NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG - ĐẠO LÝ ppsx

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG - ĐẠO LÝ

A.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS:
- Nắm được cách viết bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lý, trước hết là
kỹ năng tìm hiểu đề và lập dàn ý.
- Có ý thức và khả năng tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán
những quan niệm sai lầm về tư tưởng, đạo lý.
B.Phương pháp giảng dạy:
- Tái hiện,thảo luận nhóm, phát vấn, gợi tìm
C.Phương tiện thực hiện:
- Sách giáo khoa, sách GV, giáo án, Tài liệu tham khảo
D.Cách thức thực hiện:
1. Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ
2. Giới thiệu bài mới
3. Tiến hành tiết dạy:
Hoạt động của
GV
Hoạt động của
HS
Nội dung cần đạt
*Hoạt động 1:GV
hướng dẫn HS tìm
hiểu đề và lập dàn
HS đọc ngữ liệu,
lần lượt thảo luận
các vấn đề GV
I.Tìm hiểu đề và lập dàn ý:
1.Tìm hiểu đề:
a.Khảo sát ví dụ:
ý dựa trên ngữ liệu
SGK.

GV chia lớp thành
2 nhóm để thảo
luận:





đưa ra:


Nhóm1:
-Câu thơ Tố Hữu
nêu lên vấn đề gì?
-Thế nào là lối
sống đẹp?
-Để sống đẹp cần
rèn luyện những
phẩm chất nào?
Nhóm2:
-Những thao tác
lập luận cần được
sử dụng trong đề
bài trên?
- Tư liệu làm dẫn
chứng thuộc lĩnh
vực nào trong đời
sống?
Đề: Anh (chị) hãy trả lời câu hỏi
sau của nhà thơ Tố Hữu:

“Ơi! Sống đẹp là thế nào hỡi
bạn”
(Một khúc ca)
* Vấn đề NL: lối sống đẹp của
con người.
-Sống đẹp: sống tích cực, có lí
tưởng, có tâm hồn, có trí tuệ
- Để sống đẹp, cần:
+ lí tưởng đúng đắn
+ tâm hồn lành mạnh
+ trí tuệ sáng suốt
+ hành động hướng thiện
* Thao tác lập luận
+ giải thích (sống đẹp là gì?)
+ phân tích (các khía cạnh sống
đẹp)
+ chứng minh (nêu tấm gương
người tốt)
GV hướng dẫn HS
rút ra kết luận

HS ghi nhớ
+ bình luận (bàn về cách sống
đẹp; phê phán lối sống ích kỉ)
- Dẫn chứng chủ yếu dùng tư liệu
thực tế.
b.Các bước tìm hiểu đề:
- Xác định vấn đề cần nghị luận:
tư tưởng, đạo lí được nêu.
- Tìm luận điểm, luận cứ cho vấn

đề cần nghị luận.
- Dự kiến thao tác lập luận cho
bài văn
GV đặt câu hỏi
gợi ý:

-Giới thiệu vấn đề
theo cách nào?

- Sắp xếp các luận
điểm, luận cứ tìm
được theo trật tự
HS trả lời và tìm
ra dàn bài cụ thể:
* Dàn ý tham
khảo:
- Mở bài:
+ giới thiệu quan
niệm sống đẹp
+ trích dẫn nguyên
văn câu thơ Tố
2.Lập dàn ý:
a.Ví dụ:
Từ các ý tìm được trong phần
(1.a), hãy lập dàn ý cho đề bài
trên.( dàn bài tham khảo)
b.Dàn bài chung:
Thường gồm 3 phần
- Mở bài: giới thiệu tư tưởng đạo
lí cần bàn.

thích hợp?
-Ý nghĩa lối sống
đẹp và tác dụng
giáo dục của đề
bài?

GV hướng dẫn rút
ra dàn bài chung
Hữu
- Thân bài:
+ Giải thích : sống
đẹp
+ Phân tích:các
khía cạnh biểu
hiện lối sống đẹp
(lí tưởng, tâm hồn,
trí tuệ, hành
động),cĩ dẫn
chứng minh hoạ.
+ Phê phán lối
sống cá nhân,
thiếu ý chí, nghị
lực.
+ Xác định
phương hướng,
biện pháp phấn
đấu để cĩ lối sống
đẹp
- Thân bài:
+ Giải thích tư tưởng đạo lí đó

+ Phân tích mặt đúng, bác bỏ mặt
sai
+ Phương hướng phấn đấu
- Kết bài:
+ Ý nghĩa của tư tưởng, đạo lí
trong đời sống.
+ Rút ra bài học nhận thức và
hành động về tư tưởng đạo lí.
- Kết bài:
+ Sống đẹp là
chuẩn mực cao
nhất trong nhân
cách con người.
+ Thế hệ trẻ cần
phấn đấu rèn
luyện, nâng cao
nhân cách.
HS ghi nhớ
*Hoạt động 3:
GV cho HS luyện
tập để củng cố
kiến thức:
Bài 1: GV phát
phiếu trả lời trắc
nghiệm cho HS và
kiểm tra khả năng
tiếp thu kiến thức
của HS qua phiếu

HS điền vào
phiếu trả lời trắc
nghiệm




III.Luyện tập:
1.Bài tập 1/SGK/21-22
a.VĐNL: phẩm chất văn hĩa trong
mỗi con người.
- Tên văn bản: Con người có văn
hóa
b.TTLL:
- Giải thích: văn hóa là gì? (đoạn
1)
- Phân tích: các khía cạnh văn hóa
trả lời



Bài 2: GV có thể
đặt ra một số yêu
cầu cụ thể cho HS:

a.Lập dàn ý
b.Viết thành bài
văn nghị luận hồn
chỉnh

-GV cho HS chia
nhĩm thảo luận
dàn ý sau đĩ định
hướng trở lại để
HS viết thành bài
văn hồn chỉnh
- GV kiểm tra,
nhận xét, cho
điểm một số bài










HS chia nhóm
thảo luận dàn ý.

HS tiếp tục hoàn
chỉnh bài tập ở
nhà
(đoạn 2)
- Bình luận: sự cần thiết phải có
văn hóa (đoạn3)
c.Cách diễn đạt trong văn bản rất
sinh động, lơi cuốn:

- Để giải thích, tác giả sử dụng
một loạt câu hỏi tu từ gây chú ý
cho người đọc.
- Để phân tích và bình luận, tác
giả trực tiếp đối thoại với người
đọc, tạo quan hệ gần gũi, thẳng
thắn.
- Kết thúc văn bản, tác giả viện
dẫn thơ Hi Lạp, vừa tóm lược
được các luận điểm, vừa tạo ấn
tượng nhẹ nhàng, dễ nhớ.
2.Bài tập 2 SGK/22
làm của HS

5. Củng cố - dặn dò
- Nắm vững các bước tìm hiểu đề và lập dàn ý
- Làm bài tập về nhà
- Chuẩn bị bài mới: Tuyên ngơn độc lập ( Hồ Chí Minh)
6. Rút kinh nghiệm - Bổ sung: