NHỮNG PHÁT KIẾN LỚN VỀ ĐỊA LÍ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần :
1. Kiến thức
- Hiểu được nhu cầu về nguyên liệu, vàng bạc, thị trường cùng với
con đường giao lưu thương mại giữa Tây Á và Địa Trung Hải bị ngăn cản là
nguyên nhân các cuộc phát kiến địa lí.
- Nắm được những cuộc phát kiến địa lí lớn và hệ quả của nó.
2. Tư tưởng
- Giúp các em thấy được công lao của các nhà phát kiến địa lí, củng
cố lòng tin vào thành quả của khoa học, hiểu rõ qui luật phát triển của lịch
sử.
3. Kỹ năng
- Kĩ năng khai thác lựơc đồ “Những cuộc phát kiến địa lí” để xác định
đường đi của những cuộc phát kiến địa lí lớn.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC
- Lược đồ “Những cuộc phát kiến địa lí”, Bản đồ chính trị châu Âu.
- Sưu tầm tranh ảnh một số nhà thám hiểm.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Thế nào là lãnh địa? Đời sống kinh tế và chính trị trong các
lãnh địa như thế nào?
Câu hỏi 2: Nguyên nhân và vai trò của các thành thị trung đại?
2. Dẫn dắt vào bài mới
Một trong những thành tựu quan trọng của loài người ở thế kỉ XV là
tiến hành các cuộc phát kiến địa lí phát hiện ra châu Mĩ và đi vòng quanh thế
giới, đã đem lại nguồn của cải lớn về châu Âu. Vậy nguyên nhân nào dẫn
đến các cuộc phát kiến địa lí? Các cuộc phát kiến địa lí đó diễn ra như thế
nào? Hệ quả của các cuộc phát kiến địa lí ra sao? Chúng ta vào tìm hiểu bài
học hôm nay để trả lời các câu hỏi nêu trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức HS
cần nắm nắm vững
Hoạt động 1: Làm việc cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Bước vào thời kì quá
độ từ chế độ phong kiến sang CNTB xã
hội Tây Âu nảy sinh những mâu thuẫn
gì?
1. Nguyên nhân và điều kiện của
những phát kiến địa lí
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi, HS khác
có thể bổ sung cho bạn.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Do sự phát triển của sản xuất nên
nhu cầu về nguyên liệu, vàng bạc, thị
trường ngày càng tăng, mà trong nước
không đáp ứng được, vì vậy cần sang
các nước phương Đông.
- Sản xuất phát triển dẫn đến nhu cầu
về nguyên liệu, vàng bạc, thị trường
ngày cao.
+ Con đường giao lưu buôn bán qua
Tây Á và Địa Trung Hải bị người Thổ
Nhĩ Kì độc chiếm.
+ Con đường giao lưu buôn bán qua
Tây Á và Địa Trung Hải bị người Thổ
Nhĩ Kì độc chiếm.
- GV nhấn mạnh: Cũng vào thời gian
đó khoa học có bước tiến bộ đáng kể
như nghiên cứu dòng hải lưu và hướng
gió, la
-Khoa học - kĩ thuật hàng hải có tiến
bộ: Hiểu biết về địa lý, đại dương, sử
dụng la bàn.
bàn, quan trọng nhất, vì chính nhờ có
đó mà con người có những con tàu lớn
chở được nhiều người và lương thực
thực phẩm nước uống cho những
chuyến đi dài ngày.
- Kĩ thuật đóng tàu có bước tiến quan
trọng, đóng được những tầu lớn có thể
đi xa và dài ngày ở các đại dương lớn.
- GV trình bày rõ thêm: Các nhà hàng
hải có hiểu biết nhiều về đại dương, có
quan niệm đúng về hình dạng Trái đất,
đã vẽ được hải đồ ghi rõ các vùng đất
các hòn
đảo có dân cư. Máy móc, thiên la, la
bàn được sử dụng trong việc định
hướng đại dương bao la. Kĩ thuật đóng
tàu có nhiều tiến bộ người ta đã đóng
được những tầu có bánh lái và hệ
thống buồm lớn như tàu Ca-ra-ven.
