Vận động viên trẻ và những thực hành tích cực ppsx

Vận động viên trẻ và những thực
hành tích cực

Luyện tập tích cực, nhiệt độ cao và độ ẩm là những phối hợp nguy
hiểm. Điều này đặc biệt đúng đối với các vận động viên trẻ thiếu kinh
nghiệm hiểu biết khi nào cần nghỉ ngơi. Dưới đây là một số bệnh liên quan
đến nhiệt và các biện pháp phòng ngừa.
Kiệt sức do nhiệt và say nóng có điểm gì khác biệt?
3 chứng bệnh liên quan đến nhiệt có thể tác động tới thanh thiếu niên
là chuột rút do nhiệt, kiệt sức do nhiệt và say nóng. Trong số đó, ít nghiêm
trọng nhất là chuột rút do nhiệt. Chứng chuột rút này diễn ra trong thời gian
ngắn, thường chỉ vài phút, hay gặp nhất ở các cơ đang luyện tập như bắp
chân hoặc các cơ cánh tay. Chuột rút do nhiệt hay xảy ra khi trẻ không uống
đủ nước trước và trong khi tập.
Kiệt sức do nhiệt nghiêm trọng hơn chuột rút. Nếu bị tình trạng này,
trẻ sẽ bị nhịp tim nhanh, huyết áp hạ, vã mồ hôi. Trẻ trông xanh tái và thấy
mệt xỉu và buồn nôn. Cũng như chuột rút, tình trạng này là do thiếu nước.
Nếu trẻ có các dấu hiệu và triệu chứng trên, và có vẻ như lơ mơ hoặc dễ bị
kích thích, trẻ có thể bị kiệt sức do nhiệt.
Say nóng là tình trạng nguy hiểm nhất. Giống như các bệnh liên quan
đến nhiệt khác, uống không đủ nước và gắng sức nhiều trong thời tiết nóng
bức là yếu tố gây bệnh. Nhưng không giống như các tình trạng khác, say
nóng có thể đe dọa tính mạng vì cơ thể mất khả năng đổ mồ hôi và điều
nhiệt. Kết quả là thân nhiệt có thể lên tới khoảng 40
o
C hoặc hơn, là nhiệt độ
có thể gây tổn thương não hoặc thậm chí tử vong. Dấu hiệu của say nóng
gồm nhịp tim nhanh, huyết áp thường tăng hoặc giảm, không đổ mồ hôi, mệt
xỉu, thở nhanh nông, mê sảng hoặc bất tỉnh.
Sự mơ hồ về các tình trạng bệnh do nhiệt, như không nhận biết được
các dấu hiệu cảnh báo hoặc mức độ nghiêm trọng của bệnh, có thể cản trở

phán đoán của vận động viên, khiến họ tiếp tục tập hơn là ngừng lại và tìm
sự giúp đỡ. Để trẻ biết rằng nếu trẻ thấy nóng hoặc trở nên chóng mặt hoặc
lẫn lộn, phải ngừng tập ngay và gọi huấn luyện viên, hơn là cố chịu đựng.
Các bệnh lý liên quan đến nhiệt hay gặp đến mức nào ở trẻ? Hoạt
động nào hay gây những tình trạng này nhất?
Các bệnh lý liên quan đến nhiệt hay gặp ở thanh thiếu niên tham gia
những hoạt động thể dục nhịp điệu đòi hỏi nhiều nỗ lực, đua tranh, có chuẩn
bị. Nếu trẻ tập trong thời tiết nóng bức hoặc tập bóng đá dưới trời mùa hè
chẳng hạn, các bệnh lý liên quan đến nhiệt rất dễ xảy ra.
Cần làm gì khi trẻ thấy nóng hoặc xanh tái sau khi luyện tập?
Có thể làm giảm chuột rút bằng cách xoa bóp nhẹ nhàng những cơ bị
co rút. Cho trẻ uống cốc nước mát cũng sẽ có ích. Không cần phải cho thêm
muối cho tình trạng mất nước nhẹ. Quá nhiều muối có thể dẫn đến mất nước
tăng natri máu.
Nếu trẻ trông có vẻ yếu mệt, có thể làm trẻ tỉnh táo lại và bù nước.
Đưa trẻ vào phòng mát mẻ hoặc vào chỗ mát để nghỉ ngơi. Cho trẻ uống
nước mát hoặc nước tăng lực, nhưng không uống đá. Nếu trẻ thấy chóng mặt
hoặc buồn nôn, cho trẻ nằm xuống, chân hơi cao hơn đầu. Chĩa quạt về phía
trẻ cũng giúp ích. Nếu trẻ bị kiệt sức do nhiệt, trẻ sẽ thấy dễ chịu hơn sau khi
được làm mát, nghỉ ngơi và bù nước.
Cũng cần đo thân nhiệt của trẻ. Nếu thân nhiệt cao bất thường, cần
đưa trẻ đến bệnh viện cấp cứu.
Cần làm gì để bảo vệ trẻ khỏi các tình trạng trên?
Đảm bảo là trẻ uống đủ nước trước, trong và sau khi tập thể thao. Nếu
hoạt động phải tích cực trong thời tiết nóng, uống khoảng 4 cốc nước (500-
1000ml) mỗi giờ tập. Dạy cho trẻ duy trì việc uống nước trước khi thấy khát.
Đưa cho trẻ chai nước mát hoặc nước tăng lực trong khi luyện tập.
Sau khi tập, hỏi xem trẻ đã uống hết chai nước đó chưa.
Nếu trẻ không uống hết chỗ nước đó, khuyến khích trẻ uống thêm
nước sau khi tập.

Nếu trẻ đã uống hết nước, đưa thêm chai nước nữa phòng khi trẻ vẫn
còn khát.
Trẻ thường hay uống nước khi nước mát hoặc loại nước tăng lực mà trẻ
thích có ngay lập tức sau khi tập.
Huấn luyện viên có thể giúp phòng ngừa mất nước ở vận động viên
bằng cách cho thời gian nghỉ uống nước. Uống nước theo yêu cầu và không
chỉ là tùy ý. Đừng do dự khi yêu cầu huấn luyện viên làm gì để ngăn ngừa
sốt và mất nước cho các thanh viên trong đội.
Phát hiện mất nước ở trẻ
Có thể dựa vào màu sắc nước tiểu của trẻ. Nếu trong hoặc vàng nhạt,
lượng nước là cân bằng. Nhưng nếu nước tiểu vàng sẫm, chứng tỏ có mất
nước. Nếu mất nước nặng, sẽ xuất hiện các dấu hiệu:
 Không đi tiểu trong vòng 8 tiếng hoặc hơn
 Lẫn lộn hoặc giảm nhận thức
 Chuột rút
 Mắt trũng
 Ngủ quá mức
 Ngủ lịm
 Yếu mệt
 Da khô
 Thở nhanh hoặc mạch nhanh.
Bao lâu sau khi trẻ bị bệnh lý do nhiệt có thể quay lại tập luyện?
Có thể quay lại tập luyện sau khi bù nước. Dấu hiệu bù nước đủ:
 Hết khát
 Đái trở lại
 Mạch bình thường
 Tinh thần tỉnh ráo
 Hết chuột rút
 Sờ thấy nhiệt độ an toàn
 Bổ sung đủ nước

Lưu ý: Không dùng dấu hiệu khát để chỉ báo tình trạng mất nước của
trẻ, khi đó đã quá muộn. Uống đủ nước là hành động phòng ngừa cần ưu tiên
thực hiện.