Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện đông triều, tỉnh Quảng Ninh

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ HƢỜNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
BUỔI THỨ HAI Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2013


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ HƢỜNG

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
BUỔI THỨ HAI Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số : 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. HÀ THỊ ĐỨC

THÁI NGUYÊN - 2013


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan: Bản luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng
tôi và chƣa đƣợc công bố ở bất kỳ cơng trình nào. Tơi xin chịu trách nhiệm
hồn tồn về luận văn của mình.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013
Tác giả

Nguyễn Thị Hƣờng

i


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
LỜI CẢM ƠN
Thực hiện đề tài: "Biện pháp quản lý hoạt động dạy học buổi thứ hai ở
các trường tiểu học huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh", tôi xin trân trọng

cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng ĐHSP Thái Nguyên, Khoa Tâm lý giáo dục,
khoa Sau đại học, các Giáo sƣ, Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ và các giảng viên đã trực
tiếp tham gia giảng dạy, quan tâm và tạo mọi điều kiện giúp đỡ tơi hồn thành
khố học.
Xin cho tơi đƣợc bày tỏ lịng biết ơn chân thành đến PGS.TS. Hà Thị Đức ngƣời hƣớng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tơi trong việc định hƣớng đề tài
cũng nhƣ trong suốt quá trình nghiên cứu, viết luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chun viên Phịng Giáo
dục & Đào tạo, đội ngũ cán bộ quản lý, GV các trƣờng TH trên địa bàn huyện
Đông Triều đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp tơi có những tƣ liệu để hồn
thành luận văn.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện đề tài, nhƣng do
điều kiện nghiên cứu và khả năng, kinh nghiệm quản lý của bản thân có hạn,
luận văn chắc khó tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận đƣợc ý kiến chỉ
dẫn q báu của quý thầy cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn đƣợc
hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013
Tác giả

Nguyễn Thị Hƣờng

ii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii

MỤC LỤC .......................................................................................................... iii
CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN ........................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ............................................................................ vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu...................................................................... 5
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 5
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ
DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI CỦA LỚP 2 BUỔI/ NGÀY Ở TRƢỜNG
TIỂU HỌC ......................................................................................................... 6
1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................... 6
1.2. Cơ sở lý luận của việc dạy học buổi thứ hai, lớp hai buổi/ngày ở
trƣờng TH ............................................................................................................ 7
1.2.1. Một số khái niệm, thuật ngữ cơ bản có liên quan đến vấn đề nghiên cứu ........ 7
1.2.1.1. Quản lý.................................................................................................... 7
1.2.1.2. Quản lý Giáo dục .................................................................................... 8
1.2.1.3. Quản lý nhà trƣờng ................................................................................. 9
1.2.1.4. Hoạt động dạy học ................................................................................ 11
1.2.1.5.Quản lý hoạt động dạy học .................................................................... 11
iii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
1.2.1.6. Chất lƣợng dạy học ............................................................................... 12
1.2.1.7. Quản lý chất lƣợng dạy học .................................................................. 13
1.2.1.8. Dạy học lớp 2 buổi/ngày ...................................................................... 14
1.2.1.9. Biện pháp quản lý dạy học ................................................................... 15
1.2.2. Giáo dục tiểu học trong hệ thống giáo dục quốc dân .............................. 15
1.2.2.1. Vị trí, vai trị của trƣờng Tiểu học ........................................................ 15
1.2.2.2. Mục tiêu và nội dung của giáo dục tiểu học ......................................... 15
1.2.2.3. Nhiệm vụ quyền hạn trƣờng Tiểu học .................................................. 17
1.2.2.4. Vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học ......... 18
1.3. Một số căn cứ pháp lý của việc quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2
buổi/ ngày ở trƣờng TH ..................................................................................... 20
1.3.1. Văn kiện, Nghị quyết của Đảng về GD&ĐT liên quan đến việc
quản lý dạy học buổi thƣ hai, lớp 2 buổi/ngày ở TH ......................................... 20
1.3.2. Luật và các văn bản dƣới Luật về giáo dục tiểu học liên quan đến
việc quản lý dạy học 2 buổi/ ngày ở trƣờng tiểu học ........................................ 20
1.3.3. Các văn bản của Bộ GD& ĐT, Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Ninh,
phịng GD&ĐT Đơng Triều về chỉ đạo dạy học 2 buổi/ngày ........................... 20
1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày ...... 24
1.4.1. Đặc điểm lứa tuổi học sinh tiểu học ........................................................ 24
1.4.2. Sự kết hợp giữa ba môi trƣờng giáo dục: Nhà trƣờng, gia đình, xã hội ........ 25
1.4.2.1. Ý nghĩa và yêu cầu của việc kết hợp giáo dục giữa nhà trƣờng, gia
đình và xã hội..................................................................................................... 25
1.4.2.2. Kết hợp giáo dục học sinh giữa nhà trƣờng và gia đình....................... 25
1.4.2.3. Kết hợp giáo dục học sinh giữa nhà trƣờng và xã hội .......................... 26
1.4.2.4. Xây dựng môi trƣờnghọc tập thân thiện, học sinh tích cực, phát
triển tồn diện và bền vững đáp ứng xu thế phát triển xã hội ........................... 27
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 .................................................................................... 29

