Bài giảng U đắc tụy (Phần 1) pdf

U ®Æc tôy
§ai c-¬ng
 U ¸c tÝnh cña tôy chñ yÕu lµ u tuyÕn èng ngo¹i tiÕt
(adÐnocarcinome canalaire exocrine), tiªn l-îng xÊu
 Mét sè u ¸c tÝnh kh¸c tiªn l-îng kh¸ h¬n
 ChÈn ®o¸n c¸c khèi u tôy ngµy cµng tèt nhê c¸c
ph-¬ng tiªn chÈn ®o¸n h×nh ¶nh hiÖn ®¹i, nhÊt lµ
CLVT
Ph©n lo¹i
1- u èng tuyÕn
2-u tuyÕn nang tôy
 Ung th- tuyÕn nang (Adénocarcinome acineux)
 Ung th- tuyÕn d¹ng nang cña chïm nang
(Cystadénocarcinome acineux)
 U lµnh tÝnh trong èng tuyÕn
 U nang
 Ung th- tuyÕn
U ngo¹i tiÕt
SARCOMES
LYMPHOMES
3- Các khối u có nguồn gốc không xác định
Ung th- huỷ cốt bào (tumeur des cellules)
ostéoclastiques
U nhú dạng nang (Tumeur cystopapillaire)
U nguyên bào tụy (Pancréatoblastome)
Ung th- tế bào nhỏ (Cancer petites cellules)
Các khối u nôi tiết (TUMEURS ENDOCRINES)
Hoạt động
Không hoạt động
Di căn tụy
Các khối u ngoại tiết

U tụy ngoại tiết chiếm 10% ung th- tiêu hoá,
10/100.000
U tụy ngoại tiết chủ yếu là ung th- ống tuyến
chiếm 85% các khối u đặc ở tụy
Mọi lứa tuổi
Dịch tễ học ch-a rõ ràng ngoài viêm tụy mạn và
thuốc lá, không có yếu tố thuận lợi
Ung th- tuyến ngoại tiết (ADK)
-ADK hay gặp: Cấu trúc ống (85%) mức độ biệt
hoá khác nhau (85%)
-ADK ít gặp :
* Ung th- tuyến có vảy (adộnosquameux)
*Ung th- đa dạng TB: Rờt hiếm, tiến triỉen
nhanh, hoại tử nhiều, di căn hạch nhanh
*Ung th- keo niêm mạc
-ADK có nguồn gốc nang tuyến: Rất hiếm
Cùng hình ảnh, cùng tiên l-ợng
Giải phẫu bệnh
- Vị trí: Đầu (60-80%), thân (10-15%), đôi (5-10%)
- Kích th-ớc: U nhỏ, vùng đầu th-ờng có KT lớn hơn
- Hình ảnh: Đơn độc, giới hạn không rõ, cứng, trắng nhạt,
không chẻ theo thớ, thâm nhiễm, hiếm hơn có dạng no,
hoại tử.
ADK ngoại tiết
Giải phẫu bệnh
- Vi thÓ: U gåm c¸c cÊu tróc èng, TB kh«ng ®iÓn h×nh, biÖt
ho¸ Ýt hoÆc nhiÒu
ADK Ngo¹i tiÕt
Gi¶i phÉu bÖnh
- Tiến triển :

* Thâm nhiễm trong tụy qua
đ-ờng kế cận
* Cản trở ống
* Thâm nhiễm khu vực qua rẽ
thần kinh và mạch máu
* Di căn: Hạch, phúc mạc, gan
ADK ngoại tiết
Giải phẫu bệnh
ADK Ngoại tiết
Chẩn đoán
Chẩn đoán lâm sàng th-ờng muộn.
3 bệnh cảnh lâm sàng:
Vàng da tắc mật đối với u đầud tụy
Hội chứng đám rối d-ơng đối với các khối u nằm sau
thân tụy, thâm nhiễm vào đám rối thần kinh
Gầy sút, cân, viêm tắc tĩnh mạch đối với các khối u
vùng đuôi
Tiên l-ợng xấu:
Sống sau 7 tháng kể từ khi chẩn đoán
50% di căn gan
40% xâm lấm khu vực, mạch máu
Th- ờng là điều trị giảm đau
Chẩn đoán sinh học
ít hiệu quả: CA 19-9 Se 85% nh-ng Sp 65%
Cặp: Đau + tăng amilasa máu
Chẩn đoán hình ảnh
Siêu âm: Se 60% (VN 90%)
CLVT: Se 85%
Chụp ống wirsung qua nội soi: Se 98%
Các kỹ thuật mới nh-: CLVT Xoắn ốc, CLVT đa dy đầu

dò, siêu âm nội soi, CHT có giá trị cao hơn nhiều
CĐHA là ph-ơng tiên chẩn đoán tốt nhất với 3 mục đích:
1. Chẩn đoán khối u sớm nhất (KT < 2cm)
2. Phát hiện sự xâm lấn, nhất là xâm lấn mạch máu
3. Phát hiện di căn
Chẩn đoán hình ảnh
Hình ảnh ADK tụy thay đổi theo giai đoạn tiến triển và vị
trí
Để tiện trình bày, chúng tôi chia:
-Ung th- đầu tụy
+ Hình ảnh hay gặp
+ Hình ảnh sớm
-Ung th- thân tụy
-Ung th- đuôi tụy
Chẩn đoán hình ảnh