo úng yêu c u c a th tr ng ng th i duy trìệ ả ấ ả ẩ đ ầ ủ ị ườ đồ ờ
c thu nh p c a mình.đượ ậ ủ
Có th th y r ng các quan ni m ng trên các góc khác nhau nh ngể ấ ằ ệ đứ độ ư
chung quy l i u nói t i vi c chi m l nh th tr ng v l i nhu n.ạ đề ớ ệ ế ĩ ị ườ à ợ ậ
2.2 S c n thi t khách quan c a vi c nâng cao kh n ng c nhự ầ ế ủ ệ ả ă ạ
tranh c a doanh nghi pủ ệ
M i doanh nghi p b t u v o kh i s kinh doanh ph i có nh ng ngu nỗ ệ ắ đầ à ở ự ả ữ ồ
l c nh t nh. duy trì v phát tri n ho t ng s n xu t kinh doanh bu cự ấ đị Để à ể ạ độ ả ấ ộ
các doanh nghi p ph i phát huy tri t m i ti m l c, m i th m nh nh m t oệ ả ệ để ọ ề ự ọ ế ạ ằ ạ
l i th b ng ho c h n các doanh nghi p khác. Có nh v y m i m b o choợ ế ằ ặ ơ ệ ư ậ ớ đả ả
doanh nghi p v ng v ng trong c nh tranh. th c hi n c m c tiêu n yệ ữ à ạ Để ự ệ đượ ụ à
bu c các doanh nghi p ph i t ng c ng kh n ng c nh tranh c a mình. ộ ệ ả ă ườ ả ă ạ ủ
Th c ch t t ng kh n ng c nh tranh l t o ra ng y m t nhi u h n cácự ấ ă ả ă ạ à ạ à ộ ề ơ
u th v t t c các m t: giá c , giá tr s d ng c a s n ph m, uy tín C thư ế ề ấ ả ặ ả ị ử ụ ủ ả ẩ … ụ ể
l doanh nghi p ph i áp d ng t ng h p các bi n pháp khác nhau nh c t gi mà ệ ả ụ ổ ợ ệ ư ắ ả
chi phí s n xu t h giá th nh s n ph m, h giá bán, áp d ng công nghả ấ để ạ à ả ẩ ạ ụ ệ
ti n ti n, hi n i, các bi n pháp nâng cao ch t l ng s n ph m, nâng caoế ế ệ đạ ệ ấ ượ ả ẩ
trình i ng lao ng Hay nói cách khác t ng c ng kh n ng c nhđộ độ ũ độ … ă ườ ả ă ạ

tranh c a doanh nghi p l thay i m i t ng quan v th l c c a doanhủ ệ à đổ ố ươ ề ế ự ủ
nghi p trên th tr ng v m i m t c a quá trình s n xu t.ệ ị ườ ề ọ ặ ủ ả ấ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
10
Chuyên th c t pđề ự ậ
Trong c ch th tr ng, t ng s c c nh tranh l m t t t y u khách quan.ơ ế ị ườ ă ứ ạ à ộ ấ ế
Song song v i t c phát triên m nh m c a khoa h c k thu t, òi h i c aớ ố độ ạ ẽ ủ ọ ỹ ậ đ ỏ ủ
khách h ng ng y c ng khe kh t, h luôn có xu h ng tiêu dùng nh ng s nà à à ắ ọ ướ ữ ả
ph m ch t l ng cao v i giá c h p lý. áp ng nhu c u ó doanh nghi pẩ ấ ượ ớ ả ợ Đểđ ứ ầ đ ệ
luôn tìm m i cách c i ti n s n ph m, nâng cao ch t l ng d ch v , iọ để ả ế ả ẩ ấ ượ ị ụ đổ
m i công ngh hay phát huy m i l i th c a mình so v i các i th c nhớ ệ… ọ ợ ế ủ ớ đố ủ ạ
tranh trong vi c tho mãn cao nh t òi h i c a th tr ng.ệ ả ấ đ ỏ ủ ị ườ
M t khác, xu h ng t do m c a n n kinh t di n ra ng y m t nhanh,ặ ướ ự ở ử ề ế ễ à ộ
ti n trình h i nh p ang t i g n thì nâng cao n ng l c c nh tranh l v n ế ộ ậ đ ớ ầ ă ự ạ à ấ đề
s ng còn. Khi h ng r o thu quan d n xoá b v m r ng h p tác kinh t , số à à ế ầ ỏ à ở ộ ợ ế ẽ
l khó kh n h n i v i m i doanh nghi p khi gi nh gi t th tr ng v kháchà ă ơ đố ớ ỗ ệ à ậ ị ườ à
h ng t tay các công ty xuyên qu c gia hùng m nh d y kinh nghi m, cácà ừ ố ạ à ệ
doanh nghi p b n a nh y bén, n ng ng cùng s gia nh p t c a h ngệ ả đị ạ ă độ ự ậ ồ ạ ủ à
ng n doanh nghi p m i.à ệ ớ
i v i Vi t nam, khi chuy n t c ch t p trung sang c ch th tr ng,Đố ớ ệ ể ừ ơ ế ậ ơ ế ị ườ
các doanh nghi p Nh n c không còn tính c quy n v c Nh n cệ à ướ độ ề à đượ à ướ
bao c p nh tr c n a m ph i t quy t nh l y các v n quan tr ng mangấ ư ướ ữ à ả ự ế đị ấ ấ đề ọ
tính s ng còn c a doanh nghi p (s n xu t cho ai, s n xu t cái gì, s n xu tố ủ ệ ả ấ ả ấ ả ấ
nh th n o, bao nhiêu ). Các doanh nghi p Nh n c bu c ph i l m quenư ế à … ệ à ướ ộ ả à
v i i u n y c ng nh ph i thích nghi v i môi tr ng kinh doanh m i c a cớ đề à ũ ư ả ớ ườ ớ ủ ơ
ch th tr ng, ch p nh n các quy lu t c a th tr ng c ng nh l ph i ch pế ị ườ ấ ậ ậ ủ ị ườ ũ ư à ả ấ
nh n c nh tranh. Trong n n kinh t th tr ng a hình th c s h u, khi mậ ạ ề ế ị ườ đ ứ ở ữ à
quan i m, chính sách c a Nh n c v vai trò c a các th nh ph n kinh tđể ủ à ướ ề ủ à ầ ế
khác i, các doanh nghi p Nh n c n u không t i m i s không th ch yđ ệ à ướ ế ựđổ ớ ẽ ể ạ
ua n i. B i các hãng n i ti ng trên th gi i u t v o Vi t nam ng y c ngđ ổ ở ổ ế ế ớ đầ ư à ệ à à

nhi u v có u th h n h n v ti m l c t i chính c ng nh l trình kề à ư ế ơ ẳ ề ề ự à ũ ư à độ ỹ
thu t, kinh nghi m qu n lý. Bên c nh ó l khu v c kinh t t nhân y n ngậ ệ ả ạ đ à ự ế ư đầ ă
ng v hi u qu ang v n lên m nh m .độ à ệ ả đ ươ ạ ẽ
2.3 Các nhân t c b n nh h ng t i kh n ng c nh tranh c aố ơ ả ả ưở ớ ả ă ạ ủ
doanh nghi pệ
c khái quát thông qua mô hình sau:Đượ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
11
Chuyên th c t pđề ự ậ
2.3.1 Nhóm nhân t bên ngo i doanh nghi pố à ệ
a. Môi tr ng v mô: g m các nhân t ngo i s ki m soát c a doanhườ ĩ ồ ố à ự ể ủ
nghi p, có nh h ng tr c ti p hay gián ti p t i s c c nh tranh c a doanhệ ả ưở ự ế ế ớ ứ ạ ủ
nghi p.ệ
a1) Môi tr ng kinh t :ườ ế
Các nhân t kinh t l nh ng nhân t quan tr ng nh t c a môi tr ngố ế à ữ ố ọ ấ ủ ườ
ho t ng kinh doanh c a doanh nghi p. N n kinh t phát tri n v i t c caoạ độ ủ ệ ề ế ể ớ ố độ
s kéo theo s t ng thu nh p c ng nh kh n ng thanh toán c a ng i dân doẽ ự ă ậ ũ ư ả ă ủ ườ
v y s c mua c a dân c ng t ng lên. M t khác, n n kinh t phát tri n m nhậ ứ ủ ũ ă ặ ề ế ể ạ
l m t ng kh n ng tích t v t p trung t b n l n, t ng c h i u t phátà ă ả ă ụ à ậ ư ả ớ ă ơ ộ đầ ư
tri n s n xu t kinh doanh cho các doanh nghi p. Tuy nhiên, do s t ng tr ngể ả ấ ệ ự ă ưở
c a n n kinh t s kéo theo s t ng lên m t cách nhanh chóng s l ng cácủ ề ế ẽ ự ă ộ ố ượ
doanh nghi p tham gia th tr ng, v nh v y m c c nh tranh s l i tr nênệ ị ườ à ư ậ ứ độ ạ ẽ ạ ở
gay g t. Trái l i, khi n n kinh t ang trong giai o n suy thoái, t l l mắ ạ ề ế đ đ ạ ỷ ệ ạ
phát t ng l m cho giá c s t ng, s c mua c a ng i dân b gi m sút, cácă à ả ẽ ă ứ ủ ườ ị ả
doanh nghi p ph i tìm mo cách gi khách h ng, do ó s c nh tranh trênệ ả ị để ữ à đ ự ạ
th tr ng c ng s kh c li t h n.ị ườ ũ ẽ ố ệ ơ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
12
Môi tr ng v môườ ĩ
Kinh t , công ngh , lu t pháp, t nhiênế ệ ậ ự …

