bài tập di truyền học quần thể pptx
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (308.09 KB, 9 trang )
MỘT VÀI PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
DI TRUYỀN HỌC QUẦN THỂ
!"#$%&'()!!*+, /+*%
0+01)2!3,4+%52!3607-/)!"+
!8/9:.
$;.#;.9!#;tự thụ phấn,động vật
lưỡng tính tự thụ tinh<
$)+.#trong đó các cá thể giao phối tự do với nhau.
=>/%??+@??AA+@??AABBC
=>@))+@))+@))88C
=83?)+@?)AA+@??A+@?)AC<
D&+%!D/++()E%F+-
9+%!/G()E< 9)&D+)+G
!/H0"()1/5<=/+;0HI095)J#)K
IF)% /G<
?DL/G!0!)()*%D<
CÔNG THỨC TÍNH TẦN SỐ TƯƠNG ĐỐI CỦA CÁC ALEN
M-N%#4"2O!6O/P8/H
d??Qh?)Qr))
=9
R= ())D?S8R
T
h
R= ())D)S/R
T
h
CÔNG THỨC TÍNH TỔNG SỐ TỔ HỢP KIỂU GEN
UVr )D%%D,:n D0)),/+6!DK%,
9 0D0!)/+#-W
n
rr
+
T
XFY
VD: =/+%#Z.,FD6[)D)
F
)
T
)
[
9-;)+.;8+-WG+/)
\
T
XF[Y[
F
=
+
&0D
=,)O8]H6!,FD6[)D^
_
,^
?
,^
A
96\0D^
_
^
_
,^
?
^
?
,
^
?
^
_
,^
A
^
A
,^
A
^
_
,^
?
^
A
HƯỚNG DẪN GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP VỀ QUẦN THỂ TỰ PHỐI.
UVx>/%Y??X<
UVy83Y?)X
UVz>@Y))X
MVn ";.
`O/P8/H()#68G x?? : y?) : z)) Y Ix + y + z = 1 X
1.Nếu quần thể ban đầu chỉ có một kiểu gen :
U#)J6%0D96[+G<
L+G0D??Khi tự thụ phấn cho ra dòng thuần chủng trội
L+G0D))Khi tự thụ phấn cho ra dòng thuần chủng lặn<
L+G0D?)
RU#;.)J6%0D839
=J"83S
n
X
T
F
Y
=J">SF
n
X
T
F
Y
";.
VD :a%#;G"b
c
6Fccd83H0D?)%;;
]#)["96J"83>)+e
Giải
f8]1' =J"83
n
X
T
F
Y
=J">F
n
X
T
F
Y
gJ"83,>,4!"D+-)
Tỉ lệ
Thế hệ
Tỉ lệ % thể đồng hợp (Aa) Tỉ lệ % thể dị hợp (AA+aa)
b
c
c
X
T
F
Y
<FccdSFccd
cd
b
F
F
X
T
F
Y
<FccdShcd
−
F
X
T
F
YF
<FccdShcd
b
T
T
X
T
F
Y
<FccdSThd
−
T
X
T
F
YF
<FccdSihd
b
[
[
X
T
F
Y
<FccdSFT,hd
−
[
X
T
F
YF
<FccdSji,hd
2. Nếu quần thể ban đầu có hơn 1 kiểu gen:
U#)60DAA và Aa+@AA; Aa, aa+@Aa và aa9))H8G
&#!