iv

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI,
LỚP 2 BUỔI/ NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU
HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU, TỈNH QUẢNG NINH ................................ 30
2.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, kinh tế, chính trị, xã hội, Giáo dục và
Đào tạo của huyện Đông Triều .......................................................................... 30
2.1.1. Khái quát về đặc điểm địa lý, kinh tế, chính trị, xã hội ........................... 30
2.1.2. Khái quát về tình hình Giáo dục và Đào tạo huyện Đông Triều ............. 31
2.2. Thực trạng giáo dục Tiểu học ở huyện Đông Triều ................................... 33
2.2.1. Mạng lƣới trƣờng lớp .............................................................................. 33
2.2.2. Chất lƣợng dạy học Tiểu học................................................................... 35
2.2.3 Về đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý ................................................... 38
2.2.4. Các hoạt động khác phục vụ nâng cao chất lƣợng dạy học buổi thứ
hai lớp 2 buổi/ngày ............................................................................................ 42
2.3. Hiệu trƣởng với công tác quản lý dạy học buổi thứ hai của lớp 2
buổi/ngày ở các trƣờng Tiểu học huyện Đông Triều ........................................ 44
2.3.1. Thuận lợi .................................................................................................. 44
2.3.2. Khó khăn .................................................................................................. 45
2.4. Đánh giá thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2buổi/ngày của
HT các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh và các nguyên
nhân của thực trạng đó ....................................................................................... 46
2.4.1. Các biện pháp cơ bản về QLDH buổi thứ hai, lớp 2buổi/ngày của
HT các trƣờng TH huyện Đông Triều đã thực hiện : ....................................... 46
2.4.2. Đánh giá chung về thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp
2buổi/ngày của HT các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh ........ 46
2.4.3. Các nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan của thực

trạng trên ............................................................................................................ 49
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 .................................................................................... 53

v


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC BUỔI THỨ HAI
LỚP 2 BUỔI/ NGÀY CỦA HIỆU TRƢỞNG CÁC TRƢỜNG TIỂU
HỌC HUYỆN ĐÔNG TRIỀU TỈNH QUẢNG NINH ................................. 54
3.1. Những nguyên tắc trong việc đề xuất các biện pháp .................................. 54
3.1.1. Đảm bảo tính thực tiễn của các biện pháp ............................................... 54
3.1.2. Các biện pháp phải đảm bảo tính đồng bộ .............................................. 54
3.1.3. Các biện pháp phải đảm bảo tính khả thi ................................................ 55
3.2. Đề xuất các biện pháp ................................................................................. 55
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của GV về trách nhiệm, phẩm
chất nhà giáo và tầm quan trọng của việc dạy học buổi thứ hai của lớp
2buổi/ngày ......................................................................................................... 55
3.2.1.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 55
3.2.1.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 55
3.2.1.3.Cách thức thực hiện biện pháp .............................................................. 56
3.2.1.4. Điều kiện để thực hiện biện pháp ......................................................... 57
3.2.2. Biện pháp 2: Bồi dƣỡng nâng cao năng lực chuyên môn và thực
hiện qui hoạch phát triển đội ngũ giáo viên ...................................................... 57
3.2.2.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 57
3.2.2.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 57
3.2.2.3. Cách thức thực hiện biện pháp ............................................................. 58
3.2.2.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 62

3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo GV xây dựng kế hoạch dạy học và sắp xếp
TKB dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày linh hoạt theo khung chƣơng
trình qui định và phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi nhà trƣờng ................ 62
3.2.3.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 62
3.2.3.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 63
3.2.3.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 63
3.2.3.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 71
vi


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
3.2.4. Biện pháp 4: Chỉ đạo giáo viên thực hiện các qui định về nội dung
dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày linh hoạt, hiệu quả ................................ 72
3.2.4.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 72
3.2.4.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 72
3.2.4.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 73
3.2.4.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 75
3.2.5. Biện pháp 5: Xây dựng và quản lý thực hiện tốt nề nếp dạy học buổi
thứ hai của lớp 2 buổi/ngày ............................................................................... 75
3.2.5.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 75
3.2.5.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 76
3.2.5.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 76
3.2.5.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 78
3.2.6. Biện pháp 6: Chỉ đạo thực hiện tích cực đổi mới phƣơng pháp dạy học...... 78
3.2.6.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 78
3.2.6.2. Nội dung của biện pháp ........................................................................ 78
3.2.6.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 79
3.2.6.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 80

3.2.7. Biện pháp 7: Huy động các nguồn lực trong và ngoài nhà trƣờng,
tạo điều kiện tốt nhất nâng cao chất lƣợng dạy học lớp 2 buổi/ngày ................ 81
3.2.7.1. Mục tiêu của biện pháp......................................................................... 81
3.2.7.2. Nội dung của biện pháp ........................................................................ 81
3.2.7.3. Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................ 81
3.2.7.4. Điều kiện thực hiện biện pháp .............................................................. 84
3.2.8. Biện pháp 8: Vận dụng tƣ duy quản lý sự thay đổi để quản lý tốt
dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của HT các trƣờng TH, hƣớng tới
mục tiêu chất lƣợng và hiệu quả ........................................................................ 84
3.2.8.1.Mục tiêu của biện pháp .......................................................................... 84
3.2.8.2.Nội dung của biện pháp ......................................................................... 84
vii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
3.2.8.3.Tổ chức thực hiện biện pháp ................................................................. 85
3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp ................................................................... 90
3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất ................................. 91
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 .................................................................................... 96
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 97
1. Kết luận .......................................................................................................... 97
1.1. Về mặt lý luận ............................................................................................. 97
1.2. Về mặt thực tiễn.......................................................................................... 97
2. Khuyến nghị................................................................................................... 98
2.1. Với Sở GD&ĐT Quảng Ninh ..................................................................... 98
2.2. Với UBND huyện Đông Triều ................................................................... 99
2.3. Với Phịng GD & ĐT huyện Đơng Triều ................................................... 99
2.4. Với Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học ............................................................... 99

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 100
PHỤ LỤC

viii


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
Chữ viết tắt

Nguyên nghĩa

CBQL

Cán bộ quản lý

CSVC

Cơ sở vật chất

DH

Dạy học

GD

Giáo dục

GD & ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GDTH

Giáo dục tiểu học

GV

Giáo viên

CMHS

Cha mẹ học sinh

HS

Học sinh

HSTH

Học sinh tiểu học

KH

Kế hoạch

KHDH

Kế hoạch dạy học

HDDH

Hoạt động dạy học

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

QL

Quản lý

QLDH

Quản lý dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

TH

Tiểu học

THCS

Trung học cơ sở

XHHGD

Xã hội hoá giáo dục

XH

Xã hội

HT

Hiệu trƣởng

THPT

Trung học phổ thông

GDTX

Giáo dục thƣờng xuyên

MN

Mầm non

iv


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Số lƣợng lớp, học sinh học 2 buổi/ngày từ năm học 2010-2011
đến năm học 2012 - 2013 ở huyện Đông Triều ................................. 33
Bảng 2.2: Hệ thống số trƣờng, HS Tiểu học trên địa bàn huyện Đông
Triều năm học 2012 - 2013 ............................................................... 34
Bảng 2.3: Kết quả dạy học từ 2010 - 2011 đến 2012 - 2013............................. 35
Bảng 2.4: Kết quả hai mặt giáo dục HS toàn huyện năm học 2012-2013 ........ 36
Bảng 2.5: Kết quả hai mặt giáo dục HS lớp 2 buổi/ngày năm học 2012-2013 ...... 37
Bảng 2.6: Cơ cấu đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý ..................................... 38
Bảng 2.7: Xếp loại QL, GV theo quy định Chuẩn GVTH, chuẩn HT, Phó
HT các trƣờng Tiểu học huyện Đông Triều năm học 2012-2013......... 39
Bảng 2.8: Cơ sở vật chất lớp 2 buổi/ngày đầu năm học 2012- 2013 ................ 42
Bảng 2.9: Nhận thức của khách thể điều tra về mục đích, nội dung và
những khó khăn trong QL DH lớp 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH
huyện Đông Triều .............................................................................. 51
Bảng 3.1: Kế hoạch dạy học buổi thứ nhất của lớp 2 buổi/ngày....................... 67
Bảng 3.2: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày, với các
trƣờng dạy môn Tiếng Anh từ lớp 1 và môn Tin học từ lớp 3 .......... 68
Bảng 3.3: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các
trƣờng dạy môn Tiếng Anh và Tin học từ lớp 1 ............................... 69
Bảng 3.4: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các lớp
học môn Tin học và môn Tiếng Anh từ lớp 3 ................................... 70
Bảng 3.5: Kế hoạch dạy học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày với các lớp
không học môn Tin học từ lớp 1 và dạy môn Tiếng Anh ................. 71
Bảng 3.6: Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ............................ 91
Bảng 3.7. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất............................... 93

v

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Đánh giá tính cần thiết của các biện pháp đề xuất ........................ 92
Biểu đồ 3.2. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp đề xuất .......................... 94

vi


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây cùng với sự phát triển khá nhanh, toàn diện
của đất nƣớc, giáo dục cũng đã có những bƣớc phát triển về chất lƣợng, quy
mơ, loại hình đào tạo... Giáo dục đã và đang thể hiện vai trị đào tạo nguồn
nhân lực có chất lƣợng cao phục vụ công cuộc đổi mới của đất nƣớc.
Nghị quyết Hội nghị Trung ƣơng lần thứ hai Ban chấp hành Trung ƣơng
Đảng Cộng sản Việt Nam khóa VIII về định hƣớng chiến lƣợc phát triển
GD&ĐT trong thời kì cơng nghiệp hố, hiện đại hố đã xác định: “... phải nâng
cao chất lượng toàn diện bậc Tiểu học…..” [3, tr. 31]
Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống Giáo dục quốc dân,
có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm, đạo đức, thể chất, trí tuệ, thẩm mĩ
cho trẻ em, nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển toàn diện nhân
cách con ngƣời Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nếu trẻ em khơng phát triển tốt ở
bậc Tiểu học thì các em cũng khó tiến bộ đƣợc ở các bậc học tiếp theo.
Từ năm 2000 trở lại đây, dạy học cả ngày (2 buổi/ngày) trở thành một
chủ trƣơng lớn của Chính phủ trong Chiến lƣợc phát triển Giáo dục và Đào tạo.

