BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Đề tài: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG
VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN
CỦA HỆ THỐNG THANH TOÁN
PHỤC VỤ CHO PHÁT TRIỂN
THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Ở VIỆT
NAM
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
NỘI DUNG
NỘI DUNG
Chương 1: Sơ lược về hệ thống thanh toán
Chương 3: Xu hướng phát triển của hệ
thống thanh toán phục vụ cho sự phát triển
TMĐT ở Việt Nam
Chương 2: Thực trạng hệ thống thanh toán
phục vụ cho sự phát triển TMĐT ở Việt
Nam
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Lý do chọn đề tài
•
TTĐT là một dạng của thanh toán không dùng
tiền mặt dựa trên các phương thức và phương
tiện điện tử bao gồm các hình thức như thanh
toán thẻ, séc điện tử, chuyển khoản và chuyển
tiền điện tử. TTĐT gồm thanh toán trực tuyến
(còn gọi là thanh toán online, nghĩa là thanh toán
trực tiếp qua con đường mạng hoặc Internet) và
thanh toán theo lô (còn gọi là thanh toán offline,
chẳng hạn khi siêu thị chấp nhận nhiều giao dịch
thanh toán qua thẻ, đến cuối ngày mới thực hiện
thanh toán cả lô giao dịch đó với ngân hàng).
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Với khả năng thanh toán không dùng tiền mặt qua
2 phương thức nói trên, TTĐT là yêu cầu bắt buộc và
cần thiết để xúc tiến TMĐT. Việc triển khai các hoạt
động thanh toán trực tuyến nhằm tiết giảm tối đa thời
gian, nhân lực là một biện pháp đang được nhiều doanh
nghiệp tìm đến để tiết giảm tối đa chi phí trong bối cảnh
khủng hoảng hiện nay.Thấy được tầm quan trọng trên
nhóm chúng em quyết định chọn đề tài: “Phân tích
thực trạng và xu hướng phát triển của hệ thống
thanh toán phục vụ cho phát triển thương mại điện
tử ở Việt Nam”
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
I . SƠ LƯỢC VỀ HỆ THỐNG
THANH TOÁN
1.1 Thanh toán bằng thẻ
- Thanh toán bằng thẻ tín dụng hoặc ghi nợ
quốc tế: Khách hàng sở hữu các loại thẻ mang
thương hiệu Visa, Master, American Express,
JCB có thể thanh toán trực tuyến tại hơn 60
website đã kết nối với cổng thanh toán
OnePAY.
- Thanh toán bằng thẻ ghi nợ nội địa: Chủ thẻ
đa năng Đông Á và chủ thẻ Connect24
Vietcombank đã có thể thực hiện thanh toán
trực tuyến tại các website đã kết nối với Ngân
hàng Đông Á và cổng thanh toán OnePAY.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
1.2 Thanh toán qua cổng:
Thanh toán điện tử F@st MobiPay
•
F@st MobiPay là một dịch vụ nằm trong giải
pháp cổng thanh toán điện tử của Ngân hàng
thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam
(Techcombank).
•
Kết nối với F@st MobiPay, doanh nghiệp cho
phép khách hàng mở tài khoản tại Techcombank
thanh toán hóa đơn bằng tin nhắn điện thoại di
động gửi đến tổng đài 19001590. Hiện nay, chủ
thẻ F@stAccess thực hiện phương thức này
trên 6 Cổng thanh toán OnePAY
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Cổng thanh toán Đông Á
Tháng 2/2007, Ngân hàng Đông Á đã cung
cấp cho các chủ thẻ đa năng Đông Á dịch vụ thanh
toán trực tuyến trên kênh giao dịch “Ngân hàng
Đông Á Điện tử”. Website đầu tiên liên kết để triển
khai thành công là Siêu thị điện tử Golmart.
Ngân hàng Đông Á Điện tử cho phép chủ thẻ mua
hàng tại 9 website đã kết nối với Ngân hàng Đông
Á như Golmart, Chợ Điện Tử, Hlink… và thực hiện
thanh toán trực tuyến qua kênh Internet
Banking/SMS Banking/Mobile Banking.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
•
F@st MobiPay cho phép doanh nghiệp thương
mại điện tử tiếp cận với các chủ thẻ của
Techcombank bằng thanh toán qua nhắn tin
SMS. Trường hợp khách hàng e ngại về các vấn
đề bảo mật, khách hàng có thể thanh toán
chuyển khoản bằng hệ thống ngân hàng điện tử
rất an toàn.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
1.3 Thanh toán bằng ví điện tử
Thanh toán bằng ví điện tử: Sở hữu ví điện tử của
Mobivi, Payoo, VnMart, khách hàng có thể thanh toán
trực tuyến trên một số website đã chấp nhận ví điện tử
này.
Ví điện tử MobiVi
Tháng 12/2008, Ngân hàng thương mại cổ phần
Quốc Tế Việt Nam (VIB Bank) và Công ty cổ phần hỗ trợ
dịch vụ thanh toán Việt Phú (MobiVi) công bố sản phẩm
ví điện tử MobiVi.
