tiết67.68.ôntậpVH

Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
Tiết theo PPCT: 67 – 68
ÔN TẬP VĂN HỌC
Ngày soạn: 6.12.09
Ngày giảng:
Lớp giảng: 11A 11C 11K 11E
Sĩ số:
Điểm KT miệng:
A. Mục tiêu bài học
Qua giờ ôn tập, nhằm giúp HS:
- Nắm được những kiến thức cơ bản về VHVN hiện đại trong chương trình
Ngữ văn 11.
- Củng cố và hệ thống hóa những tri thức ấy trên 2 phương diện lịch sử và
thể loại.
- Rèn luyện nâng cao tư duy phân tích và tư duy khái quát, kĩ năng trình bày
vấn đề một cách hệ thống.
B. Phương tiện thực hiện
- SGK, SGV Ngữ văn 11
- Thiết kế bài giảng Ngữ văn 11
- Giới thiệu giáo án Ngữ văn 11
- Một số tài liệu tham khảo khác
C. Cách thức tiến hành
- Ôn tập củng cố
- Thảo luận
- Làm đề cương
D. Tiến trình giờ giảng
1. Ổn định
2. KTBC (không kt)
3. GTBM
4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò Yêu cầu cần đạt

GV: nêu nội dung và yêu cầu ôn tập
HS:chỉ ôn phần VHVN từ đầu thế kỉ
XX đến 1945. Phần VHTĐ đã ôn. Bài
T. y và thù hận ôn ở kì II.
HS:trình bày, thảo luận theo hệ thống
câu hỏi đã chuẩn bị.
GV: chốt lại
1
Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
GV: Vì sao có sự phân hoá như vậy?
HS trả lời Gv chốt lại
GV: Vì sao văn học giai đoạn này lại có
tốc độ phát triển nhanh chóng?
I. Câu 1: Hai bô phận, các xu hướng
văn học.
1. Bộ phận VH công khai,hợp pháp: có
các xu hướng chính.
- Văn học lãng mạn.
+ Tiếng nói cá nhân, khẳng định cái tôi,
chống lễ giáo PK.
+ Các tác giả tiêu biểu: Huy Cận (Tràng
Giang), Xuân Diệu (Vội vàng, Đây mùa
thu tới), Thạch Lam (Hai đứa trẻ)…
- Văn học hiện thực.
+ Phản ánh hiện thực một cách khách
quan: XH thuộc địa, tố cáo tội ác của
tầng lớp thống trị…
+ Các tác giả và tác phẩm tiêu biểu:
Nam Cao (Chí Phèo, Lão Hạc), Vũ
Trọng Phụng (Số đỏ, Giông tố) Ngô Tất

Tố (Tắt đèn)
2. Bộ phận VH không hợp pháp.
- Văn học yêu nước CM, nhà văn là
chiến sĩ, ngòi bút là vũ khí.
- Tác giả và tác phẩm tiêu biểu: Phan
Bội Châu (Hải ngoại huyết thư )
Nguyễn Ái Quốc (Vi hành), Tố Hữu (Từ
ấy)…
3. Nguyên nhân của sự phân hoá
- Vì:
+ Văn học thời kì này phát triển trong
hoàn cảnh đất nước thuộc địa
+ Chịu ảnh hưởng của chính sách kinh
tế và văn hoá của thực dân Pháp, đặc
biệt ảnh hưởng sâu sắc của các phong
tào yêu nước, cách mạng giải phóng dân
tộc
4. Nguyên nhân khiến văn học giai
đoạn này phát triển mau chóng:
- Do sự thúc bách của thời đại
2
Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
GV: Yêu cầu HS lập bảng so sánh
- Sự vận động tự thân của nền văn học
dân tộc
- Sự thức tỉnh của cái tôi cá nhân ở bộ
phận thanh niên trí thức.
II. Câu 2:
1. Sự khác nhau giữa tiểu thuyết trung
đại và tiểu thuyết hiện đại

TT trung đại TT hiện đại
- Hình thức văn
tự: chữ Hán, Nôm
- Chú ý đến sự
việc, chi tiết
- Cốt truyện đơn
tuyến
- Cách kể: trình
tự thời gian
- Tâm lí, tâm
trạng nhân vật sơ
lược
- Ngôi kể: thứ 3
- Kết cấu chương
hồi
- hình thức văn
tự: chữ quốc ngữ
- Chú ý đến TG
bên trong của NV
- Cốt truyện phức
tạp đa tuyến
- Cách kể theo
trình tự thời gian,
phát triển tâm lí,
tâm trạng của
nhân vật
- Tâm lí, tâm
trạng nhân vật
phong phú, phức
tạp

