Mô hình 5 nguồn lực của Michael Porter docx

Mô hình 5 nguồn lực của Michael Porter
Đầu những năm 1990, với vai trò là một nhân sự cấp
cao tại trường đại học, tôi có tham gia một khóa học
bắt buộc về Chiến lược doanh nghiệp. Tôi rất nhớ
khóa học này, về vị giáo sư - một cha sứ có giọng nói
lôi cuốn mà sau này là chủ trì đám cưới và đỡ đầu
cho con tôi - hơn là về chủ đề của môn học.

Nhưng tôi cũng thích những ý tưởng mà chúng tôi đã
nghiên cứu. Tất nhiên là những ý tưởng này cũng
bao gồm mô hình 5 nguồn lực của Michael Porter -
một loạt những bài giảng đã trở thành quan trọng đối
với việc nghiên cứu kinh doanh như những học
thuyết của Newton đối với vật lý học.

Kể từ khi làm việc tại Harvard Business Review tháng
trước, tôi đã được nghe tên Porter vài lần trong ngày:
xung quanh mọi người đều coi những bài viết về
chiến lược trong ba thập kỷ của ông là cẩm nang bí
quyết của họ. Vì vậy tôi cố gắng nhớ lại chính xác
những gì đã được học về điều này trước đây.

Trong lớp học chiến lược, tôi nhớ có chép vào trong
vở bản vẽ minh họa với những mũi tên nhỏ đại diện
cho những nguồn lực khác nhau định hình chiến lược
của một công ty. Nhưng khi tôi cố gắng gọi tên 5 yếu
tố đó thì tôi lại không nhớ được.

Tôi biết "Nhà cung cấp" là một trong số chúng. Tôi
nhớ điều gì đó về "rào cản đối với sự thâm nhập". Và
tôi khá chắc chắn rằng "Chính phủ" là một yếu tố

khác. Nhưng nếu đây là một chương trình trò chơi
truyền hình, ngay lúc này tôi sẽ lựa chọn giải pháp gọi
điện thoại hỗ trợ từ người thân.

Michael Porter

Vai trò của chính phủ là một nguồn lực trong việc định
hình chiến lược là điều tôi đã nghĩ đến rất nhiều khi
đọc cuốn sách mới của Daniel Okrent có tựa đề là
"Last Call: The Rise and Fall of Prohibition," phát
hành trong tuần này bởi nhà xuất bản Scribner. Mặc
dù về bản chất đó không phải là một cuốn sách kinh
doanh trong 100 trang đầu- tôi mới đọc đến đó- nó
đưa ra một biên niên sử sống động về sự phát triển
của một ngành công nghiệp: làm thế nào sự thưởng
thức rượu của người Mỹ tạo đường cho sự ưa thích
bia, những người ủ rượu như Adolphus Busch ban
đầu đã tạo ra những mối liên kết dọc như thế nào
bằng việc mua những nhà máy sản xuất ly cốc và
những xưởng đá và hỗ trợ cho việc tạo ra hàng nghìn
quán rượu như thế nào, và làm thế nào một liên minh
kỳ cục (người tán thành mở rộng quyền bầu cử,
những nhà đạo đức học, những người chủ nghĩa dân
tộc học) lại tìm ra những đòn bẩy về chính trị để cấm
những sản phẩm của cái mà sau này trở thành ngành
công nghiệp lớn thứ 5 cả nước.

Lệnh cấm là một ví dụ rõ rệt về việc làm thế nào một
quyết định của chính phủ có ảnh hưởng đến một
ngành công nghiệp - một điều củng cố lại trí nhớ

không rõ ràng của tôi về việc "Chính phủ" là một trong
5 nguồn lực trong mô hình của Porter. Để kiểm tra trí
nhớ đó tôi lần lại và đọc lại bài đăng trên HBR vào
năm 1979 của Porter.

Ít nhất tôi cũng nhớ đúng một phần: "Quyền thương
lượng của nhà cung cấp" là một trong 5 nguồn lực
theo mô hình của Porter và "Mối đe dọa với những
người mới vào nghề" cũng vậy (Nếu đây là một cuộc
thi, tôi có thể lập luận rằng "những rào cản đối với sự
thâm nhập" thì cũng gần đúng để được công nhận).
Tuy vậy, Chính phủ rõ rằng không phải là một trong
số năm nguồn lực (động não nhanh một chút: bạn có
thể kể tên ba nhân tố còn lại không?)

và mô hình 5 nguồn lực.

Porter liệt kê chính phủ là một "Nhân tố", chứ không
phải là một nguồn lực, cùng với những biến số phụ
thuộc khác như tỷ lệ tăng trưởng của ngành, dịch vụ
và sản phẩm bổ sung. "Tốt nhất không nên hiểu
Chính phủ là nguồn lực thứ sáu bởi sự tham gia của
chính phủ vốn không hoàn toàn tốt hay xấu cho lợi
ích của ngành" Porter viết "Cách tốt nhất để hiểu ảnh
hưởng của chính phủ lên cạnh tranh là phân tích xem
các chính sách cụ thể của chính phủ có ảnh hưởng
như thế nào đến 5 nguồn lực mang tính cạnh tranh.

Ví dụ: kiểu dáng công nghiệp tạo rào cản cho việc
thâm nhập, thúc đẩy tiềm năng lợi nhuận của ngành.

Ngược lại các chính sách của chính phủ hỗ trợ các
liên hiệp có thể tăng quyền lực của nhà cung cấp và
làm mất đi tiềm năng lợi nhuận Chính phủ hoạt
động ở nhiều cấp độ khác nhau và thông qua nhiều
chính sách khác nhau, mỗi một trong số những chính
sách đó sẽ ảnh hưởng đến kết cấu theo những cách
khác nhau."

Tôi hiểu luận điểm này của Porter: 5 nguồn lực là cơ
bản giống như trọng lực trong khi đó chính sách của
chính phủ tốt hơn hết nên được nhìn nhận là cái gì đó
nhất thời giống như gió to. Tuy vậy trong suốt hơn
một thập kỷ qua hoặc khoảng chừng đó nghiên cứu
về kinh doanh, điều làm tôi chú ý chính là rất nhiều
thời gian và công sức mà các nhà lãnh đạo kinh
doanh bỏ ra để lo lắng về - và cố gắng gây ảnh
hưởng đến - chính sách của chính phủ.

Rất nhiều trong số là về các tin tức chính trị những
ngày gần đây từ các khoản viện trợ ngành công
nghiệp đến cải cách y tế đến quy định dịch vụ tài
chính sẽ có ảnh hưởng sâu sắc tới tiềm năng lợi
nhuận của một số công ty lớn nhất Mỹ. Các quy định
của chính phủ trong thế kỷ 21 có thể không ảnh
hưởng đến các công ty nhiều như lệnh cấm ảnh
hưởng đến Anheuser-Busch - công ty sản xuất rượu
của Bỉ hoặc những người nấu rượu canada (những
người này cung cấp một hàng hóa thay thế (bất hợp
pháp)). Tuy vậy rất nhiều CEO lại lo lắng về điều này
nhiều hơn là về Mối đe dọa của sản phẩm thay thế

(một trong số năm nguồn lực trong mô hình của
Porter).

Tôi sẽ lặp lại lời của Porter rằng Chính phủ là một
nhân tố, không phải nguồn lực thứ sáu. Nhưng ngày
nay, dường như nó là một nhân tố vô cùng to lớn.