Dinh dưỡng cho người bị mỡ máu cao docx

Dinh dưỡng cho người bị
mỡ máu cao




Chế độ ăn không hợp lý bao gồm nhiều chất béo, đặc biệt là các axit
béo no và cholesterol sẽ làm tăng cholesterol máu là tiền đề của các bệnh tim
mạch, cao huyết áp.
Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong điều trị hạ cholesterol máu để
ngăn ngừa vữa xơ động mạch và bệnh mạch vành với các nguyên tắc sau:
l. Giảm tổng lượng năng lượng trong ngày để giảm cân nhằm có chỉ
số BMI thích hợp nếu có thừa cân, béo phì:
Giảm năng lượng của khẩu phần ăn từng bước một, mỗi tuần giảm
khoảng 30 kcal so với khẩu phần ăn của bệnh nhân cho đến khi đạt năng
lượng tương ứng với mức BMI.
Cần theo dõi cân nặng và BMI để điều chỉnh tổng lượng calo hàng
tháng hoặc hàng quí đề phòng giảm cân quá nhanh hoặc quá nhiều. Khi giảm
cân quá nhanh và quá nhiều sẽ làm cho cơ thể mệt mỏi, suy nhược có thể
còn nguy hiểm tới sức khỏe.
2. Giảm lượng chất béo (lipid) ăn vào.
- Tuỳ theo BMI, chất béo chỉ nên chiếm 15 - 20% tổng năng lượng
với tỷ lệ sau: Chất béo no chiếm 1/3 tổng số chất béo, 1/3 là acid béo chưa
no nhiều nối đôi và 1/3 còn lại là acid béo chưa no một nối đôi.
- Nên dùng dầu lạc, dầu olive, dầu đỗ tương thay cho mỡ và nên ăn
các hạt có dầu như: vừng, lạc, hạt dẻ, hạt bí ngô để cung cấp các acid béo
không no có nhiều nối đôi omega 3, omega 6. Nếu có điều kiện nên bổ sung
dầu cá thiên nhiên vì chứa nhiều acid béo chưa no.
- Loại bỏ các thức ăn nhiều acid béo no như mỡ, bơ, nước luộc thịt.
- Giảm lượng cholesterol ăn vào xuống dưới 250 mg/ngày bằng cách
không ăn các thực phẩm có nhiều cholesterol như: não (2.500mg%), bầu dục

bò (400mg%), bầu dục lợn (375mg), gan lợn (300mg%), gan gà (440mg%).
Hạn chế các thức ăn này góp phần làm giảm lượng cholesterol trong khẩu
phần ăn. Lòng đỏ trứng có nhiều cholesterol, nhưng đồng thời có nhiều
lecithin (một chất điều hoà chuyển hoá cholesterol trong cơ thể). Do đó, ở
những người có cholesterol máu cao, không nhất thiết phải kiêng hẳn trứng
mà chỉ nên ăn trứng l - 2 lần/tuần, mỗi lần ăn 1 quả.
3. Tăng lượng đạm (protein): Sử dụng thịt ít béo như thịt bò nạc, thịt
gà nạc bỏ da, thịt lợn thăn, nên dùng cá, đậu đỗ. Nên ăn các sản phẩm được
chế biến từ đậu tương: sữa đậu tương, đậu phụ, tào phớ, bột đậu tương, sữa
chua đậu tương thực phẩm làm từ đậu tương chứa nhiều estrogen thực vật
hoặc isoflavon làm giảm đáng kể nồng độ cholesterol toàn phần, cholesterol
lipoprotein tỷ trọng thấp (LĐL) và triglycerid (là những thành phần làm tăng
nguy cơ xơ vữa động mạch). Cơ quan FDA của Mỹ đã đưa ra khuyến cáo:
Để giảm các nguy cơ của bệnh tim mạch, nên tiêu thụ ít thất 25g đậu
tương/ngày dưới bất cứ hình thức nào. Tuy nhiên, lượng đạm cũng không
nên tăng quá nhiều so với bình thường sẽ dẫn đến các rối lọan chuyển hóa
khác, chỉ nên ăn tăng thêm khoảng 1/6 (15%) so với bình thường.
4. Vai trò của các axit béo chưa no có nhiều nối đôi: Những thí
nghiệm lâm sàng đánh giá hiệu quả của chế độ ăn ít axit béo no, nhiều axit
béo chưa no có nhiều nối đôi với tỷ lệ mắc xơ vữa động mạch đã cho thấy rõ
hiệu quả làm giảm cholesterol máu của các axit béo chưa no có nhiều nối
đôi. Trong những năm gần đây, đã có nhiều nghiên cứu và chứng minh về
vai trò tích cực của các loại axit béo Omega-3 và Omega-6 đối với giảm
cholesterol máu và phòng chống các bệnh tim mạch. Các loại cá, dầu cá
chứa nhiều axit béo Omega-3 như EPA(Eicosapentaenoic),
DHA(Docosahessaenoic), các dầu thực vật (dầu đậu nành, dầu ngô, dầu
vừng ) giàu axit béo Omega-6. Các nghiên cứu cho thấy các axit béo trên
không những làm giảm cholesterol mà còn có tác dụng tốt để phòng chứng
loạn nhịp tim, huyết khối và góp phần điều chỉnh huyết áp. Do vậy, để giảm
cholesterol máu, nên ăn cá 2 - 3 lần/tuần, sử dụng dầu thực vật dưới dạng

trộn xa lát hay xào thức ăn (cho dầu vào đảo đều trước khi bắc nồi thức ăn ra
khỏi bếp).
5. Vai trò của chất xơ: Chất xơ có vai trò rõ rệt làm giảm nguy cơ tăng
cholesterol máu và mắc bệnh về tim mạch. Người ta ví chất xơ như là cái
chổi quét ra khỏi cơ thể cholesterol và các chất độc hại. Bữa ăn hàng ngày
nhất thiết phải có rau, quả tươi. Nên ăn đa dạng phối hợp nhiều loại rau, củ,
quả. Khi bị tăng huyết áp hay cholesterol cao, nên ăn nhiều rau, quả tươi
hơn để bổ sung các vitamin, đặc biệt là kali giúp làm hạ huyết áp và chất xơ
giúp làm giảm cholesterol máu.