CÁC BỆNH KHỚP THOÁI HOÁ (VIÊM XƯƠNG KHỚP) LIÊN QUAN ĐẾN CÁC CHẤN THƯƠNG THỂ THAO docx

CÁC BỆNH KHỚP THOÁI HOÁ
(VIÊM XƯƠNG KHỚP) LIÊN QUAN
ĐẾN CÁC CHẤN THƯƠNG THỂ THAO





1. Sinh lý bệnh học viêm xương khớp nguyên phát
1.1. Sụn khớp
Sự vỡ toàn bộ mạng lưới collagen cùng với sự giảm bớt số lượng vật
chất cơ bản trong khuôn sụn phần nhiều do gãy xương là hậu quả của sự giải
phóng enzymlysosom từ các tế bào sụn bị phá hoại (Cappel và Anderson,
1977). Tiếp theo sụn khớp sù sì ra, ban đầu là do cọ sát lớp bề mặt và sau đó
do sự tách dọc và phân lìa. Sự tăng sinh các nhóm nhỏ tế bào sụn ở sâu hơn
và tăng sinh tại chỗ các chất nền ở giáp ranh vùng thoái biến có thể được
thừa nhận là nhằm hàn gắn. Tuy nhiên quá trình này thường không có hiệu
quả và có thể tiếp đó là tiếp tục mất các chất sụn tạo ra những lỗ ăn mởn bản
xương sụn nhiều khi bộc lộ ra. Xét nghiệm X quang có thể thấy sự gảim
khoảng cách khớp nối và đây là dấu hiệu chẩn đoán có ích. Gần đây do sử
dụng phương pháp hiển ảnh cộng hưởng từ (magnetic resonance imaging-
MRI) có thể thấy sự thay đổi sớm ở sụn khớp và lưu ý đến dấu hiệu báo
động cho vận động viên.
1.2. Xương
Khi sụn khớp dần dần mỏng đi thì mặt xương bộc lộ trở nên dày đặc,
bỏng và hóa ngà thường bị xẻ hoặc vạch lộn xộn trên bề mặt của khớp dưới
diện. Chụp X quang thấy có vẻ giống như những đường nét cứng. Sự dị sản
sụn sợi có thể sảy ra ở bất cứ chỗ tủy nào bộc lộ. Sự tái tạo mẫu xương đánh
dấu có thể thay đổi hình dạng của bề mặt khớp, đặc biệt rõ dàng ở các bề
mặt chịu sức nặng.
Các "nang" X quang có thể tạo thành ở xương dưới sụn. Đó là những

miền không có xương nhưng chứa đầy tuỷ béo và mô sợi thoái hoá.
Gai xương là những chỗ mọc thừa từ bờ khớp tạo ra do tăng sinh sụn
tiếp theo sự calci hóa trong sụn. Nó có thể tăng trưởng ở bờ khớp và lan
khắp bề mặt khớp nối. Thỉnh thoảng chỗ thừa xương gãy ra như những vật
thể rụng.
1.3. Màng hoạt dịch
Thường có một phản ứng viêm nhẹ màng hoạt dịch với sự kích ứng
của nhiều mảnh nhỏ của sụn hoặc xương bị hót ra từ bề mặt của khớp,
thường thường nang hoạt dịch dày lên và co lại. Có đôi khi lượng dịch thể
hoạt dịch tăng lên (tràn ngập).
2. Viêm xương khớp thứ phát
Có thể nhấn mạnh do số lượng các nguyên nhân liên quan đến thể
thao gây ra vết thương trự ctiếp cho sụn khớp hoặc gãy xương có biến dạng
lộn xộn và rơi rụng. Do đó nhận biết sớm các biến đổi có tính chất thoái hóa
đó sau các tổn thương thể thao nhằm làm giảm nhẹ sự tiến triển dẫn tới tàn
tật vĩnh viễn là điều cực kỳ quan trọng.
3. Kết luận
Tìm ra những phương sách khả dĩ để thúc đẩy sự hàn gắn sụn khớp sẽ
còn tiếp tục chế ngự hoạt động nghiên cứu khoa học cơ bản trong các thập
kỷ tới. Cho đến khi chúng ta có được giải pháp chắc chắn cho vấn đề này,
cần nhấn mạnh rằng phòng ngừa vẫn là vấn đề chính yếu trong chiến lược
giảm nhẹ tác hại của chấn thương cấp tính và vết thương do qua sức trong
thể thao.