Dị ứng allopurinol: Điều không may cho bệnh nhân gút ppt

Dị ứng allopurinol: Điều không may
cho bệnh nhân gút

Allpourinol là một chất ức chế men xanthine oxydase có tác dụng chống tổng hợp
acid uric được sử dụng để làm giảm acid uric cho hầu hết các bệnh nhân gout
(gút). Thuốc rất hiệu quả, dễ sử dụng, ít chống chỉ định và ít tác dụng phụ. Dị ứng
với allpourinol tuy ít gặp, chỉ chiếm khoảng 5% số người sử dụng thuốc này,
nhưng đây lại là một điều rất không may của bệnh nhân gút. Khi bị dị ứng, người
bệnh buộc phải ngưng allpourinol và cần thực hiện một số biện pháp khác thay thế
để làm giảm bớt tiến triển xấu của bệnh gút.
Allopurinol là biện pháp chính để làm giảm acid uric máu, yếu tố nguy cơ quan
trọng nhất của bệnh gút, có thể dùng cho mọi bệnh nhân gút. Đây không phải là
thuốc kháng viêm giảm đau nên không dùng lúc bệnh nhân đang có cơn viêm
khớp gout cấp. Thuốc được sử dụng đều đặn, dài hạn (suốt đời) nhằm giữ cho
lượng acid uric máu của người bệnh luôn ở mức bình thường, ngăn ngừa tái phát
các đợt viêm khớp gút cấp, ngăn ngừa các biến chứng thận của bệnh gout nên
được coi là thuốc chữa bệnh gout.
Khi nào không dùng được allopurinol?
Cũng như mọi thuốc, bên cạnh tác dụng điều trị, allopurinol cũng có thể gây nên
những phản ứng không mong muốn như dị ứng, viêm gan nhiễm độc, xáo trộn
chức năng gan, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt
Dị ứng allopurinol là biểu hiện thường gặp nhất, hiện tượng này có thể nhẹ như
nổi mẩn, ngứa nhưng cũng có thể nặng nề như tăng men gan, viêm thượng bì hoại
tử, hội chứng Stevens Jonhson
Khi có biểu hiện bất thường gì xảy ra liên quan tới thuốc, trước tiên nên ngưng
thuốc và trực tiếp hỏi ý kiến bác sĩ điều trị. Tuyệt đối không được tiếp tục sử dụng
thuốc.
Dị ứng allopurinol chỉ gặp ở khoảng dưới 10% người sử dụng thuốc và rất hiếm
xảy ra những trường hợp dị ứng nặng.
Tại Khoa nội cơ xương khớp, Bệnh viện Chợ Rẫy, trên gần 1.500 bệnh nhân gút
nằm viện (từ 2001 - 2008) chúng tôi cũng đã có 44 bệnh nhân bị dị ứng với

allopurinol, chiếm tỷ lệ khoảng 3%.

Hội chứng Steven Jónhon do dùng allopurinol
Thuốc làm tăng khả năng dị ứng của allopurinol?
- Thuốc ức chế men chuyển captopril.
- Thuốc lợi tiểu thiazide, đặc biệt khi chức năng thận bị giảm sút.
Vì vậy, hai thuốc này được khuyến cáo không dùng khi bệnh nhân đang dùng
allopurinol.
Ngoài ra, khi dùng allopurinol người bệnh còn được khuyên không nên dùng
kháng sinh nhóm beta lactam vì allopurinol làm tăng khả năng dị ứng của các
kháng sinh này. Kháng sinh nhóm beta lactam bao gồm các loại penicilline và
cephalosporine, trong đó hay gặp nhất là
ampicilline và amoxyclline.
Phải làm gì khi dị ứng
Có thuốc gì thay được allopurinol?
Allopurinol là thuốc chống tổng hợp acid
uric, được coi là thuốc chữa bệnh gút. Hiện
nay rất ít thuốc có thể thay được allopurinol
vì vậy dị ứng với allopurinol là một điều
không may với bệnh nhân gút. Các biện
pháp thay thế khi dị ứng với allopurinol bao
gồm:
- Dùng febuxostat (adenuric) một chất ức
chế men xathine oxydase mới đưa ra thị
trường châu Âu cuối năm 2007, có thể thay
thế allopurinol (khi dị ứng allopurinol) hoặc
kết hợp cùng allopurinol để tăng tác dụng
điều trị. Tuy nhiên thuốc này khá đắt và hiện
chưa có tại thị trường Việt Nam
- Dùng thuốc tăng thải acid uric ra nước tiểu

như probenecid (benemid), sulfinpyrazone (desuric, anturan). Tuy nhiên, các thuốc
này cũng không có thường xuyên trên thị trường nước ta, đắt tiền, nhiều tác dụng
phụ, khó sử dụng vì có khá nhiều chống chỉ định (bệnh nhân lớn tuổi, bệnh nhân
suy thận, bệnh nhân có sỏi thận ).
- Uống lá Xake, đây là một loại thuốc Nam thường được dùng để nhuận gan, lợi
tiểu. Cơ chế tác dụng của thuốc như thế nào chưa rõ nhưng trên thực tế khi uống
hàng ngày, có thể làm giảm làm acid uric máu.
- Uống các loại nước khoáng có bicarbonate, ăn nhiều rau xanh, uống nhiều nước
để tăng thải acid uric ra đường tiểu.
- Tiết chế thật tốt, giảm lượng đạm tiêu thụ hàng ngày, không uống rượu, bia và
các thức ăn giầu purine (đã nêu trên).
allopurinol?
Nếu dị ứng nặng, bệnh nhân sẽ
phải ngưng sử dụng allopurinol
suốt đời.
Nếu dị ứng nhẹ, thầy thuốc có thể
làm phương pháp giải mẫn cảm
(cho liều nhỏ, tăng dần) cho người
bệnh, nếu không bị dị ứng nữa bệnh
nhân sẽ được tiếp tục dùng thuốc,
nếu vẫn tiếp tục bị dị ứng, người
bệnh sẽ phải ngưng dùng thuốc.
Tuy nhiên, trên mọi bệnh nhân,
hiện tượng dị ứng vẫn có thể xảy ra
bất cứ lúc nào trong quá trình dùng
thuốc vì vậy người bệnh phải được
theo dõi thường xuyên.
Tóm lại, tuy không thường gặp nhưng dị ứng allopurinol thực sự là một điều
không may cho bệnh nhân gút vì các biện pháp thay thế thường tốn kém hơn và
kém hiệu quả hơn. Allopurinol là thuốc sử dụng dài hạn nhưng người bệnh không

thể tự dùng mà luôn luôn cần sự theo dõi và kiểm soát của thầy thuốc để điều
chỉnh liều lượng cho hợp lý, tránh các tương tác bất lợi và tránh các tác dụng có
hại của thuốc, đặc biệt là hiện tượng dị ứng với thuốc.
PGS.TS.BS. Lê Anh Thư
(Khoa nội cơ xương khớp, BV Chợ Rẫy, TP.HCM)