Thuốc nào trị chứng mất ngủ? ppt

Thuốc nào trị chứng mất ngủ?

Con người tùy theo tuổi tác mà có giấc ngủ dài hay ngắn, nông hay sâu. Trẻ sơ sinh và
người rất già (trên 90 tuổi) ngủ rất nhiều, tới 10-15 giờ mỗi ngày, người trưởng thành cần
ngủ 7-8 giờ/ngày.
Nếu không đạt được những giờ ngủ bình thường ấy kèm theo khó ngủ và giấc ngủ không
ngon, không sâu sẽ làm suy giảm hoạt động ban ngày, hiện tượng này gọi là mất ngủ.
Mất ngủ tạm thời là mất ngủ khoảng dưới 2 tuần lễ, mất ngủ mạn tính được quy ước từ 3
tháng trở lên.
Muốn chữa mất ngủ thì điều cốt yếu là tìm nguyên nhân gây mất ngủ. Tuy nhiên, không
phải lúc nào cũng dễ tìm được nguyên nhân, trong trường hợp chưa tìm được nguyên
nhân cần có sự hỗ trợ của thuốc ngủ. Nếu không có tổn thương thực thể nào, đa phần là
do kích thích, căng thẳng, lo âu, suy nghĩ quá mức.
Thị trường thuốc hiện nay có rất nhiều thuốc ngủ, an thần, đó là:
Các barbital: Những thuốc này, thế kỷ trước được dùng nhiều và rộng rãi, nay đã có
nhiều thuốc mới an toàn hơn, thuốc chỉ còn sử dụng trong một phạm vi nhất định như gây
mê, cho bệnh nhân bị động kinh
Các benzodiazepin: Thuốc có nhiều dẫn xuất được dùng nhiều nhất, mỗi dẫn xuất lại có
những tác dụng an thần như: trấn tĩnh, giải lo âu; điều trị rối loạn giấc ngủ do kích thích,
mệt mỏi lo lắng; chống kinh giật, co thắt cơ. Một số dẫn xuất còn được dùng để làm
thuốc cai rượu

Đây là mẫu, bạn có thể sửa lại ảnh, màu nền, kích cỡ của
bảng tùy theo nhu cầu.
Các thuốc này đều có tác dụng khá giống nhau, nhưng có nhiều điểm khác nhau về mức
độ tác dụng, thời gian tác động (ngắn, trung bình, dài), thời gian bán thải ít là vài giờ, lâu
có thể tới 100 giờ. Ví dụ như estazolam thời gian tác động trung bình, thời gian bán thải
từ 10-24 giờ; flurazepam, thời gian bán tác động dài, thời gian bán thải tới 100 giờ. Đa số
những thuốc này đều để lại những tác dụng không mong muốn gây khó chịu như lờ đờ,
vật vã, chếnh choáng
Điều hết sức chú ý khi dùng các thuốc ngủ an thần dẫn xuất benzodiazepin là: Có thể bị

