Đặc điểm cấu tạo Lớp Sao biển (Asteroidea) pptx

Đặc điểm cấu tạo Lớp
Sao biển (Asteroidea)



Đặc điểm cấu tạo: Là nhóm động vật có cấu tạo
điển hình của động vật da gai. Hình dạng của
động vật sao biển là hình sao, có đối xứng toả
tròn bậc 5, gồm có 1 đĩa trung tâm và 5 hay
nhiều cánh (tới 45 cánh) xếp xung quanh.
Trên cơ thể có thể phân biệt được các đường
phóng xạ là những đường đi từ tâm đĩa ra tới
tận đầu cánh tay, còn các đường gian phóng xạ
là những đường xuất phát từ tâm đĩa đi tới rìa
đĩa và nằm giữa 2 cánh tay. Khi bò trên giá thể,
lỗ miệng nằm ở phía dưới, còn hậu môn ở về
phía đối diện. Sao biển di chuyển nhờ vào hệ
chân ống nằm phía dưới của mỗi cánh tay.
Thành cơ thể có lớp biểu mô có tiêm mao ở
ngoài cùng. Lớp mô liên kết ở phía dưới và
trong cùng là lớp biểu mô thành thể xoang.
Trong lớp mô liên kết có các tấm xương đá vôi
phát triển, lúc đầu là các thể nhỏ, sau đó
là thành các tấm lớn. Bộ xương phát triển và
phân vùng như sau: Trên mỗi cánh có 2 dãy tấm
chân ống ở mặt bụng xếp 2 bên rãnh giữa của
cánh. Ngoài ra còn có 2 dãy tấm kề chân ống và
2 bên mỗi tay có các tấm bờ trên và dưới. Các
tấm chân ống gắn với nhau từng đôi một và cặp
này khớp động với nhau nhờ các cơ chằng. Ở

trên mặt đối miệng, bộ xương chỉ một số tấm
gắn với nhau, trong số đó có tấm sàng lớn hơn
và có màu sắc sáng hơn các tấm khác. Trên
tấm sàng có các lỗ nhỏ. Trên bề mặt của các
tấm đá vôi có các gai toả ra xung quanh. Các
tấm trên mặt đối miệng sắp xếp theo kiểu mái
ngói, kiểu lưới hay lát gạch tùy từng nhóm.

Sao biển di chuyển được là nhờ hệ thống ống
dẫn nước chứa đầy dịch lỏng. Nước qua lỗ tấm
sàng tập trung vào ống đá có thành là đá vôi và
đổ vào ống dẫn nước quanh miệng. Sau đó
nước từ ống dẫn nước quanh miệng toả ra 5
ống dẫn nước phóng xạ trong 5 cánh. Từ
ống dẫn nước phóng xạ này, nước lại vào
các ampun và chân ống, sau đó xuyên qua tấm
chân ống để ra ngoài. Trong khi di chuyển thì
Sao biển sẽ dồn nước từ ống dẫn nước vào
chân ống làm chân ống kéo dài ra, bám vào giá
thể rồi co lại để kéo cơ thể nhờ dồn nước vào
ampun. Tiếp tục chân ống rời giá thể để thực
hiện một bước mới. Sao biển di chuyển rất
chậm, một phút chỉ đạt được khoảng 5 - 8cm.
Hệ tuần hoàn và xoang máu giả (gọi chung là hệ
tuần hoàn giả) là một hệ thống kín nằm ngoài hệ
thống ống dẫn nước. Xoang của hệ tuần hoàn
giả là một phần của thể xoang, chứa dịch giống
dịch thể xoang, có vách ngăn thẳng đứng chạy
dọc, ở giữa là hệ khe hổng làm nhiệm vụ của hệ
tuần hoàn. Vòng máu quanh miệng và vòng

máu đối miệng liên hệ với nhau nhờ vào cơ
quan trục. Máu có nhiều bạch cầu và nhận chất
dinh dưỡng từ ruột đi nuôi cơ thể.
Hệ tiêu hoá: Lỗ miệng của sao biển nằm giữa
mặt miệng, có môi bé và mềm. Không có cơ
quan chuyên hoá để bắt mồi hay nghiền mồi.
Tiếp theo lỗ miệng là thực quản ngắn, sau đó là
dạ dày hình túi, phình to và có nhiều nếp gấp.
Sau dạ dày là ruột thẳng nối với hậu môn nằm ở
mặt đối miệng. Một số sao biển không có hậu
môn nên ống tiêu hoá bịt kín tận cùng. Sao biển
còn có 5 đôi tuyến lớn nằm trong 5 cánh tiết
dịch tiêu hoá đổ vào dạ dày. Sao biển là nhóm
ăn thịt, thức ăn của chúng là cá, trai, ốc. Nếu
con mồi lớn chúng sẽ lộn dạ dày ra ngoài và tiêu
hoá ngoài cơ thể. Ngoài tự nhiên, sao biển
thường tập trung ở các bãi nuôi thuỷ sản nên
gây hại lớn.
Cơ quan hô hấp là mang da, là các phần lồi của
da có chứa một phần thể xoang bên trong,
thường nằm trên cực đối miệng hay ở 2 bên
rãnh chân ống. Ngoài ra thành chân ống cũng là
nơi trao đổi khí.
Sao biển không có hệ bài tiết riêng, các tế bào
nằm trong thể xoang làm nhiệm vụ bài tiết. Khi
có thể lạ xâm nhập vào cơ thể (ví dụ khi tiêm
mực tàu vào thể xoang sao biển) thì các tế bào
này bắt lấy thể lạ, sau đó chuyển ra ngoài cơ
thể qua các phần biểu mô mỏng. Cũng có khi
các tế bào này bắt thể lạ, tích lũy chúng dưới da

hay nội quan, tạo thành các vùng hạt có màu
vàng. Các tế bào amip luôn được đổi mới nhờ
cơ quan trục và tuyến tideman sinh ra chúng.
Phức hợp cơ quan trục nằm giữa trục cơ thể
gồm có các phần chính sau: 1) Ống đá và tấm
sàng của hệ thống ống dẫn nước; 2) Cơ quan
trụ trong có mạch máu; 3) Khe hổng trụ trái và
khe hổng phải của trục là các phần của thể
xoang. Khe hổng trụ trái xuất phát từ vòng
quanh miệng, còn khe hổng trụ phải có khả
năng co bóp vận chuyển máu trong mạch; 4)
Khe hổng sinh dục chứa dải sinh dục, từ dải này
hình thành tế bào sinh dục. Dải sinh dục bắt đầu
từ hệ trục trên cực đối miệng và mầm của tuyến
sinh dục được hình thành từ đây. Tế bào sinh
dục trên dải sinh dục không phát triển đến tận
cùng.
Hệ thần kinh rất điển hình cho ngành động vật
da gai, có 3 mạng thần kinh là hệ ngoài, hệ dưới
da và hệ trong. Giác quan của sao biển phát
triển kém. Cơ quan xúc giác là chân ống với 5
tua ngắn ở tận cùng 5 cánh. Ở gốc tua có mắt,
cấu tạo đơn giản theo kiểu hố mắt nên chỉ có
thể phân biệt được sáng và tối. Có thể sao biển
cũng nhận biết được mùi vị. Trong thí nghiệm
phá huỷ mắt, sao biển vẫn có thể bò về phía có
miếng thịt bỏ trong bể nuôi.
Sao biển phân tính, có 5 đôi tuyến sinh dục chia
nhánh ở gốc tay và ống dẫn sinh dục ngắn đổ ra
giữa tay.

Thảo Dương