2???)k))SF;1#)"9
=83(Aa)S
y
n
<X
T
F
Y
=>/%(AA)S2R
T
<X
T
F
Y yy
n
−
=>7(aa)SkR
T
<X
T
F
Y yy
n
−
VD1l%#;6 !IJ">/%Y??X<`hcd,J"83
Y?)Xhcd<U+;]#)["9J"83/%,>/%,>
@)+d<
GIẢI
=J"83?)S
dTh,\dhc<X
T
F
Y<X
T
F
Y
[[
==y
=J">/%??S2R
dhc<X
T
F
Y
[
=y
R
T
dhc<X
T
F
Ydhc
[
−
SiF,ihd
=J">@))SkR
c<X
T
F
Y
[
=y
R
T
dhc<X
T
F
Yhc
[
−
STF,jihd
VD2 :l%#%6icd83Y?)X,Tcd>@Y))X+
;]O#)hI"9J"d%/%,83,>@)+d<
GIẢI :
=J">/%??S2R
dmc\Th,[[
dic<X
T
F
Ydic
ic
T
<X
T
F
Y
hh
=
−
+=
− yy
=J"83?)S
dFjih,Tdic<X
T
F
Y<X
T
F
Y
hh
==y
=J"83))SkR
d[c
T
X
T
F
Y
<h
=
−
y
y
R
=
−
T
dic<X
T
F
Ydic
h
\[,mc\Thd
VD3:l%#;4")6Thd0D??,hcd0D??,hcd0
D?),Thd0D@))+;]O%#)["9J"83,>
/%,>@)+d<
GIẢI:
=J"83?)S
dTh,\dhc<X
T
F
Y
[
=
=J">/%??SThdR
T
dhc<X
T
F
Ydhc
[
−
Sn\,jihd
=J">@))SThdR
djih,n\
T
dhc<X
T
F
Ydhc
[
=
−
HƯỚNG DẪN GIẢI MỘT SỐ BÀI TẬP VỀ
QUẦN THỂ GIAO PHỐI TỰ DO NGẪU NHIÊN.
l% #I<
a%#)+.04/G!Ko8/H9*I1'
T
?)RT#R#
T
))SF<
MVN& !/+#<
MVDJ" !>/%??
MVHJ" !>@))
MVRJ" !83?)
2.1 Dạng thứ 1 :`! ()!)D/+#
)D/+#0J"09J"0D48G
I))H8GJ"/7+@48GK8p!8]1'&
#!
T
??RT#?)R#
T
))SF
`! ,#
a) Hai alen nằm trên NST thường
a.1 Trội hoàn toàn
=8]A/%++-+Ia<
U))D/%++9!60D>??)83?)H
609/%<U01 !/%60D??)?)<lJ6
)/G@I0D))8+67'/!!)
/G@ ()D<
Nếu quần thể có sự cân bằng kiểu gen9
= ()0D))#
T
Sq#S
aa
qSF#<
VD1.=/+%#;0Ko8/H6Tc<cccK/+66nhcKK
O<A?#3K)+,)#3KO<rs2!3 E.()!)D<
Bài giải
LP)KO60D))S
Tcccc
nhc
2FccdSc,cTTh<
g#
T
Y))XSc,cTThSq#
Y)X
S
cTTh,c
Sc,Fhq
Y?X
SFc,FhSc,jh<
a.2 Trội không hoàn toàn :
BGJJ"099)J"0D,0 )!8]
1'/<
VD2 :a:,0D??#3:1D,))#3:1/,?)#3:1
)/D<
l%#:>6Fcj+1D,nj+1/,Fnn+1)/D<
= ()!)D?)()#:6/e
Giải
`O/P8/H()#:
bFcj??Fnn?)nj))S[cctSqc,[\??c,nj?)c,F\))SF<
f8]1'
Y?XS
\,c
T
nj,c[\,cT
T
T
=
+
=
+ xRD
#
Y)X
S
n,c
T
nj,cF\,cT
T
T
=
+
=
+ x
N
RH
b. Hai alen nằm trên NST giới tính.
b.1 Trội lặn hoàn toàn.
a) !+%+;H)+NJ)%)D/Uu=vs
"/G8+6J7'/ !,!/+# ()!
DYIH0" ()!)D4TI;!)X<
gBa/>OD?#3w/%++-+I)#3/,DJ
0Ip-Iv016)D/x<l%#/>O6Thc+
/>;/,Thc++;w,Thc+!w(,Thc+!w83
9 )D()#/<
Giải
=D+)6
Thc+;/60Dv
)
xSq6Thc)Dv
)
Thc+!w8360D?
?
v
)
Sq6Thc)Dv
?
Thc)Dv
k
Thc+;w60Dv
?
xSq6Thc)Dv
?
Thc+!w(60Dv
?
v
?