lệ thuộc nếu dùng liều cao, lâu dài. Khi không dùng thuốc, có hiện tượng cai thuốc như
nhức đầu, mất ngủ, lo âu, đau và căng cơ, dễ bị kích thích, lú lẫn, có thể bị run, co giật,
ảo giác và quên. Vì vậy cần có sự chỉ định liều lượng, thời gian sử dụng của bác sĩ
chuyên khoa.
Thuốc có nhiều chống chỉ định: người nhược cơ, trầm cảm, phụ nữ mang thai 3 tháng
đầu, 3 tháng cuối thai kỳ và người đang nuôi con bú.
Cấm uống rượu và chế phẩm có cồn (bia, vang nhẹ, rượu nếp ) hoặc dùng cùng lúc với
các thuốc ức chế thần kinh trung ương khác, thuốc chống trầm cảm, thuốc trị động kinh,
thuốc kháng histamin H1 làm dịu vì nếu uống cùng các thuốc này sẽ làm tăng tác dụng
an thần tới mức nguy hiểm.
Không dùng cho người đang đứng máy, lái xe, làm việc trên cao hoặc môi trường nguy
hiểm; những người phải thức đêm (trực đêm), những người phải tập trung tinh thần, tư
tưởng vào công việc. Người già có thể bị ngã do tác dụng phụ của thuốc.
Các kháng histamin H1 làm dịu: dựa vào nhóm etylamin, người ta tổng hợp ra các thuốc
kháng histamin H1 để dùng trong trường hợp dị ứng, buồn nôn, nôn, ban ngứa, chóng
mặt, nhưng riêng với diphenhydramin và promethazin được dùng trong chứng mất ngủ.
Cần lưu ý là chúng cũng có các chống chỉ định và lưu ý như các benzodiazepin trên đây
mà còn có những tác dụng phụ như suy giảm hệ thần kinh trung ương, ngủ sâu, mệt mỏi,
choáng váng, mất phối hợp hoặc ngược lại là kích thích với người già và trẻ em. Thuốc
còn gây nhức đầu, keo dịch tiết (khô miệng, mờ mắt, táo bón) đặc biệt gây tăng triển khối
u tuyến tiền liệt.
Các thuốc khác: Các thuốc như benzoctamin
tác dụng trấn tĩnh nhưng an thần kém hơn
diazepam; buspiron tác dụng trị lo âu là chính,
không gây an thần; captodiam tác dụng trấn
tĩnh nhẹ; etifoxin trị lo âu và điều hòa thần
kinh thực vật; hydroxyzin với thần kinh dễ
kích thích và gây ngủ nhẹ; mephenoxalon
dùng trong căng thẳng thần kinh, tăng xúc
cảm, rối loạn thần kinh thực vật; meprobamat

với lo âu, thần kinh bị kích thích và khó ngủ;
trimetozin gây trấn tĩnh, giải lo âu nhưng
không gây ngủ và không thư giãn cơ;
valnoctamid gây trấn tĩnh giải lo âu do rối
loạn chức năng; zolpidem chủ vận đặc hiệu
đến thụ thể trung tâm thuộc phức hợp.
Các dược thảo: Việc truyền tụng tâm sen, nhị
sen, lá vông, hoa thiên lý, lạc tiên, tang bạch bì, long nhãn, đan sâm, táo nhân theo kinh
nghiệm dân gian ít nhiều có tác dụng an thần. Tuy nhiên để có hiệu lực và tác dụng,
thuốc cần được tiêu chuẩn hóa về các mặt, kể cả lâm sàng, tương tự như passiflozine
(passiflore và aubepine) hoặc passinevryl (passiflore - cây lạc tiên, aubepine - cây đào
Mất ngủ có rất nhiều nguyên nhân:
có thể do lo nghĩ, buồn phiền căng thẳng
(stress); do rối loạn hành vi tâm thần;
do bệnh trầm cảm, bệnh đường tiêu hóa,
tim mạch, hô hấp, tiết niệu, thần kinh,
da, cơ xương các chứng đau nói
chung; ngừng thở khi ngủ; do xa lạ nhà,
do môi trường sống như tiếng ồn, nhạc,
mùi và đặc biệt là do thuốc. Rất nhiều
chất gây mất ngủ như cafein, nicotin,
amphetamin, các corticoid, thuốc lợi
tiểu, thuốc chẹn beta và chủ vận beta,
thuốc tránh thai uống, aminophylin,
hormon tuyến giáp thuốc kích thích ba
vòng
gai, valeriane - cây nữ lang, saule - cây liễu) với dạng bào chế thích hợp sẽ tốt hơn nhiều.
Mất ngủ là một điều tồi tệ trong đời sống. Nó ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt, lao
động học tập và tâm sinh lý. Thuốc ngủ chỉ có tác dụng hỗ trợ, không chữa được tận gốc
căn nguyên bệnh. Dùng thuốc nên từ liều thấp và điều quan trọng là tránh lạm dụng thuốc

và phải dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Không nên uống trà, cà phê và các chất kích thích thần kinh, nhất là buổi tối. Uống một
cốc sữa nóng, luyện tập nhẹ nhàng và vệ sinh giấc ngủ tỏ ra có ích.
DS. Phạm Thiệp