Chăm sóc người bệnh cao tuổi potx

Chăm sóc người bệnh cao tuổi
Suy giảm khả năng duy trì sự cân bằng nội môi, đặc biệt khi bị stress,
là biểu hiện chính ở nhiều hệ cơ quan của người cao tuổi. Sự suy giảm này
làm cho người cao tuổi (NCT) dễ mắc bệnh và có các biến đổi bất lợi đối với
các biện pháp chẩn đoán và điều trị bệnh, kể cả lúc nằm viện. Đó là do suy
giảm cơ quan đảm nhận vai trò khử độc các loại thuốc và hóa chất (là gan và
thận) và các cơ quan khác có ảnh hưởng đến chức năng của tim, phổi, hệ tiêu
hóa, hệ miễn dịch và hệ thần kinh.
NGƯỜI CAO TUỔI MẮC NHIỀU BỆNH VÀ DỄ BỊ BỆNH
NCT thường mắc các bệnh thực thể và bệnh tâm lý nhiều hơn người
trẻ. Các bệnh này có thể làm cho NCT không thể thực hiện hoàn hảo các
công việc trong sinh hoạt hằng ngày. Các công việc này bao gồm nhóm hoạt
động hằng ngày (activities of daily living - ADLs), nhóm hoạt động hỗ trợ
hằng ngày (instrumental activities of daily living - IADLs) và nhóm hoạt
động cao cấp hằng ngày (advanced activities of daily living - AADLs). Việc
thường xuyên không thể thực hiện được các nhóm hoạt động vừa nêu, làm
cho NCT bị suy yếu và là một vấn đề rất được quan tâm nghiên cứu trong
lĩnh vực lão khoa.
Sự suy yếu ít khi xảy ra riêng lẻ ở một cơ quan; NCT thường dễ bị tổn
thương mạn ở các hệ cơ quan, thường mắc các bệnh mạn và không hồi phục
ở vài hệ cơ quan. Ở bệnh nhân cao tuổi, trong khi điều trị các cơn bệnh cấp
tính, thầy thuốc thường phải đối diện với nhiều bệnh mạn có liên quan đến
cơn bệnh cấp. Khi hỏi và thăm khám các bệnh nhân cao tuổi, thầy thuốc cần
có nhiều kinh nghiệm về các bệnh mạn của các hệ cơ quan khác và phải hiểu
biết về sự liên quan của các bệnh này đối với cơn bệnh cấp tính của người
bệnh. Đồng thời để xử trí tốt các tổn thương mạn và không hồi phục ở các hệ
cơ quan của NCT, thầy thuốc luôn lưu ý đến tính chất biểu hiện cấp trên nền
bệnh mạn thường gặp.
BIỂU HIỆN CỦA BỆNH KHÔNG ĐIỂN HÌNH
Tương tự quan điểm của các thầy thuốc nhi khoa là "trẻ em không
phải là phiên bản thu nhỏ của người lớn", các bác sĩ lão khoa cũng khuyến

cáo rằng "NCT không phải là phiên bản cũ của người trưởng thành còn trẻ".
Các yếu tố được đề cập ở phần trên cho biết có sự thay đổi quan trọng ở một
số bệnh thường gặp của NCT. Các biến đổi này khiến cho việc chẩn đoán và
điều trị bệnh bị chậm trễ hoặc bỏ sót hay chẩn đoán bệnh không chính xác
nhiều hơn ở người trưởng thành còn trẻ.
Do người bệnh có triệu chứng lâm sàng không điển hình, nếu kết quả
chẩn đoán bệnh còn chưa rõ ràng, bác sĩ sẽ yêu cầu tiến hành các biện pháp
thử nghiệm thường xuyên để có thể tìm ra bản chất nguyên nhân thực sự gây
ra các biểu hiện lâm sàng.
KHÁM CHO BỆNH NHÂN CAO TUỔI
Bác sĩ hoạt động đơn độc thường phải đối diện với rất nhiều các vấn
đề nảy sinh phức tạp trên lâm sàng. Để tránh tình huống này, hầu hết các bác
sĩ ở Hoa Kỳ hoạt động thành nhóm và đa số các nhóm này đều có một số
chuyên gia về lâm sàng và chuyên gia về lý luận hỗ trợ trong việc chăm sóc
bệnh tật cho những bệnh nhân cao tuổi. Các nhóm bác sĩ lão khoa hiểu biết
rõ về việc chỉ sử dụng đơn thuần thuốc và các thử nghiệm thì không thể
"chữa trị" được các tình trạng bệnh lý phức tạp và tương hỗ nhau ở NCT.
Trong hầu hết các trường hợp, phụ tá của các bác sĩ lão khoa và điều dưỡng
chuyên ngành lão khoa được phép (có giấy phép) hợp tác chặt chẽ với nhau
trong việc xử trí các vấn đề mà trước kia chỉ do các bác sĩ gia đình đảm
nhận, trong đó có cả việc kê toa. Các chuyên viên này được gọi là các
chuyên viên trung cấp. Cũng có các chuyên viên chăm sóc sức khỏe khác
tham gia vào đội ngũ thầy thuốc chữa bệnh cho NCT, cho từng bệnh nhân ở
một hoàn cảnh cụ thể. Các quyết định này cũng mất nhiều thời gian để có
thể xây dựng trình tự xử trí chi tiết. Các chuyên gia khuyến cáo rằng thực
hiện công việc này nghiêm túc là nền tảng rất quan trọng, và NCT cần nhiều
thời gian để có thể hiểu và tiếp nhận được các mục tiêu điều trị chức năng
riêng biệt với cả kế hoạch điều trị bệnh.
ĐỊNH HƯỚNG CHĂM SÓC NCT
Tại Hoa Kỳ, trong vòng 20 năm qua, việc tổ chức các hình thức chữa

bệnh vẫn chưa được thực hiện phổ biến; Đó là chăm sóc tại bệnh viện và
chăm sóc tại phòng khám riêng. Các chương trình giáo dục y khoa trong nhà
trường và ngoài xã hội thường tập trung theo hướng điều trị tại bệnh viện.
Chỉ trong khoảng 10 năm gần đây mới có định hướng điều trị tại phòng
khám riêng mới được sự ủng hộ của các cơ quan chính phủ với các chương
trình giáo dục y học ở nhiều mức độ khác nhau.
Cùng với sự tiến bộ nhanh của chiến lược chăm sóc sức khỏe thì các
hình thức chăm sóc sức khoẻ không còn bị xem nhẹ nữa. Hiện nay, xen giữa
chế độ chăm sóc tại bệnh viện và tại phòng khám đã có nhiều chương trình
chăm sóc sức khỏe khác được xây dựng nhằm đáp ứng yêu cầu của NCT.
Ngay cả ở chế độ cha+m sóc tại bệnh viện, việc xây dựng các phòng bệnh
chuyên biệt cũng đã trở thành bắt buộc. Các chương trình xử trí bệnh tật đã
có nhiều tiến bộ vượt bậc, hướng về điều trị các bệnh mạn thường gặp (như
suy tim). Các nghiên cứu hướng đến hiệu quả giảm giá thành điều trị và xóa
dần ranh giới giữa săn sóc cấp cứu và chăm sóc chuyên ngành.