Trong Chỉ thị của Thủ tƣớng Chính phủ về việc đổi mới chƣơng trình giáo dục
phổ thơng thực hiện Nghị quyết số 40/2000/QH 10 của Quốc hội có ghi rõ:
"Cân đối ngân sách địa phƣơng, khai thác và huy động thêm các nguồn ngồi
ngân sách, bảo đảm kinh phí cho việc nâng cấp và xây dựng trƣờng khắc phục
tình trạng học 3 ca, thực hiện kiên cố hóa trƣờng lớp, tạo điều kiện từng bƣớc
chuyển sang dạy học 2 buổi/ngày, trƣớc hết là đối với các trƣờng tiểu học...".
Dạy học 2 buổi/ngày đang là đích mà Giáo dục tiểu học Việt Nam hƣớng
tới, mơ hình này phù hợp với thời kì cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nƣớc,
phù hợp với sự phát triển về tâm sinh lý của trẻ em và xu hƣớng dạy học chung
của thế giới. Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày giúp học sinh đƣợc tăng thời lƣợng
về thời gian nhƣng nội dung kiến thức không tăng, chỉ đi sâu, chú trọng đến
1


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
phƣơng pháp dạy và giảm cƣờng độ học, các em đƣợc tăng cƣờng hoạt động
văn hố, mơi trƣờng, vui chơi….để học sinh đƣợc phát triển tồn diện. Tổ chức
cho HS học 2 buổi/ngày (có hoặc khơng có bán trú) là một chủ trƣơng lớn
mang tính chiến lƣợc trong sự phát triển GDTH nhằm mục đích giáo dục trẻ
phát triển tồn diện, hài hồ cả về đức, trí, thể, mĩ, đáp ứng nhu cầu nâng cao
chất lƣợng DH, phù hợp với xu thế chung của thời đại. Thực tế ở các trƣờng có
tổ chức dạy 2 buổi/ngày cho thấy, trẻ có điều kiện phát triển trí tuệ và đƣợc rèn
kỹ năng sống tốt hơn.
Năm học 2012-2013 Bộ GD&ĐT khẳng định cần đẩy mạnh tổ chức dạy
học 2 buổi/ngày trong cả nƣớc, đặc biệt ở những vùng khó khăn, vùng đồng
bào miền núi. Đến nay, DH lớp 2 buổi/ngày ở tiểu học đã trở thành chủ trƣơng
của Đảng và Nhà nƣớc, đồng thời đáp ứng đƣợc đông đảo nhu cầu của CMHS.
Để đảm bảo không xảy ra tình trạng HS học quá sức, quá tải khi học lớp 2 buổi/

ngày, Bộ GD&ĐT yêu cầu tất cả HT các trƣờng cần chủ động xây dựng KHDH
2 buổi/ngày trên cơ sở đảm bảo yêu cầu về nội dung và thời lƣợng. Theo đó,
các trƣờng sẽ DH theo kế hoạch GD, thực hiện chƣơng trình và sách cho mỗi
lớp theo quy định; thực hành kiến thức đã học và tổ chức HS tham gia hoạt
động thực tiễn tại địa phƣơng nhằm hỗ trợ cho việc học tập; giúp đỡ HS yếu
vƣơn lên hoàn thành yêu cầu học tập hoặc bồi dƣỡng HS năng khiếu; dạy học
các môn học tự chọn; tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp tạo mọi điều kiện
để HS hoàn thành bài tập ngay tại lớp.
Hiện nay ở tất cả các trƣờng TH trong huyện Đơng Triều đều tổ chức
DH 2 buổi/ngày. Chƣơng trình DH buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày dựa theo
khung chƣơng trình của Bộ GD&ĐT quy định. Các trƣờng chủ động xây dựng
chƣơng trình dạy học cụ thể phù hợp với yêu cầu thực tế của từng trƣờng. Tuy
nhiên hiện nay Bộ GD&ĐT chƣa có chƣơng trình, nội dung chính thức về dạy
học buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày. Mơ hình dạy học ở buổi thứ hai chƣa
thực sự đáp ứng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học. Vậy làm thế nào để
2


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
nâng cao chất lƣợng dạy và học ở buổi thứ hai của lớp 2 buổi/ngày là vấn đề
đƣợc các nhà quản lý giáo dục, giáo viên trực tiếp giảng dạy và các bậc phụ
huynh HS hết sức quan tâm. Nhận thức rõ sự cần thiết của việc nghiên cứu để
đề xuất các biện pháp nâng cao chất lƣợng DH buổi thứ hai của lớp 2
buổi/ngày, bằng tâm huyết và kinh nghiệm của mình trong công tác QLGD nhà
trƣờng, chúng tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Biện pháp quản lý hoạt động dạy
học buổi thứ hai ở các trường tiểu học huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh”
làm đề tài nghiên cứu cho luận văn này.
2. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở khảo sát thực trạng việc thực hiện dạy học 2 buổi/ngày trong
các trƣờng TH tại huyện Đông Triều, đề xuất biện pháp quản lý dạy học buổi
thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của hiệu trƣởng góp phần nâng cao chất lƣợng GD
tồn diện cho HS tiểu học trên địa bàn huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động dạy học ở trƣờng TH.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp QL dạy học buổi thứ hai của các
lớp học 2 buổi/ngày ở các trƣờng TH huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Vấn đề nâng cao chất lƣợng dạy học trong các trƣờng Tiểu học huyện
Đông Triều tỉnh Quảng Ninh phụ thuộc nhiều vào việc quản lý tốt hoạt động
dạy học buổi thứ hai, nếu đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý dạy học buổi thứ
hai phù hợp với đặc điểm của các trƣờng TH huyện Đơng Triều thì sẽ góp phần
nâng cao chất lƣợng dạy học nói riêng và chất lƣợng giáo dục tồn diện nói
dung ở các trƣờng TH huyện Đơng Triều.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hố cơ sở lí luận, cơ sở pháp lý về giáo dục tiểu học và
những nội dung liên quan đến quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày.

