Bài giảng Kỹ Năng Thuyết Trình

HC VIN CÔNG NGH N THÔNG
 TI THÀNH PH H CHÍ MINH
Khoa QTKD2
CNG HOÀ XÃ HI CH T NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc










Bài ging: K t Trình
i biên son: Nguy
Ging viên khoa QTKD2, Hc vin CNBCVT.










1

Gii thiu

Thc hin mt bài din thuyt là phu vi ni s hãi ngay c nhng doanh
nhân hay nhng báo cáo viên có nhiu kinh nghim không tránh khi nhng ni lo lng
c khi thuyt trình. i thuyt trình cn phc khán gi và thc
hin bài din thuyt hp dn vi ni dung rõ ràng, mch lac và súc tích nhm thu hút khan gi.
Trong thc t cuc sng, mu có ít nht mt hay nhiu ln kinh nghic
i tâm tr  m u trng không, ging nói run r
chúng ta phi c t qua nhng cm giác khó  hoàn thành nhim v.
Chúng ta bit r thc hin mt bài thuyt trình hp dn n gi
hi din thuyt phi có s chun b k càng và trang b cho mình nhng k t
trình chuyên nghip. Dù bn là ai và dù bn làm ngh gì, bu phi tri nghim nhng ln
phát biK t trình s rt hu ích giúp bn thành công trên con
ng công danh s nghip ca bn. Ví d bn s có nhng buông báo
cáo kt qu làm vic nhóm  ng, trình bày kt qu nghiên cu khoa hc, bài gii thiu v bn
trong bui phng vn xin vic, gii thiu sn phm hay dch v mi, bài phát biu trong hi ngh
khách hàng, bài phát biu trong cuc hp, và rt nhiu dp khác. Ngoài ra, k t trình
giúp bn t n thuyn cm thy rc nói chuyn
t
Khi chúng ta nói chuyn vi khác, bt k là nói chuyn nghiêm túc hay ch là cuc
i thoi xã giao, chúng ta s dng ít nht ba k thui ging nói,
u ph ng khác nhau, và th hin cm xúc qua ngôn ng  . Ging nói có th
truyn cm hay không truyn cm: ging thp ng d ng nói âm
ng cao, mt ging rt trm có l d chi li nghe phát cáu bi vì
h phi c gng t nghe tng ch.
u và âm thanh ca git quan trng trong vic th 
c th vi nói mt câu vi nhiu khác nhau s mang li s cm nhn khác bit. Chúng
ng s dng s khác bi phn ánh cm xúc thc s ca ca li nói.
V ngôn ng  thì rt khó kim soát và dit. Nó không nhng ph thuc rt ln
n hoàn c n lên, mà còn ph thuc vào tình hung mà
i din và cm xúc m nhn khi nói. Ngôn ng  có th

tic l i tâm mà chúng ta mun gi kín. Chính vì l   rt là nguy
him và quan trng: nó có th  l cm xúc tht s mà chúng ta mun che du, và nó có th
biu hin trc vi li nói. Nhìn chung, chúng ta mun thuyt trình hoàn ho thì không th
không bit cách biu l giao tip phi ngôn ng.
2

y trang b nhng k t trình là rt quan tri vi các bn sinh viên
chun b cho hành trang lp nghip ca mình. Môn hc thit k giúp cho sinh viên tip
cn vi nhng k n khi nói chuyc khán gi. Các sinh viên tham gia khóa hc
vi thuyt trình va là khán gi i giám sát nhm
ng bài thuyt trình ca bn mình. Vì vy các bn s có nhng cm nhn khác
bit và tri nghi hai vai.
Chúng tôi thit k    c này nhm giúp sinh viên nm b c
nhng k k n khi thuyt trình c th c chun b bài thuyt trình;
i nghe; ni dung bài din thuyt; làm cách nào s du hiu
qu và chn ngôn t thích hp; làm th nào s dng ngôn ng ; v thit k slide trong
PowerPoin; làm th nào x lý v phát sinh trong khi thc hin bài din thuyt và mm
ct trình.
c s bao gm 
 1: Nhng v chung v thuyt trình
 2: Chun b bui thuyt trình
 3: Thc hin bài thuyt trình
 4: Nâng cao hiu qu thuyt trình
  khi thuyt trình.
Chúng ta s có 15 tit lý thuyt và 15 tit bài tp  hoàn thành khóa hc này.
Ni dung bài ging ch mu c có th thc hin bài thuyt trình hiu qu, còn
u ki na là các bn phi rèn luyn và phát trin nhng k ng
 tr thành nhng nhà din thuyt chuyên nghip.
Chúng tôi hy vng sau khi hoàn thành khóa hc, các bn s có thêm nhng kin thc hu
ích giúp cho vic phát trin ngh nghia mình.