6hcc)Dv
?
g& )D()#hcc)Dv
)
RFccc)Dv
?
SFhcc
= )D)()#hccyFhccSc,c[
= )D?()#FcccyFhccSc,\i<
b.2 Trội không hoàn toàn.
BG56H0D099% DJ0/Uu=I
v016)D/x+;J%)Ds"09<
gBa+z+,@DB,8#31o/p-Iv
YBB1DQ88Q1QB8)X<=/+%#z+4115
"H!09-)
Loại Đen Vàng Tam thể Tổng số
lz+; [FF nT c [h[
lz+! Tii i hn [[j
= )D/+H0"Koe
Giải
$ID v
B
v
B
L1D
lz+;v
B
xL1Dlz+!v
B
v
8
=)
v
8
xL1 v
8
v
8
L1
MV ())DB,# ())D8
=& )DB/+0D()z+!Dz+;D
[FFRTYTTiXRhnSmFm
=& )D/+#[h[RTY[[jXSFcTm
B+6= ())DBmFmFcTmSc,jm[
= ())D8Fc,jm[Sc,Fci<
2.2. Dạng thứ 2 :
RA E.()!)D,2!3O/P8/H()#,J"09<
R`'O/P()#Ko))Ko8/H<
Cách giải :
RL&))+N;!D+ E.s+)-/)0#H 8
/H 09<
R=/G!Ko()#3#)E#)
T
T
S
T
X
T
T
Y
pq
RH0"#G/G!Ko8/H`+Z.P E.
())D01&<
Ví dụ 1 :=/+%#)+.?#3#V,)#3#)<gO/P8
/H()#2!3J"09+/G!Ko8/H(){#
/+!/5-)
)X$F6?Sc,m,)Sc,F
X$T6)Sc,T
Giải
)Xb
F
Y?R#
)
X2Yb
?
R#
)
XSq|
F
b
T
Y??XRT#Y?
)
XR#
T
Y))XSF
tSqc,jF??Rc,Fj?)Rc,F))SF<
=J"09()#FmmdK#V
FdK#)
`O/P8/H()#FKo9
c,jF2c,cFS
T
X
T
Fj,c
Y
Sc,ccjF
X=E;,)6!!
)Sc,TSq?SF}c,TSc,j
`O/P8/H()#Tc,\n??Rc,[T?)Rc,cn))SF
=J"09()#T m\dK#V
ndK#)
c,\n2c,cnS
T
X
T
[T,c
Y
Sc,cTh\Sq$TG/G!Ko8/H<
Ví dụ 2 :LPG/G!Ko8/H#F6 E.())D?Sc,\Q
#T6 E.())D)Sc,[<$+6J"!83N)+E
)+E)+de
Giải
v~,#F= E.
Y?X
Sc,\Sq#
Y)X
SFc,\Sc,n
`O/P8/H()#Fc,[\??Rc,nj?)Rc,F\))SF
v~#T= E.()#
Y)X
Sc,[Sqb
?
