Môi trường đất pdf

Môi trường đất
Môi trường đất là cả một thế giới - một hệ sinh
thái phức tạp được hình thành qua nhiều quá
trình sinh học, vật lý và hoá học. Sự tích luỹ
các chất hữu cơ đầu tiên trên bề mặt đá mẹ là
nhờ các vi sinh vật tự dưỡng. Đó là các vi sinh
vật sống bằng chất vô cơ, phân huỷ các chất
vô cơ, tổng hợp nên các chất hữu cơ cuả cơ
thể mình. Khi các vi sinh vật đó chết đi, một
lượng các chất hữu cơ được tích luỹ lại. vi
sinh vật dị dưỡng nhờ các chất hữu cơ đó mà
sống. Sau đó các thực vật bậc thấp như tảo,
rêu, địa y bắt đầu mọc trên tầng chất hữu cơ
đầu tiên đó. Khi lớp thực vật này chết đi, các
vi sinh vật dị dưỡng sẽ phân huỷ chúng làm
cho lớp chất hữu cơ càng thêm phong phú.
Nhờ đó mà các thực vật bậc cao có thể phát
triển. Lá cành của thực vật bậc cao rụng
xuống lại cung cấp một lượng lớn chất hữu cơ
làm cho các loại vi sinh vật dị dưỡng phát triển
mạnh mẽ. Các tế bào vi sinh vật này lại là
nguồn thức ăn của các nhóm nguyên sinh
động vật như trùng roi, amip Nguyên sinh
động vật lại là thức ăn của các động vật khác
trong đất như giun, nhuyễn thể, côn trùng
Các động vật này trong quá trình sống cũng
tiết ra các chất hữu cơ và bản thân chúng khi
chết đi cũng là một nguồn hữu cơ lớn cho vi
sinh vật và thực vật phát triển. Các loại sinh
vật cứ tác động lẫn nhau như thế trong những

điều kiện môi trường nhất định như độ ẩm,
nhiệt độ, chất dinh dưỡng, năng lượng mặt
trời tạo thành một hệ sinh thái đất vô cùng
phong phú mà không có nó thì không thể có
sự sống, không thể có đất trồng trọt - nguồn
nuôi sống con người. Vậy hệ sinh thái đất là
một thể thống nhất bao gồm các nhóm sinh
vật sống trong đất, có quan hệ tương hỗ lẫn
nhau dưới tác động của môi trường sống, có
sự trao đổi vật chất và năng lượng. Trong hệ
sinh thái đất, vi sinh vật đóng vai trò quan
trọng , chúng chiếm đại đa số về thành phần
cũng như số lượng so với các sinh vật khác.
Đất là môi trường thích hợp nhất đối với vi
sinh vật, bởi vậy nó là nơi cư trú rộng rãi nhất
của vi sinh vật, cả về thành phần cũng như số
lượng so với các môi trường khác. Sở dĩ như
vậy vì trong đất nói chung và trong đất trồng
trọt nói riêng có một khối lượng lớn chất hữu
cơ. Đó là nguồn thức ăn cho các nhóm vi sinh
vật dị dưỡng, ví dụ như nhóm vi sinh vật các
hợp chất các bon hữu cơ, nhóm vi sinh vật
phân huỷ các hợp chất Nitơ hữu cơ Các
chất vô cơ có trong đất cũng là nguồn dinh
dưỡng cho các nhóm vi sinh vật tự dưỡng. Đó
là các nhóm phân huỷ các chất vô cơ, chuyển
hoá các chất hợp chất S, P, Fe
Các chất dinh dưỡng không những tập trung
nhiều ở tầng đất mà còn phân tán xuống các
tầng đất sâu. Bởi vậy ở các tầng đất khác

nhau, sự phân bố vi sinh vật khác nhau phụ
thuộc vào hàm lượng các chất dinh dưỡng.
Mức độ thoáng khí của đất cũng là một điều
kiện ảnh hưởng đến sự phân bố của vi sinh
vật. Các nhóm háo khí phát triển ở nhiều nơi
có nồng độ ôxy cao. Những nơi yếm khí, hàm
lượng oxy thấp thường phân bố nhiều loại vi
sinh vật kị khí.
Độ ẩm và nhiệt độ trong đất cũng ảnh hưởng
đến sự phát triển của vi sinh vật đất. Đất vùng
nhiệt đới thường có độ ẩm 70 - 80% và nhiệt
độ 200C - 300C. Đó là nhiệt độ và độ ẩm thích
hợp với đa số vi sinh vật. Bởi vậy trong mỗi
gram đất thường có hàng chục triệu đến hàng
tỷ tế bào vi sinh vật bao gồm nhiều nhóm,
khác nhau về vị trí phân loại cũng như hoạt
tính sinh lý, sinh hoá. Đó là cả một thế giới
phong phú chứa trong một nắm đất nhỏ bé mà
bình thường ta không thể hình dung ra được.
Chúng ta có thể tưởng tượng: một nắm đất là
một vương quốc bao gồm các sắc tộc khác
nhau sống chen chúc, tấp nập và hoạt động
sôi nổi.