Môi tr ng ng nhườ à
Nhân t bên trongố
doanh nghi p ệ
Kh ả
n ng ă
c nh ạ
tranh
V nố
K thu tỹ ậ
Uy tín
Nhân sự
Chuyên th c t pđề ự ậ
Lãi su t nh h ng t i giá th nh s n ph m. V i m c lãi su t i vayấ ả ưở ớ à ả ẩ ớ ứ ấ đ
cao, chi phí s n xu t c a doanh nghi p c ng s t ng lên do ph i tr lãi ti nả ấ ủ ệ ũ ẽ ă ả ả ề
vay l n, do v y s c c nh tranh c a doanh nghi p c ng s b gi m i c bi tớ ậ ứ ạ ủ ệ ũ ẽ ị ả đ đặ ệ
l i v i các i th có ti m l c m nh v t i chính.àđố ớ đố ủ ề ự ạ ề à
Các nhân t l m phát t giá h i oái, các quan h h p tác kinh t qu cố ạ ỷ ố đ ệ ợ ế ố
t c ng nh h ng t i ho t ng s n xu t kinh doanh, s c c nh tranh c aế… ũ ả ưở ớ ạ độ ả ấ ứ ạ ủ
t ng doanh nghi p c ng nh l m c c nh tranh trên th tr ng.ừ ệ ũ ư à ứ độ ạ ị ườ
a2) Môi tr ng khoa h c công ngh :ườ ọ ệ
Ti n b khoa h c công ngh t o i u ki n cho doanh nghi p áp d ngế ộ ọ ệ ạ đề ệ ệ ụ
các thi t b hi n i s n xu t, nâng cao ch t l ng s n ph m, thu th p xế ị ệ đạ để ả ấ ấ ượ ả ẩ ậ ử
lý thông tin v các i th v th tr ng. Bên c nh ó, hi n nay khi công cề đố ủ à ị ườ ạ đ ệ ụ
c nh tranh chuy n t giá sang ch t l ng thì các s n ph m có h m l ngạ ể ừ ấ ượ ả ẩ à ượ
công ngh cao m i có s c c nh tranh cao.ệ ớ ứ ạ
S ra i c a h ng v n phát minh m i t o c h i phát tri n s n ph mự đờ ủ à ạ ớ ạ ơ ộ ể ả ẩ
m i nh ng c ng l m i e do m t khi các s n ph m ang s n xu t r t nhanhớ ư ũ à ố đ ạ ộ ả ẩ đ ả ấ ấ
tr nên l i th i.ở ỗ ờ
a3) Môi tr ng chính tr v pháp lu t:ườ ị à ậ
Th ch chính tr , h th ng lu t pháp rõ r ng, m r ng v n nh s lể ế ị ệ ố ậ à ở ộ àổ đị ẽ à

c s m b o s thu n l i, bình ng cho các doanh nghi p tham gia c nhơ ở đả ả ự ậ ợ đẳ ệ ạ
tranh, c nh tranh l nh m nh v có hi u qu . Ng c l i s th nh r o c n iạ à ạ à ệ ả ượ ạ ẽ à à ả đố
v i h . Ch ng h n, lu t c nh tranh v ch ng c quy n, các hu t thu có nhớ ọ ẳ ạ ậ ạ à ố độ ề ậ ế ả
h ng r t l n n i u ki n c nh tranh, b o m c nh tranh bình ng gi aưở ấ ớ đế đề ệ ạ ả đả ạ đẳ ữ
các doanh nghi p thu c m i th nh ph n v trên m i l nh v c. Hay các chínhệ ộ ọ à ầ à ọ ĩ ự
sách c a Nh n c v xu t nh p kh u, v thu xu t nh p kh u c ng s nhủ à ướ ề ấ ậ ẩ ề ế ấ ậ ẩ ũ ẽ ả
h ng l n n kh n ng c nh tranh c a các doanh nghi p s n xu t trongưở ớ đế ả ă ạ ủ ệ ả ấ
n c so v i các doanh nghi p s n xu t n c ngo i.ướ ớ ệ ả ấ ở ướ à
a4) Môi tr ng t nhiên, v n hoá, xã h i:ườ ự ă ộ
Các nhân t t nhiên bao g m t i nguyên thiên nhiên c a t n c, vố ự ồ à ủ đấ ướ ị
trí a lý v vi c phân b v trí a lý c a các t ch c kinh doanh. V trí ađị ề ệ ố ị đị ủ ổ ứ ị đị
lý thu n l i s t o i u ki n khuy ch tr ng s n ph m, m r ng th tr ng,ậ ợ ẽ ạ đề ệ ế ươ ả ẩ ở ộ ị ườ
gi m các chi phí th ng m i ph c v cho ho t ng kinh doanh. V i nhân tả ươ ạ ụ ụ ạ độ ớ ố
t nhiên l i u ki n t i nguyên thiên nhiên, n u t i nguyên thiên nhiênự à đề ệ à ế à
phong phú s t o i u ki n thu n l i cho doanh nghi p ch ng trong côngẽ ạ đề ệ ậ ợ ệ ủđộ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
13
Chuyên th c t pđề ự ậ
tác cung ng các y u t u v o, s n xu t h ng hoá v t ch t áp ng k p th iứ ế ốđầ à ả ấ à ậ ấ đ ứ ị ờ
nhu c u th tr ng, t ng kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p.ầ ị ườ ă ả ă ạ ủ ệ
V n hóa v các v n ê xã h i bây gi ây ã tr th nh m t trongă à ấ đ ộ ờ đ đ ở à ộ
nh ng m i quan tâm h ng u c a các nh qu n tr doanh nghi p. i v i cácữ ố à đầ ủ à ả ị ệ Đố ớ
hãng kinh doanh n i ti ng th gi i, n m 2001 th c s l m t th thách. ó lổ ế ế ớ ă ự ự à ộ ử Đ à
s suy gi m trong vi c chi m l nh th ph n th gi i (Coke: 5%, Microsoft: 7%,ự ả ệ ế ĩ ị ầ ế ớ
Ford: 17% ) do b s c ép c nh tranh m nh m t các nhãn hi u n i. S v t… ị ứ ạ ạ ẽ ừ ệ ộ ự ượ
lên c a các nhãn hi u n i l do d thích nghi v i nhu c u ng i dân vìủ ệ ộ à ễ ớ ầ ườ
nghiên c u c thói quen, t p t c v c “gu” v n hoá c a ng i n c h ,ứ đượ ậ ụ à ả ă ủ ườ ướ ọ
trong khi các nhãn hi u qu c t không ch u khai thác tìm hi u nhu c u aệ ố ế ị để ể ầ đ
d ng c a ng i tiêu dùng.ạ ủ ườ
b) Môi tr ng ng nh: bao g m các nhân t tác ng tr c ti p n ho tườ à ồ ố độ ự ế đế ạ

