Chapter 2.Publish Financial pot

LOGO
Chapter 2: NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
(TÀI CHÍNH CÔNG)
LÊ TRUNG HIẾU
TRƯỞNG BỘ MÔN KINH TẾ - TVU
COMPANY LOGO
NỘI DUNG

Khái niệm, đặc điểm và vai trò của NSNN;

Nội dung của NSNN;

Tổ chức hệ thống NSNN và phân cấp NSNN ở VN;

Chu trình quản lý NSNN.
COMPANY LOGO
Khái niệm, đặc điểm và vai trò của NSNN;

Khái niệm:
-
Theo luật Ngân sách Nhà nước, Ngân sách nhà nước là toàn
bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong dự toán đã được
các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được
thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức
năng và nhiệm vụ của Nhà nước.
-
Ngân sách nhà nước: là toàn bộ các khoản thu chi của nhà
nước; các quan hệ kinh tế tài chính giữa nhà nước với nền
kinh tế trong quá trình phân phối, sử dụng các nguồn lực
tài chính và quản lý nhà nước.
-

Ngân sách nhà nước là quỹ tiền tệ tập trung lớn nhất, để
đảm bảo nhà nước thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình.
COMPANY LOGO

Đặc điểm của NSNN:
a) Có tính pháp lý cao: gắn với địa vị pháp lý, khiến các
khoản thu và chi thực hiện và tuân thủ nghiêm ngặt.
b) Có hai mặt thu và chi: giữ vai trò quyết định, có ý nghĩa
lớn trong việc nâng cao nguồn thu của ngân sách nhà
nước.
c) Phục vụ lợi ích chung của nền kinh tế.
d) Gồm nhiều quỹ khác nhau có các chức năng, nhiệm vụ và
quyền hạn riêng; góp phần thu –chi có hiệu quả hơn.
COMPANY LOGO

Vai trò cuả NSNN:
-
NSNN là công cụ tập trung quyền lực tài chính đảm bảo
các khoản chi theo nguyên tắc cân đối tài chính tích cực.
-
NSNN là công cụ điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
COMPANY LOGO
Nội dung của NSNN;
A.Thu ngân sách nhà nước :
1.Thuế
2.Thu từ các hoạt động kinh tế
3.Thu từ lệ phí hoặc phí
4.Vay nợ của chính phủ
B.Chi của ngân sách nhà nước
1.Chi thường xuyên

2.Chi đầu tư phát triển
3.Chi trả nợ của chính phủ
C.Bội chi của NSNN và giải pháp xử lý
1.Bội chi NSNN
2.Biện pháp xử lý
COMPANY LOGO
A-Thu NSNN
1.Thuế

Khái niệm:
-
Thuế là khoản thu có tính chất bắt buộc mà các thành
phần kinh tế buộc phải thực hiện.
-
Thuế là khoản thu chính, thể hiện nghĩa vụ và trách nhiệm
đối với đất nước.

Phân loại theo tính chất kinh tế:
-
Thuế trực thu : thuế trước bạ, thuế thu nhập cá nhân, thuế
thu nhập doanh nghiệp…
-
Thuế gián thu: thuế giá trị gia tăng, thuế doanh thu, thuế
xuất nhập khẩu…
COMPANY LOGO

Phân theo đối tượng đánh thuế :
-
Thuế đánh vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
-

Thuế đánh vào hoạt động dịch vụ
-
Thuế đánh vào hàng hóa
-
Thuế đánh vào thu nhập
-
Thuế đánh vào tài sản
COMPANY LOGO

Phân loại theo sắc thuế: 8 loại
-
Thuế giá trị gia tăng.
-
Thuế thu nhập doanh nghiệp.
-
Thuế tiêu thụ đặc biệt.
-
Thuế xuất nhập khẩu.
-
Thuế chuyển quyền sử dụng.
-
Thuế thu nhập cá nhân.
-
Thuế môn bài.
-
Thuế nhà đất.
COMPANY LOGO
2.Thu từ hoạt động kinh tế nhà nước

Thu từ lợi tức cổ phần của nhà nước.


Thu từ bán hoặc cho thuê tài sản nhà nước.

Thu từ bán hoặc cho thuê tài nguyên thiên nhiên, đất
nước, vùng biển, vùng trời…
COMPANY LOGO
3.Thu lệ phí hoặc phí

Lệ phí: là những khoản thu bắt buộc đối với các đối tượng
như: lệ phí trước bạ, lệ phí công chứng, lao động công
ích…

Phí: các khoản thu có tính chất bù đắp các khoản chi phí
phát sinh như phí cầu đường, phí giao thông, phí môi
trường…
COMPANY LOGO

Vay trong nước: phát hành trái phiếu chính phủ trả khi
phát hành hoặc trả định kỳ hoặc trả một lần khi đáo hạn.

Vay nợ nước ngoài:

Phát hành trái phiếu chính phủ ra nước ngoài.

Vay ODA: official development assistance-Hổ trợ phát
triển chính thức.