3

 1: Nhng v chung v thuyt trình

c ht chúng ta nên xem xét mt s khái nim v thuyt trình và tm trng ca thuyt

 Thuyt trình là cách truyn mt nhóm khán gi.
 Thuyt trình là trình bày bng lc nhii v mt v m cung cp
thông tin hoc thuyt phc, gây i nghe.
 Thuyt trình là mt din thuyt công phu nhm báo cáo các kt qu hong kinh doanh
hay nghiên cu khoa hn mt nhóm nh thính gi quan tâm ti mt hi ngh hay hi
tho.
 Mc tiêu ca thuyt trình cn phi thc hin mt cách c th, rõ ràng và chính xác các
v liên quan.
 Thuyt trình nhm thông báo, gii thích, thuyt phc hay trình bày mm và sau
n tr li các câu hi ca thính gi.
 C mi ln thuyi thuyt trình phm và bc
ni s hãi, mà ngay c nhng nhà qun lý có kinh nghii tâm
trng lo lc bui thuyt trình.
 Thuyt trình là mt ngh thui thuyt ngh n
c công chúng.
 Các nhà din thuyt ni ting không nh vào bi phú, mà do h o
bài bn và tri qua quá trình kh luyn.
 Thuyt trình là mt k c phát trin thông qua kinh nghio.
 y, mc tiêu ca thuyt trình không ch là trình bày mt ch t hình nh
hay gii thiu mn phim, mà còn cung cp cho khán gi mt kinh nghi nh.
1> Các th loi thuyt trình ph bin trong thc t:
1.1 Thuyt trình trong kinh doanh:
 Báo cáo kt qu 

 Gii thiu mt sn phm hay dch v mi
 Bu mo
4

 Trình bày mt k hoch kinh doanh mi
  xut mt chic Marketing
 Gii thiu mt phát minh k thut mi hay máy móc thit b mi
1.2 Thuyt trình trong nghiên cu khoa hc
 Báo cáo kt qu nghiên cu
  tài hay lut nghip
  tài nghiên cu khoa hc k thut
2> Li ích ca vic hc k t trình
Rõ ràng thuyt trình là mt công c giao tip hiu qu. Thuyn
trong s thành công ca mi cá nhân. Thuyt ngh có th to thu nhp cao nu bn
có th tr thành nhà din thuyt chuyên nghip. Khi bn có nhiu kinh nghim thuyt trình s
giúp bn ít s hãi, t m thy thích thú và vui v c din thuyt.
Bn s h Hc nhng k giao tii
thoi. Bn có th áp dng chúng khi xin vic và tr li phng vn. i thc hành và tích
c bit giúp bn rt nhiu trong vi tài nghiên cu khoa hc và
bo v lut nghip. Có thêm t tin trong giao tip hàng ngày mt cách chuyên nghip
c bit là khi bm nhi
 thuyt trình thành công bn còn phi hc và rèn luyn nhiu k  tr 
ging nói, phong cách, ngôn ng h và tính t chc khoa hc.

3> Các v ng gp khi thuyt trình
Phn lu tri qua mt ln hoc nhiu ln thiu bt trình.
Trong khi din thuyt thì chúng ta có tâm trng hong s, toát m ng rng, và
nói ging run ry. Các cng gp khi thuyng khô, chân run, d
p mnh và nhanh.
Nhng ni lo âu và s hãi nói  ng thy  nhii trong s chúng

ta. Chính vì vy khi thuyi ng có biu hiTránh né nhìn thng vào
khán gi, che ming khi nói, di chuyn quá nhiu hay chà xát hai bàn tay, to ting nh do
tâm trng lo lng, cm bút hay vt dng
4> Các v khi trình bày s liu hay bi
Khi trinh bày s liu hay bi c
5

 D liu không ghi ngun.
 D liu ly t ngun thi tin cy.
 Các bi không rõ ràng thiu din gii.
 Các bng biu quá nhiu thông s không cn thii xem khó nhìn thy.
 Trình bày s liu hay kt qu nghiên cu t s liu không ti nghe
không bit v nào là quan trng.
5> Nhn dng bài thuyt trình hay
Bài thuyt trình hp dn có th nhn dm sau: i> phù hp vi
ng thính gi; ii> có mc tiêu rõ rang; iii> có cu trúc logic và nht quán; iv> s dng ngôn t
và phi ngôn t phù hp; v> phân b thi gian h i dung chi tit
ca tm.
5.1 Phù hp vng
i> ng thính gi
c ht bn phc c ca bìm hiu nhu ci
nghe. i s tham d. , giá tr và nim tin ca h là gì? Thính gi
có nhng khác bit v 
ii> Thu thng khán gi
Cn thu thp ng khán gi theo các tiêu chí sau: m tâm
i nghe. i ca khán gi. Vì sao h n vi bui thuyt trình. Thái
, giá tr và nim tin ca h là gì? Thính gi có nhng khác bit v  Tui, gii
  H có thông hiu v ch  ca bui thuyt trình không? H
mun bit v nào?
5.2 Mc tiêu bui thuyt trình

Bn phi tr li các câu hi ch yu sau: Lý do ca bui thuyt trình là gì? Ti sao bn
thc hin bui thuyt trình? Thnh bao lâu? m
t chc  .
Mc tiêu c th bài thuyt trình mu cp. Ví d  kêu gi
t qu nghiên cu hay gii trí.
Mc tiêu bài din thuyt là trình bày d án tin kh thi hay k ho nhn
c ý ki i nghe.
6