ng c a doanh nghi p.độ ủ ệ
Tình tr ng v c u trong ng nh l y u t tác ng m nh n s c nhạ ề ầ à à ế ố độ ạ đế ự ạ
tranh. T ng nhu c u c a ng i tiêu dùng t o ra c h i cho vi c m r ng s nă ầ ủ ườ ạ ơ ộ ệ ở ộ ả
xu t, l m d u b t c nh tranh. Ng c l i khi nhu c u gi m, c nh tranh gi a cácấ à ị ớ ạ ượ ạ ầ ả ạ ữ
doanh nghi p tr lên m nh m h n, m t doanh nghi p ch t n s t ngệ ở ạ ẽ ơ ộ ệ ỉ đạ đế ự ă
tr ng b ng cách l y i th ph n c a nh ng doanh nghi p khác. M c c nhưở ằ ấ đ ị ầ ủ ữ ệ ứ độ ạ
tranh gi a các doanh nghi p trong ng nh tu thu c v o s l ng, qui mô cácữ ệ à ỳ ộ à ố ượ
doanh nghi p trong ng nh. Trong m t ng nh, n u nh các doanh nghi p thamệ à ộ à ế ư ệ
gia c nh tranh có qui mô v th l c ngang nhau thì s c nh tranh trên thạ à ế ự ự ạ ị
tr ng tr nên gay g t h n v khi ó s c c nh tranh c a doanh nghi p cao h nườ ở ắ ơ à đ ứ ạ ủ ệ ơ
ho c th p i.ặ ấ đ
Không ch th , doanh nghi p còn ph i phòng s xu t hi n c a cácỉ ế ệ ả đề ự ấ ệ ủ
i th ti m n: i th m i tham gia trong ng nh có th l y u t l m gi mđố ủ ề ẩ Đố ủ ớ à ế à ế ố à ả
l i nhu n c a doanh nghi p do h a v o khai thác các n ng l c s n xu tợ ậ ủ ệ ọ đư à ă ự ả ấ
m í v i mong mu n gi nh m t ph n th tr ng. Vì v y, b o v ví trí c nhơ ớ ố à ộ ầ ị ườ ậ để ả ệ ạ
tranh c a mình, doanh nghi p th ng duy trì các h ng r o h p pháp ng n c nủ ệ ườ à à ợ ă ả
s xâm nh p t bên ngo i (ch ng h n nh l i th v uy tín, qui mô, kinhự ậ ừ à ẳ ạ ư ợ ế ề
nghi m qu n lý ). Kinh nghi m cho th y có nhi u kh n ng doanh nghi p bệ ả … ệ ấ ề ả ă ệ ị
nh ng i th c nh tranh ng m ng m “chôn vùi” h n l b các i th c nhữ đố ủ ạ ấ ầ ơ à ị đố ủ ạ
tranh hi n t i.ệ ạ
S t n t i c a nh ng s n ph m thay th c ng hình th nh m t áp l cự ồ ạ ủ ữ ả ẩ ế ũ à ộ ự
c nh tranh r t l n, nó gi i h n m c giá m t doanh nghi p có th nh ra v doạ ấ ớ ớ ạ ứ ộ ệ ểđị à
ó gi i h n m c l i nhu n c a m t doanh nghi p. Ng c l i, n u s n ph mđ ớ ạ ứ ợ ậ ủ ộ ệ ượ ạ ế ả ẩ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
14
Chuyên th c t pđề ự ậ
c a m t doanh nghi p có r t ít s n ph m thay th , doanh nghi p có c h iủ ộ ệ ấ ả ẩ ế ệ ơ ộ
t ng giá v ki m c l i nhu n t ng thêm.ă à ế đượ ợ ậ ă
Bên c nh ó, s c ép v giá c a ng i cung c p v khách h ng c ng tácạ đ ứ ề ủ ườ ấ à à ũ
ng n s c c nh tranh c a doanh nghi p. Nh cung c p c coi l e dođộ đế ứ ạ ủ ệ à ấ đượ àđ ạ

v i doanh nghi p khi h y m c giá h ng cung c p lên. Con ng i mua khiớ ệ ọ đẩ ứ à ấ ườ
có c h i thì y giá c xu ng ho c yêu c u ch t l ng s n ph m v d ch vơ ộ đẩ ả ố ặ ầ ấ ượ ả ẩ à ị ụ
t t h n l m t ng chi phí ho t ng c a doanh nghi p, v t t nhiên gi m l iố ơ à ă ạ độ ủ ệ à ấ ả ợ
nhu n doanh nghi p ki m c. ậ ệ ế đượ
Môi tr ng bên ngo i luôn luôn bi n ng ngo i mong mu n c aườ à ế độ à ố ủ
doanh nghi p. Nó có th cùng m t lúc tác ng t i ho t ng c a doanhệ ể ộ độ ớ ạ độ ủ
nghi p. Trong c nh h n lo n ó, chi n th ng s thu c v k n o bình t nh,ệ ả ỗ ạ đ ế ắ ẽ ộ ề ẻ à ĩ
sáng su t nh n ra c h i v bi t t o ra kh n ng c nh tranh cho mình tố ậ ơ ộ à ế ạ ả ă ạ ừ
nh ng nguôn l c hi n có.ữ ự ệ
2.3.2 Nhân t bên trong doanh nghi p: ây l nhóm nhân t doanhố ệ đ à ố
nghi p có th ki m soát c v quy t nh s c m nh c nh tranh c a doanhệ ể ể đượ à ế đị ứ ạ ạ ủ
nghi pệ
a. Ngu n nhân l c:ồ ự
Luôn có tính ch t quy t nh trong m i t ch c.ấ ế đị ọ ổ ứ
B ph n qu n lý doanh nghi p l u não c a doanh nghi p, quy t nhộ ậ ả ệ àđầ ủ ệ ế đị
các ho t ng s n xu t kinh doanh: s n xu t cái gì?, s n xu t cho ai, s nạ độ ả ấ ả ấ ả ấ ả
xu t nh th n o, kh i l ng bao nhiêu. M i n m m t quy t nh c a h cóấ ư ế à ố ượ ỗ ă ộ ế đị ủ ọ
m t ý ngh a h t s c quan tr ng liên quan t i s t n t i phát tri n hay di t vongộ ĩ ế ứ ọ ớ ự ồ ạ ể ệ
c a doanh nghi p. Chính h l nh ng ng i quy t nh c nh tranh v i i thủ ệ ọ à ữ ườ ế đị ạ ớ đố ủ
n o v b ng nh ng cách n o. M t khác, n u b máy qu n lý tinh g n s gópà à ằ ữ à ặ ế ộ ả ọ ẽ
ph n ti t ki m chi phí qu n lý doanh nghi p.ầ ế ệ ả ệ
Cùng v i máy móc thi t b v công ngh , công nhân l nh ng ng iớ ế ị à ệ à ữ ườ
tr c ti p s n xu t ra s n ph m. S c kho t t cùng v i trình tay ngh cao lự ế ả ấ ả ẩ ứ ẻ ố ớ độ ề à
c s m b o ch t l ng s n ph m v t ng n ng su t lao ng. Lòng yêuơ ở đả ả ấ ượ ả ẩ à ă ă ấ độ
ngh , yêu doanh nghi p c a h s giúp doanh nghi p v t qua nh ng lúc khóề ệ ủ ọ ẽ ệ ượ ữ
kh n ho n n n, ti p t c ng v ng trên th ng tr ng.ă ạ ạ ế ụ đứ ữ ươ ườ
b. C s v t ch t k thu tơ ở ậ ấ ỹ ậ
M t h th ng c s v t ch t k thu t hi n i cùng v i m t công nghộ ệ ố ơ ở ậ ấ ỹ ậ ệ đạ ớ ộ ệ
tiên ti n phù h p v i quy mô s n xu t c a doanh nghi p ch c ch n s l mế ợ ớ ả ấ ủ ệ ắ ắ ẽ à
t ng s c c nh tranh c a công ty lên r t nhi u. V i m t c s v t ch t nh v yă ứ ạ ủ ấ ề ớ ộ ơ ở ậ ấ ư ậ

ch t l ng s n ph m c nâng cao h n, ti t ki m nguyên v t li u, giá th nhấ ượ ả ẩ đượ ơ ế ệ ậ ệ à
s n ph m h i kéo theo s gi m giá bán trên th tr ng, kh n ng chi nả ẩ ạ đ ự ả ị ườ ả ă ế
th ng trong c nh tranh c a doanh nghi p s l r t l n. Ng c l i, không m tắ ạ ủ ệ ẽ à ấ ớ ượ ạ ộ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
15
Chuyên th c t pđề ự ậ
doanh nghi p n o l i có s c c nh tranh cao khi m công ngh s n xu t l cệ à ạ ứ ạ à ệ ả ấ ạ
h u máy móc thi t b c k vì chính nó s l m gi m ch t l ng s n ph mậ ế ị ũ ỹ ẽ à ả ấ ượ ả ẩ
t ng chi phí s n xu t.ă ả ấ
c. Kh n ng t i chính.ả ă à
có th c nh tranh t t doanh nghi p ph i có ti m l c t i chính Để ể ạ ố ệ ả ề ự à đủ
m nh. Ti m l c t i chính ph n ánh qui mô c a doanh nghi p v quy t nhạ ề ự à ả ủ ệ à ế đị
kh n ng s n xu t kinh doanh, i m i thi t b công ngh , th c hi n các ho tả ă ả ấ đổ ớ ế ị ệ ự ệ ạ
ng ch o h ng, khuy n mãi, giao ti p khuy ch tr ng c ng nh nghiên c uđộ à à ế ế ế ươ ũ ư ứ
v phát tri n th tr ng. An to n v m t t i chính giúp cho doanh nghi p dà ể ị ườ à ề ặ à ệ ễ
d ng vay v n, kêu g i i tác. Ngo i ra, v i m t kh n ng t i chính hùngà ố ọ đố à ớ ộ ả ẳ à
m nh, m t doanh nghi p c ng d d ng xoay s khi ho t ng kinh doanh g pạ ộ ệ ũ ễ à ở ạ độ ặ
khó kh n, hay gi v ng v m r ng th ph n c a mình, doanh nghi p cóă để ữ ữ à ở ộ ị ầ ủ ệ
kh n ng h gía s n ph m, ch p nh n l m t th i gian ng n.ả ă ạ ả ẩ ấ ậ ỗ ộ ờ ắ
d. M ng l i phân ph iạ ướ ố
Th c t cho th y r ng, m ng l i phân ph i c a doanh nghi p c tự ế ấ ằ ạ ướ ố ủ ệ đượ ổ
ch c, qu n lý i u h nh m t cách h p lý thì nó s l m t ph ng ti n có hi uứ ả đ ề à ộ ợ ẽ à ộ ươ ệ ệ
qu s n xu t c a doanh nghi p ti p c n v i th tr ng. Khách h ng bao giảđể ả ấ ủ ệ ế ậ ớ ị ườ à ờ
c ng mu n mua h ng nh ng n i m hình th c mua bán, hình th c thanhũ ố à ở ữ ơ à ứ ứ
toán v v n chuy n ti n l i nh t. Có m ng l i h th ng kênh phân ph i t tà ậ ể ệ ợ ấ ạ ướ ệ ố ố ố
góp ph n l m cho s n ph m c a doanh nghi p ti p c n úng n i có nhu c uầ à ả ẩ ủ ệ ế ậ đ ơ ầ
m t cách k p th i- y u t th i gian l m t công c c nh tranh có hi u qu b tộ ị ờ ế ố ờ à ộ ụ ạ ệ ả ấ
k doanh nghi p n o.ỳ ệ à
e. Quy mô kinh doanh v uy tínà
Chúng ta u bi t m t trong n m nguyên nhân d n n c quy n c ađề ế ộ ă ẫ đế độ ề ủ