Sử dụng dịch vụ của Mobivi, các doanh nghiệp có
thể chấp nhận thanh toán trực tuyến an toàn cho một số
khách hàng sử dụng ví điện tử. Các website đang kết
nối thử nghiệm chấp nhận thanh toán trực tuyến từ ví
điện tử MobiVi là TF Travel, Hlink…
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Ví điện tử Payoo
Ngày 18/2/2009, Ngân hàng Nhà nước Việt
nam có quyết định cho phép Công ty cổ phần dịch
vụ Trực tuyến Cộng đồng Việt (Vietunion) thực
hiện thí điểm cung ứng phương tiện thanh toán ví
điện tử Payoo.
Với loại ví điện tử này, người dùng có thể
mua hàng và thanh toán đơn hàng tại các trang
web thương mại điện tử kết nối với Payoo. Trong
năm 2008, Payoo đã kết nối với Ngân hàng
Thương mại Cổ phần Nam Việt (NaviBank). Người
dùng có thể nạp tiền từ tài khoản NaviBank hoặc
từ các đối tác ngân hàng khác của Payoo.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Ví điện tử VnMart
Tháng 11/2008, Ngân hàng Công thương
Việt Nam (VietinBank) và Công ty cổ phần giải
pháp thanh toán Việt Nam (VnPay) ra mắt dịch vụ
ví điện tử VnMart.
Khách hàng là chủ thẻ E-Partner của
VietinBank có thể đăng ký sử dụng dịch vụ ví điện
tử VnMart để mua sắm qua mạng Internet. Chủ
thẻ E-Partner có thể nạp tiền từ khoản ATM của
mình sang ví điện tử VnMart thông qua dịch vụ
nhắn tin di động VnTopup đã được VietinBank
triển khai sau khi đăng ký dịch vụ lần đầu.
VnMart hiện đang xin giấy phép hoạt động
của Ngân hàng Nhà nước và hoàn thiện quy trình
sử dụng dịch vụ.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Ví điện tử netCASH – PayNet
Tháng 11/2008, Công ty cổ phần mạng
thanh toán VINA (PayNet) công bố ra mắt cổng
thanh toán trực tuyến PayNet dựa trên mô hình ví
điện tử.
Cổng thanh toán PayNet cho phép doanh
nghiệp chấp nhận thanh toán trực tuyến với tài
khoản ví điện tử netCASH. Đăng ký tài khoản tại
, người dùng sở hữu tài
khoản netCASH có thể mua sắm hàng hóa tại các
website thương mại điện tử kết nối với netCASH
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
1.4 Thanh toán bằng điện thoại di động
•
Với dịch vụ này khi đi mua sắm, khách hàng
không cần phải mang theo ví tiền vì các khoản
chi trả sẽ được thanh toán trực tuyến thông qua
điện thoại cầm tay.
•
Hiện nay thanh toán qua chuyển khoản đang rất
phổ biến , hệ thống thanh toán bằng tin nhắn
chuyển khoản các hóa đơn tiêu dùng hàng ngày
như ; Taxi, tiền điện thoại , điện nước, hóa đơn
nhà hàng, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe,
Spa,
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Hệ thống thanh toán qua điện thoại xây dựng
trên mô hình liên kết các nhà cung cấp dịch vụ:
1. Ngân hàng
2. Các nhà cung cấp viễn thông : Viettel,
Mobile , Vina , Sfone , vietnammobile
3. Hệ thống tiêu dùng : siêu thị , shop , dịch
vụ , thanh toán hàng từ website
4. Người tiêu dùng.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
II. THỰC TRẠNG THANH TOÁN
ĐIỆN TỬ
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Theo số liệu điều tra của Công ty nghiên
cứu thị trường AC Nielsen, năm 2006 thế giới có
khoảng 10% dân số thực hiện việc mua bán trên
mạng trên tổng số 627 triệu người. Tại Việt Nam,
75% số người truy cập Intemet là để xem tin tức,
chơi game, chat, email và tra cứu tư liệu. Chỉ
khoảng 7% là có biểu hiện mua bán trên mạng.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Theo thống kê của Cục Nghiệp vụ Tin học Ngân
hàng (thuộc NH Nhà nước VN), số lượng lệnh
thanh toán qua hệ thống thanh toán điện tử liên
ngân hàng năm 2007 đã tăng 40% so với năm
2006, tổng số tiền giao dịch cũng lớn gấp 2 lần
(tăng 107%). Bình quân mỗi ngày hệ thống thực
hiện từ 35.000 - 45.000 lệnh thanh toán, thời gian
thực hiện mỗi lệnh là 10 giây.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Năm 2008 có tới 88% doanh nghiệp VN cho
phép nhận đơn hàng bằng các phương tiện điện
tử, 45% doanh nghiệp có website và 35% doanh
nghiệp có doanh thu trên 15% nhờ thương mại
điện tử. Doanh thu từ thương mại điện tử có xu
hướng tăng đều qua các năm cụ thể 75% doanh
nghiệp có tỷ trọng doanh thu từ thương mại điện
tử chiếm trên 5% tổng doanh thu trong năm 2008.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
2.1 Cơ sở hạ tầng
- Hiện cáp ADSL đã được kết nối đến tận các
xã; các công ty viễn thông di động cũng đã phủ
sóng khắp 63 tỉnh, thành, thậm chí ra cả đảo xa.