SFc,[Sc,i
`O/P8/H()#Tc,nm??Rc,nT?)Rc,cm))SF
gJ"83N()#F)+E#T
c,njc,nTSc,c\S\d
Ví dụ 3 :`+T#)+.6O/P8/H-)
$Fc,\??Rc,T?)Rc,T))
$Tc,TTh??•c,chhc?)c,iTTh))
)X$+sG/G!Ko8/H
Xl.#)Ko8/HG/G!Ko8/H6H
0"9eLP6O/P8/H()#-W+e
Giải
)X$F`)o8/H9
c,\2c,T€
T
X
T
T,c
Y
tSqc,FT€c,cF
$TGKo8/H9
c,cTTh2c,iTThS
T
X
T
TThc,c
Y
Sc,cF\Th\Th
X l.#FG/G!Ko8/H)+Z.<
= E.()!)D()#F
Y?X
S
c,\
R
T
T,c
Sc,i
#
Y)X
SFc,iSc,[
#Z.c,nm??Rc,nT?)Rc,cT)SF
*Chú ý 1:
H+%#w#66Ko01,9012D
R#6oF)01,-)0Y?X#Y)X92D•Y??X6o
T
)
01Q•Y?)X6oT#)01•Y))X6o#
T
)01<Uo9#K
oG<Hay xem lai công thức:
T
T
S
T
X
T
T
Y
pq
6P)01<
Ví dụ:`+F#c,n??Qc,T?)Qc,n))<`6 ?Sc,nR
T
F
2c,TSc,h<
)Sc,nR
T
F
2c,TSc,h
‚ƒ/6/OH#6* )D?S)Sc<h<`6#c<[??,
c<n?)Qc<[))„w)s<=/+;J6F#VKo8
/H,60#660D??Sc,ThQ?)Sc,hQ))Sc,Th<
Vậy trong bài toán điều kiện để đạt trạng thái cân bằng di truyền:
??Sc,ThQ?)Sc,hQ))Sc,Th
UF#01Ko9sau một thế hệ giao phối ngẫu nhiên,#-W6
0D
T
??RT#?)R#
T
))S#Ko<
VD1:`+#c,n??Qc,T?)Qc,n))#chưa đạt trạng thái cân bằng)+.Z
<
Yc,n??Qc,T?)Qc,n))X2Yc,n??Qc,T?)Qc,n))X
?Sc,hQ)Sc,h?Sc,hQ)Sc,h
="-)-Wc,Th??Qc,h?)Qc,Th))S$G/G!Ko8/H
VD2: a,+!0D??1D,?)12!,))1/<
l%#6nFd+1D,hjd+1.Fd+1/<
F< O/P8/H()#6/4/G!Ko01e
T< #G/G!Ko8/HIH0"+e
GIẢI:
F<`O/P8/H()#6/4/G!Ko01e
?Sc,nFR
T
F
2c,hjSc,i
)Sc,cFR
T
F
2c,hjSc,[
Xét theo công thức:
T
T
S
T
X
T
T
Y
pq
SYc,i2c,[X
T
€Y
T
hj,c
X
T
tSqc,cnnF€c,cjnF
Sq$)G/G!Ko<
T<$G/G!Ko8/HIH0"+e
$G/G!Ko0??Sc,nmQ?)Sc,nTQ))Sc,cm
*Chú ý 2: M-N/+%#Z.,FD6[)D)
F
)
T
)
[
9-;)+.;8+
-WG+/)
\
T
XF[Y[
F
=
+
&0D
UH)!8]3))D
MV )D^
_
,^
?
,^
A
p, q , r.
=9O/P8/H()#Y^
_
R#^
?
R/^
A
X
T
SF
tSqY
T
^
_
^
_
R#
T
^
?
^
?
R/
T
^
A
^
A
RT#^
?
^
_
RT/^
A
^
_
RT#/^
?
^
A
XSF
g/+HP)P…6+@69^
_
^
_
<u)09^
_
^
_
Y6!_X
9Sq•Y_XS
T
Sq^
_
S
•Y?XS#
T
RT#SYIYo X†"()6!?+/I/+)
•Y?XX
Sq^
?
S#
Sq^
A
SF}}#Y+@6E;!^
?
X
VD: a56!_Y0D^
_
^
_
X,6!?Y0D^
?
^
?
,^
?
^
_
X,6!AY0D
^
A
^
A
,^
A
^
_
X,6!?AY0D^
?
^
A
X<=/+66!AJ"Ti,mnd,6!?
J"Fm,n\d6!?AJ"n,Thd<= E.()!)D^
?
,^
A
,^
_
/+#<
!!^
?
Sc,F[Q^
A
Sc,FjQ^
_
Sc,\m
GIẢI:
D^
_
^
_
SFccdTi,mndFm<n\dn,ThdSnj,[hdSq^
_
Sc<\m
=)6V )D^
?
,)6
T
RT<c,\m<Sc,Fmn\Y8+Fm,n\dSc,Fmn\X
SqSc,F[Sq^
?