m t doanh nghi p l doanh nghi p ó có tính kinh t nh qui mô. M t doanhộ ệ à ệ đ ế ờ ộ
nghi p có qui mô s n xu t l n s n xu t c ng nhi u s n ph m thì chi phí c nệ ả ấ ớ ả ấ à ề ả ẩ ậ
biên cho s n xu t n v s n ph m ti p theo nh d n, v nh v y gía th nhả ấ đơ ị ả ẩ ế ỏ ầ à ư ậ à
n v s n ph m c ng h . Quy mô c a doanh nghi p có nh h ng n khđơ ị ả ẩ à ạ ủ ệ ả ưở đế ả
n ng c nh tranh c a doanh nghi p, doanh nghi p có quy mô l n có thu n ti nă ạ ủ ệ ệ ớ ậ ệ
h n các doanh nghi p có quy mô nh trong c nh tranh, c bi t khi cácơ ệ ỏ ạ đặ ệ
doanh nghi p n y s n xu t v t công su t.ệ à ả ấ ượ ấ
Uy tín c a doanh nghi p c hình th nh t s tin t ng c a kháchủ ệ đượ à ừ ự ưở ủ
h ng v o s n ph m v d ch v c a doanh nghi p. Uy tín c a m t doanhà à ả ẩ à ị ụ ủ ệ ủ ộ
nghi p c hình th nh sau m t th i gian d i ho t ng trên th tr ng v lệ đượ à ộ ờ à ạ độ ị ườ à à
m t t i s n vô hình m doanh nghi p c n thi t ph i bi t gi gìn v l m gi uộ à ả à ệ ầ ế ả ế ữ à à à
thêm t i s n ó. Chính lòng trung th nh c a khách h ng s em l i choà ả đ à ủ à ẽ đ ạ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
16
Chuyên th c t pđề ự ậ
doanh nghi p món l i nhu n k ch xù v b o v doanh nghi p kh i s t nệ ợ ậ ế à ả ệ ệ ỏ ự ấ
công c a các i th c nh tranh. Ví nh nh uy tín, Samsung có th nh giáủ đố ủ ạ ư ờ ểđị
cao h n cho các s n ph m c a mình, còn Honda l i l m iêu ng các nhơ ả ẩ ủ ạ à đ đứ à
cung c p xe máy khi tung ra th tr ng Vi t nam s n ph m Wave- Anpha.ấ ị ườ ệ ả ẩ
2.4. Các ch tiêu ánh giá kh n ng c nh tranh c a doanh nghi pỉ đ ả ă ạ ủ ệ
ánh giá c kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p có th d aĐể đ đượ ả ă ạ ủ ệ ể ự
v o m t s ch tiêu sau:à ộ ố ỉ
2.4.1 Th ph n c a doanh nghi p/ th ph n c a các i th c nh tranhị ầ ủ ệ ị ầ ủ đố ủ ạ
L m t ch tiêu hay c s d ng ánh giá kh n ng c nh tranh c aà ộ ỉ đượ ử ụ đểđ ả ă ạ ủ
doanh nghi p.ệ
Ng i ta th ng xem xét các lo i th ph n sau:ườ ườ ạ ị ầ
- Th ph n c a công ty so v i to n b th tr ng: ó chính l t l %ị ầ ủ ớ à ộ ị ườ đ à ỷ ệ
gi a doanh s c a công ty so v i doanh s c a to n ng nh.ữ ố ủ ớ ố ủ à à
- Th ph n c a công ty so v i phân khúc m nó ph c v : ó l t l %ị ầ ủ ớ à ụ ụ đ à ỷ ệ
gi a doanh s c a công ty so v i doanh s c a to n khúc.ữ ố ủ ớ ố ủ à

- Th ph n t ng i: ó l t l so sánh v doanh s c a công ty so v iị ầ ươ đố đ à ỷ ệ ề ố ủ ớ
i th c nh tranh m nh nh t. Nó cho bi t v th c a s n ph m trong c nhđố ủ ạ ạ ấ ế ị ế ủ ả ẩ ạ
tranh trên th tr ng nh th n o.ị ườ ư ế à
Thông qua s bi n ng c a các ch tiêu n y m doanh nghi p bi tự ế độ ủ ỉ à à ệ ế
mình ang ng v trí n o, v c n v ch ra chi n l c h nh ng nh thđ đứ ở ị à à ầ ạ ế ượ à độ ư ế
n o.à
u i m: ch tiêu n y n gi n v d tính.Ư để ỉ à đơ ả à ễ
Nh c i m: khó m b o tính chính xác do khó thu th p c doanhượ để đả ả ậ đượ
s chính xác c a doanh nghi p.ố ủ ệ
2.4.2 Doanh thu/ doanh thu c a các i th m nh nh tủ đố ủ ạ ấ
N u s d ng ch tiêu n y ng i ta có th ch n t 2 n 5 doanh nghi pế ử ụ ỉ à ườ ể ọ ừ đế ệ
m nh nh t tu theo l nh v c c nh tranh khác nhau m ch n khác nhau.ạ ấ ỳ ĩ ự ạ à ọ
Ch tiêu n y có u i m n gi n, d tính. Nh ng có nh c i m lỉ à ư để đơ ả ễ ư ượ để à
khó chính xác vì m i l nh v c có doanh nghi p ng u khác nhau.ỗ ĩ ự ệ đứ đầ
2.4.3 T l chi phí Marketing/ t ng doanh thuỷ ệ ổ
ây l ch tiêu hi n nay c s d ng nhi u ánh giá kh n ng c nhĐ à ỉ ệ đượ ử ụ ề đểđ ả ă ạ
tranh c ng nh hi u qu tiêu th s n ph m c a các doanh nghi p.ũ ư ệ ả ụ ả ẩ ủ ệ
Thông qua ch tiêu n y m doanh nghi p th y c hi u qu ho t ngỉ à à ệ ấ đượ ệ ả ạ độ
c a mình. N u ch tiêu n y cao có ý ngh a l doanh nghi p ã u t quáủ ế ỉ à ĩ à ệ đ đầ ư
nhiêu v o chi phí cho công tác Marketing m hi u qu không cao.à à ệ ả
Xem xét t l : chi phí Marketing/ t ng chi phí ta th y:ỷ ệ ổ ấ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
17
Chuyên th c t pđề ự ậ
T l n y cao ch ng t vi c u t cho khâu Marketing l t ng ôíỷ ệ à ứ ỏ ệ đầ ư à ươ đ
l n, òi h i doanh nghi p ph i xem xét l i c c u chi tiêu. Có thê thay vìớ đ ỏ ệ ả ạ ơ ấ
qu ng cáo r m r công ty có th u t cho nghiên c u v phát tri n.ả ầ ộ ểđầ ư ứ à ể
2.4.4 T su t l i nhu nỷ ấ ợ ậ
T su t l i nhu n l m t ch tiêu t ng h p, nó không ch ph n ánh ti mỷ ấ ợ ậ à ộ ỉ ổ ợ ỉ ả ề
n ng c nh tranh c a doanh nghi p m còn th hi n tính hi u qu trong s nă ạ ủ ệ à ể ệ ệ ả ả

