phân tích thiết kế hệ thống - biểu đồ trạng thái

Biểu đồ trạng thái
07/06/14 Mô hình động - UML
2/20
Nội dung

Ý nghĩa

Các ký pháp

Cách xây dựng

Quan hệ với biểu đồ đối tượng.
07/06/14 Mô hình động - UML
3/20
Ý nghĩa

Mô tả:
–
Các trạng thái của một đối tượng trong hệ thống
–
Các sự kiện làm thay đổi trạng thái của đối tượng
–
Các điều kiện làm ảnh hưởng đến sự thay đổi
trạng thái

Được xây dựng cho những lớp có hoạt động
phức tạp

Nhằm xác định chính xác hơn các tính năng
động của đối tượng.
07/06/14 Mô hình động - UML

4/20
Trạng thái

Trạng thái (state)
–
Giá trị của một/nhiều thuộc tính và các mối quan
hệ
–
Phụ thuộc vào trạng thái, đối tượng trả lời các sự
kiện một cách khác nhau

Nói chung, đối tượng ở một trạng thái tương
đối lâu.
Tên trạng thái
07/06/14 Mô hình động - UML
5/20
Trạng thái (2)

Trạng thái đầu
–
Điểm khởi đầu của đối tượng khi được đưa vào
hệ thống
–
Mỗi đối tượng chỉ có
tối đa một trạng thái đầu

Trạng thái kết thúc
–
Điểm huỷ bỏ đối tượng khỏi hệ thống
–

Mỗi đối tượng có thể có nhiều
trạng thái kết thúc.
07/06/14 Mô hình động - UML
6/20
Trạng thái (3)

Biểu đồ trạng thái có hai dạng
–
Dạng chu trình: không có trạng thái kết thúc
–
Dạng bình thường: có trạng thái đầu, các trạng
thái trung gian và trạng thái kết thúc.
07/06/14 Mô hình động - UML
7/20
Sự chuyển trạng thái (transition)

Sự chuyển tiếp từ trạng thái này sang trạng
thái khác của một đối tượng

Có thể là
–
Một sự kiện làm thay đổi trạng thái xảy ra
–
Sự hoàn tất một hoạt động, làm đối tượng
chuyển từ trạng thái đang thực hiện hoạt động
này sang trạng thái khác

Sự kiện có thể kèm thêm tham số.
Tên sự kiện (tham số)Tên sự kiện
07/06/14 Mô hình động - UML

8/20
Sự chuyển trạng thái (2)
Biểu đồ
trạng thái
SIMCard
(Trả trước)
07/06/14 Mô hình động - UML
9/20
Điều kiện và điểm rẽ

Điều kiện (Guard)
–
Một biểu thức lôgic bổ sung
thêm vào sự kiện

Sự kiện xảy ra
–
Thỏa điều kiện  Chuyển trạng
thái xảy ra
–
Không thỏa điều kiện  Chuyển
trạng thái không xảy ra

Điểm rẽ
–
Những điểm có nhiều hướng
đi
–
Cần có các điều kiện để quyết
định hướng đi.

Trạng thái 1
Trạng thái 2
Sự kiện [điều kiện]
Trạng thái 1
Sự kiện
[điều kiện 2]
[điều kiện 1]
07/06/14 Mô hình động - UML
10/20
Điều kiện (2)
07/06/14 Mô hình động - UML
11/20
Trạng thái phức hợp

Cho phép biểu diễn các trạng thái ở các mức
độ chi tiết khác nhau

Ví dụ:
–
Người lao động

Thất nghiệp

Làm việc: thử việc, hợp đồng ngắn hạn, hợp đồng dài
hạn, biên chế

Nghỉ hưu.
–
Xe ô tô (đang nổ máy)


Chạy tới: số 1, số 2, số 3, số 4

Chạy lùi

Số chết.
07/06/14 Mô hình động - UML
12/20
Trạng thái phức hợp (2)
Bất kỳ trạng thái con
nào cũng có thể
chuyển ra với sự kiện
này
07/06/14 Mô hình động - UML
13/20
Trạng thái phức hợp (3)
07/06/14 Mô hình động - UML
14/20
Trạng thái phức hợp (4)
07/06/14 Mô hình động - UML
15/20
Các hành động và hoạt động

Tương ứng với một trạng thái có thể có
–
Hành động vào: hành động được thực hiện khi có
sự kiện làm chuyển đến trạng thái
–
Hoạt động: hoạt động được thực hiện trong thời
gian đối tượng đang ở trong trạng thái.
07/06/14 Mô hình động - UML

16/20
Các hành động và hoạt động (2)
Tên trạng thái
do: Hoạt động
sự kiện/hành động vào
Tên trạng thái
entry: hành động vào
do: Hoạt động
sự kiện
07/06/14 Mô hình động - UML
17/20
Các hành động và hoạt động (3)
07/06/14 Mô hình động - UML
18/20
Trạng thái con đồng hành

Hai/nhiều trạng thái
–
Cùng được thực hiện và có thể kết thúc ở những thời điểm
khác nhau

Đồng bộ các trạng thái đồng hành
–
Đồng bộ vào: các trạng thái cùng được khởi tạo cùng lúc
–
Đồng bộ ra: các trạng thái đều phải được kết thúc trước khi
chuyển sang trạng thái tiếp theo (có thể phải chờ nhau)
07/06/14 Mô hình động - UML
19/20
Cách xây dựng biểu đồ trạng thái


Xác định
–
Lớp cần xây dựng biểu đồ
–
Trạng thái đầu
–
Các trạng thái kết thúc
–
Các trạng thái trung gian
–
Đi từ trạng thái đầu  tìm các sự kiện làm biến
đổi trạng thái  trạng thái kết thúc
–
Chi tiết hoá bằng các tham số, điều kiện, hành
động vào, hoạt động
07/06/14 Mô hình động - UML
20/20
Quan hệ với biểu đồ đối tượng

Một biểu đồ trạng thái ứng với một lớp trong biểu đồ
đối tượng (có hoạt động phức tạp)

Mỗi trạng thái phải được biểu diễn bằng một/một_bộ
giá trị trên một/một_số thuộc tính/mối_quan_hệ của
lớp tương ứng

Mỗi chuyển sự chuyển trạng thái  ánh xạ thành
phương thức của lớp


Các hành động/hoạt_động  ánh xạ vào trong
phương thức

Có thể bổ sung thêm thuộc tính trạng thái cho lớp
tương ứng và bổ sung các phép thử trạng thái hợp
lệ cho các phương thức.