Vật lý 10 nâng cao - MOMEN CỦA LỰC - ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH pptx

MOMEN CỦA LỰC. ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA
MỘT VẬT RẮN CÓ TRỤC QUAY CỐ ĐỊNH


A.MỤC TIÊU
1.Kiến thức:
- Biết được định nghĩa momen lực, công thức tính momen lực trong trường
hợp lực vuông góc với trục quay.
- Biết điều kiện cân bằng của vật rắn có trục quay cố định.
- Vận dụng giải thích một số hiện tượng vật lí và một số bài tập đơn giản.
2.Kỹ năng:
- Phân tích lực tác dụng lên vật rắn.
- Vận dụng giải thích các hiện tượng và giải bài tập.
B.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên
- Biên soạn các câu hỏi kiểm tra bài cũ; củng cố bài giảng dưới dạng trắc
nghiệm theo nội dung câu hỏi 1-4 SGK.
- Chuẩn bị thí nghiệm theo hình 29.3 SGK.
2.Học sinh
- Ôn tập các kiến thức về đòn bẩy.
3.Gợi ý ứng dụng CNTT
- GV có thể biên soạn các câu hỏi trắc nghiệm cho phần kiểm tra bài cũ và
củng cố bài giảng.
- Chuẩn bị những hình ảnh cân bằng của các vật.
- Mô phỏng các lực cân bằng theo các hình vẽ …
C.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
Hoạt động 1 (…phút):
Kiểm tra bài cũ.
- Đặt câu hỏi cho HS.

Cho HS lấy ví dụ.
- Nhận xét các câu trả
lời.

Hoạt độ
ng 2 (…phút):
Tìm hiểu tác dụng của
một lực lên một vật rắn
có trục quay cố định.


- Quy tắc hợp lực của
hai lực song song
cùng chiều.
- Momen ngẫu lực?


- Đọc phần 1, xem hình
H29.1






1. Nhận xét về tác
dụng của một lực lên
một vật rắn có trục
quay có định:
- Các lực có giá song

- Cho HS đọc SGK,
xem hình vẽ, thảo
luận trả lời câu hỏi.
- Nhận xét cách trình
bày.
- Rút ra kết luận










Hoạt động 3 (…phút):
Tìm hiểu định nghĩa
momen của lực đối với
trục quay.
- Thảo luận: Tác dụng
làm quay của lực phụ
thuộc vào yếu tố nào?
- Trình bày kết quả?
- Quan sát thí nghiệm H
29.3
- Theo dõi kết quả thí
nghiệm

- Nhận xét kết quả về tác
dụng làm quay của lực
song với trục quay
hoặc cắt trục quay thì
không có tác dụng làm
quay vật.
- Các lực có phương
vuông góc với trục
quay và có giá càng xa
trục quay thì tác dụng
làm quay vật càng
mạnh.
- Vậy, tác dụng làm
quay của một lực lên
vật rắn có trục quay cố
định từ trạng thái đứng
yên không những phụ
thuộc vào độ lớn của
lực mà còn phụ thuộc
khoảng cách từ trục
quay tới giá (cách tay
đòn) của lực.

- Cùng HS làm thí
nghiệm, ghi kết quả
thí nghiệm.
- Hướng dẫn HS rút ra
kết luận.

- Vẽ hình H 29.4, nêu
câu hỏi C1.
- Nhận xét các câu trả
lời.
- Cho HS đọc SGK.
- Yêu cầu HS trình bày
định nghĩa.



- Nêu ý nghĩa vật lý của
momen.


để đưa ra khái niệm
momen của lực. Xem
hình H 29.4.
- Trả lời câu hỏi C1.


- Đọc phần 2.b, trình
bày định nghĩa momen
của lực.

- Đơn vị của momen
lực? ý nghĩa vật lí của
nó?





2. Momen của lực đối
với một trục quay:
a) Thí nghiệm:
b)Momen của lực:
Hình 29.4
Xét một lực
F
nằm
trong mặt phẳng vuông
góc với trục quay Oz.
Momen của lực F đối
với trục quay là đại
lượng đặc trưng cho
tác dụng làm quay của
lực quanh trục ấy và
được đo bằng tích độ
lớn của lực và cánh tay
đòn. M = F.d
- d: cánh tay đòn (tay
đòn) là khoảng cách từ

trục quay tới giá của





- Phát biểu quy tắc
momen.

lực (m)
- M: momen của lực
(N.m)

3. Điều kiện cân bằng
của một vật rắn có
trục quay cố định
(Quy tắc momen):
Muốn cho một vật
rắn có trục quay cố
định nằm cân bằng thì
tổng momen của các
lực có khuynh hướng
làm vật quay theo một
chiều phải bằng tổng
momen của các lực có
khuynh hướng làm vật
quay theo chiều ngược
lại.

- Cho HS xem hình,
thảo luận.
- Nêu câu hỏi C2.
- Nhận xét kết quả.





Hoạt động 4 (…phút):
Vận dụng, củng cố.
- Yêu cầu:Nêu câu hỏi.
Nhận xét câu trả lời
cua các nhóm.
- Yêu cầu:HS trình bày
đáp án.
- Đọc phần 4, mô tả hoạt
động của cân đĩa, cuốc
chim hình H 29.5,H 29.6

-Trả lời câu hỏi C2.

- Thảo luận nhóm trả lời
các câu hỏi trắc nghiệm
theo nội dung câu 1-
4(SGK); bài tập 1
(SGK).
- Làm việc cá nhân giải
bài tập 2(SGK).
- Ghi nhận kiến thức:
Momen của lực, điều
kiện cân bằng của vật


 'MM

* Nếu quy ước momen
lực làm vật quay ngược
chiều kim đồng hồ có
giá trị dương, cùng
chiều kim đồng hồ có
giá trị âm , thì:
M
1
+M
2
+ =0
Với M
1
, M
2

là
momen của tất cả các
lực đặt lên vật.
4. Ứng dụng:
a) Cân đĩa:
Khi cân thăng bằng,
trọng lượng của vật
bằng trọng lượng của
quả cân.
b) Quy tắc momen lực
- Đánh giá, nhận xét kết
quả giờ dạy.



Hoạt động 5 (…phút):
Hướng dẫn về nhà.
- Nêu bài tập về nhà:1,
2,3,4/136.
- Yêu cầu:HS chuẩn bị
bài sau.

rắn có trục quay cố định
và ứng dụng của nó.


- Ghi câu hỏi và bài tập
về nhà.
- Những sự chuẩn bị cho
bài sau.

cón áp dụng cho cả
trường hợp vật không
có trục quay cố định.
Vd chiếc cuốc chim.