Bài thuyt trình mang li cho khán gi nhng thông tin b ích gì?
5.3 Có cu trúc logic và nht quán
Bài thuyt trình cn trình bày 3 phn ct lõi bao gm phn m u, thân bài và kt lun.
i> Phn gii thiu
T gii thiu v bn.Vài câu h kim chng li thông tin mà b
hiu v khán gi  Gii thiu các phn chính ca bài thuyt trình và thông báo thi
gian bui thuyt trình, thi gian ngh gii lao nu bui thuy. Ngoài ra,
pc tin hành n nhn.

ii> Phn ni dung chính
Là phn quan trng nht. Cn tp trung vào gii quyt các v  t mc tiêu ca
bui thuyt trình. Nu bài thuyt trình có cung ci hình thc s kin thì các s
kin phc lit kê theo thi gian. Nu bài thuy n vic thuyt phc
i nghe ng h mm hay quynh thì cn phc c các t
m ca quy t ca nó.
Nu bài thuy tài nghiên cu khoa hc thì phi ch c cái mi
trong nghiên cu. Cn chun b tâm lý sn sàng ng phó vi nhng câu hi bt ng trong lúc
din thuyt.

iii> Phn kt lun
Cn nêu bc nhm chính ca bài din thuyt. Nhng kin ngh hay hn ch

mà bài din thuy cp ht. Kt lun tht ngn gn và súc tích. Cung quên nói
li ci vi khán gi.
6> S dng ngôn t và phi ngôn t phù hp
Ngôn t s dng nên chng tích cc, khích l i nghe. Tránh dùng nhng
t din t s bi quan hay y m. Chn t ng thích hp và kim tra cn thn m a
t  din gii. Nu dùng thut ng c tránh s hiu lm. Nh
rng ngôn ng vit và nói không phng. Không nên vit quá nhiu t
trong mt slide. Hãy thc hành chui t thut nhiu l tìm ngôn t và bày t cm xúc thích
hp (th hin chc i dic ng kính). Ngôn ng  và hình nh minh
ha không th không quan tâm khi thuyt trình.
7> Chui t thut
7



Trong thc t, do nhiu nguyên nhân khách quan ln ch quan mà dn kt quà t thut
tiêu cc: Nn lòng hay có u hàng. Làm ni khác. i kt qu
tht bi ê ch. Phn ng li quá mc hay mt cân bng.
 khc phc nhng t thut tiêu cc trên, các bn cn phi có ý trí mnh m thông qua
ng: có nhn thc và pht qua thách thc, pc kh 
và d báo, thay th ngôn t và hc k bài t cm xúc. Ngoài ra, thc hành nhiu ln là rt
quan tr thy nhiu yu kém và tìm gii pháp khc phc.
8> Hiu qu ci có k t trình
i có trang b tt k t trình s to s tín nhim, có quyn uy, th hin s
nhit tình, có kh o s , cng và tc s sôi ni hào hng cho
i nghe
9> Ngôn ng : nhng công ích
Ngôn ng  s i thuyt trình: to s tín nhii din thuyt.
Tc s chú ý ca khán gi. Gic s lo âu. C ch h tr cho li nói.Gi phân
i vi nghe.

Cảm xúc
Cử
chỉ/Hành
động
Kết quả/tác
động
Suy tư
8

Nhng yu t hình dáng bên ngoài: d ng di chuyn, c ng
cu b, biu l cm xúc qua nét mt, giao tip bng mt. Quan sát hiu qu s
i thuyt trình hic tâm trng ci nghe.
37





38

-




9

10> Ging nói
u chng và t nói hp lý s to s phn khi nghe. Cn nói
mnh lc và rõ rang. B ngt gii nghe ch i


11> Hình nh minh ha
i> Vì sao cn dùng hình nh minh ha
 43% nhân long d b thuyt phc
 Hình nh minh ha giúp cho vic thuym ca bn d hi
 Hình nh d gi nh - 85% thông tin chúng ta hc t hình nh.
 Mt bc tranh có giá tr bng 8 phút nói
 Các hình nh là nhng gì bng nht

ii> n tr giúp có th bao gm
n tr giúp hu hiu khác t quan trng cho bài din thuyt thành công:
Bi; S dng Power point; S dng slides; n Video; nh chp, bc ho  ha.

iii> Làm sao to hình nh hiu qu
c phép có quá 6 dòng trong 1 slide. c thit k n.
Màu sc hài hòa kt hp vi in m nhm quan trng. ng trong 1
slide. Tránh hình nh có th t v c và tôn giáo.
iv> ng dn v n h tr
m bo tt c mi khán gi có th thy. Din gii rõ ràng tng slide hay tng nh. Làm
hình n. Thit k Màu sc hài hòa và d bt mt. Tm quan trng ca
vic Phi Màu Ni dung quan trng cc phân bit bng màu sc khác bit. Hình nh vi
màu sc hài hòa dn gây cm xúc phn khích t khán gi. Màu sc t hình nh giúp khán gi
d hii hình  Khi thit k slide cn vic chn màu sao cho:
Màu nn và ch phi d c; Màu trên các bi th hin t n;   phân gii
ca Projector; và có th dùng màu nm và ch nhc li.
v> Làm sao s dng hình nh hiu qu
10

Nên s dng nguyên tc 4Ts (Turn, Touch, Turn-back, Talk). Không bao gi c
nhng gì bn mun trình bày.  khán gi  thc slides. 