Các khoản vay nước ngoài khác.
COMPANY LOGO
Cơ cấu chi NS 2006-2010 (đv:%)

COMPANY LOGO
B.Chi của ngân sách nhà nước
COMPANY LOGO
1.Chi thường xuyên
a) Chi sự nghiệp : chi cho dịch vụ và hoạt động xã hội và
nâng cao dân trí; chi sự nghiệp kinh tế như điều tra cơ
bản, định canh định cư, giao thông, thủy lợi, lâm
nghiệp…; chi sự nghiệp văn hóa xã hội như giáo dục, y tế,
văn hóa, thể dục thể thao, xã hội…
b) Chi quản lý nhà nước: chi cho các cơ quan quyền lực, cơ
quan tư pháp, cơ quan hành pháp.
c) Chi quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội
COMPANY LOGO
2.Chi đầu tư phát triển

Chi đầu tư phát triển là khoản chi có tính chất tích lũy tác
động đến cơ sở hạ tầng, năng lực sản xuất của nền kinh tế.

Chi đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng như giao thông, thủy
lợi, năng lượng, vận tải, viễn thông…; các dự án trọng
điểm như sắt, thép, xi măng…

Chi đầu tư hổ trợ vốn cho các doanh nghiệp nhà nước.

Chi góp vốn cổ phần, góp vốn liên doanh.

Chi các chương trình quốc gia, dự án nhà nước.

Chi cho hổ trợ phát triển quốc gia.


Chi dự trữ nhà nước: lương thực, xăng dầu, ngoại tệ…
COMPANY LOGO
3.Chi trả nợ của chính phủ

Trả nợ vay trong nước : gốc lẫn lãi.

Trả nợ nước ngoài : gốc và lãi.
COMPANY LOGO
C.Bội chi NSNN và giải pháp

Khái niệm
Bội chi ngân sách nhà nước là khi tổng thu < tổng chi : bội
chi ngân sách nhà nước. Đây là hiện tượng thường xuyên
xảy ra đối với nhiều quốc gia trên thế giới.
COMPANY LOGO

Biện pháp xử lý bội chi NSNN:
-
Tiết kiệm chi thường xuyên, nhất là chi cho bộ máy nhà
nước; nên phải tinh giản biên chế bộ máy nhà nước.
-
Tiết kiệm và nâng cao hiệu quả chi đầu tư phát triển.
-
Tăng thu 1 cách hợp lý, chống thất thoát trong thu thuế.
COMPANY LOGO
Tổ chức hệ thống NSNN và phân cấp NSNN ở VN
1.Tổ chức hệ thống NSNN
a)Khái niệm
b)Nguyên tắc
c)Tổ chức hệ thông ngân sách

2.Phân cấp ngân sách
a)Khái niệm
b)Nội dung của phân cấp
COMPANY LOGO
1.Tổ chức hệ thống NSNN

Khái niệm:
Hệ thống NSNN là tổng thể các cấp ngân sách gắn bó hữu
cơ với nhau trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình,
tạo nên một thể thống nhất không thể chia cắt của NSNN.

Nguyên tắc tổ chức hệ thống NS:
-
Đảm bảo tính tập trung thống nhất.
-
Phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của mỗi cấp
ngân sách.
COMPANY LOGO

Tổ chức hệ thống ngân sách:
Phù hợp với mô hình tổ chức bộ máy nhà nước và gồm:
-
Ngân sách trung ương.
-
Ngân sách địa phương.
-
Ngân sách cấp tỉnh, thành phố trực thuộc.
-
Ngân sách quận huyện, thị xã…
-

Ngân sách xã phường, thị trấn…
COMPANY LOGO
2.Phân cấp ngân sách

Khái niệm:
Phân cấp NSNN là sự phân chia quyền hạn và trách nhiệm
trong việc quản lý điều hành thu chi ngân sách nhà nước.

Nội dung của phân cấp:
-
Giải quyết mối quan hệ quyền lực giữa các cấp chính
quyền trong thu chi ngân sách NN.
-
Giải quyết mối quan hệ vật chất trong quá trình thực hiện
NSNN.
-
Giải quyết mối quan hệ giữa các cấp chính quyền trong
việc lập, chấp hành và quyết toán NSNN.
COMPANY LOGO
Sơ đồ phân cấp quản lý NS
Trung ương
Tỉnh( TP) Tỉnh( TP) Tỉnh(TP)
Huyện( quận) Huyện( quận)
Xã (phường)
Xã (phường) Xã (phường)
COMPANY LOGO
Nguồn thu NS TƯ và địa phương
Nguồn thu của ngân sách TW
100%
Nguồn thu của NS địa phương

100%
Các khoản thuế và thu khác từ dầu
khí (Thuế XNK, Thuế TTDB, Thuế
TNDN Hạch toán toàn ngành)

Thuế (thuế nhà, đất; Tài
nguyên;chuyển quyền sử dụng
đất; thuế sử dụng đất nông
nghiệp, môn bài bậc thấp)
Lợi tức, tiền thu hồi vốn của NN tại
các cơ sở kinh tế, tiền cho vay của
NN
Tiền sử dụng đất
Các khoản do CP vay,viện trợ
không hoàn lại…
Tiền cho thuê và tiền bán nhà ở
thuộc sở hữu nhà nước
Phí,lệ phí và các khoản thu khác Lệ phí trước bạ