xu t kinh doanh c a doanh nghi p y. ó chính l : chênh l ch (giá bán- giáấ ủ ệ ấ Đ à ệ
th nh)/giá bán. N u ch tiêu n y th p ch ng t c nh tranh trên th tr ng là ế ỉ à ấ ứ ỏ ạ ị ườ à
r t gay g t. Ng c l i, n u ch tiêu n y cao thì i u ó có ngh a l doanhấ ắ ượ ạ ế ỉ à đề đ ĩ à
nghi p ang kinh doanh r t thu n l i.ệ đ ấ ậ ợ
II. u t – y u t quan tr ng nâng cao s c m nh c nhĐầ ư ế ố ọ để ứ ạ ạ
tranh c a doanh nghi pủ ệ
1. Ho t ng u t trong doanh nghi pạ độ đầ ư ệ
1.1 Khái ni m u tệ đầ ư
u t c hi u l s hi sinh ngu n l c hi n t i nh m thu v các k tĐầ ưđượ ể à ự ồ ự ở ệ ạ ằ ề ế
qu cao h n cho nh u t trong t ng lai.ả ơ àđầ ư ươ
Doanh nghi p v i t cách l m t nh u t trong n n kinh t , tuệ ớ ư à ộ à đầ ư ề ế ỳ
thu c v o ch c n ng s n xu t kinh doanh c a mình m ti n h nh các ho tộ à ứ ă ả ấ ủ à ế à ạ
ng u t khác nhau:độ đầ ư
- u t phát tri n.Đầ ư ể
- u t th ng m i.Đầ ư ươ ạ
- u t t i chính.Đầ ư à
i v i m t doanh nghi p, vi c nâng cao kh n ng c nh tranh c ti nĐố ớ ộ ệ ệ ả ă ạ đượ ế
h nh thông qua hình th c u t phát tri n. u t phát tri n trong các doanhà ứ đầ ư ể Đầ ư ể
nghi p có th hi u l vi c s d ng các ngu n l c t i chính, ngu n l c v tệ ể ể à ệ ử ụ ồ ự à ồ ự ậ
ch t, ngu n lao ng v trí tu xây d ng, s a ch a nh c a v c u trúc hấ ồ độ à ệđể ự ử ữ à ử à ấ ạ
t ng, mua s m trang thi t b v l p t chúng trên n n b , b i d ng o t oầ ắ ế ị à ắ đặ ề ệ ồ ưỡ đà ạ
ngu n nhân l c th c hi n chi phí th ng xuyên g n li n v i ho t ng c aồ ự ự ệ ườ ắ ề ớ ạ độ ủ
các t i s n n y nh m duy trì, t ng c ng, m r ng n ng l c s n xu t kinhà ả à ằ ă ườ ở ộ ă ự ả ấ
doanh c a doanh nghi p.ủ ệ
1.2 V n v ngu n v n c a doanh nghi pố à ồ ố ủ ệ
a. Khái ni m:ệ
Trong các ngu n l c c s d ng u t thì v n l nhân t quanồ ự đượ ử ụ để đầ ư ố à ố
tr ng h ng u. ti n h nh ho t ng s n xu t kinh doanh, tr c tiên m iọ à đầ Để ế à ạ độ ả ấ ướ ỗ
doanh nghi p c n có v n. V n c hình th nh t nhi u ngu n khác nhau.ệ ầ ố ố đượ à ừ ề ồ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ

18
Chuyên th c t pđề ự ậ
Song c n c v o n i dung kinh t ta có th chia th nh hai ngu n că ứ à ộ ế ể à ồ ơ
b n, ó l :ả đ à
- Ngu n v n ch s h u.ồ ố ủ ở ữ
- Ngu n v n vay.ồ ố
* Ngu n v n ch s h u: trong n n kinh t th tr ng quy mô t i s n lồ ố ủ ở ữ ề ế ị ườ à ả à
r t quan tr ng nh ng quan tr ng h n l kh i l ng t i s n doanh nghi p angấ ọ ư ọ ơ à ố ượ à ả ệ đ
n m g v s d ng hình th nh t ngu n n o. Ngu n v n ch s h u bi uắ ĩư à ử ụ à ừ ồ à ồ ố ủ ở ữ ể
hi n quy n s h u c a ng i ch v các t i s n hi n có c a doanh nghi p. Nóệ ể ở ữ ủ ườ ủ ề à ả ệ ủ ệ
c hình th nh t các ngu n sau:đượ à ừ ồ
- Do s ti n óng góp c a các nh u t - ch s h u c a doanhố ề đ ủ à đầ ư ủ ở ữ ủ
nghi p.ệ
- V n c t o ra t k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh, g i l lãiố đượ ạ ừ ế ả ạ độ ả ấ ọ à
l u gi hay l lãi ch a phân ph i.ư ữ à ư ố
- Ngo i ra, v n ch s h u còn bao g m chênh l ch ánh giá l i t ià ố ủ ở ữ ồ ệ đ ạ à
s n, t các qu c a doanh nghi p.ả ừ ỹ ủ ệ
* Ngu n v n vay: hi n nay, h u nh không m t doanh nghi p n o chồ ố ệ ầ ư ộ ệ à ỉ
s n xu t kinh doanh b ng v n t có, m u ph i ho t ng b ng nhi u ngu nả ấ ằ ố ự àđề ả ạ độ ằ ề ồ
v n trong ó có ngu n v n vay chi m t l áng k kho ng 70- 90%. V n vayố đ ồ ố ế ỷ ệđ ể ả ố
có ý ngh a quan tr ng không nh ng kh n ng t i tr các nhu c u b sungĩ ọ ữ ở ả ă à ợ ầ ổ
cho vi c m r ng phát tri n s n xu t kinh doanh c a công ty m còn t o i uệ ở ộ ể ả ấ ủ à ạ đề
ki n linh ho t trong vi c thu h p qui mô kinh doanh b ng vi c ho n tr cácệ ạ ệ ẹ ằ ệ à ả
kho n n n h n v gi m s l ng v n vay. Có th th c hi n vay v n d iả ợ đế ạ à ả ố ượ ố ể ự ệ ố ướ
các ph ng th c ch y u sau:ươ ứ ủ ế
- Tín d ng ngân h ng.ụ à
- Phát h nh trái phi uà ế
- Tín d ng th ng m iụ ươ ạ
b. N i dung c a v n u t trong các doanh nghi p:ộ ủ ố đầ ư ệ
V n u t có th c chia th nh các kho n m c:ố đầ ư ểđượ à ả ụ

- Nh ng chi phí t o ra t i s n c nh: g m chi phí ban u v t ai;ữ ạ à ả ốđị ồ đầ àđấ đ
chi phí xây d ng, s a ch a nh c a, c u trúc h t ng; chi phí mua s m l pự ử ữ à ử ấ ạ ầ ắ ắ
t máy móc thi t b d ng c , mua s m ph ng ti n v n chuy n v các chiđặ ế ị ụ ụ ắ ươ ệ ậ ể à
phí khác.
- Nh ng chi phí t o ra t i s n l u ng g m: chi phí n m trong giaiữ ạ à ả ư độ ồ ằ
o n s n xu t nh chi phí mua nguyên v t li u, tr l ng ng i lao ng, chiđ ạ ả ấ ư ậ ệ ả ư ườ độ
phí v i n n c, nhiên li u v chi phí n m trong giai o n l u thông g mềđệ ướ ệ … à ằ đ ạ ư ồ
có s n ph m d dang t n kho, h ng hoá bán ch u, v n b ng ti n.ả ẩ ở ồ à ị ố ằ ề
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
19
Chuyên th c t pđề ự ậ
- Chi phí chu n b u t .ẩ ị đầ ư
- Chi phí d phòng.ự
2. M i quan h gi a u t v kh n ng c nh tranh c a doanh nghi pố ệ ữ đầ ư à ả ă ạ ủ ệ
Xu t phát t khái ni m, ta bi t u t l s hi sinh ngu n l c hi n t iấ ừ ệ ế đầ ư à ự ồ ự ệ ạ
ti n h nh ho t ng n o ó nh m thu hút v k t qu có l i cho nh u tđể ế à ạ độ à đ ằ ề ế ả ợ àđầ ư
trong t ng lai. Xét v m t t i chính, k t qu có l i ây chính l l iươ ề ặ à ế ả ợ ở đ à ợ
nhu n. Còn kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p l kh n ng gi nh cậ ả ă ạ ủ ệ à ả ă à đượ
v duy trì th ph n trên th tr ng v i l i nhu n nh t nh. Nh v y, ho tà ị ầ ị ườ ớ ợ ậ ấ đị ư ậ ạ
ng u t hay nâng cao kh n ng c nh tranh thì u ph i áp ng yêu c uđộ đầ ư ả ă ạ đề ả đ ứ ầ
nhi m l i nhu n.ệ ợ ậ
Song ng v ng v ti p t c thu l i nhu n, doanh nghi p ph i l mđể đứ ữ à ế ụ ợ ậ ệ ả à
gì? t t nhiên h ph i s d ng các ngu n l c v t ch t, t i chính hay nói cáchấ ọ ả ử ụ ồ ự ậ ấ à
khác l ph i b ti n ra nâng c p máy móc thi t b , i m i công ngh , oà ả ỏ ề để ấ ế ị đổ ớ ệ đà
t o, b sung ki n th c cho cán b qu n lý v công nhân, hay mua thông tinạ ổ ế ứ ộ ả à để
v th tr ng v các i th c nh tranh ngh a l doanh nghi p ti n h nhề ị ườ à đố ủ ạ … ĩ à ệ ế à
“ u t ”. Nh v y, u t v g n li n v i nó l hi u qu u t l i u ki nđầ ư ư ậ đầ ư à ắ ề ớ à ệ ả đầ ư à đề ệ
tiên quy t c a vi c t ng c ng kh n ng c nh tranh c a doanh nghi p.ế ủ ệ ă ườ ả ă ạ ủ ệ
C ng có quan i m cho r ng, khi v n chi ra nhi u s t ng giá th nh s nũ để ằ ố ề ẽ ă à ả
ph m v do ó s n ph m s kém c nh tranh h n. Quan i m n y c bi t chiẩ à đ ả ẩ ẽ ạ ơ để à đặ ệ

