IPO và những trò chơi ppsx

IPO và những trò chơi

Đặt một mức giá cần mua và cùng lúc đó là đặt một lệnh
song song với một mức giá cao không tưởng
Những chiêu thức của các tay đầu cơ có thể trở thành “hội
chứng” khi các đại gia là tổng công ty, tập đoàn và một số
ngân hàng quốc doanh tiến hành các hoạt động IPO (phát
hành lần đầu) trong thời gian tới. Bài viết của ThS. Lê Đạt
Chí, Đại học Kinh tế Tp.HCM.

Những mức giá không thể tin

Ngày nay khi nhiều công ty tiến hành IPO giá bán cổ phiếu đã
được các nhà đầu tư đưa ra những mức giá cao ngất ngưỡng so
với mức giá khởi điểm. Điển hình, cổ phiếu của Công ty Nhiệt
điện Phả Lại được đấu với mức giá cao nhất 50 triệu đồng/cổ
phiếu, đưa mức giá trung bình lên 69.710 đồng/cổ phiếu, trong
khi giá khởi điểm chỉ là 43.000 đồng/cổ phiếu.

Trước đó, cổ phiếu của Thủy điện Thác Mơ được mua cao nhất
với giá 56 triệu/cổ phiếu, trong khi giá khởi điểm chỉ có 20.000
đồng/cổ phiếu, đã đẩy mức giá bình quân lên là 67.929 đồng/cổ
phiếu; cổ phiếu của Nhiệt điện Bà Rịa cũng có giá 40 triệu/cổ
phiếu và giá bình quân lên đến 78.528 đồng/cổ phiếu trong khi
giá khởi điểm chỉ có 15.750 đồng/cổ phiếu.

Ngoài ra cũng còn có khá nhiều cổ phiếu khác có mức giá cao
nhất ở mức không tưởng, ví dụ cổ phiếu của Cadivi có giá 44,6
triệu đồng, cổ phiếu Khu công nghiệp Hiệp Phước là 20,1 triệu
đồng, cổ phiếu Kido là 80 triệu đồng…

Những mức giá này liệu có được thực hiện không? Câu trả lời đã
có đáp án. Không một ai thực hiện những mức giá trên nhưng tại
sao nó vẫn được chấp nhận?

Đó là một chiêu thức hẳn hoi

Ngày nay có nhiều nhà đầu tư thực hiện “đầu cơ” cổ phiếu của
các công ty khi thực hiện IPO. Việc đầu cơ này không phải để trở
thành nhà đầu tư thực thụ của công ty IPO mà họ chỉ nhằm mục
đích kinh doanh cổ phiếu kiếm lời.

Vậy làm thề nào đạt được mục tiêu trên khi mà khối lượng bán ra
thường rất ít so với tổng khối lượng cổ phiếu của công ty và mức
khối lượng đặt mua bị hạn chế trên mỗi nhà đầu tư?

Để mua được cổ phiếu khi đấu giá, ai cũng biết, một mức giá cao
sẽ chiến thắng nhưng chiến thắng này đi kèm một cái giá phải trả:
đó là mức giá mà họ nhận được cao hơn mức giá trung bình của
phiên đấu giá, mức giá cao như thế rất khó mang lại lợi nhuận
cho các nhà đầu cơ.

Vì vậy chiêu thức đưa ra là: đặt một mức giá cần mua (thường
cao hơn mức trung bình kỳ vọng của thị trường trong phiên đấu
giá đó) và cùng lúc đó là đặt một lệnh song song với một mức giá
cao không tưởng.

Kết quả, mức giá không tưởng này sẽ đẩy giá bình quân cao hơn
mức giá mà những nhà đầu cơ này thực hiện. Sau đó họ chỉ đơn
giản mua lại cổ phiếu này với mức giá thực hiện và sang tay lại
với mức giá bằng hoặc cao hơn mức trung bình để hưởng chênh

lệch, thậm chí là siêu lợi nhuận.

Nếu các nhà đầu tư đến sau nhận biết điều vô lý này và loại bỏ
mức giá cao vô lý khi tính lại giá bình quân thì họ sẽ thấy rất vô lý
nếu nhận sang tay từ các nhà đầu cơ.

Những chiêu thức của các tay đầu cơ có thể trở thành “hội
chứng” khi các đại gia là tổng công ty, tập đoàn và một số ngân
hàng thương mại quốc doanh tiến hành các hoạt động IPO trong
thời gian đến.

Hậu quả của trò chơi

Tại sao những trò chơi như thế lại ngang nhiên diễn ra và được
hợp thức hóa? Người lao động nghèo cũng khó thoát khỏi trò
chơi này khi mức giá ưu đãi bán cho cán bộ công nhân viên của
công ty cũng chịu ảnh hưởng, vì rằng mức giá mà họ mua căn cứ
trên mức giá bình quân của phiên đấu giá (chỉ được giảm 40%).

Vậy với mức giá cao như thế thì những người chỉ biết sống bằng
lương làm sao có thể mua được, nếu không tìm cách bán quyền
mua?

Còn đối với các cổ đông chiến lược ắt hẳn với mức giá này họ sẽ
khó thực hiện được vì phải mua với giá tối thiểu thấp hơn 20%
giá trung bình của phiên đấu giá. Chẳng hạn, một ngân hàng A
được chọn là cổ đông chiến lược của công ty thì một ngân hàng
B có thể không được lựa chọn và họ có thể thực hiện trò chơi
như trên với cái giá rẻ mạt chỉ có 5 triệu đồng, ngân hàng A thiệt
hại lớn vì buộc phải mua giá cao.

Chỉ cần một động thái

Những phân tích trên cho thấy nếu nhà nước không có những
động thái chính sách phù hợp thì các trò chơi như thế sẽ còn tiếp
diễn dài dài.

Cơ quan quản lý thị trường có thể loại bỏ những lệnh có mức giá
cao không tưởng bằng cách đưa ra những ràng buộc trong “mức
trần” của giá cổ phiếu trong đợt đấu giá. Chẳng hạn như mức
trần này không được vượt quá 10 lần mức giá khởi điểm.

Động thái này chẳng những loại bỏ được những nhà đầu cơ làm
giá cổ phiếu mà còn giúp cho việc định giá doanh nghiệp trong hồ
sơ tư vấn của các công ty chứng khoán được chú trọng hơn và
làm cho doanh nghiệp quan tâm đến việc xác định giá trị doanh
nghiệp khi đưa ra mức giá khởi điểm để tiến hành IPO, đồng thời
đòi hỏi những nhà đầu tư khác khi tham gia đấu giá phải nghiên
cứu kỹ hồ sơ công ty để đưa ra các mức giá mua hợp lý.

Những can thiệp kịp thời của cơ quan quản lý thị trường theo
hướng như trên sẽ giúp xác lập mức giá kỳ vọng hợp lý trên thị
trường chứng khoán. Điều này, đến lượt nó, sẽ giúp thị trường
chứng khoán phát triển lành mạnh và bền vững.