3


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
5.2. Đánh giá thực trạng việc quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2
buổi/ngày của hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ở huyện Đông triều, tỉnh Quảng
Ninh và những nguyên nhân của thực trạng đó.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2
buổi/ngày của hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học ở huyện Đông triều, tỉnh

Quảng Ninh.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để thực hiện đề tài này, chúng tơi sử dụng các nhóm phƣơng pháp
sau đây:
6.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Đề tài sẽ tập trung phân tích làm sáng tỏ cơ sở pháp lý, cơ sở lý luận về
quản lý giáo dục nói chung và quản lý dạy học buổi thứ hai nói riêng nhằm xây
dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp quan sát: quan sát các hoạt động dạy học cũng nhƣ các
biện pháp quản lý dạy học và giáo dục ở các trƣờng tiểu học huyện Đông triều.
- Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi: sử dụng phiếu hỏi để điều tra làm
rõ thực trạng quản lý việc dạy học nói chung và quản lý việc dạy học 2
buổi/ngày nói riêng.
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm
6.3. Phương pháp bổ trợ
- Phƣơng pháp hỏi ý kiến các chuyên gia (các nhà nghiên cứu khoa học
giáo dục, các cán bộ quản lý cấp Sở GD, Phòng GD&ĐT, Hiệu trƣởng trƣờng
Tiểu học.
- Phƣơng pháp thống kê toán học:
Phƣơng pháp này dùng để xử lý các số liệu điều tra, để kiểm định độ tin
cậy của các biện pháp, kiểm định làm cơ sở định lƣợng cho vấn đề nghiên cứu.
- Phƣơng pháp khảo nghiệm.
4


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
7. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

7.1. Nội dung nghiên cứu
Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng và các biện pháp quản lý dạy
học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của HT các trƣờng TH ở huyện Đông Triều.
7.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu gồm 15 trƣờng TH công lập huyện Đơng Triều, tỉnh
Quảng Ninh.
8. Cấu trúc luận văn
Ngồi phần Mở đầu, phần Kết luận và Kiến nghị, luận văn có 3 chƣơng:
Chương 1: Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của việc quản lý dạy học buổi
thứ hai, lớp 2 buổi/ngày ở trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng quản lý dạy học buổi thứ hai lớp 2 buổi/ngày của
hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3: Biện pháp quản lý dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ngày của
hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Đông triều, tỉnh Quảng Ninh.

5


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC
BUỔI THỨ HAI CỦA LỚP 2 BUỔI/ NGÀY Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC
1.1. Sơ lƣợc lịch sử nghiên cứu vấn đề
Nhiều nƣớc trên thế giới đã tiến hành DH lớp 2 buổi/ngày ở tất cả bậc
học từ rất lâu, HS có mặt ở trƣờng lúc 8 giờ và tan trƣờng lúc 14 giờ 30. Ở Việt
Nam, để đáp ứng nhu cầu xã hội, thực hiện mục tiêu GD của Đảng, việc tổ
chức dạy lớp 2 buổi/ngày ở trƣờng TH ở Việt Nam đã đƣợc triển khai từ những
năm 1990, bắt đầu từ những trƣờng TH ở các thành phố, thị xã của các tỉnh

thành phố có điều kiện kinh tế - xã hội phát triển. Hà Nội, thành phố Hồ Chí
Minh, Tuyên Quang, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dƣơng… là những đơn vị đi
đầu trong việc xây dựng các trƣờng dạy 2 buổi/ngày. Cho đến nay, theo thống
kê số liệu trong cả nƣớc có khoảng 35% số HS đƣợc học lớp 2 buổi/ngày, Bộ
GD&ĐT đƣa chỉ tiêu đến năm 2015 cả nƣớc đạt 70% số HS học 2 buổi/ngày.
Trong quá trình tổ chức thực hiện, một số cán bộ QL trƣờng học đã quan tâm
nghiên cứu tìm hiểu vấn đề này ở các góc độ khác nhau. Năm 1998, tác giả Lƣu
Thị Tƣờng Vân đã nghiên cứu đề tài “Cơ sở lí luận và thực tiễn của loại hình
học hai buổi/ngày ở bậc tiểu học”, cơng trình của tác giả Lƣu Tƣờng Vân đã
nghiên cứu khá hệ thống các vấn đề lý luận của loại hình học lớp 2 buổi/ ngày
và một số vấn đề thực tiễn về học 2 buổi /ngày ở trƣờng tiểu học trên địa bàn
thành phố Hà Nội. Năm 2002, tác giả Ngô Thị Thanh Nhung nghiên cứu đề tài
“Một số giải pháp tổ chức và quản lý trƣờng Tiểu học dạy 2 buổi/ngày tại thành
phố Đà Nẵng”. Trên một số báo và tạp chí cũng đăng tải một số bài viết bàn về
điều kiện cơ sở vật chất, xây dựng thời khóa biểu... trong tổ chức dạy học 2
buổi/ ngày ở trƣờng TH nói chung. Việc tổ chức dạy học lớp 2 buổi/ ngày ở
trƣờng TH đến nay đã trở thành chủ trƣơng chung của ngành GD, là một yêu
cầu trong tổ chức QL trƣờng TH hiện nay. Tuy nhiên việc tổ chức DH lớp 2
buổi/ ngày phải gắn với điều kiện thực tế của từng địa phƣơng. Theo PGS TS
6