12> Phân b thi gian hp lý
Phân b thi gian hp lý gia các phn ca bài thuyt trình. Bn phi d trù thi gian b
n do nhng câu hi t phía khán gi trong lúc trình bày. Bn phi làm sao hoàn thành
phn kt luc thi gian d trù. Tránh hing khán gi ra v c khi chúng ta xong
phn kt lun.
i> Thi gian thuyt trình
Bn phi bit thi gian cho phép là bao nhiêu. nh tng thi gian cc
bit c thi gian  tr li các câu hi. Ví d nu bc phép trình bày 30 phút thì cách
b trí th
 5 phút cho phn m u
 20-21 phút cho phn thân bài
 2-3 phút cho phn kt lun.
 5 phút dành cho phn câu hi và tr li.
 trình bày mt slide s cn t 1-2 phút.


11

 II: CHUN B BÀI THUYT TRÌNH

 chun b mt bài din thuyt hiu qu, chúng ta cn làm các công vic c th sau: xác
nh rõ v, chun b ni dung thuyt trình, chun b u kin cho bui thuyt trình, luyn tp
thuyt trình.
1> nh rõ v
1.1 Ch  ca bài thuyt trình
Mc tiêu ca bui thuyt trình cnh rõ. T hi vì sao có bui thuyt trình?
Ni dung ch y tích cc, nhit tình và lôi cun. Ví d t thông tin;
thuyt phi nghe; bài ging trên l.
Vic truyn tp ca bn phi d nh và d hiu. Mng có
kh p trung thi gian ngn. Vì vy, nhim v ca bi nghe t lâu

 hic ni dung ca bài thuyt trình. Khi mnh thì cn phi tp trung
  làm sao thc hin bài din thuyt hp dn, không lãng phí thi gian ca mi
i. ng vào v.
Ví d  gii thiu sn phm mi cn gii thiu sn phm mi mt tri và
hp dn. Nhng li ích mà sn phm mi mang li cho khách hàng. Gii thích ti sao khách hàng
mun mua nó.
1.2 Tìm hiu khán gi
C gng tìm hiu ai s tham d vào bui thuyt trình ca bn. i s
tham d.  hiu bit ci nghe v ch  thuyt trình. Các khía cnh v
nhân chng hc ca thính gi ví d  tui, gi, v.v. Ngoài ra, chúng ta cn
 tr li các câu hi: Ti nghe có mt? Khán gi cn thông tin gì?
u gì t bài thuyt trình? Làm th nào bn có th truyc thông
tin phù hp vi ca thính gi?
Cn quan sát t ca khán gi biu hi c, trong lúc và sau khi nghe
n thuyt. Nên hiu thêm giá tr v nim tin và tôn giáo ca khán ging thi nghiên cu
nhng nhân t có th làm phi nghe.
1.3 m, không gian và thi gian ca bài thuyt trình
Bn phi bim n  chc
là hng, phòng hp nh, hay ngoài trng xung quanh. nh thi gian d
kin ca bui thuyt trình: thi gian báo cáo chính, thi gian gii lao (nu có), thi gian b ngng
do gic mc ca khán gi, và thi gian tho lun.
12

1.4 Nhng nhân t n k t trình
i>S t tin: Thc tng xuyên s  t tin. Chun b sn sàng tr li
nhng câu hi. Ghi âm hay quay phim li trong quá trình thc tp và hoàn thin nhng
sai sót.
ii> Kh p vi khán gi
Kh p có th phát trin bng cách:
 Gii thiu bn vi khán gi

 Duy trì tt giao tip qua ánh mt
 C gng nh c tên khán gi
 Gim thiu nhng rào cn v tâm sinh lý
 S dng ngôn ng  chun mc
  khán gi tin cy bn
iii> S tín nhim
S tín nhim ph thuc vào c c, kh c tin cy v
ngun thông tin bn cung cp. Nhìn chung, s tín nhim ph thuc vào nhng gì bn trình bày
làm khán gi ng.
iv> Tâm trng quá lo âu
 gim tâm trng quá lo âu, bn cn
:
 c dc khi thuyt 
 M 
 Si nhng s.
t s h:
 
  u
  và ging nói: tp hít th u hòa.
 -chính .
13

v> Tính chuyên nghip
Th hin tác phong chuyên nghip bng cách: thc t ng xuyên, hc hi kinh
nghim t các nhà din thuyt ni ting, lng nghe nhng nhn xét t khán gi, bi
thân, khc phc dn các khuym và phát huy nhm.
vi> ng
Hãy th hin s ng ca bn thông qua c ch và ngôn t nhm lôi cun khán gi
ng h bn. Khán gi s i mt cách tích cc nu bài din thuyt thân thin và mang tính
nhân bn cao.

vii> Tâm lý d b t b bng
Bn cn chun b tâm lý nh. Kiên nhn là mt trong nhng yu t rt quan trng
giúp thuyt trình thành công. Bn nên hng và phi ht sc bc
nhng câu hi hóc búa  gng bc nhng c ch ng quá khích t
khán gi.