Sc,F[
Sq^
A
SFc,\mc,F[Sc,Fj
BÀI TẬP ĐỀ NGHỊ
Bài 1:
a,+!0D??1D,?)1.,))1/<
l%#6nFc+1D,hjc+1.Fc+1/<
F<`O/P8/H()#6/4/G!Ko01e
T<$G/G!Ko8/HIH0"+e
[<v!3O/P8/H()#0G/G!Ko8/He
Bài 2:
=/+%#6[0D/%+()Uu=IJ"
F\
m
??
F\
\
?)
F\
F
))<
F< #664/G!Ko8/H01e
T< 0D()#4"D+Yo]~+X
[< #G+/)4/5T64/G!Ko8/H)01e
Bài 3:
a1,"GG4!8+D@#3<.D()6DA#3!2)
95<$)D+8ƒ"O KGGJ"ThyFc
n
&
KG+/)<
= DA, 0DAA,A4+1/e
Bài 4:
=J"!0D/+#F??,Fc?),Fc))<v!3O/P#4|
[
/+
/5)+.;8+<
Bài 5:
v~/G@w4/>O8+D-#3o/Uu=v<l%#
/>O5)Tcc+/>w,/+ 6/>!woTy[/>
;<=9 )D-6/+/>w6/e
Bài 6:
az+,18+D8#3o/Uu=v,1D8+DB<g9B01
O!++8z+!83N61)< 0/)\mF+z+,
2!3 2O"DBjF,[d,D8Fc,id<u.z+)\n+<
v!3 z+;z+!1z+!10!e/o"2!
3 D8;)+3r))D<
Bài 7:
`+/o4P),2)95()GY#34D?X/%-+I]Y#
34D)X<%#P)Z.6Fc<cccK,/+66nccK]<
v!3O/P8/H()#
Bài 8:
`+/o4:!/G#3-)`@D??#31w,?)#
310+),))#31/<l%#:6nF\m+1w,[ijc+1
0+),ih\+1/<
v!3 E.()!)De
Bài 9:
= E.())D)4#^c,[Q:4#^^c,n<rw#+6
H!83EeA/oT#HZ.<v!3O/P8/H()
T#6<
Bài 10:
l%#6O/P8/Hc,\??c,T?)c,T))<
)< #/64/G!Ko8/H01e
< #!/9Z.8p/)4#/94"D+O/P8/H
()#+e
< E.()!)D&3#)!"/+H0"()3
r)g)D6]%+/G!6+@01Ko()#)
)01e
Bài 11:
a5,"GG8+D8K/)<U5GG@I
0+FyTcccc<v!3J"/7 5)DGG483e
Bài 12:
=8/H()!#-)
$^c,Th??c,F?)c,\h))
$^^c,[c??c,ic))
$^^^c,\?)c,n))<
F< !#/64/G!Ko8/H01e
T< 0-;Z.8p/)9O/P8/H()#D++e`6
2~9H E.()!)D/+[#/e
Bài 13:
= E.())D?4;/+#c,j<= E.())D)4
;/+#c,T<= E.())D?4!/+#c,n<
= E.())D)4!/+#c,\<
)< v!3O/P8/H()#4"'O<
< #G/G!Ko8/H96O/P+e
Bài 14:
`O/P8/H()!#)-)
$^[F??FF))
$^^TF??Fc?)Fc))<
v!3O/P8/H()#-)h"/+T/5Z.%
.<
Bài 15:
=")6T!)0D))F!)0D?)<
`+[!/;]O]#)[",-)6G+Z.4"'<
`+,D?#3Gw,)#3G/<
v!3J"GwG/4"'<`+/o!KH -6--
95<
Bài 16:
u;8/H6!?,A,?A_458+[)D.^
?
,^
A
,^
c
<=/+6,^
?
?
,
^
?
^
c
#36!?<^
A
^
A
,^
A
^
c
#36!A<^
?
^
A
#36!?A<^
c
^
c
#36!_<
M/+%#5, E.()!6!
?Sc<[\Q ASc<T[Q ?ASc<cjQ _Sc<[[<
v!3 E.()!)D#36!<
Bài 17:
l%D6[)DsG+/)/+#n+G090!)<`+/o !
)Do),-;)+.;8+Z,!)D/%+!J0
+.9J"!)+-2O)+e
