Đau vùng thắt lưng cách phòng và chữa pot

Đau vùng thắt lưng cách
phòng và chữa

Đau thắt lưng cấp là thể bệnh cấp tính của hội chứng thắt lưng cục bộ.
Tất cả những triệu chứng chủ đạo đều được thể hiện rõ và xuất hiện đột
ngột. Nổi bật là những áp lực quá trọng tải không lường trước được như cúi
xuống và nâng vật lên, ngoài ra còn hay gặp những tác động của tình trạng
nhiễm lạnh và ẩm ướt. Phần lớn những đau đớn chớp nhoáng xảy ra ở vùng
thắt lưng gây cản trở ngay lập tức vận động cột sống thắt lưng, buộc cột
sống ở tư thế sai lệch đặc trưng để duy trì tư thế cột sống bớt trọng tải (tư thế
chống đau). Các cơ duỗi lưng, do phản xạ sẽ tăng cường sức căng cơ lên rất
mạnh. Những động tác chủ động hoặc thụ động để điều chỉnh lại tư thế sai
lệch đều làm cho người bệnh rất đau đớn, dễ có tâm lý sợ hãi và hạn chế mọi
vận động.
Nguyên nhân của đau thắt lưng cấp
Đau thắt lưng cấp thường do sự chuyển dịch khối lượng trong đĩa đệm
kèm theo kích thích lên dây chằng dọc sau. Trạng thái đau cấp tính này cũng
có thể do những khớp đốt sống gây nên nếu nó đột ngột bị ép hoặc giằng xé.
Vùng bị đau chủ yếu là phần dưới cột sống thắt lưng và xương cùng, cũng
có khi ở chính giữa hoặc hơi ra bên của những khu vực đó. Khu vực đau lan
tỏa có thể đau lan ra phía trước hoặc lên phía trên (phía đầu). Có thể thấy
xuất hiện kiểu đau xiên giả rễ xuống tới cơ đùi. Bên cạnh loại đau đột ngột
do bất kỳ vận động nào còn có dạng đau tăng dần, đau trong nhiều giờ
nhưng hiếm gặp hơn.
Dấu hiệu giúp nhận biết và chẩn đoán đau vùng thắt lưng
Khi khám lâm sàng, ấn tượng chính là tư thế sai lệch còn cản trở vận
động của cột sống thắt lưng. Động tác cúi gấp thân không thể thực hiện
được, nếu có chăng chỉ là do các khớp háng khi cột sống đã bị cứng. Bệnh
nhân chỉ có thể chuyển từ tư thế nằm trên giường sang tư thế đứng thẳng
bằng một động tác lăn theo phía bên, dùng mông làm điểm xoay. Khi khám
ấn và gõ vào chỗ đau trên những gai của cột sống thắt lưng dưới. Bệnh nhân