- Ngôi kể: kết hợp
nhiều ngôi kể
- Kết cấu:
chương, đoạn
2. Những yếu tố của tiểu thuyết trung
đại tồn tại trong “Cha con nghĩa
nặng” của Hồ Biểu Chánh
- Chú ý nhiều đến sự việc chi tiết
- Tâm lí nhân vật còn thể hiện đơn giản
- Kể chuyện hoàn toàn theo trình tự thời
gian, sự kiện
- Ngôi kể: ngôi thứ 3 xen lẫn lời bình
luận lộ liễu của tác giả
- Thiên nhiên chưa gắn bó hài hoà với
nhân vật
- Câu văn còn dáng dấp văn biền ngẫu,
đăng đối, thiếu tự nhiên
3
Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
- Chủ đề: đạo lí, đạo đức giáo huấn
* Lí do của sự tồn tại đó
- Là một trong những tiểu thuyết đầu
tiên viết bằng chữ quốc ngữ ở Nam Bộ
- Ngôn ngữ tiếng Việt văn học chưa
thoát khỏi phong cách trung đại
- Kĩ thuật và nghệ thuật xây dựng tiểu
thuyết hiện đại đang còn rất mới mẻ với
các nhà văn Việt Nam
III. Câu 3
- Tình huống là những quan hệ, những

hoàn cảnh mà nhà văn sáng tạo ra để tạo
nên sự hấp dẫn, sức sống và thế đứng
của truyện. Tạo tình huống đặc sắc là
khâu then chốt của nghệ thuật viết
truyện.
- Có nhiều loại tình huống khác nhau.
+ Trong Vi hành và Tinh thần thể dục:
đó là tình huống trào phúng nhằm gây
cười đả kích, chế giễu đối tượng.
+ Có sự khác nhau.
 Ở Vi hành: tình huống nhầm lẫn.
 Ở Tinh thấn thể dục: mâu thuẫn giữa
hình thức và nội dung, mục đích tốt đẹp
và thực chất tai họa.
+ Trong Chữ người tử tù: tình huống éo
le: tử tù săp bị tử hình - người cho chữ;
quản ngục coi tù - người xin chữ; cảnh
cho chữ xưa nay chưa từng có.
+ Trong Chí Phèo: tình huống bi kịc:
mâu thuẫn giữa khát vọng sống lương
thiên và không được làm người lương
thiện.
IV. Câu 4 Đặc sắc nghệ thuật của các
truyện
- Hai đứa trẻ: Truyện không có truyện
-truyện trữ tình. Cốt truyện rất đơn giản.
Cảm giac và tâm trạng được đào
sâu.Tình huống truyện độc đáo: cảnh
đợi tàu, tình huống tâm trạng. Ngôn ngữ
4

Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
giàu chất thơ.
- Chữ người tử tù: hình tượng Huấn Cao
(anh hùng nghệ sĩ, thiên lương nhân hậu
trong sáng). Hình tượng người quản
ngục.Tình huống cho chữ, xin chữ.
Ngôn ngữ vừa cổ kính vừa tạo hình.
- Chí Phèo: Cốt truyện hấp dẫn li kì.
Cách kể biến hóa linh họat. Xây dựng
hình tượng điển hình. Nghệ thuật phân
tích và mô tả tâm lí sâu sắc. Ngôn ngữ
tự nhiên và giàu chất triết lí.
V. Câu 5. Nghệ thuật trào phúng
trong đoạn trích Hạnh phúc một tang
gia.
- Nhan đề trào phúng. Nhân vật trào
phúng. Ngôn ngữ khôi hài, nói ngược.
Thủ pháp phóng đại.
VI. Câu 6. Quan điểm nghệ thuật của
Nguyễn Huy Tưởng.
- Tác phẩm được xây dựng bởi hai mâu
thuẫn cơ bản.
+ Mâu thuân giữa nông dân lao động
với hôn quân bạo chúa Lê Tương Dực.
+ Mâu thuẫn giữa khát vọng sáng tạo
nghệ thuật với điều kiện lịch sử xã hội.
- Mâu thuẫn thứ nhất tác giả giải quyết
triệt để. Mâu thuẫn thứ hai tác giả giải
quyết chưa thật dứt khoát bởi đó là Mâu
thuẫn mang tính quy luật thể hiện mối

quan hệ giữa nghệ thuât và cuộc sống,
nghệ sĩ và XH.
VII. Câu 7. Bình luận quan điểm
nghệ thuật của Nam Cao.
- Công việc của người thợ thường là sao
chép theo mẫu tạo ra những sp giống
nhau hàng loạt. Còn viêc sạng tạo của
ngưởi nghệ sĩ khác hẳn: sản phẩm của
anh ta là sản phẩm tinh thần, tư duy, tâm
hồn. Là tạo ra cái mới. Mỗi tác phẩm
của nhà văn là tác phẩm duy nhất,
5
Giáo án 11 Cơ bản Đỗ Viết Cường
không lặp lại.
- Muốn vậy, nhà văn phải có năng lực tư
duy,có óc sáng tạo dồi dào có ý chí và
nỗ lực tìm kiếm cái mới
- Đây là quan điểm không mới nhưng
được phát biểu chân thành, diễn đạt hay
và lại được kiểm chứng bằng chính tác
phẩm của Nam Cao.
5. Củng cố và dặn dò
- Nhắc lại kiến thức yêu cầu HS phải nắm
- Chuẩn bị bài tiêp theo
6