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Đặng Quốc Bảo: “Nâng giờ học mới là điều kiện cần, chưa phải là điều kiện
đủ. Cái cần hơn là phải có một nội dung đào tạo hợp lý và phương pháp tổ
chức đào tạo khoa học. Nâng số giờ đào tạo mà lại gia tăng các nội dung có
tính hàn lâm và điều kiện cơ sở vật chất, tài chính có hạn thì lợi bất cập hại”.
Do đó cần có những nghiên cứu cụ thể về QLDH buổi thứ hai ở trƣờng TH để

xác định nội dung và phƣơng pháp tổ chức DH hợp lý nhằm thực hiện đƣợc các
mục tiêu đích thực của việc dạy 2 buổi/ ngày. Cho đến nay chƣa có cơng trình
khoa học nào nghiên cứu các biện pháp QLDH buổi thứ hai của lớp 2
buổi/ngày ở trƣờng TH. Đề tài mà tác giả chọn nghiên cứu lần đầu tiên đƣợc
triển khai để tìm kiếm các biện pháp QL dạy học buổi thứ hai, lớp 2 buổi/ ngày
của HT ở các trƣờng TH huyện Đông Triều tỉnh Quảng Ninh nhằm hƣớng đến
việc sử dụng hợp lý quỹ thời gian 2 buổi/ ngày và nâng cao hiệu quả quản lý
hoạt động dạy học buổi thứ hai ở các trƣờng tiểu học nhằm nâng cao chất lƣợng
GD toàn diện, đáp ứng yêu cầu đổi mới GD phù hợp với điều kiện địa phƣơng.
1.2. Cơ sở lý luận của việc dạy học buổi thứ hai, lớp hai buổi/ngày ở
trƣờng TH
1.2.1. Một số khái niệm, thuật ngữ cơ bản có liên quan đến vấn đề
nghiên cứu
1.2.1.1. Quản lý
QL là một chức năng lao động xã hội đƣợc bắt nguồn từ tính chất xã hội
của lao động, nó ra đời khi xã hội cần có sự chỉ huy, điều hành, phân cơng, hợp
tác, kiểm tra, chỉnh lý. Trong lao động tập thể trên một quy mơ nào đó để đạt
năng suất cao, hiệu quả tốt hơn thì phụ thuộc rất lớn vào vai trị của ngƣời đứng
đầu một tổ chức. Nhƣ vậy, QL là một phạm trù tồn tại khách quan và là một tất
yếu lịch sử. Thực tế đã chứng minh rằng loài ngƣời đã trải qua nhiều hình thái
phát triển xã hội khác nhau nên cũng đã trải qua nhiều hình thức QL khác nhau.
Các triết gia, các nhà chính trị từ thời cổ đại đến nay đều rất coi trọng vai trò
của QL trong sự tồn tại, ổn định và phát triển xã hội.
7


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Theo “Từ điển Tiếng Việt”: “Quản lý là trơng, coi, giữ gìn theo những

u cầu nhất định” hoặc quản lý là tổ chức và điều khiển các hoạt động theo
những yêu cầu nhất định” [29, tr.772]
Trong thực tiễn đã có nhiều cách hiểu và biểu đạt về khái niệm QL, tuỳ
theo mục đích tiếp cận khác nhau của mỗi tác giả.
Bàn về sự cần thiết của quản lý, Các Mác viết: “ Tất cả lao động trực
tiếp hay lao động chung nào tiến hành trên quy mơ tương đối lớn, thì ít nhiều
cũng cần đến sự chỉ đạo để điều hoà những hoạt động cá nhân và thực hiện
những chức năng chung, phát sinh từ vận động của toàn bộ cơ thể sản xuất
khác với sự vận động của những cơ quan độc lập của nó. Một người độc tấu vĩ
cầm riêng lẻ tự mình điều khiển lấy mình, cịn một dàn nhạc thì cần phải có
nhạc trưởng” [2, tr.34]
Ngày nay, khái niệm về QL đƣợc định nghĩa một cách cụ thể hơn nhƣ là
một quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các chức năng
kế hoạch hoá, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra. Trong quá trình này ngƣời QL là
nhân vật có trách nhiệm phân bố nhân lực, các nguồn lực khác, chỉ dẫn sự vận
hành của một bộ phận hay toàn bộ tổ chức để tổ chức này hoạt động có hiệu
quả và đạt mục đích.
Quản lý khơng chỉ là một khoa học mà cịn là nghệ thuật, nghệ thuật điều
hành. Chính vì vậy ngƣời QL phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, biết vận dụng
các biện pháp phù hợp.
1.2.1.2. Quản lý Giáo dục
Có thể khẳng định, GD và QLGD tồn tại song hành. Nếu nói GD là hiện
tƣợng xã hội tồn tại lâu dài cùng với xã hội lồi ngƣời thì cũng có thể nói nhƣ
thế về QLGD. Giáo dục xuất hiện nhằm thực hiện cơ chế truyền kinh nghiệm
lịch sử - xã hội của loài ngƣời, của thế hệ đi trƣớc cho thế hệ sau và thế hệ sau
có trách nhiệm kế thừa, phát triển nó một cách sáng tạo, làm cho xã hội, giáo
dục và bản thân con ngƣời phát triển không ngừng. Để đạt đƣợc mục đích đó,
quản lý đƣợc coi là nhân tố tổ chức, chỉ đạo việc thực thi cơ chế nêu trên.
8

Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Vậy, quản lý giáo dục là gì?
Theo tác giả Phạm Minh Hạc: “ Quản lý giáo dục là tổ chức các hoạt
động dạy học. Có tổ chức được các hoạt động dạy học, thực hiện được các tính
chất của nhà trường phổ thơng Việt Nam xã hội chủ nghĩa mới quản lý được
giáo dục, tức là cụ thể hóa đường lối giáo dục của Đảng và biến đường lối đó
thành hiện thực, đáp ứng nhu cầu của nhân dân, của đất nước” [8, tr.9]
QLGD là sự tác động có ý thức của chủ thể QL đến khách thể QL nhằm
đƣa hoạt động sƣ phạm của hệ thống GD đạt tới kết quả mong muốn một cách
hiệu quả nhất. QLGD theo nghĩa tổng quát là điều hành, phối hợp các lực lƣợng
XH nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển XH.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang : “Quản lý giáo dục là hệ thống những
tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm
cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện
được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà tiêu điểm hội
tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa giáo dục tới mục tiêu dự kiến,
tiến lên trạng thái mới về chất”. [23,tr.35]
Nhƣ vậy có thể thấy QL hoạt động DH là trung tâm của hoạt động
QLGD. QL trƣờng TH muốn đạt đƣợc chất lƣợng và hiệu quả phải chú trọng
QL hoạt động DH. Mọi hoạt động khác trong nhà trƣờng đều nhằm phục vụ tốt
nhất cho hoạt động ĐH đƣợc diễn ra theo đúng kế hoạch, đúng chƣơng trình,
phƣơng pháp dạy học cấp học và đạt đƣợc mục tiêu GD.
1.2.1.3. Quản lý nhà trường
QL nhà trƣờng là một bộ phận trong QLGD. Nhà trƣờng (cơ sở GD)
chính là nơi tiến hành các q trình GD tổng thể, có nhiệm vụ trang bị kiến
thức cho một nhóm dân cƣ nhất định, thực hiện tối đa một quy luật tiến bộ xã
hội là: “Thế hệ đi sau phải lĩnh hội đƣợc tất cả kinh nghiệm xã hội mà các thế

hệ đi trƣớc đã tích lũy và truyền thụ lại, đồng thời phải làm phong phú những
kinh nghiệm đó".
9


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Trong thời đại hiện nay, nhà trƣờng đƣợc thừa nhận rộng rãi nhƣ một
thiết chế chuyên biệt của xã hội để GD&ĐT thế hệ trẻ thành những ngƣời có tri
thức, sức khỏe, phẩm chất chung của hệ thống GD. Từ đó ta thấy: GD nhà
trƣờng giữ vai trò trọng yếu tạo ra sức lao động mới cho xã hội, đặc biệt là đòi
hỏi hàm lƣợng chất xám trong lao động ngày càng cao.
QL các hoạt động GD trong nhà trƣờng chính là xây dựng một quan hệ
hợp lý giữa các hình thức cơng tác tập thể đối với HS và GV. Do con đƣờng
GD lâu dài, do các tình huống trong đời sống nội tại, tâm hồn, đời sống tập thể
trong trƣờng có sự biến đổi liên tục nên nó đặt ra yêu cầu cao đối với việc QL
nhà trƣờng, việc tổ chức hợp lý các quá trình GD&ĐT, việc xây dựng CSVC
kỹ thuật tổ chức sƣ phạm và các điều kiện khác của GV và HS.
Theo tác giả Phạm Viết Vƣợng: “ Quản lý trường học là lao động của
các cơ quan quản lý, nhằm tập hợp và tổ chức lao động của giáo viên, học sinh
và các lực lượng giáo dục khác, cũng như huy động tối đa các nguồn lực giáo
dục để nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường. (30,tr. 205)
QL trƣờng học bao gồm các nội dung: QL q trình dạy học, GD, tài
chính, CSVC, nhân lực, hành chính và QL mơi trƣờng GD. Trong đó QL dạy
học, GD là trọng tâm.
Nhà QL ở mỗi loại hình nhà trƣờng, mỗi bậc học sẽ phải đảm bảo vận
dụng khác nhau khi thực hiện nguyên lý GD. Tuy vậy, nhà QL phải đảm bảo
vấn đề cốt yếu đó là: xác định mục tiêu QL của nhà trƣờng, xác định cụ thể nội
dung các mục tiêu QL.

