Phòng GD - ĐT Nam Trực
Đề thi khảo sát chất lợng học sinh giỏi
Năm học 2009 - 2010
Môn : Ngữ văn 6
Thời gian làm bài: 120 phút
Câu 1: ( 3,0 điểm )
Đọc đoạn thơ sau, trả lời các câu hỏi :
Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời ma lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác
Anh đội viên nhìn Bác
Càng nhìn lại càng thơng
Ngời Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm.
1. Đoạn thơ đợc trích trong tác phẩm nào? Của ai ? Đợc sáng tác thời gian nào?
2. Giải nghĩa từ : trầm ngâm ?
3. Chỉ ra, nêu tác dụng của phép tu từ trong đoạn thơ ?
Câu 2: ( 5,0 điểm )
Cuối văn bản: Bài học đờng đời đầu tiên ( Trích Dế Mèn phiêu liêu kí
của Tô Hoài ), sau khi chôn cất Dế Choắt, Dế Mèn đứng lặng hồi lâu trớc nấm mồ
của ngời bạn xấu số. Em hãy hình dung tâm trạng của Dế Mèn và viết một đoạn văn
từ 7 đến 9 dòng diễn tả lại tâm trạng ấy theo lời của Dế Mèn.
Câu 3: ( 12,0 điểm )
Một đêm thanh vắng, em ngồi học bài. Kim đồng hồ hối hả điểm từng bớc đi
của thời gian. Em hãy tả lại cảnh đó và tởng tợng qua tiếng tích tắc, tích tắc, chiếc
đồng hồ muốn nói với em điều gì.
Hết
Phòng GD - ĐT Nam Trực
Hớng dẫn chấm thi học sinh giỏi năm học 2009 2010
Môn Ngữ văn 6
Câu 1: ( 3,0 đ )
- Đoạn thơ trích trong tác phẩm: Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ,
sáng tác năm 1951 ( 1,5 đ - mỗi ý đúng cho 0,5 đ )
- Trầm ngâm: có dáng vẻ lặng lẽ, suy nghĩ về một điều gì đó ( 0,5 đ )
- Phép tu từ ẩn dụ ( 0,5 đ )
Ngời Cha Bác Hồ: thể hiện sâu sắc tình cảm chân thành, tôn kính, biết ơn
của anh đội viên với Bác Hồ kính yêu. ( 0,5 đ )
Câu 2: ( 5,0 đ )
- Viết đúng đoạn văn theo yêu cầu
- Học sinh hình dung, diễn tả tâm trạng, suy nghĩ của Dế Mèn theo sự tởng tợng của
mình ( nhập vai vào nhân vật ), cần rõ các ý:
+ Thơng Dế Choắt, ân hận về việc làm dại dột của mình gây ra cái chết thơng tâm
cho Dế Choắt.
+ Rút ra bài học cho bản thân: nếu đã trót không suy tính lỡ xảy ra những việc dại
dột, dù về sau có hối cũng không thể làm lại đợc. ở đời mà có thói hung hăng bậy
bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân.
*** Cho điểm:
- Viết đúng đoạn văn theo yêu cầu (1,0 đ )
- Điểm 3 4 điểm: nhập vai nhân vật, kể đợc sâu sắc, có tính biểu cảm cao về
tâm trạng và những suy nghĩ của Dế Mèn, biết kết hợp hài hoà giữa kể
chuyện, miêu tả, biểu cảm.
- Điểm 1,5 2,5 điểm: nhập vai nhân vật, diễn tả khá sâu sắc về tâm trạng và
những suy nghĩ của Dế Mèn.
- Điểm 0,5 1,0 điểm: nhập vai nhân vật, diễn tả về tâm trạng và những suy
nghĩ của Dế Mèn còn lộn xộn, lan man.
Câu 3. ( 12, 0 đ )
a. Mở bài ( 0,5 đ )
Giới thiệu cảnh đêm thanh vắng ngồi học bài, nghe tiếng kim đồng hồ điểm bớc
đi của thời gian
b. Thân bài ( 11,0 đ )
*** Yêu cầu:
- Tả cảnh đêm khuya thanh vắng : thời gian, không gian, cảnh vật, hoạt động
của con ngời
- Cảnh chiếc đồng hồ hối hả điểm từng bớc đi của thời gian ( tởng tợng, lồng tả
cảnh với kể chuyện và biểu cảm )
- Lời khuyên chí tình chí lí của chiếc đồng hồ: thời gian là vàng ngọc, không
đợi chờ ai, biết tiết kiệm thời gian, vơn lên trong hiện tại và tơng lai, làm việc,
học tập cần cù, chăm chỉ
c. Kết luận ( 0,5 đ )
Cảm nghĩ, suy nghĩ, liên tởng của học sinh
*** Cách cho điểm :
- Điểm 10 - 12 : đúng kiểu bài văn miêu tả. Bài viết rõ ràng, mạch lạc, thể hiện
tốt óc quan sát, tởng tợng, liên tởng. Sử dụng hiệu quả các biện pháp nghệ
thuật, sử dụng từ ngữ, hình ảnh, chi tiết sinh động, giàu biểu cảm, hấp dẫn.
- Điểm 8,0 - 9,5 : đúng kiểu bài văn miêu tả. Bài viết rõ ràng, mạch lạc, thể hiện
khá tốt óc quan sát, tởng tợng, liên tởng. Sử dụng khá hiệu quả các biện pháp
nghệ thuật, sử dụng từ ngữ, hình ảnh, chi tiết giàu biểu cảm.
- Điểm 5,5 - 7,5 : đúng kiểu bài văn miêu tả. Bài viết rõ ràng, mạch lạc, đã thể
hiện khá tốt óc quan sát, tởng tợng, liên tởng. Sử dụng biện pháp nghệ thuật
nhân hoá, từ ngữ, hình ảnh khá tốt.
- Điểm 4,0 - 5,0 : đúng kiểu bài văn miêu tả, bài viết có thể hiện óc quan sát, t-
ởng tợng, liên tởng, nhng đôi chỗ còn lan man, kể lể, khô khan.
- Điểm 2,5 - 3,5 : đúng kiểu bài văn miêu tả, viết lan man, lủng củng
- Điểm 0,5 2,0 : viết lan man, lủng củng
** Lu ý :
Giám khảo căn cứ vào khung biểu điểm, vào thực tế bài viết của học sinh để
linh hoạt cho điểm
Điểm toàn bài làm tròn đến 0,5
.