ph i các ch doanh nghi p trong vi c ra quy t nh u t hi n i hoá côngố ủ ệ ệ ế đị đầ ư ệ đạ
ngh , dây truy n s n xu t b i b ph n n y chi m kh i l ng v n r t l n. Songệ ề ả ấ ở ộ ậ à ế ố ượ ố ấ ớ
ng y nay, khi ng i tiêu dùng không b n tâm nhi u l m n giá c thì bi nà ườ ậ ề ắ đế ả ệ
pháp c nh tranh v giá l i tr nên nghèo n n, h mu n h ng l i ích cao h nạ ề ạ ở à ọ ố ưở ợ ơ
m do ó s n s ng mua h ng m c giá cao. Vì th , i m i thi t b l à đ ẵ à à ở ứ ế đổ ớ ế ị à để
nâng cao ch t l ng s n ph m, c i ti n m u mã bao bì nh m tho mãn kháchấ ượ ả ẩ ả ế ẫ ằ ả
h ng, ng th i gi m c m c tiêu hao nguyên v t li u, t l ph ph m,à đồ ờ ả đượ ứ ậ ệ ỷ ệ ế ẩ
gi m các chi phí ki m tra, ti t ki m áng k chi phí s n xu t cho doanhả ể ế ệ đ ể ả ấ
nghi p. M t khác, t ng n ng su t lao ng- bi n pháp c b n h giáệ ặ ă ă ấ độ ệ ơ ả để ạ
th nh- ch có th có c nh hi n i hoá máy móc thi t b k t h p v i cáchà ỉ ể đượ ờ ệ đạ ế ị ế ợ ớ
t ch c s n xu t khoa h c v i ng công nhân l nh ngh .ổ ứ ả ấ ọ àđộ ũ à ề
M c dù v y, các ho t ng u t nêu trên ph i m t m t th i gian d iặ ậ ạ độ đầ ư ả ấ ộ ờ à
m i phát huy tác d ng c a nó. Trong ng n h n, khi b chèn ép b i quá nhi uớ ụ ủ ắ ạ ị ở ề
i th c nh tranh v i m c gay g t, các doanh nghi p không th ngay l pđố ủ ạ ớ ứ độ ắ ệ ể ậ
t c rót v n mua máy móc hay o t o lao ng. Khi ó, h s d ng cácứ ố để đà ạ độ đ ọ ử ụ
công c nh y c m h n v i th tr ng nh : h giá bán, khuy n mãi, t ng quụ ạ ả ơ ớ ị ườ ư ạ ế ặ à
cho i lý v các nh phân ph i, ch p nh n thanh toán ch m, t i tr hayđạ à à ố ấ ậ ậ à ợ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
20
Chuyên th c t pđề ự ậ
qu ng cáo r m r ng i tiêu dùng bi t n v a thích s n ph m c aả ầ ộ để ườ ế đế à ư ả ẩ ủ
mình Trong tr ng h p giá bán không i thì t ng chi phí cho các chi n… ườ ợ đổ ă ế
d ch xúc ti n bán h ng n y ã l m doanh nghi p thi t i m t ph n l i nhu n.ị ế à à đ à ệ ệ đ ộ ầ ợ ậ
Tuy nhiên, n u xét t góc hi u qu c a vi c tiêu t n các chi phí n y ngo iế ừ độ ệ ả ủ ệ ố à à
vi c y m nh tiêu th h ng hoá, chúng còn có tác d ng giao ti p khuy chệ đẩ ạ ụ à ụ ế ế
tr ng- t o hình nh p v doanh nghi p trong xã h i c ng v i ni m tin tươ ạ ả đẹ ề ệ ộ ộ ớ ề ừ
khách h ng v o ch t l ng s n ph m, l c hút t giá bán h p lý s l m n ià à ấ ượ ả ẩ ự ừ ợ … ẽ à ổ
danh th ng hi u, gia t ng uy tín c a doanh nghi p, y doanh nghi p t i vươ ệ ă ủ ệ đẩ ệ ớ ị
trí cao h n trên th ng tr ng. Rõ r ng, lúc ó doanh nghi p có th nh v oơ ươ ườ à đ ệ ể ờ à
uy tín v v th c a mình m thu l i nhu n nhi u h n m c trung bình c aà ị ế ủ à ợ ậ ề ơ ứ ủ

ng nh. Nói khác i, vi c chi dùng v n h p lý v o các ho t ng trên l hìnhà đ ệ ố ợ à ạ độ à
th c u t m t cách “gián ti p”, u t v o t i s n “vô hình” mang t mứ đầ ư ộ ế đầ ư à à ả ầ
chi n l c m c nh tranh – b t k m t doanh nghi p n o c ng mu n có.ế ượ àđể ạ ấ ỳ ộ ệ à ũ ố
Nh v y, u t ã t o ra th v l c m i cho doanh nghi p – hay óư ậ đầ ư đ ạ ế à ự ớ ệ đ
chính l kh n ng c nh tranh cao h n. Kh n ng c nh tranh c nâng cao sà ả ă ạ ơ ả ă ạ đượ ẽ
giúp doanh nghi p thu l i l n h n, t o i u ki n doanh nghi p gia t ng v nệ ợ ớ ơ ạ đề ệ để ệ ă ố
t có, th c hi n tái u t v các ho t ng khác nh m t c các m c tiêu:ự ự ệ đầ ư à ạ độ ằ đạ đượ ụ
l i nhu n, v th v an to n.ợ ậ ị ế à à
3. N i dung c a ho t ng u t trong doanh nghi pộ ủ ạ độ đầ ư ệ
3.1 u t v o máy móc thi t b (MMTB), dây chuy n công nghĐầ ư à ế ị ề ệ
(DCCN), c s h t ng (CSHT)ơ ở ạ ầ
u t v o t i s n c nh (TSC ) óng vai trò quan tr ng nh t trongĐầ ư à à ả ố đị Đ đ ọ ấ
ho t ng u t c a doanh nghi p b i hai lý do c b n sau:ạ độ đầ ư ủ ệ ở ơ ả
Th nh t, chi phí cho các h ng m c chi m t l cao trong t ng v n uứ ấ ạ ụ ế ỷ ệ ổ ố đầ
t .ư
Th hai, ó l b ph n c b n t o ra s n ph m- ho t ng chính c aứ đ à ộ ậ ơ ả ạ ả ẩ ạ độ ủ
m i doanh nghi p.ỗ ệ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
21
Kh n ngả ă
c nh tranhạu tĐầ ư
L i nhu nợ ậ
Chuyên th c t pđề ự ậ
Nh v y, ho t ng u t v o TSC óng vai trò quan tr ng nh t n uư ậ ạ độ đầ ư à Đđ ọ ấ ế
không mu n nói l óng vai trò quy t nh i v i ph n l i nhu n thu cố à đ ế đị đố ớ ầ ợ ậ đượ
c a doanh nghi p (m c dù chúng ta ch a c p n v n tiêu th s nủ ệ ặ ư đề ậ đế ấ đề ụ ả
ph m). Các hãng th ng t ng c ng thêm TSC khi h th y tr c nh ng cẩ ườ ă ườ Đ ọ ấ ướ ữ ơ
h i có l i m r ng s n xu t, ho c vì có th gi m b t chi phí b ng cáchộ ợ để ở ộ ả ấ ặ ể ả ớ ằ
chuy n sang nh ng ph ng pháp s n xu t dùng nhi u v n h n.ể ữ ươ ả ấ ề ố ơ
TSC bao g m c s h t ng xây d ng v máy móc thi t b . u t xâyĐ ồ ơ ở ạ ầ ự à ế ị Đầ ư