2. n cn s dng cho bài din thuyt
n phc d cho công vic thuyt trình ch yu gm: PowerPoint; Projector; H
thng âm thanh; Phòng hi ngh hay sân khu ngoài tri; H thng ánh sáng và ch ngi.
i> Trình bày PowerPoint
Vic s dng PowerPoint rt thun tin ca vit thit k m c
thit k: Màu s. , ch(ví dng ch xanh) hay
, ch, ch vàng), : Font Arial, Tahoma, Times New Roman
và n 28-30.
Ni dung trong slide: S   ng slide, k     và
, không nên s dng nhiêu màu sc làm mt tp trung và rc.
Ngoài ra, t làm k
c. . .
Dùng .
Hiu ng: -(template) t . Không s 
t. 1 slide ho.
S slide: bn nên cân nhc th có th thit k s ng slides phù hp
cho bài thuyng mt slide s trình bày mt khoàng 1-2 phút.
14

Bi và bng tính: ch, Màu s. 
. a thêm (n). Sau khi xong phn ni dung và s
ng slide cn thit, bn nên c các n
Công tác chun b n sc 15 -20 phút. file c.
Nh backup d liu, Làm quen v v.v.  có th t x lý p

.
ii> Projector
Nh chng ca slides còn ph thuc:
 c c
 i màn chiu
 u
 .
iii> H thng âm thanh
Bn b tinh thn thuyt trình không có micro nng hp chng âm
thanh quá kém. Trong nhng phòng hi ngh hay sân kht tiêu chung
thit k trên bc giy, s hn ch vii ca bn. Ngoài ra, microphone không dây
càng tr nên ph bi giúp vic thuyt trình thun li  Cn kim tra cn thn mc
 
iv> m thuyt trình
Bi chun b t trình thích ng vu thc t. Ví d thuyt
trình trong hng khác vi ngoài tri. ng khán gi  a
m t chc.
v> H thng ánh sáng
Bn phi cn thn chn v ng tránh ánh sáng chiu thng vào mt . Ngoài ra n
ánh sáng chiu th    làm cho khán gi khó nhìn. C gng chn v trí
thuyt trình xa ca ra vào.
Sp xp ch ngi
Ch ngi cc sp xp và khoa hc. Ch ngn tr  h
n bui thuyt trình. Khong cách gia các ch ng r vii
thun tin. m bo mi khán gi u có th nhìn thi thuyt trình.
15

3. Chun b ni dung thuyt trình
Có 3 ni dung chính mà bn cn chun b:
i> Ni dung phn gii thiu

K hoch cho bui thuyt trình. D kin thi gian hoàn thành . Gii thiu nhm
quan trng trong bài thuyt trình: M u trc tip: gii thiu trc tip ch  s trình bày. M
u gián tit lu i dn dn vi ch  chính.
ii> Ni dung chính
n cung cp cho khán gi nhng thông tin quan trng. ng yêu cu ca khán
gi. Mang tính thi s, tính cp thit, phn ánh nhng v mi phát hin.i nghe hiu
c v và ma bài thuyt trình.
iii> Phn kt lun
Tóm tt nhm chính. Kt bng nhn xét ngn gn và súc tích Nu bài thuyt trình
là báo cáo kt qu nghiên cu khoa hc thì nên nêu bt c nhng khám phát mi. Cn ch ra
nhng hn ch c tài nu có hng nghiên cu phát tri. Cui cùng là không
 và bày t c ch thân mt.
4. Chun b u kin cho bui thuyt trình
i> m
Bn cn bim t ch có k hoch chun b và ch. Nu
m t chc  quá xa nhà bn, bn cc mt ngày. m
t chc ít nht mt lc khi thuyt trình chính thc. Nu kin cho phép, bn nên tp
luyn mt ln t ch làm quen vi các trang thit b và phòng hi ngh hay sân
khu.
ii> Chun b n
Bn cn chun b: mang tài liu có liên quan, nh backup data sang USB, th và kim tra
h thng máy chin, h thng âm thanh và ánh sang. Bn phi làm quen vi các
trang thit b và chn v ng thích hp khi thuyt trình.
iii> Trang phc
Hình dáng bên ngoài rt quan trng chính vì th mà trang phc gn gàng, qun áo va
vn. Nên mc theo phong cách c. Khi thuyt trình ng thng và mt luôn nhìn
v khán gi.

