Cách trị và phòng bệnh lao phổi ppt

Cách trị và phòng
bệnh lao phổi

Hầu hết những người bị nhiễm vi trùng lao không có triệu chứng. Ở
những người này, thử lao dưới da (gọi là xét nghiệm PPD) sẽ thấy kết quả
dương tính trong vòng ba tháng, kết quả dương tính này thường sẽ duy trì
suốt đời.
Chỉ có một số nhỏ những người bị nhiễm vi trùng lao sẽ có triệu
chứng của bệnh lao. Các triệu chứng sẽ khác nhau tùy theo loại bệnh:
Bệnh lao tiên phát (có triệu chứng ngay từ khi bị nhiễm vi trùng lao):
Những người bị bệnh này, đặc biệt là trẻ em, đôi khi chỉ bị sốt nhẹ và
uể oải. Các triệu chứng khác có thể là:
- Ho
- Đổ mồ hôi trộm ban đêm
- Kém ăn
- Đau ngực
- Không lên cân như các trẻ bình thường khác
Bệnh lao thứ phát (vi trùng lao tái hoạt sau một thời gian dài nằm
im trong cơ thể) có thể gây ra các triệu chứng như:
- Sốt
- Sụt cân
- Đổ mồ hôi trộm ban đêm
- Kém ăn
- Đau ngực
- Yếu sức
- Luôn uể oải, “muốn bệnh”
Bệnh nhân cũng thường bị ho, lúc đầu có thể là ho khan, về sau có
đàm màu xám xỉn. Khi bệnh đã trở nặng, có thể ho ra máu, hụt hơi, khó thở.
Khi bệnh phát triển bên ngoài phổi, các triệu chứng sẽ tùy theo cơ
quan, bộ phận nào của cơ thể bị nhiễm bệnh. Ví dụ lao hạch sẽ gây ra sưng
hạch, thường là hạch cổ. Nếu lao xương khớp sẽ gây sưng đau xương khớp,

thường bị ảnh hưởng nhất là khớp hông, gối, xương sống. Lao đường tiết
niệu có thể gây ra đau vùng hông, tiểu gắt, tiểu ra máu
Trong trường hợp lao kê, lan ra toàn cơ thể, ngoài các triệu chứng ở
phổi như kể trên, có thể có các triệu chứng không đặc hiệu khác như nhức
đầu, rối loạn thị giác, đau khớp, sưng hạch, nổi ban dưới da, đau bụng
Bệnh thường diễn tiến ra sao?
Như đã nói, ở những người khoẻ mạnh, hệ miễn nhiễm của cơ thể
thường bất hoạt vi trùng suốt đời. Xét nghiệm PPD dưới da thường sẽ dương
tính suốt đời, nhưng cơ hội vi trùng tái hoạt chỉ có khoảng 10 phần trăm.
Ở những người mà vi trùng lao hoạt động (tiên phát hay thứ phát),
thường cần phải được điều trị hai tuần trở lên, họ mới ngưng khả năng lây
bệnh cho người khác. Tuy nhiên để trị dứt hẳn bệnh, tùy theo loại vi trùng có
kháng thuốc hay không mà thời gian cần điều trị sẽ khác nhau.
Nếu vi trùng lao không kháng thuốc, thời gian điều trị thường cần
khoảng ít nhất là sáu tháng. Nếu gặp vi trùng kháng nhiều thuốc, thời gian
cần điều trị có thể kéo dài đến 24 tháng.
Nếu không được điều trị, hơn phân nữa các bệnh nhân bị lao hoạt
động sẽ chết trong vòng năm năm.
Điều trị
Hiện nay, lao là bệnh hầu như hoàn toàn có thể chữa được. Bác sĩ
thường cần phải kết hợp bốn loại thuốc khác nhau trong vòng sáu tháng cho
các loại vi trùng chưa kháng thuốc. Một số thuốc chỉ cần dùng trong vòng
hai tháng đầu, sau đó các thuốc còn lại sẽ được tiếp tục cho đủ ít nhất là sáu
tháng.
Các chủng vi trùng lao kháng thuốc, nhất là kháng với nhiều thuốc,
thường phải cần nhiều thời gian hơn để có thể chữa khỏi. Các thuốc này lại
thường rất mắc tiền, có nhiều tác dụng phụ hơn, và cũng kém hiệu quả hơn
các loại thuốc tiêu chuẩn. Thời gian điều trị có thể cần phải kéo dài đến hai
năm.
Trước đây, các loại lao gây ra bởi các chủng vi trùng lao kháng thuốc

hầu như không thể trị được, vì thuốc quá mắc, trung bình tốn khoảng mười
lăm ngàn đô la Mỹ mỗi năm. Gần đây, với sự trợ giúp của Tổ Chức Y Tế
Thế Giới, thuốc ở các nước đang phát triển có thể được giảm giá chỉ còn
khoảng năm phần trăm giá trước đây.
Chú ý trong điều trị
Nếu có các triệu chứng như kể trên, nên đi khám càng sớm càng tốt,
vì bệnh sẽ dễ chữa hơn. Nếu để trể, phổi đã bị tổn thương trầm trọng, sẽ khó
phục hồi hoàn toàn, và ta cũng sẽ lây căn bệnh nguy hiểm này cho người
thân của ta cũng như nhiều khác.
Vi trùng kháng thuốc là điều rất nguy hiểm cho ta, người thân của ta,
cũng như xã hội. Do đó, khi đã được điều trị, cần phải chặt chẽ phối hợp,
nghe theo lời dặn của bác sĩ. Vì vi trùng kháng thuốc không chỉ làm bệnh
của chính ta khó trị hơn, thời gian điều trị cần kéo dài hơn, tốn kém hơn, mà
còn rất tai hại cho xã hội, vì bất cứ ai bị lây chủng vi trùng này cũng đều gặp
phải các khó khăn kể trên.
Việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ, cũng sẽ giúp cho các tác dụng phụ
của thuốc được kiểm soát chặt chẽ hơn, không gây hại trên cơ thể của ta.
Phòng ngừa bệnh lao
Ở những nơi mà bệnh lao còn phổ biến như ở các nước đang phát
triển, như Việt Nam, thuốc chủng BCG thường được chủng cho trẻ em ngay
lúc sanh. Tuy nhiên hiệu quả của thuốc này không cao lắm.
Ở các nước đã phát triển như Hoa Kỳ, các nước Tây Âu, nếu xét
nghiệm lao dương tính, thường bệnh nhân sẽ được cho uống thuốc ngừa
trong ít nhất là chín tháng. Các thuốc này sẽ giúp tiêu diệt các vi trùng “nằm
vùng” trong cơ thể, và làm giảm khả năng tái hoạt của vi trùng lao.