- Một số công nghệ cao như Wimax, 3G đang
được các công ty Internet, viễn thông thử
nghiệm và sẽ đưa vào khai thác trong tương lai
gần.
- Với tỷ lệ thuê bao Internet và viễn thông lớn
như hiện nay (48 thuê bao ĐTDĐ/100 dân và 24
thuê bao Internet/100 dân), Việt Nam là một thị
trường TTTT hấp dẫn.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
- Bắt kịp thời cơ của TMĐT, rất nhiều công ty cung
cấp dịch vụ (DV) TTTT ra đời như Paynet, Payoo,
MobiVi, Vietpay, Onepay… Ngay cả các ngân
hàng cũng tham gia vào thị trường này với nhiều
DV TT qua Internet, qua ĐTDĐ. Tập đoàn TT hàng
đầu thế giới Master Card mới đây cũng đã ký hợp
tác với liên minh thẻ Smartlink, cho ra đời Cổng TT
Smartlink - Master Card cho phép các chủ thẻ nội
địa của các ngân hàng thành viên Smartlink thực
hiện TTTT với các website bán hàng bằng các loại
thẻ quốc tế thông dụng như Visa, MasterCard,
American Express, JCB, Diners Club.
Hạ tầng mạng lưới ngân hàng với hệ thống ATM,
POS còn ít.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Chính sách nhà nước
- Nhận được sự quan tâm của các cơ quan
chức năng thể hiện qua Nghị Định 92 về TT không
dùng tiền mặt, các nghị định về chữ ký số và dịch
vụ chữ ký số, Internet… Bộ TTTT còn thành lập 2
tổ chức là trung tâm Chứng Thực Số Quốc Gia và
trung tâm Ứng Cứu Khẩn Cấp Máy Tính Việt Nam
để khắc phục các sự cố.
- NHNN đã trình Thủ tướng Chính phủ ban
hành Chỉ thị 20/2007/CT-TTg ngày 24/8/2007 về trả
lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng
lương từ NSNN
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Ngày 29/12/2006, Thủ tướng Chính phủ đã
ban hành Quyết định số 291/2006/QĐ-TTg phê
duyệt Đề án thanh toán không dùng tiền mặt giai
đoạn 2006-2010 và định hướng đến năm 2020
(Quyết định 291). Đồng thời, Chính phủ cũng đã
ban hành Nghị định số 161/NĐ-CP ngày
28/12/2006 quy định về thanh toán bằng tiền mặt
(Nghị định 161), trong đó bao gồm các quy định về
hạn mức thanh toán bằng tiền mặt, phí giao dịch
tiền mặt và việc rút tiền mặt với số lượng lớn bằng
Đồng Việt Nam trong giao dịch, thanh toán tại Việt
Nam. Đây là các cơ sở pháp lý quan trọng để thúc
đẩy hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt.
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
2.2 Thực trạng thanh toán bằng thẻ
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
- Khoảng 80% giao dịch qua ATM là để rút
tiền mặt. Việc thanh toán tiền mua hàng, trả phí
dịch vụ qua máy POS còn rất hạn chế vì không có
đủ máy quét cho nhiều loại thẻ của nhiều ngân
hàng. Để trả tiền mua hàng, khách hàng phải rút
tiền mặt từ máy ATM lắp đặt tại các cửa hàng,
siêu thị.Hệ thống POS lắp đặt tại các cửa hàng,
siêu thị của các ngân hàng hiện nay chưa được
kết nối với các hệ thống của ngân hàng khác, dẫn
đến ít tiện ích cho các thẻ ATM nội địa của các
ngân hàng Việt Nam
BÀI TẬP THƯƠNG
MẠI ĐIỆN TỬ
Theo NHNN, việc trả lương qua tài khoản cho
các đối tượng hưởng lương từ NSNN đã hoàn thành
giai đoạn 1 với kết quả khả quan, từ cuối năm 2007
đến cuối năm 2008, số đơn vị trả lương qua tài khoản
đã tăng hơn 4 lần, từ 5.181 lên 21.562 đơn vị, số
người nhận lương qua tài khoản đã tăng 3,7 lần, từ
298.920 lên đến 1.132.442 người. Để đáp ứng yêu cầu
việc chi trả lương qua tài khoản theo Chỉ thị của Chính
phủ, nhiều NHTM đã đầu tư nhiều tỷ đồng để lắp đặt
hệ thống máy ATM, máy POS và phát hành nhiều loại
thẻ ATM với nhiều tiện ích khác nhau, đến cuối tháng
6/2009, toàn thị trường đã có 8.800 ATM và 28.300
POS, khoảng 17.032.000 thẻ đang lưu hành.