16

 III: Thc Hin Bài Thuyt Trình

Thc hin bài thuyt trình bao gôm các phn: gii thiu, trin khai các v, kt thúc và
t qu.
1> Phn gii thiu
1.1 Li chào
 là biu hin u tiên to cm giác ci m và thân thin. Vi
có th dic lúc thuyt trình bng cách bt tay, vi nhng câu h
dp t  khán gi. c bit, Không bao gi m u bng mt li xin li
Bn nên gây s chú ý bng mt thông báo hay thi nghe ngc nhiên,
hãy tc và thut li câu chuyn có liên quan . Nên bu
bng nhng minh ha c th

1.2 Gii thiu bn thân
Nên chun b son tho mn ngn gii thiu v bn (khong 500 t) nói v c
ca b, kinh nghim làm vic và chuyên môn. Nhu bn quan tâm và nhng
 C gng to s cm thông và cu ni gia bn và khán gi.
1.3 p
T  p ca bui thuy  c truy  n tng khán gi.  p
n ni tâm bng cách làm cho khán gi phn hi l      p
n ngoi cnh bng cách làm cho khán gi tranh lun, tìm tòi hay thc thi nhng hành
ng c th. Cn gip phù hp vng khán gi.
Trong lúc truyn tp nên áp dng nguyên tc K.I.S.S (Keep It Short & Simple)

1.4 L
Li c s trân trng ca bn khán gi tham d bui thuyt trình.
ng quên c giúp, nhà tài tr (nu có) và nhng khách mi quan trng.
1.5 ng
Không ngng ng ni bt gây s chú ý ca khán gi.  gây n
ng s bu cho vic thuyt trình ca bc trôi ch. Ví d v  gây ng


17

2. Trin khai các v thuyt trình
i> Theo dõi phn ng khán gi
Bài din thuyc thit k trên Power Point không ph Vic thit
k ng giúp khán gi tp trung nhi Tuy nhiên ni thuyt trình không làm
n và tp trung, thì PowerPoint slides s i xem nhàm chán và là
liu thuc ng tt.
ii> Chn lc thông tin thích hp tùy theo phn ng ca khán gi
Sau khi quan sát nhn thy khán gi không my quan tâm phn b Bn
nên có nhng chin thui thích hp. Mt câu chuyn vui làm cho mi tnh gic.
Nhanh chóng chuyn sang nng c C ch ngôn ng 
th phi to s phn khi
iii> Kim soát thi gian
 rt quan trng quynh s thành công ca bui thuyt trình. Nu bn
không kic thi gian s dn hing khán gi ra v mà b
bài din thuyt.  kim soát thi gian chính xác không có cách nào ti thc tp
nhiu lc khi thuyt trình chính thc.
Thc hành cá nhân - chn m tp nói. Ghi âm và nghe li nhiu ln. Nu
thuyt trình bng ngôn ng th hai, thì vic tp luyn s p bi.
iv> To s logic trong bài thuyt trình
Các s kin nên trình bày theo th t thi gian. Các ni dung liên quan nên liên kt thành
nhóm theo trình t logic nhnh.  ng ý hay ng h m ca bn, bn
phi lp lun cht ch và bo v n c khoa hc khách quan. Tránh
ng nhn xét ch quan, thi  bo v m ca mình.
v> c ni dung tng phn và chuyn ý
Sau khi trình bày xong mt ni dung quan trng ca bài din thuyt, bn nên tóm tt li
c khi chuyn sang ni dung khác. Các nc liên kt theo trình t nht
nh, thì vic chuyn tip ni dung s làm ni bt tính logic ca bài thuyt trình.

3. Kt thúc bui thuyt trình
i> Kp và m ra i.
Chun b kc ngn gn, súc tích, nhc li ý chính ca bài thuyt trình. Kt
thúc mnh m và c toàn b bài thuyt trình trong 1 hoc 2 câu. c khán
gi.
18


ii> C lng nghe.
Sau phn kt lun mi v tay xong, bn hãy mi
n d.
iii> Tr li câu hi
Phn hi-ng không kém phn thuyt trình. Nghiên cu k các tài liu thuyt
trình và thông tin liên quan s giúp bc các v c hi. Hu ht câu hu có
m. c khi tr lng quá, vi câu tr li
c tp không quá 1 phút
Tip cn câu hi mt cách tích cc. Lng nghe cn thn. Nên tr li tng câu mt. Nu
cn, có th  ngh i hi. ng câu tr li ti toàn b khán gi. Kim
soát thi gian tr li
Nên din gii li câu h i khác có th nghe rõ và kim tra li bn có hi
ca câu hi. Nu bn không th tr li câu hi ngay, bn nên khi rt là
thú v i nhiu th nghiên cu nghiêm túc mi có th tr l
iv> t qu
i vi din gi: Kh o lp mi quan h tt vi khán gi. Bn có t tin kim soát
c mi th không? Bn có nht quán và theo 1 mc tiêu chính không? Bn có hài lòng vi
p m u và kt thúc không? Bn có hài lòng vi kt qu không?
i vi thính gi: Bc s sai lm ng ngn nào không. K vng ca khán
gi c không? Bn có nhc phn hi ca thính gi không? Bn có chc chn
rng khán gi hip ca bn không?
i thuyt trình: Ving hng mc dt