- GV kết hợp giới thiệu hình ảnh tàu
Ca-ra-ven sưu tầm được.
Hoạt động 1: Làm việc cả lớp và cá
nhân
2. Các cuộc phát kiến lớn về địa lý
- GV trình bày : Bồ Đào Nha và Tây
Ban Nha là những nước tiên phong
trong các cuộc thám hiểm địa lí, khám
phá ra những miền đất mới.
- Tiếp đó, GV treo lược đồ trên bảng
yêu cầu HS dựa vào nội dung SGK
trình bày nội dung các cuộc phát kiến
địa lí, HS khác có thể bổ sung.
- GV nhận xét, bổ sung và chốt ý:
+ Năm 1487, B. Đi-a-xơ là hiệp sĩ
“Hoàng gia” đã đi vòng cực Nam của
lục địa châu Phi, đặt tên là mũi Bão
Tố, sau gọi là mũi Hảo Vọng.
- Năm 1487, B. Đi-a-xơ đã đi vòng cực
Nam của lục địa châu Phi, đặt tên là
mũi Bão Tố, sau gọi là mũi Hảo Vọng.
+ Ngày 8 - 7 - 1497, Va-xcô đơ Ga-ma
rời cảng Li-xbon đ sang phương Đông;
tháng 5 - 1498, đã đến được Ca-li-cut
Ấn Độ, khi về ông được phong phó
vương Ấn Độ.
- Va-xcô đơ Ga-ma đã đến được Ca-li-
cut Ấn Độ (5 - 1498)
+ Tháng 8 - 1492, C.Cô-lôm-bô đã dẫn
đầu đoàn thủy thủ về hướng Tây, sau 3
tháng ông đến được Cu Ba và một số
đảo vùng Ăng-ti nhưng ông tưởng lầm
là Ấn Độ. Tuy nhiên khẳng định C.Cô-
lôm-bô là người đầu tiên phát hiện ra
châu Mĩ.
- Tháng 8 - 1492, C.Cô-lôm-bô đã đến
được Cu Ba và một số đảo vùng Ăng-ti
là người đầu tiên phát hiện ra châu Mĩ.
+ Ph.Ma-gien-lan đi vòng qua điểm
cực Nam của Nam Mĩ, tiến vào đại
dương mênh mông (ông đặt tên là Thái
Bình Dương). Tại Phi-líp-pin, ông bị
thiệt mạng do giao tranh với thổ dân.
Cuối cùng đoàn thám hiểm chỉ còn 1
thuyền và 18 thủy thủ khi về đến Tây
Ban Nha.
- Ph.Ma-gien-lan là người đã thực hiện
chuyến đầu tiên vòng quanh thế giới
bằng đường biển (1519 - 1521).
Hoạt động 1: Làm việc theo nhóm 3. Hệ quả của phát kiến địa lý
- GV nêu câu hỏi: Hệ quả của các cuộc
phát kiến địa lý?
- HS đọc SGK thảo luận, cử đại diện
nhóm trình bày. HS khác bổ sung.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Đem lại hiểu biết mới về Trái đất, về
những con đường mới, dân tộc mới.
Thị trường thế giới được mở rộng.
+ Thúc đẩy nhanh sự tan rã của quan
hệ phong kiến và sự ra đời của chủ
nghĩa tư bản.
+ Nảy sinh quá trình cướp bóc thuộc
địa và buôn bán nô lệ.
4. Sơ kết bài học
- Kiểm tra nhận thức của học sinh đối với bài học thông qua các câu
hỏi ở đầu giờ học: Nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc phát kiến địa lí? Các
cuộc phát kiến địa lí đó diễn ra ra như thế nào? Hệ quả của các cuộc phát
kiến địa lí ra sao?
5. Dặn dò, bài tập về nhà
* Dặn dò:
- Học bài cũ.
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.