d ng c s h t ng (CSHT) l m t trong nh ng ho t ng c th c hi n uự ơ ở ạ ầ à ộ ữ ạ độ đượ ự ệ đầ
t iên c a m i công cu c u t (tr tr ng h p u t chi u sâu). Ho t ngư ủ ỗ ộ đầ ư ừ ườ ợ đầ ư ề ạ độ
ó bao g m các h ng m c xây d ng nh m t o i u ki n v m b o cho dâyđ ồ ạ ụ ự ằ ạ đề ệ àđả ả
chuy n thi t b s n xu t, công nhân ho t ng thu n l i an to n. ó l cácề ế ị ả ấ ạ độ ậ ợ à Đ à
phân x ng s n xu t chính, ph , h th ng i n n c, giao thông, thông tinưở ả ấ ụ ệ ố đệ ướ
liên l c, các v n phòng, khu công c ng khác th c hi n t t các h ng m cạ ă ộ …Để ự ệ ố ạ ụ
n y thì ph i tính n các i u ki n thu n l i, khó kh n c a v trí a lý, aà ả đế đề ệ ậ ợ ă ủ ị đị đị
hình, a ch t ng th i c n c v o y u c u v c tính k thu t c a máyđị ấ…đồ ờ ă ứ à ế ầ ề đặ ỹ ậ ủ
móc thi t b , dây chuy n s n xu t, cách t ch c i u h nh v các yêu c uế ị ề ả ấ ổ ứ đề à à ầ
khác.
u t MMTB g n bó ch t ch v i chi n l c s n ph m c a các doanhĐầ ư ắ ặ ẽ ớ ế ượ ả ẩ ủ
nghi p. ây l b ph n chi m t tr ng v n l n nh t trong ho t ng u tệ Đ à ộ ậ ế ỷ ọ ố ớ ấ ạ độ đầ ư
c a doanh nghi p s n xu t. M t khác, trong i u ki n phát tri n c a khoa h củ ệ ả ấ ặ đề ệ ể ủ ọ
công ngh nên có nhi u t ng công ngh , nhi u c h i l a ch n MMTB phùệ ề ầ ệ ề ơ ộ để ự ọ
h p v nhi u m t. Do ó, vi c u t cho MMTB, DCCN ph i c th c hi nợ ề ề ặ đ ệ đầ ư ả đượ ự ệ
d a trên các tiêu chu n sau:ự ẩ
- Cho phép s n xu t ra s n ph m có tính c nh tranh cao.ả ấ ả ẩ ạ
- Cho phép khai thác v s d ng có hi u qu các l i th so sánh c aà ử ụ ệ ả ợ ế ủ
doanh nghi p, c a vùng nh lao ng, nguyên li u.ệ ủ ư độ ệ
- Giá c v trình công ngh ph i phù h p v i n ng l c c a doanhả à độ ệ ả ợ ớ ă ự ủ
nghi p v xu th phát tri n công ngh c a t n c v th gi i.ệ à ế ể ệ ủ đấ ướ à ế ớ
Khi u t , doanh nghi p c n ph i có i ng cán b am hi u nh t nđầ ư ệ ầ ả độ ũ ộ ể ấ đị
v công ngh , bi t nh giá chính xác v thi t b công ngh . Giá c a côngề ệ ế đị ề ế ị ệ ủ
ngh g m nhi u th nh ph n: chi phí s n xu t, chi phí mua b ng sáng ch , bíệ ồ ề à ầ ả ấ ằ ế
quy t k thu t, th ng hi u, chi phí hu n luy n chuyên môn Ph n khó nhế ỹ ậ ươ ệ ấ ệ … ầ đị
giá nh t l chi phí sáng ch , bí quy t k thu t hay còn g i l “ph n m m”.ấ à ế ế ỹ ậ ọ à ầ ề
H n n a, doanh nghi p s b thua l l n n u mua c thi t b r nh ng ho tơ ữ ệ ẽ ị ỗ ớ ế đượ ế ị ẻ ư ạ
ng không hi u qu . có c thi t b nh mong mu n thông th ng cácđộ ệ ả Để đượ ế ị ư ố ườ
doanh nghi p áp d ng ph ng th c u th u.ệ ụ ươ ứ đấ ầ
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ

22
Chuyên th c t pđề ự ậ
Ho t ng u t v o MMTB c a doanh nghi p có th di n ra d i haiạ độ đầ ư à ủ ệ ể ễ ướ
hình th c: u t chi u r ng (trình k thu t v công ngh nh c ) v uứ đầ ư ề ộ độ ỹ ậ à ệ ư ũ àđầ
t chi u sâu (hi n i hoá công ngh ). Trong ó, u t t ng c ng kh n ngư ề ệ đạ ệ đ đầ ư ă ườ ả ă
c nh tranh c a doanh nghi p nh n m nh hình th c th hai. i m i côngạ ủ ệ ấ ạ ứ ứ Để đổ ớ
ngh , các doanh nghi p có th th c hi n b ng các con ng sau:ệ ệ ể ự ệ ằ đườ
- C i ti n, hi n i hoá công ngh truy n th ng hi n có.ả ế ệ đạ ệ ề ố ệ
- T nghiên c u, phát tri n, ng d ng công ngh m i.ự ứ ể ứ ụ ệ ớ
- Nh p công ngh ti n ti n t n c ngo i thông qua mua s m trangậ ệ ế ế ừ ướ à ắ
thi t b v chuy n giao công ngh .ế ị à ể ệ
3.2 u t v o h ng t n trĐầ ư à à ồ ữ
H ng t n tr c a doanh nghi p l to n b nguyên v t li u, bán th nhà ồ ữ ủ ệ à à ộ ậ ệ à
ph m, chi ti t, ph tùng, th nh ph m c t n tr trong doanh nghi p.ẩ ế ụ à ẩ đượ ồ ữ ệ
Tr c ây, ng i ta ít coi tr ng n u t h ng t n tr v coi ây nhướ đ ườ ọ đế đầ ư à ồ ữ à đ ư
l m t hi n t ng b t th ng, không a l i k t qu nh mong mu n c aà ộ ệ ượ ấ ườ đư ạ ế ả ư ố ủ
doanh nghi p. Trong n n kinh t th tr ng, yêu ho t ng c a doanh nghi pệ ề ế ị ườ ạ độ ủ ệ
cho th y r ng vi c u t h ng t n tr l c n thi t, b i hai lý do c b n sau:ấ ằ ệ đầ ư à ồ ừ à ầ ế ở ơ ả
Th nh t, hãng có th d oán hay kh ng nh giá c s t ng. Ví d giáứ ấ ể ựđ ẳ đị ả ẽ ă ụ
s r h n sau n y. T ng t , các hãng có th om h ng th nh ph m không ch uẽ ẻ ơ à ươ ự ể à à ẩ ị
bán v i hy v ng s bán c giá cao h n trong t ng lai g n.ớ ọ ẽ đượ ơ ươ ầ
Th hai, các hãng có ý nh gi l i h ng d tr l do nhi u quá trìnhứ đị ữ ạ à ự ữ à ề
s n xu t c n có th i gian ho n t t. M t s h ng d tr có vai trò l khâuả ấ ầ ờ để à ấ ộ ố à ự ữ à
trung gian c a các u t v o tr c khi chúng tr th nh s n ph m. Nh ng cònủ đầ ư à ướ ở à ả ẩ ư
m t s ng c khác n a l phòng nhu c u v s n ph m c a hãng b tộ ố độ ơ ữ à để đề ầ ề ả ẩ ủ ấ
ng t ng lên. Do không th thay i công su t nh máy m t cách nhanhờ ă ể đổ ấ à ộ
chóng, hãng có th ph i chi tr m t kho n l n cho vi c l m ngo i gi n uể ả ả ộ ả ớ ệ à à ờ ế
hãng mu n áp ng c n t h ng t ng v t, do v y có th s ít t n kémố đ ứ đượ đơ đặ à ă ọ ậ ể ẽ ố
h n n u gi m t l ng h ng d tr áp ng nhu c u t ng t ng t ó.ơ ế ữ ộ ượ à ự ữ để đ ứ ầ ă độ ộ đ
T ng t , khi có suy thoái t m th i, vi c ti p t c s n xu t v tích tr m t sươ ự ạ ờ ệ ế ụ ả ấ à ữ ộ ố

h ng không bán c có th r h n l ph i nh ng kho n tr c p t n kém trà đượ ể ẻ ơ à ả ữ ả ợ ấ ố ả
cho s lao ng dôi th a v i m c ích gi m b t l c l ng lao ng v c tố độ ừ ớ ụ đ ả ớ ự ượ độ à ắ
gi m s n xu t.ả ả ấ
Ngo i hai lý do trên thì u t h ng d tr còn có tác d ng i u hoà đầ ư à ự ữ ụ đ ề à
s n xu t, m b o cho quá trình s n xu t kinh doanh di n ra liên t c, h p lý,ả ấ đả ả ả ấ ễ ụ ợ
hi u qu .ệ ả
C n c v o m c ích d tr , d tr c chia th nh các lo i c b nă ứ à ụ đ ự ữ ự ữ đượ à ạ ơ ả
sau:
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
23
Chuyên th c t pđề ự ậ
- D tr chu k : l kho n d tr thay i theo qui mô c a n t h ng.ự ữ ỳ à ả ự ữ đổ ủ đơ đặ à
- D tr b o hi m: l kho n d tr cho tình tr ng b t nh v cung c uự ữ ả ể à ả ữ ữ ạ ấ đị ề ầ
v th i gian ch h ng.à ờ ờ à
Xét v m t chi phí, b ng vi c gi l i các h ng hoá l ra có th bánề ặ ằ ệ ữ ạ à ẽ ể
c, hay mua v o nh ng h ng hoá m vi c mua ó áng ra có th hoãn l i,đượ à ữ à à ệ đ đ ể ạ
hãng gi l i kho n ti n áng ra có th s d ng theo cách khác thu lãi. Doữ ạ ả ề đ ể ử ụ để
ó, chi phí c a vi c gi h ng t n kho chính l kho n lãi cho s ti n có thđ ủ ệ ữ à ồ à ả ố ề ể
thu c b ng cách bán nh ng h ng hoá n y i hay s ti n b ra muađượ ằ ữ à à đ ố ề ỏ để
chúng.
Khi lãi su t th c t t ng, vi c gi h ng t n kho tr nên t n kém, choấ ự ế ă ệ ữ à ồ ở ố
nên các doanh nghi p h nh ng h p lý tìm cách gi m b t h ng t n kho c aệ à độ ợ ả ớ à ồ ủ
mình. B i v y, vi c t ng lãi su t t o ra áp l c i v i u t v o h ng t n kho.ở ậ ệ ă ấ ạ ự đố ớ đầ ư à à ồ
Ch ng h n, v o nh ng n m 1980, nhi u doanh nghi p áp d ng k ho ch s nẳ ạ à ữ ă ề ệ ụ ế ạ ả
xu t “ úng lúc” (Just in time), c t gi m kh i l ng h ng t n kho b ngấ đ để ắ ả ố ượ à ồ ằ
cách s n xu t h ng hoá ngay tr c khi bán. Lãi su t cao ph bi n trong ph nả ấ à ướ ấ ổ ế ầ
l n th p k ó l m t cách lý gi i s thay i trong chi n l c kinh doanh.ớ ậ ỷđ à ộ để ả ự đổ ế ượ
ây l m t kho n chi phí t ng ôí l n trong v n u t c a doanhĐ à ộ ả ươ đ ớ ố đầ ư ủ
nghi p. Vì v y, trong quá trình s d ng ph i tính toán k l ng, tránh t nệ ậ ử ụ ả ỹ ưỡ ồ
kho quá nhi u ho c quá ít, m b o hi u qu c a ng v n v áp ng nhuề ặ đả ả ệ ả ủ đồ ố à đ ứ