nằm ngửa, hai chân duỗi thẳng và nếu nâng lên khỏi mặt giường sẽ làm đau
tăng lên ở vùng thắt lưng - cùng.
Về tư thế sai lệch, tùy theo vị trí tổn thương, có thể là tư thế duỗi cố
định lưng, ưỡn cột sống quá sức, cúi khom lưng ra trước hoặc dáng đi đứng
vẹo nghiêng sang bên. Ở tư thế bớt trọng tải cho cột sống, chân co nhẹ ở
khớp háng và khớp gối thì phần lớn bệnh nhân hết đau và tư thế lệch chống
đau cũng biến mất. Thường thường những người trẻ tuổi dễ bị đau thắt lưng
bởi vì ở họ những yếu tố gây xáo động trong đĩa đệm xuất hiện sớm nhất.
Lúc đầu cơn đau xuất hiện trong thời gian ngắn và sau đó có xu thế tự
lui bệnh. Nhưng đối với những lần sau đó thì khó có thể nói trước là nó có
thể tự khỏi được hay không.
Đối với lứa tuổi thanh niên hoặc trung niên, cơn đau thắt lưng cấp có
thể là triệu chứng lâm sàng duy nhất của thoái hóa đĩa đệm. Tuy nhiên ở giai
đoạn đầu thường thấy hội chứng đĩa đệm thắt lưng mạn tính tái phát, sau
một quá trình tiến triển bao giờ cũng trở lại với hội chứng đau vùng xương
cùng và đau dây thần kinh hông to.
Đau thắt lưng mạn tính tái phát
Đau vùng thắt lưng với những đợt đau dài và hay tái phát là một thể
mạn tính của hội chứng đau thắt lưng cục bộ, thường biểu hiện không rõ nét,
xuất hiện từ từ, đồng thời thoái lui cũng chậm. Bệnh xuất hiện đau ở một tư
thế nhất định, ví dụ như: ngồi lâu, đứng lâu và kể cả nằm lâu, đau sẽ mất đi
khi thay đổi tư thế. Còn trong đau thắt lưng cấp, đau xuất hiện thành từng
cơn đau, đợt đau, người bệnh không thể tự khêu gợi cơn đau và làm mất đi
cơn đau theo ý muốn.
Nguyên nhân của đau thắt lưng mạn tính tái phát: chủ yếu do những
biến đổi sức đàn hồi và thể tích của đĩa đệm thắt lưng, kèm theo những tác
động dây chuyền thứ phát tới các khớp nhỏ đốt sống và cơ liên quan.
Những biểu hiện lâm sàng thường xuất hiện 35-40 tuổi và nó gắn liền
với giai đoạn tiến triển của thoái hóa đĩa đệm.
Dự phòng và điều trị

- Đối với đau thắt lưng cấp
Điều quan trọng nhất là cần cho người bệnh nằm bất động tại giường
có phản cứng, không được nằm giường lò xo. Tư thế nằm: nằm ngửa, hai
chân hơi co ở khớp gối và khớp háng bằng cách cho đệm ở dưới khoeo một
cái gối dài, nhỏ. Tránh vận động đột ngột. Thời gian nằm bất động: từ 5-7
ngày đối với những trường hợp đau vừa và nhẹ, từ 2-3 tuần trong những
trường hợp đau nặng. Phần lớn trường hợp đau thắt lưng sẽ thuyên giảm
nhanh chóng sau thời gian nằm bất động. Tùy theo mức độ bệnh, có thể áp
dụng các phương pháp khác phối hợp trong thời gian nằm bất động như:
+ Dùng đai thắt lưng có lực bó cơ vùng thắt lưng, bụng càng lớn càng
bất động tốt tao hiệu quả điều trị cao.
+ Phương pháp điều trị bằng sức nóng (chườm nóng bằng bó nến,
khay nhiệt điện, gối ấm điện ) áp vào vùng thắt lưng đau.
+ Một số biện pháp giảm đau bằng y học cổ truyền cũng có tác dụng
tốt trong điều trị đau thắt lưng cấp và mạn tính như: chườm nóng bằng lá
ngải cứu, cám rang, muối rang, châm cứu. Riêng bấm huyệt và xoa bóp có
thể áp dụng nhưng cần tránh những tác động mạnh lên đoạn vận động cột
sống trong giai đoạn cấp tính.
+ Kéo dãn cột sống thắt lưng với lực kéo nhỏ (8-10kg), mỗi ngày hai
lần, mỗi lần từ 15-20 phút.
+ Các phương pháp phong bế novocain và tiêm ngoài màng cứng
bằng các loại thuốc corticoid và vitamin B12 có thể áp dụng trong những
trường hợp đau nặng, có hội chứng rễ, nhưng cần theo đúng chỉ định của
thầy thuốc.
Việc cho bệnh nhân vận động cột sống trở lại trong quá trình điều trị
và sau thời gian nằm bất động đều phải tiến hành từng bước, có hướng dẫn
cụ thể. Bệnh nhân có thể đau tái phát do vận động quá mức.
- Đối với đau thắt lưng mạn tính
Mỗi đợt đau tái phát đều có thể áp dụng những biện pháp như đau thắt
lưng cấp. Khi giai đoạn cấp đã ổn định có thể cho người bệnh điều trị lý liệu

kết hợp. Điều quan trọng là áp dụng những biện pháp dự phòng và phục hồi
chức năng.