Ngôn ngữ nói với trẻ khiếm thính pot

Ngôn ngữ nói với trẻ khiếm thính

Ngôn ngữ giao tiếp chính trong xã hội loài người là
ngôn ngữ nói. Trẻ em sinh ra có sức nghe bình thường
và không bị các bệnh ảnh hưởng đến quá trình phát
triển tiếng nói, như chậm phát triển tâm thần, tự kỷ,
ngắn dây thắng lưỡi… thì tiếng nói sau thời gian 1-2
năm nghe bố mẹ, ông bà, anh chị và những người xung
quanh nói chuyện, tự nhiên hình thành. Khi trẻ sử dụng
được ngôn ngữ nói, trẻ có thể giao tiếp với cộng đồng
tốt hơn, nhiều người hiểu trẻ hơn. Tuy nhiên, trẻ khiếm
thính không có may mắn này.

Dạy ngôn ngữ nói cho bé khiếm thính.
Học nói ở trẻ khiếm thính
Để trẻ khiếm thính học được ngôn ngữ nói, trẻ cần phải sử
dụng phần thính lực còn lại cộng với sự trợ giúp của máy
trợ thính (máy nghe, ốc tai điện tử) để nghe và hiểu các từ
người khác nói ra. Ngoài ra, nên dạy trẻ thêm về đọc hình
miệng để giúp thêm cho trẻ đoán từ và ý của người nói
chuyện đối diện.
Muốn trẻ khiếm thính học được ngôn ngữ nói thì sự quan
tâm và hợp tác của gia đình rất quan trọng. Ba mẹ và các
thành viên trong gia đình phải nói càng nhiều càng tốt, và
phải thật kiên nhẫn. Nói thường xuyên không chỉ trong giờ
nói chuyện, có thể trẻ không hiểu nhưng giúp trẻ sẽ nhận
thức thêm về ngôn ngữ.
Trẻ khiếm thính khi học nói sẽ chậm hơn trẻ có sức nghe
bình thường, tùy theo mức độ khiếm thính mà việc chậm
này nhiều hay ít. Việc học ngôn ngữ nói có thể thành công
nếu trẻ còn nghe vài âm, thanh, trẻ điếc sau ngôn ngữ tức là

trẻ đã học nghe và hiểu được từ trước khi mất sức nghe và
những trẻ dễ dàng đọc hình miệng. Việc học ngôn ngữ chắc
chắn thành công nếu trẻ có sử dụng máy trợ thính phù hợp
hầu như toàn bộ thời gian, có tham dự chương trình can
thiệp sớm và được trợ giúp của các phòng khám chuyên
sâu.
Để tạo hứng thú cho trẻ khi học nói, tốt nhất mỗi lần chỉ
nên dạy trẻ vài từ. Chọn những từ dễ đọc, dễ nghe, dễ biết,
dễ nhìn thấy như: chân, tay, quần, áo, đồ chơi của trẻ, đặc
biệt là những đồ chơi hay những trò chơi trẻ thích. Khi nói
chuyện với trẻ khiếm thính, nên ngồi gần trẻ và giảm bớt
các tiếng ồn xung quanh. Tùy theo khả năng của trẻ,
khoảng 2 tuần có thể chọn thêm từ khác, các từ mình muốn
bé học phát âm lặp đi lặp lại trong hội thoại càng nhiều lần
càng tốt và phát âm càng rõ ràng càng tốt.
Từ từ với thời gian, khi con bạn đã biết gọi tên mọi người
và các vật cụ thể, bạn cần cho trẻ học thêm nhiều loại từ
khác như từ chỉ hành động (lái xe, đi), từ miêu tả (em bé
đang đói), từ chỉ cảm xúc (vui, giận). Những loại từ này
giúp bé tìm hiểu thế giới xung quanh và chuẩn bị cho trẻ
học nói thành câu.
Mỗi khi trẻ muốn gì hãy khích lệ trẻ dùng từ để nói. Đặt
câu hỏi là cách khích lệ tốt nhất để trẻ nói. Lúc đầu chỉ nên
đặt các loại câu hỏi đơn giản có - không, từ từ đến các câu
hỏi chọn lựa, câu hỏi tình huống
Ngoài những trò chơi khuyến khích trẻ nói lên cảm xúc, thì
khuyến khích trẻ hát cũng là một phương pháp rất tốt giúp
trẻ tạo giọng cao thấp và thay đổi giọng điệu của lời nói.
Một số khó khăn trẻ khiếm thính có thể gặp phải
Trẻ khiếm thính nhẹ và vừa học ngôn ngữ nói và giao tiếp

bằng nói chuyện dễ dàng hơn trẻ khiếm thính nặng và sâu.
Cùng mức độ khiếm thính, trẻ khiếm thính sau khi có ngôn
ngữ cũng học ngôn ngữ nói và nói chuyện dễ dàng hơn trẻ
điếc trước ngôn ngữ.
Trẻ khiếm thính có thể gặp khó khăn khi đọc hình miệng vì
rất nhiều âm có hình miệng giống nhau, hoặc không thể
thấy trên hình miệng. Trẻ khiếm thính cũng giống trẻ em
khác không thể ngồi học lâu, vì vậy, đối với việc học ngôn
ngữ nói cũng vậy, trẻ cũng không thể ngồi học lâu được.
Tuổi tốt nhất để học ngôn ngữ là từ khi sinh ra đến 7 tuổi.
Từ 2 - 4 tuổi là thời gian trẻ học ngôn ngữ nhiều nhất. Vì
vậy, việc phát hiện khiếm thính sớm, trợ thính sớm và giúp
bé học ngôn ngữ sớm là rất quan trọng. Trẻ 7 – 8 tuổi vẫn
chưa có ngôn ngữ thì việc học sau này rất khó khăn, không
có ngôn ngữ trẻ sẽ rất khó khăn để phát triển những kỹ
năng tư duy.
BS.CKII. NGUYỄN THỊ BÍCH THỦY