c u c a th tr ng.ầ ủ ị ườ
3.3 u t phát tri n ngu n nhân l cĐầ ư ể ồ ự
L c l ng s n xu t l nhân t quy t nh v th hi n trình v n minhự ượ ả ấ à ố ế đị à ể ệ độ ă
c a n n s n xu t xã h i. Marx ã t ng nói: “trình s n xu t c a m t n nủ ề ả ấ ộ đ ừ độ ả ấ ủ ộ ề
kinh t không ph i ch xã h i ó s n xu t ra cái gì m l xã h i ó dùng cáiế ả ỗ ộ đ ả ấ à à ộ đ
gì s n xu t”. Cùng v i vi c cao vai trò c a l c l ng s n xu t, Lêninđể ả ấ ớ ệ đề ủ ự ượ ả ấ
kh ng nh: “l c l ng s n xu t h ng u c a to n th nhân lo i l công nhân,ẳ đị ự ượ ả ấ à đầ ủ à ể ạ à
l ng i lao ng”. Trong th c t , u t ngu n nhân l c có vai trò c bi tà ườ độ ự ế đầ ư ồ ự đặ ệ
quan tr ng b i l nhân t con ng i luôn l nhân t có tính ch t quy t nhọ ở ẽ ố ườ à ố ấ ế đị
trong m i t ch c. u t nâng cao ch t l ng ngu n lao ng có quan họ ổ ứ Đầ ư ấ ượ ồ độ ệ
ch t ch v i u t máy móc thi t b nh x ng do ng v i nh ng m c ặ ẽ ớ đầ ư ế ị à ưở ứ ớ ữ ứ độ
hi n i khác nhau c a công ngh s c n l c l ng lao ng v i trình phùệ đạ ủ ệ ẽ ầ ự ượ độ ớ độ
h p. Trình c a l c l ng lao ng c nâng cao c ng góp ph n khuy chợ độ ủ ự ượ độ đượ ũ ầ ế
tr ng t i s n vô hình c a doanh nghi p.ươ à ả ủ ệ
M i quan h thu n chi u gi a n ng su t lao ng v l i nhu n c aố ệ ậ ề ữ ă ấ độ à ợ ậ ủ
doanh nghi p c K.Marx l m sáng t trong h c thuy t giá tr – lao ng.ệ đượ à ỏ ọ ế ị độ
Theo K.Marx, v i cùng m t m c ti n l ng (V) c xác nh tr c, n u kéoớ ộ ứ ề ươ đượ đị ướ ế
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
24
Chuyên th c t pđề ự ậ
d i th i gian lao ng ho c t ng n ng su t lao ng s l m t ng giá tr do laoà ờ độ ặ ă ă ấ độ ẽ à ă ị
ng c a ng i công nhân t o ra (V+ m), do ó t ng giá tr th ng d (m).độ ủ ườ ạ đ ă ị ặ ư
Tuy nhiên, th i gian lao ng không th kéo d i mãi c, do v y t ng n ngờ độ ể à đượ ậ ă ă
su t lao ng l ph ng pháp t i u t o ra giá tr th ng d cao.ấ độ à ươ ố ư để ạ ị ặ ư
Trên c s u t úng h ng v có hi u qu , doanh nghi p s nângơ ở đầ ư đ ướ à ệ ả ệ ẽ
cao trình chuyên môn, k n ng c a ng i lao ng, t o ra các ng l cđộ ỹ ă ủ ườ độ ạ độ ự
khuy n khích ng i lao ng phát huy t i a kh n ng c a mình trong côngế ườ độ ố đ ả ă ủ
vi c. u t cho ngu n nhân l c l m t ho t ng h tr doanh nghi p trongệ Đầ ư ồ ự à ộ ạ độ ỗ ợ ệ
vi c th c hi n m c tiêu c b n c a mình l l i nhu n.ệ ự ệ ụ ơ ả ủ à ợ ậ
Ho t ng qu n lý nhân l c c a doanh nghi p bao g m công tác tuy nạ độ ả ự ủ ệ ồ ể

d ng, o t o, s d ng, o t o l i, o t o nâng cao Trong ó phát tri nụ đà ạ ử ụ đà ạ ạ đà ạ … đ ể
ch t l ng ngu n nhân l c t p trung công tác o t o. o t o quy t nhấ ượ ồ ự ậ ở đà ạ Đà ạ ế đị
ph m ch t chính tr , n ng l c qu n lý, trình tay ngh . o t o c a doanhẩ ấ ị ă ự ả độ ề Đà ạ ủ
nghi p có th l a ch n o t o bên ngo i do các t ch c chuyên v o t oệ ể ự ọ đà ạ à ổ ứ ề đà ạ
m trách hay t ch c các khoá o t o n i b . V i t ng o t o, ta có bađả ổ ứ đà ạ ộ ộ ềđố ượ đà ạ
nhóm l :à
- o t o l c l ng qu n lý, cán b chuyên môn.Đà ạ ự ượ ả ộ
- o t o i ng cán b nghiên c u khoa h c công ngh .Đà ạ độ ũ ộ ứ ọ ệ
- o t o v nâng cao tay ngh cho công nhân.Đà ạ à ề
Có th nói r ng l c l ng cán b qu n lý trong doanh nghi p khôngể ằ ự ượ ộ ả ệ
ông v s l ng nh ng l i có tính ch t quy t nh i v i s th nh b i c ađ ề ố ượ ư ạ ấ ế đị đố ớ ự à ạ ủ
doanh nghi p. Ng i qu n lý trong c ch th tr ng không ch th c hi nệ ườ ả ơ ế ị ườ ỉ ự ệ
nh ng công vi c “th nh tên” v còn ph i n ng ng sáng t o trong nh ngữ ệ à à ả ă độ ạ ữ
tình hu ng khó kh n, b t ng . Do ó òi h i h không ng ng nâng cao nh nố ă ấ ờ đ đ ỏ ọ ừ ậ
th c, trình . M t khác, s phát tri n nh v bão c a khoa h c công nghứ độ ặ ự ể ư ũ ủ ọ ệ
òi h i doanh nghi p có s u t thích áng cho o t o cán b nghiên c uđ ỏ ệ ựđầ ư đ đà ạ ộ ứ
v ng d ng khoa h c. H s l ng i em tri th c m i v ti n b khoa h c kàứ ụ ọ ọ ẽ à ườ đ ứ ớ à ế ộ ọ ỹ
thu t v o s n xu t kinh doanh. V v n h nh c máy móc thi t b hi nậ à ả ấ à để ậ à đượ ế ị ệ
i, b t k p v i trình s n xu t tiên ti n thì nâng cao tay ngh c a côngđạ ắ ị ớ độ ả ấ ế ề ủ
nhân c ng l m t t t y u khách quan.ũ à ộ ấ ế
3.4 u t cho t i s n vô hình khácĐầ ư à ả
u t cho ngu n nhân l c c a doanh nghi p c coi l m t ho tĐầ ư ồ ự ủ ệ đượ à ộ ạ
ng u t cho t i s n vô hình. Ngo i ra u t cho t i s n vô hình c ađộ đầ ư à ả à đầ ư à ả ủ
doanh nghi p còn bao g m các ho t ng:ệ ồ ạ độ
- Nghiên c u v phát tri n th tr ng.ứ à ể ị ườ
- u t mua b n quy n.Đầ ư ả ề
Sinh viên: Nguy n Bá Duy- KT T 41Cễ Đ
25