yêu cu, Tt, và Xut sc.
a.Tính h thng: Công tác t chc chung; phn gii thiu; phn kt thúc; cách liên kt các phn;
mc  liên quan n ch ; thi gian hp lý; mc  trình bày (khó,va,d).
b. Phong cách: Tip xúc c ta; s t tin;và mc  hp dn.
c. Ngôn ng :  th ng; S dng tay; Dùng mt; Dùng chuyn ng  th; Biu cm
bng nét mt; và Hình dáng bên ngoài (cách  mu 
dn h tr: S ng slides; Thit k slides; Mc  s dng thành tho
Mc  h tr cho bài thuyt trình
19

e. Nhn xét chung: nên có nhng câu nói tóm tt li phn chính và có nhn xét khái quát.
p
 M rõ ràng và nht quán ca p
 M lp lun có liên kt tt không
 M cp nht thông tin
 Hiu qu ca tp


20

 IV: Nâng cao hiu qu thuyt trình

 có bài din thuyt thành công, các bn còn phi trang b thêm cho mình nhng k
  i vi khan gi và s dng kh t
phc. Ngoài ra, vic din tu b và cách biu l ngôn ng hình th ng thi kt hp vi
luyn gi  u và âm thanh s góp phn quan trng cho bui thuyt trình
thành công.
1> K ng
1.1 Kim soát s lo lng
Các nguyên nhân dn s lo lng: Chun b không tt bài thuyt trình; Kin thc v

ch  thuyt trình b hn ch; Th cht và tinh thn không tt; Thính gi nhìn bn chm chm;
i nghe không tp trung chú ý.
Biu hin ca s lo lng: Khuôn mt tr; Ging nói run và tim
p mnh; i li không rõ mng ngi không yên; Toát m côi, run tay, run chân,
ging nói ngt quãng, th mnh; Tay vân vê mt th 
 kim soát s loa lng bn nên: Chn ch  bn bit rõ; ng bao gi hc
thuc bài nói; Lên k hoch s dng công c h tr; và nh tâm lý.
Ngoài ra, kim soát lo lng thông qua kim soát phi ngôn ng   di chuyn nh
nhàng, hít th u và sâu, to s n cn thit, hai bàn tay nm cht ri th lng càng chm
càng tt,và tp hít th  u hòa t.
1.2 S dng ngôn t.
 i vi khán gi i cao tui: ngôn ng truyn ti ngn gn, d hiu và tính
thc t cao, th hin tính trang nghiêm.
 i vng tr và trung tui : có s linh hot, ngôn t  chuyên môn,
ngành nghc h hong.
 ng là nam gii: ngôn ng mnh m, tính logic cao
 ng là n gii: ngôn ng phi nh nhàng, truyn cm th hin s g
 c ngoài: s dng phiên dch, cn am hic s ti
Ngôn t nên s dng t chính xác và rõ ràng, dùng t quen thuc. Hn ch dùng t tru
ng và hn ch s dng ngôn ng hn tp. Nu cn s dng thut ng chuyên môn, nên có
. S dng ngôn ng ng: t ng ng hình. S dng t thích
hp, phù hp vi hoàn cnh nói, khán gi, ch .
21

Bn c khác bit ngôn ng nói và ngôn ng vit. i thuyt trình son tho
bài din thuyt nhm kim soát ni dung trình bày. Ngôn ng vii thuyt trình vit ra
vi cht l n gn. i thuyt trình s dng k   
truyt, nhn mnh và gây hiu ng tt vi khán gi
1.3 K 
Ging: u tit tng trong bui thuyt trình; ng lúc cao,

thp (chú ý nhng phn chuyn câu, chuyn, chuyn ni dung); Ngu khi nói;
Dng gia chng-Nguyên ti nghe ch có th i nói ngng
Cn tránh mt s rào cng,  , à à. : ng nói t
. dn d. S
dng micro: cách ming 20cm
1.4 S dng ngôn ng 
Ngôn ng  c biu l c th qua: Giao tip bng mt; Biu l khuôn mt; C ch;
u,  và phong thái; Di chuyn và Trang phc và hình thc b ngoài
i> Giao tip bng mt
t là ca s ca tm hn vì th bn phi th hin ánh mt xã giao,ánh mt thân
thin. t quan sát xung quanh phòng và tránh tp trung vào mm.
t chú ý mt thính gi khi bn bu nhu tiên. Di chuyn ánh mt
n tt c thính gi làm cho h cm thy s quan tâm. c bit, nên n n .
Nhu cn tránh khi giao tip bng mt: ánh mt rt rè, nhút nhát. Ch nhìn tp
trung vào mt phía nhóm thính gi. Nhìn tài liu liên tc và chp mt hoc gii mt liên tc.
ii> Biu l khuôn mt
Bn nên th hin khuôn mt t tin, thoi mái. Nét mp. Nên gi gìn sc
khe tc 2- 3 ngày.
Nhu nên tránh: Khuôn mt nht nht, lnh tanh, cau có. Cau có khi thính gi
không hp tác hay không tp trung chú ý. Khuôn mt lo âu khi phu vi nhng câu hi
hóc búa
iii> C ch
Cn tránh: Không nên nhún vai quá nhiu. Không nên lu quá nhiu. Vung tay
quá nhiu. Tr tay hoc ch. Không khoanh tay hay gu hoc gii mt. Cm
bút hoc mân mê mt th 
22

