THÔNG KHÍ CƠ HỌC
KHÔNG XÂM LẤN
ThS.BS Võ Anh Khoa
ĐỊNH NGHĨA
Thông khí cơ họcxâmlấn qua NKQ, mask
thanh quản, mở khí quản
Thông khí cơ học không xâm lấn là thông
khí cơ học qua đường thở tự nhiên.
§Ö1950: TKCHKXL áp lựcâm
LỊCH SỬ
Pulmo - Wrap
Chess Cuirass
LỊCH SỬ
BN 61t, mất 5/2008, sau 58
nămthở máy từ khi bị bạiliệt
lúc 3 tu
ổ
i
PhổithépEmerson
Sử dụng rộng rãi nhất
Nặng nề, giá thành cao
LỊCH SỬ
1960: thông khí cơ họcxâmlấnáplựcdương
1980 -> nay: TKCHKXL áp lựcdương xuấthiện, từ SHH
mạnrồi đếnSHH cấpvàtrở thành đề tài đượcbànluận
nhiềunhất.
Có vai trò hỗ trợ cho TKCHXL
ƯU ĐIỂM
Bn vẫncóthểăn, nuốt, nói chuyện
Có thể ho, tống khạc đàm
Làm ấm, ẩm khí sinh lí
Giảmtỉ lệđặta & mở khí quản → ngăn
ngừatổnthương dây thanh âm, khí quản
& đặcbiệtgiảmtỉ lệ viêm phổi do thở
máy
NHƯỢC ĐIỂM
Không đảmbảocấpcứuhồi sinh, khó theo dõi
BN
Có thể khó đượcchấpnhậnsử dụng
NV y tế: bận, cầnkiênnhẫn
Bn: khó chịulúcbắt đầusử dụng
Cần theo dõi sát và liên tục.
ĐỐI TƯỢNG
Hiệuquả
Độ nặng SHH
Lợiích/ chi
phí
Không hợp
tác
Thấtbại
Ç
SHH nhẹ, không
cầnTKCH
SHH nặng, mất
KN bảovệ
đường thở
CầnTKCH
nhưng còn KN
bảovệđường
thở
CHỈ ĐỊNH
Ngày càng mở rộng
SHH cấp
Bn được điềutrị với NIV trong thờigian
ngắntạiICU chođếnkhiyếutố thúc đẩy
hoặc nguyên nhân đượcgiải quyết
SHH (giảm O2 hoặc ứ CO2 cấp)
OAP, viêm phổilantỏagiảmO2 / máu
kháng trị với Oxy liệuphápliềucao
Bệnh lý thầnkinhcơ (nhượccơ, $ GB), ngộ
độccấp…
CHÆ ÑÒNH
SHH cấptrênnềnmạn:
KMĐM pH 7,25 – 7,35; CO2;HCO3
Các nghiên cứugần đây ủng hộ mạnh mẽ việcsử dụng
NIV ở bn đợtcấpCOPD
Kramer: giảmtỉ tệđặt NKQ 67% → 9%
Brochard: giảmtỉ lệ biếnchứng so vớithôngkhíxâm
lấn ( 16% vs 48%), rút ngắnthờigiannằmviện( 23
ngày vs 35 ngày), giảmtỉ lệ tử vong ( 9% vs 29% )
CHỈ ĐỊNH
SHH mạn (pH ⊥, CO2 ↑ ≥ 60 mmHg,
HCO3- ↑)
COPD, bệnh phổihạnchế do thành ngực,
cộtsống, hoặc nguyên nhân tạiphổi, bệnh lý
thầnkinhcơ mạn…
Sử dụng NIV duy trì buốitốihoặcvàigiờ
trong ngày tại nhà
Cảithiệnchấtlượng cuộcsống, giấcngủ,
cảithiện PaO2 và PaCO2
CHỈ ĐỊNH
Cai thở máy
Sử dụng cai thở máy thành công cho
những bn phụ thuộc máy thở xâm lấn
Rút NKQ thấtbại do phù nề thanh môn?
RL nhịpthở lúc ngủ
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Suyhôhấpmức độ nguy kịch:
Rốiloạnnhịpthở, đedọangưng thở
Rốiloạnhuyết động, ngừng tim ngừng thở
Rốiloạntâmthần, rốiloạntri giác
Biếndạng hay có tổnthương hàm mặt
Không có khả năng bảovệđường thở
Tăng tiếtphế quản: quá nhiều đờm
Ho khạckém
Tắcnghẽn đường thở
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Cơn đau thắtngực không ổn định, NMCT
cấp
TKMP toàn thể chưadẫnlưu
XHTH trên đang diễntiến
Không hợptác