Tóm lại, QL trƣờng học là QL GD đƣợc thực hiện trong phạm vi xác
định của một đơn vị GD nhà trƣờng, thực hiện nhiệm vụ GD thế hệ trẻ theo yêu
cầu của xã hội. Hiện nay các nhà QL trƣờng học quan tâm nhiều đến các thành
tố mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, tổ chức QL và kết quả; đó là các thành tố
trung tâm của quá trình sƣ phạm, nếu QL và tác động hợp quy luật sẽ đảm bảo
cho một chất lƣợng tốt trong nhà trƣờng.
10


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
Trên cơ sở đó, ta hiểu QL nhà trường là hệ thống những tác động có
hướng đích của hiệu trưởng đến con người (GV, cán bộ nhân viên và HS) đến
các nguồn lực (CSVC, tài chính, thơng tin...) hợp quy luật (quy luật QL, quy luật
GD, quy luật tâm lý, quy luật kinh tế, quy luật xã hội...) nhằm đạt mục tiêu GD.
Có thể coi nhà trƣờng là bộ mặt của hệ thống GD quốc dân, các quan
điểm, đƣờng lối, chính sách GD đều đƣợc thực hiện trong nhà trƣờng. Do đó,
QL nhà trƣờng, cịn có nghĩa là tổ chức các lực lƣợng trong và ngoài nhà
trƣờng biến các quan điểm, đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách GD của Đảng và
Nhà nƣớc thành hiện thực.
1.2.1.4. Hoạt động dạy học
HĐDH là quá trình gồm hai hoạt động thống nhất biện chứng: Hoạt động
dạy của GV và hoạt động học của HS. Trong đó dƣới sự lãnh đạo, tổ chức, điều
khiển của giáo viên, ngƣời học tự giác tích cực tự tổ chức, tự điều khiển hoạt
động học tập của mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học. Trong quá
trình dạy học hoạt động dạy của GV có vai trị chủ đạo, hoạt động học của HS
có vai trị tự giác, chủ động, tích cực. Nếu thiếu một trong hai hoạt động trên,
quá trình dạy học không diễn ra.
1.2.1.5.Quản lý hoạt động dạy học

Chúng ta đã biết, quản lý giáo dục là hoạt động có ý thức của nhà quản lý
nhằm đạt tới mục tiêu quản lý. Nhà quản lý cùng với đông đảo đội ngũ giáo
viên, học sinh, các lực lƣợng xã hội, … bằng hành động của mình biến mục
tiêu đó thành hiện thực. Dạy học và giáo dục trong sự thống nhất với nhau là
hoạt động trung tâm của nhà trƣờng. Mọi hoạt động đa dạng và phức tạp khác
của nhà trƣờng đều hƣớng vào tiêu điểm này. Vì vậy quản lý nhà trƣờng thực
chất là quản lý quá trình sƣ phạm của thầy, hoạt động học tập - tự giáo dục của
trị, diễn ra chủ yếu trong q trình dạy học.
Nhƣ vậy, quản lý hoạt động dạy - học thực chất là những tác động của
chủ thể quản lý vào quá trình dạy học (đƣợc tiến hành bởi tập thể giáo viên
11


Số hóa bởi trung tâm học liệu

/>
và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lƣợng xã hội) nhằm góp phần
hình thành và phát triển tồn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo
của nhà trƣờng.
1.2.1.6. Chất lượng dạy học
- Chất lượng: Theo “Từ điển Bách Khoa Việt Nam”: “Chất lượng là cái
tạo nên phẩm chất, giá trị của một người, một sự vật, một sự việc. Đó là tổng
thể các thuộc tính cơ bản khẳng định sự tồn tại của một sự vật, phân biệt nó với
sự vật khác” [28, tr.7]
- Chất lượng giáo dục: Chất lƣợng GD gắn liền với sự hoàn thiện của tri
thức - kĩ năng - thái độ của sản phẩm GD - ĐT và sự đáp ứng yêu cầu đa dạng
của nền kinh tế XH của nó trƣớc mắt cũng nhƣ trong quá trình phát triển. Chất
lƣợng GD gắn với hiệu quả trong và hiệu quả ngoài của GD- ĐT.
Theo Nguyễn Kế Hào: “Chất lượng giáo dục Tiểu học có thể hiểu chính
là những gì mà học sinh được hưởng thụ, là sự tiến bộ của học sinh theo hướng

mục tiêu giáo dục” [11, tr. 4]
- Chất lượng dạy học: chính là chất lƣợng của ngƣời học, hay kiến thức
kĩ năng nghề nghiệp mà ngƣời học lĩnh hội đƣợc.
- Hiệu quả dạy học: Theo “Từ điển Bách Khoa Việt Nam”: “Hiệu quả là
kết quả như yêu cầu của việc làm mang lại” [28, tr. 462]
Xét theo chức năng, nhiệm vụ chung của GD thì hiệu quả GD là khả
năng đáp ứng tích cực những yêu cầu về dân trí, nhân lực, nhân tài trong thế kỉ
21, thế kỉ của tri thức.
Theo quan điểm hệ thống, hiệu quả GD bao gồm hiệu quả trong và hiệu
quả ngoài. Hiệu quả trong là hiệu quả đƣợc đánh giá trong phạm vi ngành GD.
Hiệu quả ngồi đƣợc đánh giá cả phía ngồi ngành GD, nhà trƣờng và cá nhân
của những HS đã tốt nghiệp. Đối với những HS đã hồn thành chƣơng trình TH
đƣợc trang bị kiến thức và kĩ năng cơ bản để tiếp tục học Trung học cơ sở hoặc
đi vào cuộc sống, học nghề, có đầy đủ những kĩ năng cần thiết mà XH yêu cầu.
12