iv>  và phong thái
Khi thuyt trình bng thngng v c to s gvà ci m.
u   cao và thng vi ánh mt nhìn v phía khán gi. ng thng to s t

nhiên.
ng hình ch V, to th ng vng chc. Hai tay buông xung và lc
du v hai chân.
v> Di chuyn
Di chuyn nhp nhàng vi s kt hp ca ving ánh mt vào nhng minh ha trên
bng. Di chuyn khán gi thì khong là 1 m. Di chuyn nhiu v trí khác
nhau. Tránh di chuyn quá nhanh, liên tc hong quá gn khán gi, tránh s va chm vi
khán gi.
Tóm li cách trình bày ngôn ng 
Tay: Đừng “múa”.
Cơ thể: Tránh đi lại nhiều.
Nét mặt: Không nên quá nghiêm nghị.
Ánh mắt: Nhìn bao quát, tránh tập trung vào một điểm.
Nụ cười: Đúng lúc.
1.5 Trang phc và dáng b
Nhìn chung hình dáng bên ngoài th hic s chng chc và tc s tín nhim.
Nhng trang phc nên tránh:
 Trang phc lôi thôi, không th hin s kính trng
 Quá màu mè, nhit k nhiu chi tit tha
 Quá lm dng vic s dng n trang
 u tóc gn gàng
2> i vi khán gi
1.1 Nm bt din bin ci nghe
23

Tc bui thuyt trình: nn s làm quen vi khán gi c. 
giá nhu cu ca khán gi. nh k vng ca khán gi v bài din thuyt. Tìm hiu c
ca khán gi
Trong lúc thuy   ca khán gi qua các biu hin ang tp
trung ngheang phn khi h t mi. Tùy tâm trng

c th ca khán gii thuyng x thích hp.
1.2 X lý và tr li câu hi
Làm li câu h m b ci hi. i
ca thính gi. Ghi câu hi ra giy nu thy cn thit. Tùy theo kh i gian cho phép,
bn có th tr li tng câu hi mt hay  nhiu câu hi ri tr li mt.
Nên khng ch nhng câu hi nhm bo thi gian. Thông tin tr li cn bám sát vào
ch . Nhng câu khó không tr lc thì phi gii thích hp lý và s tr li sau bui
thuyt trình.  tr li thng thn là câu hi nm ngoài tm hiu bit ca bn.
1.3 t câu hi cho khán gi
t câu hi cho thính gi nhm to s n theo dõi tip ni dung: Câu hi ngn,
gn, d hiu, không khó. Câu hi gn vi ni dung va trình bày. Nên có s gi m ng viên
nu thính gi tr l.
1.4 Lng nghe và vn dng k 
Nghe mt cách ch ng: Cn khc phc các nguyên nhân nghe kém. Nghe không tp
trung. Nu nghe quá khó: khán gi lan man, âm thanh xung quanh hn tp, câu hi không rõ
ràng. Cn khnh vi khán gi v ý câu hi. t lun v tin. Cn
lng nghe và tp trung phân tích
Lng nghe có phân tích: ng hp câu hi hi làm
u mun hi. Nên quan sát k c ch và tâm trng ci h có bin pháp x lý hiu
qu.
Kim soát cm xúc- Kiên nhng: nên tôn tri hi dù cho câu hi
ng.
3> S dng kh t phc
c thuyt phc không ch ng và mua hàng, mà còn trao di
hc hi và rèn luyn k thuy Ni nghe vng
u bn chng minh thì b c th  i nghe có phn bin li
c không. Nu bn t tin rng có kh t phc mt khán gi v m ca bn,
bn s thành công tr
24

  khi thuyt trình

NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT
KHI THUYẾT TRÌNH MỘT BÀI DIỄN VĂN
NHỮNG ĐIỀU KIỆN TỐI THIỂU TRƯỚC KHI LÊN DIỄN ĐÀN:
ĐỊA ĐIỂM
THÔNG TIN
NGƯỜI NGHE
NGƯỜI
GIỚI THIỆU
ĐIỀU KIỆN
TRÌNH BÀY
THỜI GIAN

1> Khi thuyt trình
Bn cn nói to, rõ ràng và mch lc. Cu, ng  to
s i ngheu chnh t nói va phi và ngt câu hp lý. Ln ln
quan sát c ch và phn ng ca khán gi. Trình bày mt cách thoi mái và súc tích.

2> Nhu nên tránh
Tránh m u bài din thuyt bu t . M u mt cách
sai lm. Ví d: tơi xin li 
i q xa ch . Khơng bic thuyt trình. Tránh dùng bit
ng và ch vit tt.
3> m c
S khác bit phiên bn PowerPoint. Kim tra slides ít nht mt ln  máy computer khác.
B th kim tra projector, cách s dng, thi gian khng.