Các loại mã Tiếng Việt thông dụng

Các loại Mã Tiếng Việt thông dụng
Mã Tiếng Việt là cách bố trí các dấu tiếng Việt theo các ký tự để khi người dùng sử dụng một kiểu gõ nào
đó (thí dụ như TELEX hoặc VNI hoặc VIQR chẳng hạn) thì các chữ sẽ hiển thị đúng Tiếng Việt chuẩn xác
cho chữ hoa cũng như chữ thường. Do đó mà nó còn được gọi là Mã cho Phông chữ Việt. Vì vậy mà mỗi
loại phông chữ thường dùng kèm với mỗi Mã (Code) khác nhau. Trước khi mã Unicode được công nhận
chính thức, Việt Nam ta dùng nhiều loại phông chữ và Mã tiếng Việt khác nhau, do vậy mà ta cần phải phân
biệt rõ Mã nào đi đôi với phông chữ nào thì khi gõ mới thành Tiếng Việt được. Thông thường thì ta có các
loại mã dưới đây:
• Mã VNI for Windows: dùng cho các phông chữ bắt đầu bằng (VNI-)
• Mã TCVN3: dùng cho các phông chữ bắt đầu bằng (.Vn)
• Mã Bách Khoa HCM2: dùng cho các phông chữ bắt đầu bằng (Vn). Các phông chữ của chúng tôi
vừa cập nhật có tên bắt đầu bằng (HL) cũng dùng bảng mã này.
• Mã Vietware_X: dùng cho các phông chữ bắt đầu bằng (VN)
• Mã UNICODE: dùng cho các phông chữ chính của Microsoft như Arial, Tahoma, Courier, Verdana,
Garamond, Times new roman. Các máy tính sử dụng hệ điều hành Win98SE trở lên đều đã được
cài sẵn các phông chữ này.
Ngày nay, trên Internet, người ta có khuynh hướng dùng Mã và phông chữ Unicode, vì nó thuận lợi là
thông dụng khắp thế giới, dù ở quốc gia nào đi nữa, nếu máy tính dùng Win98SE trở lên thì có thể đọc và
gõ được tiếng Việt, hoặc nếu máy tính chỉ sử dụng Win97, nhưng có dùng kèm Office 2000 thì vẫn đọc và
gõ tiếng Việt bằng Unicode được.
Tuy nhiên, Unicode có một trở ngại là phông chữ không được phong phú như những mã tiếng Việt khác,
đồng thời một số phần mềm đồ họa cũng chưa hỗ trợ Unicode Tiếng Việt nên người dùng vẫn có thói quen
sử dụng các mã khác, vì nó có nhiều phông chữ nghệ thuật hơn, sử dụng được nhiều kiểu chữ hơn. Chúng
tôi cũng nghiêng về khuynh hướng này nên thiết kế theo mã BKHCM2, do vậy nên khi download các phông
chữ của chúng tôi về, khi sử dụng cần chọn đúng mã BKHCM2 mới hiển thị chính xác Tiếng Việt, còn kiểu
gõ thì tùy ý, VNI hay TELEX đều được cả.
Các kiểu gõ Tiếng Việt
Để gõ tiếng Việt, quý vị cần phải có một phần mềm gõ tiếng Việt như Unikey hoặc Vietkey thì mới được,
chúng tôi đề xuất nên dùng Unikey, vì nó miễn phí và chạy rất ổn định (Download tại đây). Sau đó mở Bảng
điều khiển của Unikey hoặc Vietkey, chọn đúng Mã Tiếng Việt cần dùng, còn kiểu gõ thì tùy ý người dùng
như kiểu Telex, VNI chẳng hạn, tất cả đều hiển thị Tiếng Việt chính xác. Xin quý vị lưu ý là Mã VNI khác với

Kiểu gõ VNI, mã VNI là dành cho các phông chữ VNI, còn kiểu gõ VNI là kiểu gõ dùng phím số thay cho
dấu thanh. Thông thường thì Unikey hỗ trợ những kiểu gõ tiếng Việt như:
Gõ TELEX TELEX sử dụng các phím chữ thay cho dấu
-Dấu sắc = s, dấu huyền = f, dấu hỏi = r, dấu ngã = x, dấu nặng = j
-Các chữ có dấu mũ thì gõ kép, thí dụ aa = â, ee = ê, oo = ô
-Chữ w sẽ thành ư, ow = ơ hoặc uw = ư
-Chữ đ = dd
-Chữ ă = aw
-Đặc biệt trong tiếng Việt hay sử dụng chữ ươ nên bạn có thể gõ ][ thay cho ươ
-Bạn nên gõ dấu sau chữ, Unikey sẽ đặt dấu chính xác giúp bạn. Thí dụ: để gõ chữ Trường
học, bạn hãy gõ: Tr][ngf hocj hoặc Trwowngf hocj hoặc Truwowngf hocj đều được cả, đặc biệt,
nếu bạn lỡ gõ dấu sai, bạn có thể gõ lại ngay sau đó mà không cần phải xóa nguyên chữ đó.
Thí dụ, bạn gõ chữ Trường, nhưng gõ nhầm là Trượng, thay vì gõ chữ f để thành dấu huyền,
bạn gõ nhầm chữ j thành dấu nặng, bạn có thể gõ lại chữ f để thành dấu huyền.
Trường hợp trong văn bản của bạn có thêm các tiếng nước ngoài, bạn có thể dùng cách gõ lặp
hoặc nhấn phím Ctrl để xóa từ tiếng Việt, thí dụ, bạn muốn gõ chữ labor nhưng khi gõ thì thành
labỏ, bạn hãy gõ tiếp r sẽ thành labor, hoặc gõ labo - nhấn Ctrl - gõ r cũng thành labor.
Gõ VNI VNI sử dụng các phím số thay cho dấu, kiểu gõ này cũng khá thông dụng:
-Số 1 thay cho dấu sắc
-Số 2 thay cho dấu huyền
-Số 3 thay cho dấu hỏi
-Số 4 thay cho dấu ngã
-Số 5 thay cho dấu nặng
-Số 6 thay cho dấu mũ trên các chữ ô, ê, â
-Số 7 thay cho dấu râu trên các chữ ư, ơ
-Số 8 thay cho dấu trăng trên chữ ă
-Số 9 thay cho gạch ngang nhỏ trên chữ đ
-Unikey cũng chấp nhận cho bạn gõ dấu sau chữ. Thí dụ như để gõ chữ Trường học, bạn có
thể gõ Tru7o7ng2 hoc5. Unikey sẽ giúp bạn bỏ dấu chính xác trên mỗi từ.
Gõ VIQR VIQR dùng các phím có sẵn trên keyboard để gõ tiếng Việt, kiểu gõ này rất thông dụng ở nước

ngoài, nhất là những người lớn tuổi:
-dấu ’ thay cho dấu sắc
-dấu ` thay cho dấu huyền
-dấu ? thay cho dấu hỏi
-dấu ~ thay cho dấu ngã
-dấu . thay cho dấu nặng
-dấu ^ thay cho dấu mũ trên các chữ ô, ê, â
-dấu + thay cho dấu râu trên các chữ ư, ơ
-dấu ( thay cho dấu trăng trên chữ ă
-gõ dd = đ
-Unikey cũng chấp nhận cho quý vị gõ dấu sau chữ. Thí dụ như để gõ chữ trắng, quý vị có thể
gõ tra(‘ng hoặc tra(ng’ . Unikey sẽ giúp quý vị bỏ dấu chính xác trên mỗi từ.